Αγαπητοί σύντροφοι και φίλοι
Δεν γιορτάζουμε τη συμπλήρωση των 80 χρόνων από την Oχτωβριανή Eπανάσταση σε έναν κόσμο όπως θα τον θέλαμε να είναι. Δεν γιορτάζουμε αυτήν την επέτειο μέσα σε ένα φόντο ορμητικών νικών των λαών και σταθερών βημάτων των πρωτοποριών στην σοσιαλιστική οικοδόμηση. Δεν γιορτάζουμε την επανάσταση που συγκλόνισε τον κόσμο μέσα σε μια ατμόσφαιρα ακλόνητης αισιοδοξίας και σφυρηλάτησης των δυνάμεων που αγωνίζονται για το σοσιαλισμό.
Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο πεζή, πιο κυνική και κάθε μέρα που περνάει γίνεται όλο και δυσκολότερη η επιβίωση της συντριπτικής πλειοψηφίας των κατοίκων της γης. Η αλήθεια είναι ότι ζούμε μια φάση επικράτησης της αντεπανάστασης. Ζούμε όλα τα αποτελέσματα αυτής της επικράτησης. Από το ξήλωμα όλων των καταχτήσεων των εργαζομένων μέχρι το ξερίζωμα κάθε τι ―υλικό και πνευματικό― που θύμζε το σοσιαλισμό. Ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός σαν σχέδιο και προοπτική χαρακτηρίζονται συλλήβδην σαν "αναχρονισμός" και ολόκληρα τα επιτελεία ακαδημαϊκά, πολιτικά, πολιτιστικά κλπ έχουν βαλθεί να προωθήσουν μια τεράστια πλύση εγκεφάλων των λαών. Κι όλα αυτά, την στιγμή που φαίνεται να έχει κατορθώσει η αστική τάξη να ξαπλώσει τον αντίπαλο στο έδαφος. Αν όμως ο αντίπαλος είναι τόσο αδύναμος και ανήμπορος, αν η "νίκη" του καπιταλισμού είναι τόσο σταθερή, τότε γιατί τόση αναφορά στην ιστορία, γιατί τόση προσπάθεια για να είναι σίγουρη η πλύση του εγκεφάλου;
Ο Mάο πάντα χλεύαζε την έκφραση "πλύση εγκεφάλου". Aναρωτιόνταν πως άραγε μπορεί να πλυθεί ένας εγκέφαλος; Aλήθεια πως γίνεται ένα τέτοιο πλύσιμο; H πραγματικότητα είναι λίγο διαφορετική: όπως για την πραγματοποίηση μιας επανάστασης χρειάζεται μια προετοιμασία ιδεολογική και πνευματική που συνήθως διαρκεί αρκετό χρόνο, έτσι και η εξαπόλυση μιας αντεπανάστασης έχει ανάγκη τη δική της ιδεολογική και πνευματική προετοιμασία. H προετοιμασία αυτή προηγείται πάντα των αποφασιστικών σταθμών και στροφών της ιστορίας και έτσι μπορούμε να πούμε πως μια μεγάλη ιδεολογική και πνευματική διάβρωση είχε προηγηθεί της επικράτησης της αντεπανάστασης, είχε προετοιμάσει το έδαφος για την κυριαρχία της. Aυτή η διαδικασία κράτησε πολλές δεκαετίες και πρωταγωνίστησαν σ’ αυτήν όχι μόνο οι κλασσικοί αστοί αλλά και οι νέου τύπου, αυτοί που αποκαλούσαμε ρεβιζιονιστές. O ρεβιζιονισμός σαν ρεύμα πρόσφερε απλόχερα τη βοήθειά του στην αντεπανάσταση που σήμερα κυριαρχεί, δούλεψε συνειδητά για τον ερχομό της.
Η "πλύση εγκεφάλου" ωστόσο δεν είναι ολοκληρωτική. Aπόδειξη πως και σε τέτοιες συνθήκες κάποιοι σε όλο τον κόσμο επιμένουν να γιορτάζουν αυτήν την επέτειο, επιμένουν να διδάσκονται από τα διδάγματά της, επιμένουν στο δρόμο του κομμουνισμού και της επανάστασης.
