Η αθλιότητα του καπιταλισμού φαίνεται στα 850 εκατομμύρια πεινασμένων
Εκατοντάδες εκατομμύρια πεινασμένοι από την Αϊτή μέχρι την Αίγυπτο και από τις Φιλιππίνες μέχρι το Καμερούν εξεγείρονται και ζητούν το αυτονόητο: Το δικαίωμα να ζήσουν. Η εκτίναξη των τιμών βασικών ειδών διατροφής σε όλο τον κόσμο, το πρόβλημα πείνας που αντιμετωπίζουν πάνω από τριάντα χώρες, οι αιματηρές εξεγέρσεις των φτωχών, αποδεικνύουν την αθλιότητα του καπιταλισμού.
Τα αδιέξοδα του καπιταλισμού φανερώνονται με τον πιο κραυγαλέο τρόπο στην καλπάζουσα οικονομική κρίση που μετά την χρηματοπιστωτική κατάρρευση, χτύπησε τα ακίνητα, το πετρέλαιο, τα εμπορεύματα, τα τρόφιμα. Κάνει πιο φτωχούς όλο και περισσότερους ανθρώπους. Πυροδοτεί αλλεπάλληλα κερδοσκοπικά κύματα ακρίβειας, υπερχρέωσης και υπερδανεισμού. Το καπιταλιστικό σύστημα μπλεγμένο βαθιά σε μια οικονομική κρίση που το ίδιο δημιούργησε και αναπαράγει, σπρώχνει προς τα κάτω δισεκατομμύρια εργαζόμενους.
Οι μέχρι σήμερα χρηματιστηριακές ζημιές υπολογίζονται σε ένα τρισεκατομμύριο δολάρια. Ακόμη περισσότερες ζημιές προκαλεί η προκλητική τιμή του πετρελαίου και το σκάσιμο της φούσκας των ακινήτων. Ασύλληπτα ποσά που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν εκατομμύρια και εκατομμύρια ανθρώπους εξανεμίστηκαν και τα βάρη θα πέσουν ακόμη μια φορά στους λαούς και τους εργαζόμενους όλου του κόσμου.
Είναι πια δεδομένο ότι η κρίση θα συνεχιστεί και μετά το 2009, ενώ όλο και περισσότεροι αναγνωρίζουν πως αυτή η κρίση είναι η σοβαρότερη μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παγκόσμια οικονομία έχει βουλιάξει οριστικά στην ύφεση, ενώ σε αντίθεση με κρισιακά φαινόμενα του παρελθόντος σήμερα δεν καταρρέει μια περιφερειακή δύναμη ή ένα νόμισμα ή ένας τομέας της οικονομίας, αλλά απλώνεται από την χρηματιστηριακή κατάρρευση στην καταγραφή αστρονομικών ζημιών σε πολυεθνικά μονοπώλια και επεκτείνεται στην πραγματική οικονομία βυθίζοντας τους ρυθμούς ανάπτυξης.
Η "ανάγκη κρατικής παρέμβασης" που ευαγγελίζονται τα αφεντικά των μηχανισμών παγκοσμιοποίησης αποτελεί μια προκλητική μέθοδο κοινωνικοποίησης των ζημιών και χρηματοδότησης του ιδιωτικού τομέα με το δημόσιο χρήμα. Η αμερικανική οικονομία, άλλοτε η καρδιά της οικονομικής ανάπτυξης σε παγκόσμια κλίμακα σήμερα βυθίζεται στην ύφεση και προσπαθεί να κοινωνικοποιήσει τις ζημιές της στον υπόλοιπο κόσμο.
Στην οικονομική κρίση παρουσιάζονται δύο δυνατότητες. Η μια είναι η ανάκαμψη του συστήματος συμπιέζοντας, απορρίπτοντας, εξαθλιώνοντας τη ζωντανή εργασία. Η άλλη είναι το ξεπέρασμά του. Η πρώτη δυνατότητα δοκιμάστηκε στο παρελθόν παράγοντας τον πιο άγριο νεοφιλελευθερισμό. Η δεύτερη δυνατότητα κάνει ξανά και ξανά επίκαιρη την πρόκληση για ένα άλλο σχέδιο κοινωνικής οργάνωσης, έναν άλλον κόσμο, τον σοσιαλισμό.
