Συνέντευξη με την Αρουντάτι Ρόι
Δημοσιεύουμε εδώ δύο κείμενα δύο πολύ διαφορετικών ανθρώπων, που ζουν πολύ διαφορετικές ζωές. Η Αρουντάτι Ρόι είναι η πιο γνωστή σήμερα Ινδή συγγραφέας, που ζει σχετικά άνετα στην πατρίδα της και συχνά ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο. Ο Μουμία Αμπού Τζαμάλ, αντίθετα, είναι εδώ και δεκαετίες κλεισμένος σε ένα κελί στην πτέρυγα των θανατοποινιτών, σε φυλακή των ΗΠΑ. Κι όμως, η Αρουντάτι και ο Μουμία έχουν κάτι κοινό, πολύ πιο δυνατό από ό,τι τους χωρίζει. Την πεποίθηση ότι “όταν οι άνθρωποι οργανώνονται, μπορούν να αλλάξουν την πορεία των πραγμάτων”. Την ελπίδα που δίνει “η απόφαση να αντισταθούμε”, όσο δύσκολα κι αν είναι τα πράγματα. Μια στάση ζωής που κουβαλάει την παράδοση και την εμπειρία χιλιάδων αγώνων, κοιτώντας στο μέλλον.
Πρόσφατα αναφερθήκαμε στη μάλλον άγνωστη αλλά συνεχιζόμενη ως σήμερα εξέγερση των ιθαγενών και φτωχών χωρικών στη Δυτική Βεγγάλη της Ινδίας – η οποία, παρά τον “εξωτικό” της χαρακτήρα, αθροίζεται στις αντιστάσεις των λαών που δυναμώνουν σε όλο τον κόσμο εν μέσω κρίσης. Αυτή τη φορά δίνουμε το λόγο στην Αρουντάτι Ρόι, τη διεθνούς φήμης Ινδή συγγραφέα και ακτιβίστρια που την περασμένη εβδομάδα, σε συνέντευξή της στον αμερικανικό ραδιοσταθμό Democracy Now, αναφέρθηκε ακριβώς σε αυτόν τον ξεσηκωμό.
Ανζάλι Καμάτ (διευθύντρια ειδήσεων): Στην Ινδία προετοιμάζεται μεγάλη στρατιωτική επίθεση εναντίον του Κ.Κ. Ινδίας (Μαοϊκό), το οποίο ο Ινδός πρωθυπουργός έχει επανειλημμένα χαρακτηρίσει ως τη “μεγαλύτερη εσωτερική απειλή για την ασφάλεια της χώρας”. Αυτό το μήνα ο Ινδός υπουργός Εσωτερικών ήρθε στις ΗΠΑ για να συζητήσει αντιτρομοκρατικές στρατηγικές. Τώρα σχεδιάζεται να αποσταλούν 75-100.000 στρατιώτες σε περιοχές που θεωρούνται προπύργια των Μαοϊκών…
Έιμι Γκούντμαν (δημοσιογράφος): Πάμε τώρα σε μια γυναίκα την οποία οι Νιου Γιορκ Τάιμς αποκαλούν τον πιο παθιασμένο επικριτή της παγκοσμιοποίησης και της αμερικανικής επιρροής στην Ινδία, την Αρουντάτι Ρόι. Το πρώτο της μυθιστόρημα, Ο Θεός των Μικρών Πραγμάτων, κέρδισε το Βραβείο Μπούκερ το 1997… Συνδεόμαστε με την Αρουντάτι Ρόι στο Νέο Δελχί, στην Ινδία, ανήμερα της μεγαλύτερης εθνικής γιορτής της χώρας…
Αρουντάτι Ρόι: Λοιπόν, ας αναφερθώ επιγραμματικά σε όσα έλεγε μόλις τώρα η Ανζάλι, για την επίθεση που σχεδιάζεται. Ξέρετε πως, όταν συνέβη η 11η Σεπτέμβρη, μερικοί από εμάς είχαν ήδη πει ότι θα έρθει μια στιγμή όπου η φτώχεια θα διαχυθεί, κατά κάποιο τρόπο, και θα συγκλίνει με την τρομοκρατία. Και αυτό ακριβώς συνέβη. Οι φτωχοί άνθρωποι στη χώρα μου σήμερα αποκαλούνται τρομοκράτες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, έχουμε μια τεράστια δασική ζώνη στην ανατολική και κεντρική Ινδία, όπου ζουν ιθαγενείς πληθυσμοί. Αλλά σ’ αυτά τα δάση βρίσκονται και τα μεγαλύτερα αποθέματα βωξίτη, σιδηρομεταλλευμάτων κ.λπ., στα οποία τεράστιες πολυεθνικές θέλουν τώρα να βάλουν χέρι. Το 2005, την επομένη της υπογραφής ενός προσυμφώνου με τη μεγαλύτερη εταιρία του είδους στην Ινδία, την Τάτας, η κυβέρνηση ανακοίνωσε το σχηματισμό των Σάλβα Γιούντουμ, ένα είδος παραστρατιωτικού σώματος με στόχο την καταπολέμηση των Μαοϊκών. Οι Σάλβα Γιούντουμ καίνε χωριά, βιάζουν γυναίκες, καταστρέφουν σοδειές. Πρόσφατα βρισκόμουν στο Τσατισγκάρ, όπου έχουν καεί 640 χωριά. Και λίγα χρόνια πριν ταξίδευα στην Ορίσα. Παρόλο που τότε δεν υπήρχαν Μαοϊκοί εκεί, υπήρχαν ήδη μεγάλες εξορυκτικές εταιρίες που ενδιαφέρονταν για το βωξίτη. Έτσι, τα ΜΜΕ ανακάλυπταν παντού Μαοϊκούς – επειδή αυτός ήταν ένας τρόπος να δικαιολογηθεί μια στρατιωτικού τύπου καταστολή ενάντια στους ντόπιους.
