Το Συριζικό κεκτημένο, του Ρούντι Ρινάλντι
Ξεπερνώντας τις προσδοκίες – Προετοιμάζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ για μια σημαντική πολιτική μάχη
Δύο ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της 2ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ: Ξεπέρασε σε επιτυχία και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις πριν πραγματοποιηθεί και προετοίμασε –όσο ήταν δυνατόν μέσα στο πλαίσιο των εργασιών της και με τις καταλήξεις της– τον πολιτικό οργανισμό για την πρώτη μεγάλη εκλογική μάχη μετά το 2007, τις ευρωεκλογές της 7ης του Ιούνη.
Ακόμα και στις παραμονές της Συνδιάσκεψης, αυτά τα δύο κύρια χαρακτηριστικά δεν ήταν τόσο καθαρά σαν δυνατότητες, και παρόλο που είχαν γίνει μαζικές γενικές συνελεύσεις και φάνηκε ένα ενδιαφέρον από τον “όλο ΣΥΡΙΖΑ” για τις διαδικασίες και την πορεία του, δεν ήταν ορατή η τόσο μεγάλη επιτυχία της Συνδιάσκεψης. Μάλλον και στο εσωτερικό και στα πάνω δώματα επικρατούσε ένα κλίμα εσωστρέφειας και γκρίνιας για μια “πτωτική πορεία”, και ίσως ορισμένοι να νόμισαν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ “εξεμέτρησε το ζην”. Ακόμα περισσότερο, γενικευόταν σαν αίσθηση και σαν κλίμα η διάθεση και ο υποκειμενισμός που εκφράστηκε από ένα τμήμα της Γραμματείας, που περισσότερο νοιάστηκε να δώσει το “δεύτερο φιλί της ζωής” σε ένα μισοπνιγμένο σώμα, παρά να έχει σχέση με τις πραγματικές αγωνίες και ανάγκες της βάσης του ΣΥΡΙΖΑ (Για παράδειγμα, στην κίνηση για το “δεύτερο κύμα” του ΣΥΡΙΖΑ, που απασχόλησε ένα μικρό μέρος του ΣΥΡΙΖΑ και ελάχιστα τη 2η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη, υπέγραφαν 6 μέλη της Γραμματείας – 4 ανένταχτοι και 2 από τις συνιστώσες Ξεκίνημα και Κόκκινο).
Οι Συριζίτες και οι Συριζίτισσες ήθελαν άλλα πράγματα. Ήθελαν απαντήσεις σε ερωτήματα και αγωνίες που είχαν, και ήθελαν αποφάσεις-καταλήξεις για μια εξώστρεφη πετυχημένη παρέμβαση μπροστά στην κρίσιμη –και για το εγχείρημα– εκλογική αναμέτρηση. Ήθελαν ενότητα, αποστρέφονταν τη γκρίνια, ήθελαν να κατονομαστούν τα λάθη και οι αδυναμίες, αλλά να υπάρχει σοβαρή εκτίμηση δυνατοτήτων και προσπάθεια κοινή για καλή πορεία. Αυτά σε γενικές γραμμές τα βρήκαν μέσα από τις διαδικασίες της 2ης Συνδιάσκεψης.
Με την πραγματοποίηση της 2ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης ο ΣΥΡΙΖΑ αποκτά μονιμότερα χαρακτηριστικά στην οργανωτικότητά του και σε μορφές λειτουργίας του, και αυτό του επιτρέπει σήμερα να δει όλο το ζήτημα της οργάνωσης και λειτουργίας από πιο ώριμη σκοπιά και να προβληματιστεί ώστε να δοθούν κατάλληλες απαντήσεις στην επόμενη, 3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη. Διότι η πραγματοποίηση της 2ης με τη θεματολογία που είχε οριστεί πριν από ένα χρόνο και οι καταλήξεις της δημιουργούν μια “παράδοση” που έχει και κύρος και αναφορά από όλες τις δυνάμεις που παίρνουν μέρος στο εγχείρημα.