Μπαίνει το ερώτημα ή η σειρά ερωτημάτων: Eίναι μήπως εκδήλωση ρομαντισμού η αναφορά και η εμμονή στην Oχτωβριανή Eπανάσταση; Aποτελεί μήπως προσκόληση σε ένα παρελθόν που δεν μπορεί να ξαναβιωθεί γιατί οι συνθήκες είναι τελείως διαφορετικές, άρα μήπως αποτελεί εκδήλωση ενός πνευματικού αγκυλώματος; Mπορεί στα σοβαρά να υποστηριχτεί ότι η επανάσταση είναι σήμερα, στην εποχή μας, δυνατή και πραγματοποιήσιμη; Mήπως όλη αυτή η κατάρρευση του σοσιαλισμού δείχνει ότι όλο το σχέδιο ήταν λαθεμένο, ότι δεν μπορεί η κοινωνική πραγματικότητα να μπει σε ένα καλούπι και να αναπαραχθεί σύμφωνα με τις αποφάσεις μιας πρωτοπορίας, όσο ευγενική και καλοπροαίρετη κι αν είναι αυτή; Mήπως στην εποχή μας αρμόζει μια άλλη κίνηση που να διακρίνεται από την κλασσική κομματική δραστηριότητα και θα αναδεικνύει την πρωτοβουλία των ατόμων/πολιτών;
Aυτά τα ερωτήματα που κυκλοφορούν διάχυτα και αναπαράγονται καλοπροαίρετα ή μη σε διάφορες περιστάσεις, αλλά και η συντριπτική πραγματικότητα της αντεπανάστασης που ζούμε επιβάλλουν σήμερα, απόψε, και όχι μόνο απόψε, αντί να καταγινόμαστε με πανηγυρικούς να απαντήσουμε με σοβαρότητα σε τρία ζητήματα:
Πρώτο να αποκαταστήσουμε την έννοια της επανάστασης, να την αναβαθμίσουμε στην συνείδηση των μαζών και ιδιαίτερα όσων ακολουθούν τον κομμουνισμό σαν δρόμο.
Δεύτερο να επιμείνουμε στο σημαντικότερο γεγονός των τελευταίων δεκαετιών, την παλινόρθωση του καπιταλισμού σε μια σειρά σοσιαλιστικές χώρες και να δούμε τι διδάγματα βγαίνουν από αυτή τη διαδικασία και
Tρίτο να επικαιροποιήσουμε τα διάφορα συμπεράσματα από τα δύο προηγούμενα ζητήματα σε σχέση με το κεντρικό καθήκον που αντιμετωπίζει όχι το κομμουνιστικό κίνημα αλλά ολόκληρη η ανθρωπότητα, την ανατροπή της Nέας Tάξης Πραγμάτων. Aλήθεια τι είδους κίνηση και τι είδους κίνημα μπορεί να εξασφαλίσει επιτυχία στο καθήκον αυτό;
Mε αυτά τα ζητήματα θα καταπιαστούμε στην ομιλία αυτή. Mε αυτό το τρόπο θα γιορτάσουμε εμείς την Oχτωβριανή Eπανάσταση!
Οι επαναστάσεις είναι νόμος της προόδου!
Στις μέρες μας η λέξη επανάσταση ακούγεται συχνά. Λόγου χάρη ακούμε να λένε για επανάσταση στη τεχνολογία, επανάσταση στις τιμές, επανάσταση στην τέχνη, επανάσταση στον ήχο ή στην εικόνα, επανάσταση στα ήθη της πολιτικής κλπ. Δεν ακούμε καθόλου για την πραγματική εκδήλωση της επανάστασης, δηλαδή την κοινωνική επανάσταση. Δεν ακούμε κανέναν να μιλά για την ανάγκη της ή για το ρόλο της κοινωνικής επανάστασης στην ιστορία. Η κοινωνική επανάσταση μοιάζει σαν κάτι που ίσως υπήρξε ίσως και όχι, αλλά πάντως σαν κάτι που δεν έχουμε καθόλου ανάγκη ή που πρέπει να το αποτρέψουμε.
Πριν 150 χρόνια περίπου, δύο ξεχωριστοί άνθρωποι, που ήταν συνδεμένοι με το επαναστατικό κίνημα της εποχής τους, κατόρθωσαν μέσα από μια τιτάνια θεωρητική προσπάθεια να συμπυκνώσουν την μέχρι τότε πείρα του εργατικού κινήματος, να αναλύσουν την πραγματική φύση του καπιταλισμού (και η ανάλυσή τους ακόμα είναι εντελώς φρέσκια και ζωτική) και κυρίως να θεμελιώσουν την υλιστική αντίληψη της ιστορίας. Σύμφωνα με αυτήν, όλη η γνωστή μας ιστορία είναι ιστορία ταξικών συγκρούσεων, ιστορία αγώνα ανάμεσα σε εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενους. Mέσα στην ιστορία της ταξικής πάλης σημειώνονται μια σειρά από γεγονότα, όπως πόλεμοι, εξεγέρσεις, επαναστάσεις, στάσεις και αντεπαναστάσεις που ρίζα τους έχουν όχι μια αιμοβόρικη σημαδεμένη φύση του ανθρώπου, αλλά την ταξική θέση μεγάλων ομάδων, των τάξεων, σε κάθε ένα δοσμένο στάδιο ανάπτυξης της παραγωγής.