Ο καπιταλισμός σήμερα είναι σε άμυνα, είναι σε αμηχανία και έντονο λαχάνιασμα από τα διαδοχικά οικονομικά αδιέξοδα. Αυτή η κατάσταση πρέπει να αντιστοιχηθεί πολιτικά αυτή η κατάσταση σε μια γραμμή επίθεσης. Να σηκωθούν οι λαοί και η εργατική τάξη σε μια γραμμή καταγγελίας του καπιταλισμού, σε μια γραμμή υπέρβασής του.
Οι εξεγέρσεις είναι δίκαιες
Οι εξεγέρσεις των πεινασμένων βάζουν στην ημερήσια διάταξη την καταγγελία του καπιταλισμού. Την καταγγελία ενός γενοκτονικού συστήματος που με μόνο σκοπό το διαρκώς μεγαλύτερο κέρδος καταδικάζει στην φτώχεια και την εξαθλίωση δισεκατομμύρια ανθρώπους.
Η εκτίναξη στις τιμές βασικών ειδών διατροφής (καλαμπόκι, ρύζι, σιτάρι) οφείλεται πρώτα και κύρια στο χρηματιστηριακό τζογάρισμα των παρασιτικών, κερδοσκοπικών κεφαλαίων. Βρίσκοντας επικίνδυνες και αβέβαιες τις χρηματαγορές και το τζογάρισμα χαρτιών και τίτλων, τζογάρουν στα υλικά εμπορεύματα: Τα τελευταία δύο χρόνια οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 50%.
Παράλληλα η αδιέξοδη πολιτική των βιοκαυσίμων δεσμεύει τεράστιες ποσότητες τροφίμων. Οι παραγωγοί προσδοκούν καλύτερες τιμές και οι τάχα πράσινες πολιτικές ταΐζουν υποκριτικά τη δίψα για ενέργεια. Για την παραγωγή βιοαιθανόλης που θα γεμίσει το ρεζερβουάρ ενός αυτοκινήτου χρειάζεται τόση ποσότητα καλαμποκιού που θα μπορούσε να θρέψει έναν άνθρωπο για έναν ολόκληρο χρόνο.
Τέλος η συρρίκνωση και ο περιορισμός των γεωργικών επενδύσεων την τελευταία 20ετία με τον παράλληλο έλεγχο του αγροτικού τομέα από τα πολυεθνικά μονοπώλια, αλλά και οι σαφείς εντολές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μείωση της αγροτικής παραγωγής και διατεταγμένη αλλαγή καλλιεργειών στις ευρωπαϊκές χώρες, ερμηνεύουν το πραγματικό πρόβλημα. Υπεύθυνοι είναι οι μηχανισμοί της παγκοσμιοποίησης, ο ΠΟΕ, το ΔΝΤ, η Παγκόσμια Τράπεζα, η ΚΑΠ, η τροφοδότηση της χρεομηχανής, οι πολιτικές των πολυεθνικών.
Όταν στον τρίτο κόσμο το 50% του εισοδήματος δίνεται για τροφή, η εκτίναξη των τιμών των τροφίμων οδηγεί στην εξέγερση. Αυτή η εξέγερση των πεινασμένων, των σύγχρονων κολασμένων της γης, δείχνει το μέλλον. Διαψεύδει ακόμη μια φορά, τις χίμαιρες που συνόδευσαν την ανατολή της Νέας Τάξης Πραγμάτων για παγκόσμια ειρήνη και ευημερία. Αποδεικνύει ακόμη μια φορά ότι ένα σύστημα που για να υπάρξει καταδικάζει στην πείνα τον μισό ανθρώπινο πληθυσμό, είναι παράλογο και γενοκτονικό. Δείχνει ότι ο 21ος αιώνας αντιμετωπίζει τα ίδια προβλήματα φτώχειας, πείνας, εξαθλίωσης, που αντιμετώπιζε ο μεσαίωνας.