Το προφανές συμπέρασμα είναι πως ο ΣΥΡΙΖΑ όχι μόνο υπάρχει, αλλά διαθέτει και μια δυναμική που μπορεί να αξιοποιηθεί. Πως χιλιάδες μέλη του αγωνιούν και προσπαθούν για μια καλή πορεία όχι μόνο στις εκλογές αλλά και στους μικρούς και μεγάλους αγώνες. Πως έχει αισθητήριο και αντιλαμβάνεται ότι πλησιάζουν οι καιροί κρίσιμων επιλογών. Πως επιζητά πιο καθαρές τοποθετήσεις και κυρίως –υπερασπιζόμενος την ουσία του εγχειρήματος– απαιτεί οι αποφάσεις που παίρνονται να υλοποιούνται κι όχι να “σούρνονται” και να καταπατούνται από συνιστώσες, τάσεις, άτομα κ.λπ. Μία από τις βασικές επιτυχίες της 2ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης είναι ότι τροποποίησε το κλίμα που είχε δημιουργηθεί τους τελευταίους δύο μήνες με τις εσωστρεφείς διαδικασίες και τις δημόσιες παρενέργειές τους σχετικά με τις πρώτες θέσεις στο ευρωψηφοδέλτιο, αλλά και τις αψιμαχίες που έγιναν σε διάφορα μέτωπα με την Ανανεωτική Πτέρυγα (π.χ. ανοιχτή συνεργασία με δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ και κεντροδεξιούς στο προεδρείο της ΠΟΣΔΕΠ, συμμετοχή στο διάλογο με το υπουργείο κ.λπ.), η οποία θέλησε έτσι να στείλει ορισμένα μηνύματα για το πώς εκλαμβάνει την “αντιαριστερίστικη” πάλη της. Πάντως, στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη η παρουσία της Ανανεωτικής Πτέρυγας ήταν συμβολική και αρκέστηκε στην ομιλία του Δ. Παπαδημούλη, που θύμισε στο σώμα την προσήλωσή του στα ιδεώδη της ανανεωτικής αριστεράς και στο “συνασπισμικό κεκτημένο”.
Το αρνητικό εσωστρεφές κλίμα αντιστράφηκε ήδη από την πρώτη μέρα, όταν στην κατάμεστη αίθουσα έγιναν οι πρώτες ομιλίες – εισηγήσεις:
Η πρώτη ομιλία (Ρ. Ρινάλντι), στην οποία τέθηκαν με σαφήνεια οι οριοθετήσεις ανάμεσα στην κριτική και αναγκαία αυτοκριτική της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ, με τη γενική και ουσιαστική θετική αποτίμηση της παρουσίας και των δυνατοτήτων που διανοίγονται για μια πορεία ανοδική. Στην ανάγκη να γίνουν βήματα για να επιλυθούν οι σημαντικές και υπαρκτές αδυναμίες του ΣΥΡΙΖΑ και να εφαρμόζονται οι αποφάσεις. Έπειτα, η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα, που έδωσε το στίγμα της προεκλογικής μάχης του ΣΥΡΙΖΑ και των πολιτικών του οριοθετήσεων (η ομιλία αυτή μεταδόθηκε από την τηλεόραση το ίδιο βράδυ ολόκληρη). Τέλος, οι εισηγήσεις του Δ. Τσακνιά για το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ και του Θόδωρου Παρασκευόπουλου για το πλαίσιο για τις Ευρωεκλογές, που έδειξαν ότι και προεργασία είχε υπάρξει και μπορούσαμε σχετικά εύκολα μέσα στη Συνδιάσκεψη να έχουμε καταλήξεις.
Το όποιο αρνητικό κλίμα, πάντως, ανατράπηκε ολοκληρωτικά –και αυτό ήταν ίσως μια από τις πιο σημαντικές στιγμές της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης– κατά την πρώτη δημόσια τοποθέτηση της Ελένης Σωτηρίου μετά την ανακήρυξή της στη δεύτερη θέση του ευρωψηφοδελτίου. Ο ενθουσιασμός και η συγκίνηση που υπήρξε στην αίθουσα, η ολόθερμη υποδοχή με παρατεταμένα χειροκροτήματα από την πρώτη της φράση κιόλας, ήταν η “ψήφος” του ΣΥΡΙΖΑ σε μια επιλογή που από μόνη της “μίλαγε” και είχε διαφορετικά χαρακτηριστικά: όχι πολιτικός καριέρας, ένας συνηθισμένος άνθρωπος της Αριστεράς, γυναίκα, νέα, εργαζόμενη με τσαγανό και ντομπροσύνη, που ο λόγος της ήταν απλός και δεσμευτικός, που ό,τι έλεγε το εννοούσε. Έτσι “λύθηκε” ο κόμπος που είχε παρουσιαστεί με το μέγα “αμάρτημα” (κατά το ανανεωτικό ευαγγέλιο) να τοποθετηθεί μέλος “βαρβαρικής φυλής” στη δεύτερη εκλόγιμη θέση.