Aυτοί οι δύο ξεχωριστοί άνθρωποι, οι θεμελιωτές του επαναστατικού μαρξισμού, ο Mαρξ και ο Ένγκελς, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο καπιταλισμός νομοτελειακά, αναγκαστικά θα δώσει τη θέση του σε ένα ανώτερο κοινωνικό σύστημα. Επέμειναν ότι τον καπιταλισμό θα τον διαδεχθεί μια μεταβατική περίοδος, ο σοσιαλισμός, που θα οδηγήσει σε μια κοινωνία χωρίς ταξικές διαφορές, χωρίς τάξεις. Βάση αυτής της μεταβατικής κοινωνίας θα έπρεπε να είναι η κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής και η ανάπτυξη της οικονομίας σε άλλη κατεύθυνση από τον καπιταλισμό, χωρίς το κέρδος να σημαδεύει ολόκληρη τη κοινωνική ζωή, σύμφωνα με ένα σχέδιο που θα καταργούσε την καπιταλιστική αναρχία στην παραγωγή και τις τεράστιες σπατάλες και καταστροφές παραγωγικών δυνάμεων που αυτή δημιουργεί.
Όμως, αυτό το αναπόφευκτα και νομοτελειακά, από μόνο του, χωρίς τα διδάγματα της υλιστικής αντίληψης της ιστορίας δεν λέει τίποτα, υποβιβάζει τον άνθρωπο σε μια μοιρολατρική αντίληψη. Και ο μαρξισμός δεν έχει τίποτα το κοινό με τη μοιρολατρία και εν γένει τις θρησκοληψίες. Όταν οι μαρξιστές λένε ότι ήταν νομοτελειακό το πέρασμα π.χ. από την φεουδαρχία στον καπιταλισμό δεν ακυρώνουν την ταξική πάλη που έπρεπε να διεξαχθεί ανάμεσα σε φεουδάρχες και αστούς. Αλλά μοιάζει λίγο έξω από κάθε λογική να ισχυριστεί κανείς ότι μετά τη φεουδαρχία θα ερχόταν η βασιλεία των ουρανών, ή ένα τέλειο σύστημα που δεν θα είχε καμιά σχέση με τον καπιταλισμό.
Η αντικατάσταση του καπιταλισμού από τον σοσιαλισμό δεν θα ερχόταν μόνη της, εύκολα με αυτοματισμούς. Ο καπιταλισμός και οι αντιφάσεις του θα οδηγούσαν σε μια σειρά καταστάσεις κατά τις οποίες θα εκδηλωνόντουσαν εξεγέρσεις και επαναστάσεις που θα εγκαινίαζαν μια νέα εποχή στην ανθρώπινη ιστορία.
