Η κατεστραμμένη και ματωμένη από το σεισμό ιταλική πόλη L’Aquila υποδέχτηκε τους ηγέτες του G8. Ορθή η επιλογή του χώρου για τη Σύνοδο του 2009, αφού και οι 8 “διεθνείς ηγέτες” ξέρουν να προκαλούν με την πολιτική τους ισχυρότατους σεισμούς, τύπου παγκόσμιας κρίσης. Αν και, για μια ακόμη φορά, αποδείχθηκε ότι ούτε θέλουν, ούτε μπορούν, ούτε συμφωνούν να σώσουν τα θύματα. Πάντως δεσμεύτηκαν να προχωρήσουν σε… ακόμη μεγαλύτερη “απελευθέρωση” των αγορών. Φταίει μετά η Βόρεια Κορέα που (ακόμη κι αυτή!) τους παίρνει στο ψιλό;
Η πρώτη Σύνοδος του G8 για το 2009 χρωματίστηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, από τα μελανά χρώματα της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης. “Αποφύγαμε μια καταστροφική οικονομική κατάρρευση”, ήταν η φοβερή διαπίστωση του προέδρου των ΗΠΑ – που επεσήμανε, όμως, πως “έχουμε πολύ δρόμο ακόμη για μια διαρκή παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη”. Στην ουσία δεν υπήρξε καμιά προσέγγιση ανάμεσα στους 8 για την αντιμετώπιση της κρίσης, με τους Ευρωπαίους (πλην Βρετανίας) να επιμένουν στη σφικτή δημοσιονομική πολιτική, αρνούμενοι την επιδίωξη Ομπάμα για πιο γενναία πακέτα προς τράπεζες, επιχειρήσεις κ.λπ. Το μόνο στο οποίο φαίνεται να συμφώνησαν στο πεδίο της οικονομίας είναι η διάψευση των προσδοκιών που εμφανίζονται το τελευταίο διάστημα στα οικονομικά ΜΜΕ για δήθεν σημάδια ανάκαμψης, καθώς και η επίκληση των κινδύνων μεγαλύτερης έκρηξης της ανεργίας. Έτσι, επικράτησαν διατυπώσεις όπως: “Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στις αγορές εργασίας μπορεί να διαταράξουν την κοινωνική σταθερότητα”. Επίσης, δεσμεύτηκαν να προχωρήσουν οι διαπραγματεύσεις του Γύρου της Ντόχα για μεγαλύτερη απελευθέρωση των αγορών μέχρι το τέλος του χρόνου και, από κοινού με το G5 των πιο ισχυρών αναπτυσσόμενων οικονομιών (Βραζιλία, Κίνα, Ινδία, Μεξικό, Ν. Αφρική) συν την Αίγυπτο, προχώρησαν σε μια γενική έκκληση αποφυγής του ντόμινο των νομισματικών υποτιμήσεων – ζήτημα που σχετίζεται και με τις τάσεις προστατευτισμού που αναπτύσσονται και στις ισχυρότερες οικονομίες.
Όμως η νομισματική αστάθεια, που μεγαλώνει στο παγκόσμιο οικονομικό χωριό, δεν πρόκειται να ανακοπεί από τέτοιου είδους εκκλήσεις. Και, από την άλλη, η αδυναμία των ΗΠΑ να τραβήξουν τις υπόλοιπες χώρες στην επιθυμητή για τις ίδιες οικονομική κατεύθυνση δεν είναι η μόνη αδυναμία τους που εκδηλώθηκε στη L’Aquila. Έχει αρχίσει και φουντώνει η συζήτηση για μεγαλύτερη απεξάρτηση του παγκόσμιου νομισματικού συστήματος από το δολάριο – συζήτηση που εκφράστηκε και στη Σύνοδο, με χώρες του G5 συν τη Ρωσία (BRIC) να πρωτοστατούν στη σχετική φιλολογία. Να υπενθυμίσουμε εδώ ότι ένας παράγοντας που έπαιξε το ρόλο του στην απόφαση για εισβολή και κατοχή του Ιράκ ήταν και οι υπόγειες κινήσεις του Σαντάμ, σε συνεννόηση με άλλες αραβικές χώρες, για μετάβαση από το δολάριο σε άλλα νομίσματα ως μέσο πώλησης και καθορισμού τιμής του πετρελαίου. Δεν είναι άσχετη από αυτό το κλίμα η δήλωση της Μέρκελ πως για την επίλυση των παγκόσμιων προβλημάτων είναι προτιμότερο το G20 αντί του G8, προτίμηση που κινείται στην κατεύθυνση μιας μεγαλύτερης πολυπολικότητας, άρα “λιγότερων” ΗΠΑ (οι οποίες, παρεμπιπτόντως, φιλοξενούν το Σεπτέμβριο το επόμενο G20 στο Πίτσμπουργκ).