Στο δρόμο του Νεπάλ, στο δρόμο της ανατροπής
Η κόκκινη σημαία κυματίζει στην κορυφή του κόσμου. Οι επαναστατικές δυνάμεις σημείωσαν ιστορική νίκη σε μια καθυστερημένη αγροτική χώρα, βάζοντας μπροστά μια διαδικασία επαναστατικού, δημοκρατικού μετασχηματισμού. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Νεπάλ (Μαοϊκό) είναι πρώτο και με διαφορά κόμμα στις εκλογές για τη Συντακτική Συνέλευση, ακολουθεί ένα άλλο αριστερό κόμμα, οι φιλομοναρχικές δυνάμεις εξαφανίστηκαν και η αριστερά συνολικά συγκεντρώνει πάνω από 60%.
Το Κ.Κ.Νεπάλ (Μαοϊκό) μετά από δεκαετή λαϊκό πόλεμο, έχοντας κατακτήσει την εμπιστοσύνη και την ενεργητική υποστήριξη του λαού, έχοντας οργανώσει γενικές απεργίες, έχοντας θέσει μετά την εξέγερση του 2006 το στόχο μιας Συντακτικής Συνέλευσης για την κατάργηση της μοναρχίας, βρίσκεται αυτή τη στιγμή στην πρώτη γραμμή του αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό και την αντίδραση, για την κοινωνική χειραφέτηση και την εθνική απελευθέρωση.
Η σημασία της νίκης των επαναστατικών δυνάμεων στο Νεπάλ είναι παγκόσμια: Σε συνθήκες έντασης της επιθετικότητας των ιμπεριαλιστών, σε συνθήκες επικίνδυνες και δύσκολες, σε συνθήκες περικύκλωσης από τεράστιες περιφερειακές πυρηνικές υπερδυνάμεις (Κίνα, Ινδία), είναι δυνατόν ένας λαός να πετυχαίνει νίκες, να προκαλεί ρήγματα στον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό. Η νίκη των μαοϊκών κομμουνιστών στο Νεπάλ, δείχνει πάνω από όλα ότι και στον 21ο αιώνα είναι μπορετό να γίνουν επαναστάσεις.
Χωρίς να προκαταλαμβάνουμε την πορεία και την εξέλιξη των πραγμάτων, αυτή η επιτυχία των επαναστατικών δυνάμεων στο Νεπάλ μπορεί να αποτελέσει σημείο αναφοράς επαναστατικών και κομμουνιστικών δυνάμεων σε όλο τον κόσμο, προικίζοντας με γνώση τα σημαντικά επαναστατικά κινήματα στη Νοτιοανατολική Ασία, προκαλώντας μια πλούσια συζήτηση για τον σοσιαλισμό του 21ου αιώνα.
Η κυβέρνηση Καραμανλή γίνεται όλο και πιο επικίνδυνη
Η κυβέρνηση Καραμανλή σχεδιάζει και υλοποιεί ακόμη χειρότερες μέρες για τους εργαζόμενους. Μετά το αντιασφαλιστικό νομοσχέδιο οι νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις προχωράνε σε όλους τους τομείς: Ιδιωτικοποιήσεις – ξεπούλημα στον ΟΤΕ, στη ΔΕΗ, στο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο. Η επιτροπή Κουκιάδη -λειτουργώντας όπως κάθε επιτροπή που προετοιμάζει την κοινή γνώμη και δοκιμάζει όρια και αντοχές- προτείνει απελευθέρωση των απολύσεων, μείωση των αποζημιώσεων, μερική απασχόληση παντού, διεύρυνση της εργασιακής ανασφάλειας. Οι αλλεπάλληλες αυξήσεις σε είδη πρώτης ανάγκης εκμηδενίζουν το λαϊκό εισόδημα και σπρώχνουν ακόμη περισσότερους εργαζόμενους στον δανεισμό.
Η κυβέρνηση της ΝΔ υλοποιεί επιθετικές νεοφιλελεύθερες πολιτικές, με την σιωπηλή ανοχή ή και την έμμεση στήριξη του ΠΑΣΟΚ, με την επιχείρηση αναστήλωσης του φθαρμένου και αναξιόπιστου δικομματισμού, με την άμεση στήριξη οικονομικών, επιχειρηματικών και εκδοτικών κέντρων που ανακαλύπτουν και πάλι (μετά από μια περίοδο ερωτηματικών και δοκιμασιών) το αναγκαίο του δικομματικού πολιτικού συστήματος.