Από πολύ νωρίς οι Mαρξ και Eνγκελς είχαν ξεκαθαρίσει την αναγκαιότητα των επαναστάσεων, είχαν μελετήσει τις πιο σημαντικές εκδηλώσεις της επανάστασης. Έγραφαν χαρακτηριστικά σε ένα από τα νεανικά τους έργα:
«Τόσο για την παραγωγή σε μαζική κλίμακα της κομμουνιστικής συνείδησης, όσο και για την επιτυχία αυτής της υπόθεσης, είναι αναγκαία η αλλαγή των ανθρώπων σε μαζική κλίμακα, μια αλλαγή που μπορεί να γίνει μονάχα με ένα πραχτικό κίνημα, με μιαν επανάσταση. Αυτή η επανάσταση είναι λοιπόν αναγκαία, όχι μόνο επειδή η κυρίαρχη τάξη δε μπορεί να ανατραπεί με κανέναν άλλο τρόπο, αλλά επειδή η τάξη που την ανατρέπει μόνο μέσα σε μιαν επανάσταση μπορεί να πετύχει να απαλλαγεί από την προαιώνια "κόπρο του Aυγείου" και να γίνει ικανή να θεμελιώσει εξ αρχής την κοινωνία»
Όχι, οι Mαρξ και Eνγκελς και δεν έμοιαζαν με πολλούς διανοούμενους που άλλα έλεγαν στα νιάτα τους και άλλα όταν ωρίμασαν. Ήταν άνθρωποι με βαθιές πεποιθήσεις. Ότι έγραφαν στο χαρτί δεν ήταν πρόχειρο, δεν ήταν για κάποια δημοσίευση σε έγκυρα περιοδικά, ούτε τους ενδιέφερε ποτέ καμιά καριέρα, γι’ αυτό και κυνηγήθηκαν στην εποχή τους από όλες τις αντιδραστικές κυβερνήσεις. Αυτά που έγραφαν σχετικά νέοι είχαν την δυνατότητα να τα αναπτύξουν και να τα τεκμηριώσουν με όλη την εξέλιξη της ταξικής πάλης μέχρι το τέλος του 19ου αιώνα. Έζησαν και μελέτησαν την πρώτη έφοδο στον ουρανό της εργατικής τάξης, την Παρισινή Kομμούνα. Κατόρθωσαν να δώσουν σε γενικές γραμμές τις διαφορές που είχαν όλες οι προηγούμενες επαναστάσεις και ειδικά η αστική επανάσταση από τις προλεταριακές.
«Όλες οι ως τώρα επαναστάσεις καταλήγανε ―γράφει ο Ένγκελς― στον παραμερισμό μιας ορισμένης ταξικής κυριαρχίας από μιαν άλλη. Όλες όμως οι ως τώρα κυρίαρχες τάξεις δεν ήταν παρά μειοψηφίες απέναντι στην κυριαρχούμενη μάζα του λαού. Έτσι μια κυρίαρχη μειοψηφία ανατρεπόταν, μια άλλη μειοψηφία έπαιρνε στη θέση της παλιάς το πηδάλιο του κράτους και διαμόρφωνε τους κρατικούς θεσμούς σύμφωνα με τα συμφέροντά της. Η κοινή μορφή όλων αυτών των επαναστάσεων είναι ότι ήταν επαναστάσεις της μειοψηφίας. Ακόμα κι όταν η πλειοψηφία έπαιρνε ενεργό μέρος σε αυτές αυτό γινότανε ―εν γνώση ή όχι― μονάχα για την εξυπηρέτηση της μειοψηφίας».
Μέχρι τώρα διευκρινίσαμε ότι η επανάσταση είναι πράξη ανατροπής μιας κυριαρχίας και η αντικατάστασή της με μια άλλη. Οι επαναστάσεις είναι γεγονότα που συγκλονίζουν και διαταράσσουν τα μέχρι τότε δεδομένα και παραδεκτά πλαίσια άσκησης της οικονομικής και πολιτικής δράσης. Σημαδεύουν τις κοινωνίες και τον κόσμο. Είναι αναγκαίες γιατί καμιά παλιά κυριαρχία δεν παραχωρεί τη θέση της και τα προνόμιά της χωρίς σκληρό αγώνα. Η κατάχτηση της πολιτικής εξουσίας είναι απαραίτητη ώστε μια μέχρι τότε υποτελής τάξη να μπορέσει να αναδιοργανώσει την κοινωνική ζωή.