Ούτε στο ζήτημα του Ιράν κατάφερε ο Ομπάμα να αποσπάσει το επιθυμητό κοινό ανακοινωθέν, με αποτέλεσμα να την πληρώσει τελικά μόνο η… Βόρεια Κορέα, που εισέπραξε ομόφωνη καταδίκη για τα πυρηνικά της όπλα (σε προηγούμενη Σύνοδο αντίστοιχη ομοφωνία είχε υπάρξει μόνο για τη Ζιμπάμπουε). Βέβαια η Βόρεια Κορέα προχωρούσε τις ίδιες μέρες σε νέες πυραυλικές δοκιμές, “απαντώντας” και πάλι με τον τρόπο που συνηθίζει όταν δέχεται τέτοιες πιέσεις. Είχε προηγηθεί η πρώτη επίσημη επίσκεψη Ομπάμα στη Μόσχα, η οποία δεν κατάφερε κάποια ιδιαίτερη πρόοδο στις αμερικανορωσικές σχέσεις, πέρα από λόγια για συμφωνία περιορισμού των πυρηνικών όπλων, καθώς και την εξασφάλιση μερικών ακόμη χιλιάδων πτήσεων μεταφοράς πολεμικού υλικού μέσω ρωσικού εδάφους προς το Αφγανιστάν. Η αποτυχία της επίσκεψης φάνηκε και από τις δηλώσεις Μεντβέντεφ τις ημέρες της Συνόδου του G8, αφού ο Ρώσος πρόεδρος επανέφερε την πρόθεση εγκατάστασης αποτρεπτικών πυραύλων Ισκαντέρ στο Καλίνινγκραντ στην περίπτωση που προχωρήσει η αντιπυραυλική ασπίδα των ΗΠΑ στην ανατολική Ευρώπη.
Κατά τα άλλα, τα νέα ευχολόγια για βοήθεια προς την Αφρική (περιοχή που ενδιαφέρει όλο και περισσότερο τις ΗΠΑ), που δεν λείπουν σχεδόν από καμιά Σύνοδο του G8, και κυρίως τα νέα ευχολόγια για τις κλιματικές αλλαγές (που επίσης δεν λείπουν από καμιά Σύνοδο) συμπλήρωσαν την ατζέντα της Συνόδου. Σχετικά με το τελευταίο, οι προτάσεις Ομπάμα ήταν τόσο γενικές και εμπαικτικές –περιορισμός της αύξησης (!!) της θερμοκρασίας σε όχι πάνω από 2 βαθμούς Κελσίου και δέσμευση για μέτρα με ορίζοντα το… 2050– που προκάλεσαν την αντίδραση ακόμη και του ΟΗΕ. Να μην παραλείψουμε και την κοινή έκκληση προς την… “κυβέρνηση” του Αφγανιστάν για εξασφάλιση όρων για τίμιες εκλογές!!!
Οικονομική κρίση, εκτόξευση της φτώχειας και της ανεργίας παγκοσμίως, περιβαλλοντικές καταστροφές, πόλεμοι και κατοχή χωρών: οι 8 ηγέτες δεν έχουν να προτείνουν απολύτως τίποτα. Ο πλανήτης βαδίζει οικονομικά, κοινωνικά, περιβαλλοντικά στο απόλυτο αδιέξοδο, με τους ισχυρούς της γης είτε να περιπαίζουν τον κόσμο είτε να εκτοξεύουν απειλές προς χώρες όπως η Ζιμπάμπουε και η Βόρεια Κορέα, σάμπως αυτές να είναι το πρόβλημα του πλανήτη.
Ο ελιγμός Μπερλουσκόνι
Η επιλογή της σεισμόπληκτης περιοχής της L’Aquila για την πραγματοποίηση της Συνόδου του G8 απέδειξε ότι το μόνο που περισσεύει στους “ηγέτες” εν μέσω κρίσης είναι το θράσος. Θεατρινίστικη επίδειξη ενδιαφέροντος από την ιταλική κυβέρνηση για τους σεισμόπληκτους, που όμως δεν ωφελήθηκαν καθόλου από την επιλογή αυτή – και ταυτόχρονα απομόνωση της περιοχής, και αποφυγή μεγάλων διαδηλώσεων, όπως στην περίπτωση της Γένοβα.
Παρ’ όλα αυτά, μαζικές κινητοποιήσεις έγιναν και πριν και κατά τη διάρκεια της Συνόδου, όχι μόνο στη L’Aquila (10 χιλιάδες διαδηλωτές είχε η μεγαλύτερη που έγινε εκεί) αλλά και σε άλλες περιοχές της Ιταλίας – όπως στη Βιτσέντζα ενάντια στην εκεί αεροπορική βάση, στη Ρώμη για τους συλληφθέντες από τις φοιτητικές κινητοποιήσεις κ.λπ.
Γιώργος Τσίπρας