Ανάσα για την κυβέρνηση Καραμανλή αποτέλεσε η επικοινωνιακή διαχείριση των εθνικών θεμάτων: Πράγματι, όσο δεν υπάρχει μια ανεξάρτητη αντιιμπεριαλιστική αριστερή πολιτική, το εθνικό πεδίο θα αποτελεί προνομιακό χώρο για τον αστισμό. Οι κραυγές για τη Μακεδονία συνδυάστηκαν με επίδειξη νομιμοφροσύνης στο ΝΑΤΟ και τους Αμερικάνους, με αναγνώριση των ιμπεριαλιστικών τετελεσμένων στη Βαλκανική, αλλά και παιχνίδια με τον Ρωσικό παράγοντα. Στο πεδίο αυτό απουσίασε η μαχητική, μαζική, αγωνιστική, αριστερή πολιτική.
Όλο και περισσότερο φτωχοί, όλο και περισσότεροι φτωχοί
Η κυβέρνηση Καραμανλή μετά τις δύσκολες μέρες που πέρασε με τα σκάνδαλα και την καθολική λαϊκή κατακραυγή για το αντιασφαλιστικό νομοσχέδιο δίνει εξετάσεις στο μεγάλο κεφάλαιο και την οικονομική ολιγαρχία. Προχωρά σε προκλητικές διευκολύνσεις και απαλλαγές προς την επιχειρηματική δραστηριότητα, την ίδια ώρα που η φτώχεια αυξάνεται δραματικά, υπάρχει έκρηξη πλειστηριασμών και κατασχέσεων λόγω αδυναμίας αποπληρωμής δανείων, και ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας οδηγείται στο περιθώριο.
Τα λαϊκά στρώματα απροκάλυπτα και κυνικά καταληστεύονται από τα τραπεζικά καρτέλ που σημειώνουν κάθε χρόνο τεράστια κέρδη. Η ιδιωτικοποίηση στην παιδεία, στην υγεία, στην πρόνοια και στην ασφάλιση μεγαλώνει την οικονομική αιμορραγία της εργαζόμενης οικογένειας. Την κατάσταση θα δυσχεράνει ακόμη περισσότερο η έμμεση ή άμεση ιδιωτικοποίηση στην ενέργεια, τις τηλεπικοινωνίες, τις μεταφορές, τους δρόμους, όπου το χαράτσωμα του κόσμου με αυξημένα τιμολόγια, διόδια, λογαριασμούς, θα πάρει άγριες διαστάσεις προκειμένου να θησαυρίσουν οι ιδιώτες επενδυτές.
Υπάρχουν συμπεράσματα
Τα ταυτόχρονα νέα από την κοντινή Ιταλία και το μακρινό Νεπάλ είναι σημαντικά και δίνουν μαθήματα: Στην γειτονική Ιταλία η μεγάλη αποτυχία της αριστεράς δείχνει την αδιέξοδη και αυτοκαταστροφική για τους εργαζόμενους και την αριστερά πολιτική της κεντροαριστεράς και του κυβερνητισμού. Στο μακρινό και καθυστερημένο Νεπάλ οι κομμουνιστές βγήκαν πρώτη δύναμη στις εκλογές, έχοντας κατακτήσει σημαντική λαϊκή υποστήριξη μετά από ένα δεκαετή λαϊκό πόλεμο και μαζικούς αγώνες. Τα δύο παραδείγματα όσο ανόμοια κι αν είναι, σε όσο διαφορετικές συνθήκες κι αν καταγράφονται, δείχνουν τους δύο διαφορετικούς δρόμους που μπορεί να πάρει η αριστερά. Αποτελούν δύο διαφορετικές απαντήσεις στη θέση που πρέπει να πάρει η αριστερά: Ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό και τον ιμπεριαλισμό ή στην υπηρεσία τους;
Η παταγώδης αποτυχία της ευρωπαϊκής αριστεράς και στην Ιταλία, διακηρύσσει ότι η ευρωπαϊκής έμπνευσης κεντροαριστερά έχει πεθάνει. Ότι η πρόσδεση της όποιας αριστεράς στο άρμα του κυβερνητισμού και των κεντροαριστερών εγχειρημάτων, με όση φιλολογία κινηματισμού κι αν συνοδεύεται, προσφέρει την καλύτερη υπηρεσία στον νεοφιλελευθερισμό.