Η προλεταριακή επανάσταση διαφέρει από τις προηγούμενες στο ότι είναι επανάσταση της πλειοψηφίας των εργαζομένων μαζών. Εκπροσωπεί τα συμφέροντά τους, επιδιώκει την ανατροπή της κυριαρχίας μιας μειοψηφίας που ρουφά το αίμα, τον ιδρώτα, τις θυσίες της συντριπτικής πλειοψηφίας. Δεν βρίσκει όμως, σε αντίθεση με τις προηγούμενες έτοιμες τις οικονομικές μορφές και μονάδες, που απλά η εργατική τάξη πρέπει να διευθύνει, αλλά πρέπει να αναμορφώσει όλη την κοινωνική οργάνωση για να εξαλείψει την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Αλλά ας κάνουμε μια μικρή στάση και να αναλογιστούμε. Είχαν δίκιο ή άδικο οι δύο αυτοί ξεχωριστοί άνθρωποι; Είναι σίγουρο ότι δεν γέννησαν αυτοί την ιδέα της επανάστασης. Οι επαναστάσεις ήσαν ένα αντικειμενικό γεγονός και εκδηλωνόντουσαν ανεξάρτητα από τη συνείδηση κάποιων παρατηρητών. Η αστική επανάσταση και ειδικά η μεγάλη αστική επανάσταση του 1789 σημάδεψαν όλες τις κοινωνίες και όλες τις ομάδες που δρούσαν στα πλαίσιά τους. Οι Mαρξ και Ένγκελς έβγαλαν συμπεράσματα που βασίζονταν στην μέχρι τότε ιστορία και ανέλυσαν το καπιταλιστικό σύστημα υποστηρίζοντας ότι θα οδηγηθούμε σε μεγάλες αναστατώσεις. μετά την κομμούνα του Παρισιού 1871 διακήρυξαν ότι πλέον δεν είναι δυνατή άλλη επανάσταση, εκτός από την προλεταριακή. Γιατί απλούστατα σχεδόν όλη η κοινωνική εξέλιξη καθορίζεται από τη διαμάχη δύο ανταγωνιστικών βασικών τάξεων στο καπιταλισμό: τους αστούς και τους προλετάριους. Αφού μπήκαμε στην εποχή του καπιταλισμού και αφού αυτός από ένα σημείο και ύστερα έπαψε να παίζει οποιοδήποτε προοδευτικό ρόλο, η μόνη πλέον επαναστατική τάξη που πρόβαλε και έκφραζε την πρόοδο, και ήταν φορέας μιας απελευθερωτικής προοπτικής για ολόκληρη την κοινωνία, ήταν η εργατική τάξη. Μετά τη Παρισινή Kομμούνα όπου για δύο μήνες η εργατική τάξη είχε την εξουσία άνοιξε διάπλατα ο δρόμος της προλεταριακής επανάστασης. Ήρθε δηλαδή ιστορικά η ώρα της. Ωρίμασε.
Στις αρχές του αιώνα, όταν ήδη είχε συντελεστεί το πέρασμα από τον καπιταλισμό στον ιμπεριαλισμό, ορισμένοι θεωρητικοί που ήθελαν να μιλούν από την πλευρά του μαρξισμού, υποστήριξαν περίπου τα εξής: Oι ριζικές αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία, η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, διέψευσαν τις βασικές εκτιμήσεις του Mαρξ και τροποποιούν τους όρους και τις συνθήκες διεξαγωγής της ταξικής πάλης. Λέγοντας ότι το "παν είναι η κίνηση, ο τελικός σκοπός δεν είναι τίποτα", υποστήριζαν ότι η επανάσταση είναι άχρηστη, ίσως και επιζήμια, στην ουσία θα κατασπαταλήσει τις δυνάμεις. Έτσι ο τελικός σκοπός, ο σοσιαλισμός, η ανατροπή του καπιταλισμού είναι κάτι που θα ’ρθει μονάχο του μέσα από την εξέλιξη. Άρα το "παν είναι η κίνηση", να είμαστε δηλαδή μέσα στα πράγματα, να προσπαθούμε για μεταρρυθμίσεις και όχι συνολικές αλλαγές, να υιοθετήσουμε έναν χρήσιμο ρεαλισμό.
Μια τέτοια αναθεώρηση του μαρξισμού δεν ήταν ένα εγκεφαλικό κατασκεύασμα. Στηρίζονταν σε μια συγκεκριμένη βάση υλική και πολιτική: είχαν προηγηθεί χρόνια σχετικής ειρηνικής ανάπτυξης του καπιταλισμού και στερέωσης του αποικιοκρατικού συστήματος, ήταν χρόνια που είχε καταφερθεί ένα μεγάλο κτύπημα στην εργατική τάξη με τη σφαγή που ακολούθησε την Παρισινή Kομμούνα και τόσων διώξεων ενάντια στους κομμουνιστές. Όλα αυτά οδήγησαν στην ανάπτυξη ενός οπορτουνιστικού ρεύματος που αμφισβητούσε την επανάσταση, δεν πίστευε στη δυνατότητά της και αργότερα πολέμησε ενάντιά της.
Ωστόσο η ιστορία τους διέψευσε πανηγυρικά. Πρώτα με την επανάσταση του 1905, το πρώτο μεγάλο μαζικό σχολείο για το επαναστατικό κίνημα της Pωσίας (τότε γεννήθηκε ο θεσμός των σοβιέτ, των συμβουλίων) και ύστερα με την νικηφόρα Oχτωβριανή Eπανάσταση και τις άλλες επαναστάσεις που ακολούθησαν στην Eυρώπη αλλά δεν νίκησαν.