Εντυπωσιακή επίσης ήταν η ατμόσφαιρα κατά την τοποθέτηση του Αλέκου Αλαβάνου. Η αίθουσα τον υποδέχτηκε με παρατεταμένα χειροκροτήματα, την ώρα της ομιλίας του υπήρχε απόλυτη σιωπή, και πολλά από όσα είπε έγιναν δεκτά με ιδιαίτερα θερμό τρόπο. Η ομιλία αυτή έμοιαζε με ένα παράθυρο προς ένα ΣΥΡΙΖΑ της επόμενης περιόδου, ένα ΣΥΡΙΖΑ με μέλη, ένα ΣΥΡΙΖΑ πιο πρωταγωνιστικό. Την ίδια στιγμή, ήταν ένα ενωτικό κάλεσμα προς όλες τις πλευρές και μια υπογράμμιση ότι τα μηνύματα πρέπει να αποστέλλονται παντού.
Το κλείσιμο που έκανε ο νέος συντονιστής της Γραμματείας, ο Γιάννης Θεωνάς, έγινε, επομένως, μέσα σε ένα τελείως διαφορετικό κλίμα από αυτό που υπήρχε στις παραμονές της Συνδιάσκεψης ή σε άλλους μικρότερους χώρους στις ίδιες εγκαταστάσεις του γηπέδου. Ήταν ένα κλείσιμο που έδειχνε ότι υπάρχει όχι μόνο αφηρημένα η ιδέα μιας θετικής πορείας, αλλά και η απόφαση και η δέσμευση να προχωρήσει έμπρακτα η εφαρμογή των καταλήξεων. Κατά τη διάρκεια των εργασιών της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης έγιναν συναντήσεις πολλών θεματικών, άλλες για απλή γνωριμία και ανταλλαγή κάποιων απόψεων, άλλες για τον καλύτερο συντονισμό των εργασιών τους. Η πολυδιαφημισμένη συνάντηση του “δεύτερου κύματος” μάλλον δεν είχε τα αποτελέσματα που περίμεναν οι διοργανωτές, και δεν επέδειξε στην πράξη το μαχητικό πνεύμα που κυκλοφορούσε σαν “απειλή”. Ο λόγος είναι απλός: δεν άλλαξαν πολλά πράγματα, απλά το κλίμα μέσα στις εργασίες της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης δεν επέτρεπε πιο “δυναμικές” παρεμβάσεις και προτάσεις. Αυτό που λέει και η “κακομοίρα” η Αριστερά: όταν είναι μαζικοί οι όροι, ή λες ουσιαστικά πράγματα και έχεις μια διέξοδο να προτείνεις, ή απλά μαζεύεσαι για “καλύτερες στιγμές”…
Τέλος, η πραγματοποίηση της 2ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης είναι αυτή καθ’ εαυτή μια επιτυχία, γιατί μέσα σε σύντομο πολιτικό διάστημα –και με έντονη εσωτερική αμφισβήτηση– κατορθώθηκε να διατυπωθεί ένα πρόγραμμα που δίνει ταυτότητα και υπόσταση στο σημερινό ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και να προετοιμαστεί ο ΣΥΡΙΖΑ με τον καλύτερο δυνατό τρόπο για τη μάχη των ευρωεκλογών. Για να γίνουν αυτά, κάποιες δυνάμεις έπρεπε να το προσπαθήσουν, να το θελήσουν, να κοπιάσουν, να συμβάλουν. Η γκρίνια και η “αντιπολίτευση για την αντιπολίτευση” και –διατί να το κρύψομεν άλλωστε…– ο “ολίγος” και “μέτριος” παραγοντισμός που ευδοκιμεί σε τέτοια εγχειρήματα (ενταγμένος και ανένταχτος) δεν βοηθούν καθόλου, και τη στιγμή που διανύουμε είναι εντελώς παράφωνες, φάλτσες φωνές. Στροφή λοιπόν στη “γείωση του ΣΥΡΙΖΑ”, στη λειτουργία του και στην εφαρμογή των αποφάσεων. Το ορθό είναι να δώσουμε τη μάχη των ευρωεκλογών, να πάει καλά ο ΣΥΡΙΖΑ, και στηριγμένοι σε αυτά τα θετικά δεδομένα να προχωρήσουμε στην εμβάθυνση του εγχειρήματος στην 3η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη.
Ρούντι Ρινάλντι