Τα αποτελέσματα των ιταλικών εκλογών αποδεικνύουν ότι η αριστερή αντίληψη για την πολιτική δεν μπορεί να είναι η διαχείριση, αλλά η οικοδόμηση δυνάμεων για έναν άλλο συσχετισμό. Δείχνουν ότι η αριστερή πολιτική σήμερα οφείλει να γίνει πιο επιθετική, πιο οραματική. Να σταθεί ανταγωνιστική σε όλα τα επίπεδα με την αστική πολιτική. Η τραγωδία της ευρωπαϊκής αριστεράς έχει διδακτική σημασία αν μετασχηματίσει την αντίληψη της αριστεράς για την πολιτική. Αλλιώς θα επαναλαμβάνεται. Άλλωστε ο καταποντισμός της ευρωπαϊκής αριστεράς στην Ιταλία ήρθε μετά τους αντίστοιχους καταποντισμούς στη Γαλλία και την Ισπανία. Και εκεί υπήρξαν αντίστοιχες πολιτικές επιλογές της ευρω-αριστεράς που οδήγησαν στην ανυποληψία και τη λαϊκή καταδίκη.
Τα καθήκοντα της Αριστεράς
Η αριστερά σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και συστημικής αβεβαιότητας οφείλει να δουλέψει για την αμφισβήτηση της παγκοσμιοποίησης διεθνικά και την ανατροπή του νεοφιλελευθερισμού εθνικά. Αυτός ο διπλός στόχος περιγράφει τα καθήκοντα της περιόδου.
Οι όροι για κάτι τέτοιο είναι να αλλάξει η αριστερά: Να δοκιμάζει και να ανακαλύπτει δυνατότητες ώστε να γίνονται δυνατά αυτά που σήμερα φαίνονται αδύνατα. Να αρνηθεί το ρόλο του διαχειριστή που της επιφυλάσσει το σύστημα και διακαώς διεκδικούν τμήματά της. Να δει τον εαυτό της όχι στο θεσμικό της κοστούμι, αλλά στην αλλαγή των κοινωνικών και πραγματικών συσχετισμών, στην οικοδόμηση και τη συσσώρευση δυνάμεων που θα στέκονται στην όχθη του κόσμου της εργασίας.
Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά χρειάζεται οργάνωση. Γιατί οι πραγματικές πολιτικές και κοινωνικές αλλαγές δεν δημιουργούνται αυθόρμητα. Γιατί πρέπει να νικήσουμε πολλαπλά ισχυρότερες δυνάμεις. Γιατί χρειαζόμαστε πολιτικούς φορείς, πολιτικά σχήματα, που θα ενοποιούν, θα συνθέτουν, θα οργανώνουν, θα δίνουν προοπτική.
Η αριστερά σήμερα στην Ελλάδα, είναι μπροστά σε σημαντικές ευκαιρίες, και σε ακόμη σημαντικότερες ανάγκες. Δεν φτάνει να βλέπει τις υπαρκτές δυνατότητες, αλλά να τις εκμεταλλεύεται και να κατακτά την δύναμη να τις υλοποιήσει. Αυτό το καθήκον αφορά ειδικά τον ΣΥΡΙΖΑ που η ανοδική του πορεία οφείλει να μετασχηματιστεί σε έναν διαφορετικό συσχετισμό δύναμης.
Η αφασιακή κατάσταση που χαρακτηρίζει το άλλο κομμάτι της αριστεράς είναι επιζήμια γιατί αφήνει ελεύθερο χώρο και πεδίο δράσης στον νεοφιλελευθερισμό, γιατί αποτελεί μια έμμεση στήριξη στην υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων, γιατί φυλακίζει δυνατότητες ανατροπής καθώς δηλώνει με κάθε τρόπο ότι "δεν μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα σήμερα" και απομένει το "εμείς τα λέμε"…
Η ΚΟΕ παίρνοντας υπόψη της τις νέες συνθήκες της παγκόσμιας κρίσης, των πολιτικών εξελίξεων στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, της επιθετικότητας του νεοφιλελευθερισμού, αλλά και των δυνατοτήτων που καταγράφονται στην αριστερά, επιδιώκει να υλοποιήσει ένα οργανωτικό και πολιτικό σχέδιο ανατροπής των συσχετισμών.
20/4/2008