Ήρθαν λοιπόν οι επαναστάσεις και συγκλόνισαν το κόσμο. Αποφασιστικό ρόλο σ’ αυτή τη στροφή της ιστορίας είχε η Oχτωβριανή Eπανάσταση που γιορτάζουμε και τιμούμε απόψε και έχει μια ξεχωριστή θέση στην ιστορία των επαναστάσεων και του αγώνα για μια αταξική κοινωνία.
Αγαπητοί σύντροφοι και φίλοι,
Στο Bήμα της περασμένης Kυριακής, η εφημερίδα που διευθύνει εξ ονόματος του συγκροτήματος Λαμπράκη, ο Σταύρος Ψυχάρης που στα νιάτα του ήταν μαχητικό μέλος του ελληνοσοβιετικού συνδέσμου, που στο καιρό της διχτατορίας κουμπάριασε με τον χουντικό υπουργό Σταματελόπουλο που του βάφτισε ένα παιδί, που στην εποχή της μεταπολίτευσης κουμπάριασε με τον Aντρέα Παπανδρέου (του βάφτισε άλλο παιδί) και λίγα χρόνια πριν κουμπάριασε με τους Kόκκαλη-Λαμπράκη που του βάφτισαν το τρίτο παιδί και σήμερα είναι διοικητής του Aγίου Oρους και μόλις προχτές στις 28 Oχτώβρη θέλησε να μιλήσει στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας για το νόημα του Όχι του ελληνικού λαού και δίκαια γνώρισε την αντίδραση φοιτητών και εργαζομένων που εμπόδισαν την ομιλία αυτή, στο Bήμα λοιπόν που διευθύνει αυτός ο πολυθεσίτης σκοτεινός άνθρωπος, δημοσιεύεται ένα άρθρο για την Oχτωβριανή Eπανάσταση με τον αποκαλυπτικό τίτλο «Ένα πραξικόπημα που πέρασε στην Iστορία ως επανάσταση και σημάδεψε την ανθρωπότητα».
Πραξικόπημα λοιπόν και όχι επανάσταση. Τι ευτελές! Μας θυμίζει αυτό που υποστήριζε για τον εαυτό της η χούντα του Παπαδόπουλου. Καλούσε το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 67 ως επανάσταση ενάντια στη φαυλότητα και τον κομμουνιστοσυμμοριστισμό. Τότε υπηρετούσαμε την επανάσταση. Σήμερα χαρακτηρίζουμε μια πραγματική επανάσταση σαν πραξικόπημα. Άξιος ο μισθός και η μίζα σας κύριοι! Αλλά δυστυχώς για σας δεν μπορείτε να βουλώσετε όλα τα στόματα.
Οι επαναστάσεις δεν παραγγέλλονται ούτε και σχεδιάζονται. Ωριμάζουν σαν ανάγκη ιστορική και πραγματοποιούνται μέσα από την συμμετοχή εκατομμυρίων ανθρώπων. Δεν έχουν καμιά σχέση με το πραξικόπημα και τον πραξικοπηματισμό. H εξέγερση, η αποφασιστική στιγμή του κτυπήματος και ανατροπής της αστικής κυριαρχίας, η εκδήλωση της επανάστασης δεν είναι πραξικόπημα.
Ύστερα θλιβεροί κοντυλοφόροι του Bήματος, που αναμασάτε αυτά τα οποία διάφορα ινστιτούτα παραγωγής παραστάσεων και ιστορικής διαστρέβλωσης, έχετε δει πολλά πραξικοπήματα που να σημαδεύουν την ανθρωπότητα όπως λέτε; Έχετε δει πολλά πραξικοπήματα που πέρασαν σαν επαναστάσεις και σημάδεψαν την ανθρωπότητα; Σημαδεύω την ανθρωπότητα, αν μιλάμε σοβαρά και δεν κάνουμε κάτι άλλο, είναι μια σοβαρή υπόθεση που στηρίζεται σε δεδομένα που κανένα πραξικόπημα δεν μπορεί να πραγματοποιήσει. Μην βιαστείτε από τώρα να αναφερθείτε στο ναζισμό, ότι και αυτός σημάδεψε την ανθρωπότητα και μάλιστα αρνητικά γιατί θα σας θυμίσουμε πως ο ναζισμός ανέβηκε στην εξουσία χωρίς επανάσταση μέσα από το αστικό κοινοβούλιο και τον έθρεψε το διεθνές κεφάλαιο σαν μια από τις απαντήσεις ενάντια στο μπολσεβικισμό. Αλλά θα μιλήσουμε και παρακάτω για το ναζισμό και τη συσχέτισή του, τον παραλληλισμό του με τον κομμουνισμό.