Αξίζει να δείτε, για παράδειγμα, την πορεία κάποιων σαν τον Τσινταμπάραμ, τον Ινδό υπουργό Εσωτερικών, που σπούδασε νομικά στο Χάρβαρντ. Ήταν δικηγόρος της Ένρον, που κατάφερε τη μεγαλύτερη εταιρική απάτη στην ιστορία της Ινδίας, από την οποία ακόμα υποφέρουμε. Μετά, ήταν στο Διοικητικό Συμβούλιο της μεγαλύτερης εξορυκτικής εταιρίας στον κόσμο, της Βεντάντα. Πού δρα, λέτε, η Βεντάντα; Στην Ορίσα! Σήμερα, όντας υπουργός Εσωτερικών, στέλνει τους παραστρατιωτικούς να διώξουν βίαια τους ανθρώπους από τη γη τους. Οποιοσδήποτε αντιστέκεται, Μαοϊκός ή όχι, χαρακτηρίζεται Μαοϊκός, με ό,τι σημαίνει αυτό. Υπάρχουν σήμερα νόμοι που δεν θα έπρεπε να υφίστανται σε καμιά δημοκρατία – ακόμη κι όσα σας λέω τώρα μπορεί να χαρακτηριστούν εγκληματική ενέργεια, αφού και η αντικυβερνητική σκέψη έχει καταστεί ποινικά κολάσιμη. Και πλέον ετοιμάζουν 75-100.000 στρατιωτικούς να πολεμήσουν εναντίον ανθρώπων που από την εποχή της Ανεξαρτησίας, δηλαδή εδώ και πάνω από 60 χρόνια, δεν έχουν σχολεία, νοσοκομεία, τρεχούμενο νερό, τίποτα. Τώρα, επιπλέον, δολοφονούνται ή φυλακίζονται. Ξέρετε, σχεδόν ισχύει πως αν δεν είσαι στο πλευρό των Σάλβα Γιούντουμ, τότε αυτομάτως είσαι Μαοϊκός, άρα μπορούμε να σε σκοτώσουμε. […]
Ανζάλι Καμάτ: Αρουντάτι, τι είναι λοιπόν όλα αυτά που ακούγονται για “θανάτους στη διάρκεια ένοπλων συγκρούσεων”;
Αρουντάτι Ρόι: Ένας από τους τρόπους που οι μηχανισμοί καταστολής αντιμετωπίζουν τους αντιφρονούντες, την αντίσταση, ή ό,τι αποκαλούν τρομοκρατία, είναι απλώς η “συνοπτική απονομή δικαιοσύνης”: εκτελούν εν ψυχρώ ανθρώπους και λένε, αχ, σκοτώθηκαν σε σύγκρουση, σε διασταυρούμενα πυρά κ.λπ. Σε περιοχές όπως το Κασμίρ και η βορειοανατολική Ινδία αυτό αποτελεί παράδοση. Στο Άντρα Πραντές υπάρχουν πολλές εκατοντάδες νεκρών σε τέτοιες “συγκρούσεις”. Πρόσφατα καταγράφηκε και φωτογραφικά ένας τέτοιος φόνος στη Μανιπούρ: Οι αστυνομικοί περικυκλώνουν μέσα στην αγορά ένα νεαρό, πρώην αντάρτη. Είναι άοπλος. Και βλέπουμε καρέ-καρέ έναν αστυνομικό να τραβά το όπλο του και να τον πυροβολεί εν ψυχρώ. Μετά, δίχως να γνωρίζουν ότι υπήρχαν φωτογραφίες, είπαν ότι “σκοτώθηκε σε διασταυρούμενα πυρά”! Έχουμε μπάτσους που παρασημοφορούνται επειδή έχουν γίνει εξπέρ στο είδος. […] Είναι διάχυτη στον αέρα η οσμή του φασισμού. Παλιότερα είχαμε τον αντιισλαμικό, θρησκευτικό φασισμό. Τώρα έχουμε μια δεξιά ανηλεότητα. Λένε πλέον ανοιχτά πως είναι καιρός η Ινδία να συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν κάποιοι που αναστέλλουν την πρόοδο, και ότι πρέπει να είμαστε αμείλικτοι απέναντί τους – να δράσουμε όπως το Ισραήλ στη Γάζα, ή όπως η Σρι Λάνκα, που έκλεισε εκατοντάδες χιλιάδες Ταμίλ σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Γιατί όχι λοιπόν και η Ινδία; Γιατί να μην τελειώνουμε με τους φτωχούς, ώστε να γίνουμε κανονική υπερδύναμη;
Έιμι Γκούντμαν: Κυρία Αρουντάτι Ρόι, έχουμε λιγότερο από ένα λεπτό. Τι σας κάνει να ελπίζετε;
Αρουντάτι Ρόι: Ελπίζω, επειδή αυτός ο τρόπος σκέψης συναντά αντίσταση με μύριους τρόπους στην Ινδία. Από τον φτωχότερο ρακένδυτο άνθρωπο που κρύβεται στο δάσος και λέει “Θα πολεμήσουμε”, μέχρι εμένα στο άλλο άκρο. Και, ξέρετε; Όλοι μας είμαστε ενωμένοι στην απόφαση αυτή: Ακόμη κι αν πρόκειται να ηττηθούμε, θα πολεμήσουμε. Αυτό είναι που μου δίνει τεράστιες ελπίδες.