Στις 22 Οκτωβρίου ξεκίνησε να προβάλλεται στις κινηματογραφικές αίθουσες η ταινία “Ψυχή Βαθιά” του Παντελή Βούλγαρη, με θέμα τον ελληνικό εμφύλιο. Ο τίτλος της ταινίας είναι παρμένος από το ποίημα “Ψυχή Βαθιά” του Αιμίλιου Βεάκη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό “Ελεύθερα Γράμματα” και αναδημοσιεύουμε και εμείς δίπλα. Τα “Ελεύθερα Γράμματα” ήταν ένα αριστερό περιοδικό τέχνης που κυκλοφορούσε, με διακοπές εξαιτίας των διώξεων, από το 1945 έως το 1951. Στο επόμενο τεύχος της εφημερίδας μας θα υπάρχουν περισσότερα για την ταινία και το θέμα της.
Έσφιξ, ο κλοιός τριγύρω. Τα καπλάνια
λυσσούνε τώρα κυκλωμένα.
Καμιά δεν καρτερούν βοήθεια απ’ όξω.
Πρέπει να σπάσει ο κλοιός! Πρέπει να σπάσει!
Σκληρό θαν’ το γιουρούσι, μα θα γίνει!
Αντρεία και Τόλμη
γνώριμες αρετές για τον Αντάρτη!
Μα χρειάζετ’ ένα σύνθημα, μια λέξη, μια σπίθα στο μπαρούτι…
Να που άξαφνα τη βρήκε ο Παπαζήσης:
– “Ψυχή βαθιά!”
Τα γιαταγάνια αστράφτουν.
Οι μπαταριές τραντάζουν το ρουμάνι.
“Ψυχή βαθιά!” κι οι κάμποι αντιλαλούνε.
Ποτάμι τρέχει το αίμα των Ναζήδων_
κουφάρια φράζουν τα χαντάκια.
“Ψυχή βαθιά ” Σπάζει από δώθε ο κύκλος.
Ως να τον κλείσουν πάλι αλλούθε σπάζει,
εδώθε – αλλούθε, σύγχιση και τρόμος,
ψυχές λυγούν, ψυχές θεριεύουν,
οι Ούννοι σκορπάνε. Δώθε- αλλούθε
σα σίφουνας περνούν οι Αντάρτες!
Στην πέρα την πλαγιά σύναξη. Ούτ’ ένας
δεν έμεινε στου εχτρού τα χέρια. Τώρα
καινούρια μάχη πάλι θ’ αρχινήσει.
– “Ψυχή βαθιά κι η νίκη είναι δική μας!”
Δική σας πάντα η Νίκη!
Ψυχή βαθιά το σύνθημα απομένει,
ψυχή βαθιά στο χιόνι, στο χαλάζι,
ψυχή βαθιά στην παγωνιά του λόγγου,
ψυχή βαθιά στο νυχτοστρατοκόπι,
ψυχή βαθιά στην άγρια πείνα,
ψυχή βαθιά στο φρούμασμα της δίψας,
ψυχή βαθιά στη μάνιτα της μάχης,
ψυχή βαθιά κι όταν σε βρει το βόλι!
Ψυχή βαθιά! Κανείς δεν πάει χαμένος!
Ψυχή βαθιά! Μυριάδες ακλουθάνε!
Τι φούντωνε τη θείαν ορμή σας
κορφές και ράχες και φαράγγια
να δρασκελάτε, ξυπόλητοι και πεινασμένοι,
δίχως άχνα παράπονου στα χείλη,
φορτωμένοι τη βαριά αρματωσιά σας;
Την καρδιά σας ποιος έκανε ατσαλένια,
με το γέλιο, το χούγιασμα του θριάμβου
ν’ αντικρίζετ’ ακόμα και το Χάρο;
Ψυχή βαθιά το σύνθημα και τώρα.
Ξαρμάτωτοι και προδομένοι,
στ’ ανήλιαγα μπουντρούμια,
στης αισχρής αβανιάς το φαρμάκι,
στους δρόμους, στις βρισιές,
στα μαρτύρια, τη σιδερένια αντοχή ποιος σας τη δίνει;
– “Ψυχή βαθιά” ο ένας στον άλλον κράζει,
“ψυχή βαθιά, δική μας πάντα η Νίκη!”
Ναι, δική σας! Η ατράνταχτη Πίστη
για τον άγιο σκοπό σας θεριεύει
και πετρώνει τη θέλησή σας!
Ω δική σας η Νίκη, δική σας!
Γιατί κάθε σας πράξη τη διαφεντεύει
ο ηθικός της αυταπάρνησης νόμος:
για σας τίποτα, κι όλα για τους άλλους!
Πίστη κι ελπίδα σας θεμελιωμένες
στης Αλήθειας το ασάλευτο κάστρο
που λουσμένη προβαίνει
μέσ’ απ’ το φως που σκορπίζ’ η Ιστορία
για του Ανθρώπου την πάλη την αιώνια
για λευτεριά και δικαιοσύνη,
για τ’ αγαθά – πανανθρώπινο χτήμα –
για τη γη, το νερό, τον αγέρα,
Ψυχή βαθιά κι ευλογητός ο Αγώνας!
Ψυχή βαθιά! το πλήρωμα του χρόνου
κοντά σας πια για να χαρείτε
δίκια και λεύτερη Πατρίδα!
Ψυχή βαθιά! Δική σας πάντα η Νίκη!