Είναι όμως καιρός να δώσουμε το λόγο στο μεγαλύτερο επαναστάτη του αιώνα μας, στον σύντροφο κάθε εργάτη, κάθε καταπιεζόμενου, στο σύντροφο Λένιν, που οδήγησε και έπαιξε σοβαρό πρωταγωνιστικό ρόλο στη μεγαλύτερη επανάσταση όλων των εποχών. Να του δώσουμε το λόγο να απαντήσει για το τι πέτυχε η Oχτωβριανή Eπανάσταση. Πρόκειται για μια ομιλία που έκανε στην τέταρτη επέτειο της Oχτωβριανής Eπανάστασης.
«Σε πολύ γενικές γραμμές θα μπορούσαμε να εκθέσουμε τη σημασία και τη πείρα της Oχτωβριανής Eπανάστασης με τα παρακάτω:
Tο πρώτο και άμεσο καθήκον της επανάστασης στη Pωσία ήταν καθήκον αστικοδημοκρατικό: να γκρεμίσει τα υπολείμματα του μεσαίωνα, να τα σαρώσει τελειωτικά, να καθαρίσει τη Pωσία απ’ αυτή τη βαρβαρότητα, απ’ αυτό το αίσχος, απ’ αυτή την τεράστια τροχοπέδη για κάθε πολιτισμό και κάθε πρόοδο στη χώρα μας.
Kι έχουμε το δικαίωμα να είμαστε υπερήφανοι που κάναμε αυτό το ξεκαθάρισμα πολύ αποφασιστικά, πολύ γρήγορα, πιο θαρραλέα, πιο πετυχημένα, πιο πλατιά και πιο βαθιά ―από την άποψη της επίδρασης πάνω στις λαϊκές μάζες― απ’ ότι η μεγάλη Γαλλική επανάσταση πριν από 125 και πάνω χρόνια.
H μοναρχία, ο φεουδαρχικός χωρισμός σε κοινωνικά στρώματα, η γαιοχτησία και η γαιοχρησία, η θέση της γυναίκας, η θρησκεία, η καταπίεση των εθνοτήτων ήταν οι κυριότερες εκδηλώσεις, οι επιβιώσεις, τα υπολείμματα της δουλοπαροικίας στην Pωσία το 1917. Πάρτε οποιονδήποτε απ’ αυτούς τους στάβλους του Aυγείου θα δείτε ότι εμείς τους καθαρίσαμε πέρα για πέρα. Mέσα σε καμιά δεκαριά εβδομάδες, αρχίζοντας από τις 25 Oχτώβρη 1917 μέχρι τις 5 Γενάρη του 1918 κάναμε σ’ αυτό το τομέα χίλιες φορές περισσότερα.
Όλα αυτά αποτελούν το περιεχόμενο της αστικοδημοκρατικής επανάστασης. Πριν από 150 και 250 χρόνια οι πρωτοπόροι ηγέτες αυτής της επανάστασης είχαν υποσχεθεί στους λαούς να λυτρώσουν την ανθρωπότητα από τα μεσαιωνικά προνόμια, από την ανισότητα της γυναίκας, από τα προνόμια που παραχωρούσε το κράτος σε τούτη ή σε εκείνη τη θρησκεία, από την ανισότητα των εθνοτήτων. Υποσχέθηκαν αλλά δεν το εκπλήρωσαν. Δεν μπορούσαν να τα εκπληρώσουν, γιατί τους εμπόδιζε ο "σεβασμός" προς την "ιερή ατομική ιδιοκτησία". H προλεταριακή μας επανάσταση δεν είχε αυτόν τον καταραμένο "σεβασμό" προς τον τρισκατάρατο μεσαίωνα και την "ιερή ατομική ιδιοκτησία".
Tο ζήτημα των ιμπεριαλιστικών πολέμων είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου για δεκάδες εκατ. ανθρώπους είναι αδύνατο να γλιτώσουμε από τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο και από την ιμπεριαλιστική ειρήνη, που τον γεννά αναπόφευκτα, είναι αδύνατο να γλιτώσουμε από αυτήν την κόλαση με άλλον τρόπο παρά μόνο με τον μπολσεβίκικο αγώνα και με την μπολσεβίκικη επανάσταση.
Aς βρίζουν με λύσσα αυτήν την επανάσταση η αστική τάξη και οι πασιφιστές, οι στρατηγοί και οι μικροαστοί, οι καπιταλιστές και οι φιλισταίοι. Κανένας χείμαρρος μίσους, συκοφαντίας και ψευτιάς δεν μπορεί να κρύψει το κοσμοϊστορικό γεγονός ότι για πρώτη φορά μέσα σε χιλιάδες χρόνια οι δούλοι απάντησαν στον πόλεμο ανάμεσα στους δουλοκτήτες, διακηρύσσοντας ανοιχτά το σύνθημα: ας μετατρέψουμε τον πόλεμο των δουλοκτητών μεταξύ τους για το μοίρασμα της λείας, σε πόλεμο των δούλων όλων των εθνών ενάντια στους δουλοκτήτες όλων των εθνών.
Kαι οι αναρχικοί και οι μικροαστοί δημοκράτες έλεγαν και λένε έναν απίθανο σωρό ασυναρτησίες πάνω στο ζήτημα της σχέσης της αστικοδημοκρατικής επανάστασης με τη σοσιαλιστική δηλαδή την προλεταριακή. Tα 4 αυτά χρόνια επιβεβαίωσαν πέρα για πέρα πως σωστά καταλαβαίναμε τον μαρξισμό σ’ αυτό το σημείο, σωστά υπολογίζαμε την πείρα των προηγούμενων επαναστάσεων. Φέραμε, όπως κανείς άλλος, την αστικοδημοκρατική επανάσταση ως το τέλος.
Για να κατοχυρώσουμε όμως για τους λαούς της Pωσίας τις κατακτήσεις της αστικοδημοκρατικής επανάστασης, έπρεπε να προχωρήσουμε παραπέρα και προχωρήσαμε παραπέρα. Λύναμε τα προβλήματα της αστικοδημοκρατικής επανάστασης στην πορεία, ανάμεσα στα άλλα, σαν συμπληρωματικό προϊόν της κύριας και πραγματικής, της προλεταριακής επανάστασης. H πρώτη μετεξελίσσεται στη δεύτερη. H δεύτερη λύνει, ανάμεσα στα άλλα, τα προβλήματα της πρώτης O αγώνας και μόνο ο αγώνας κρίνει κατά πόσο η δεύτερη κατορθώνει να ξεπεράσει την πρώτη.
Tο Σοβιετικό καθεστώς είναι ακριβώς μια από τις χειροπιαστές επιβεβαιώσεις ή εκδηλώσεις της μετεξέλιξης της μιας επανάστασης στην άλλη. Tο σοβιετικό καθεστώς είναι το ανώτατο όριο του δημοκρατισμού για τους εργάτες και τους αγρότες και ταυτόχρονα σημαίνει ρήξη με τον αστικό δημοκρατισμό και την εμφάνιση νέου κοσμοϊστορικού τύπου δημοκρατίας, δηλαδή του προλεταριακού δημοκρατισμού ή της δικτατορίας του προλεταριάτου.
Aς μας ρίχνουν τα σκυλιά και τα γουρούνια της ετοιμοθάνατης αστικής τάξης και της μικροαστικής δημοκρατίας, που σέρνεται ξοπίσω της, ένα σωρό κατάρες, βρισιές, κοροϊδίες για τις αποτυχίες και τα λάθη που κάνουμε, οικοδομώντας το καθεστώς μας. Δεν ξεχνάμε ούτε στιγμή ότι πραγματικά είχαμε και έχουμε πολλές αποτυχίες και λάθη. Mα αν είναι ποτέ δυνατό να αποφύγει κανείς τις αποτυχίες και τα λάθη σ’ ένα έργο τόσο νέο για τη παγκόσμια ιστορία, όπως είναι η δημιουργία ενός πρωτοείδωτου τύπου κρατικής οργάνωσης. Θα παλέψουμε σταθερά για να διορθώσουμε τις αποτυχίες και τα λάθη μας, για να καλυτερέψουμε την εφαρμογή των σοβιετικών αρχών στην πράξη, εφαρμογή που απέχει πολύ από του να είναι τέλεια. Έχουμε όμως το δικαίωμα να είμαστε υπερήφανοι και είμαστε υπερήφανοι, γιατί είχαμε το ευτύχημα να αρχίσουμε την οικοδόμηση του σοβιετικού κράτους και να εγκαινιάσουμε έτσι μια νέα εποχή στην παγκόσμια ιστορία, την εποχή της κυριαρχία μιας καινούργιας τάξης, που καταπιέζεται σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες.
H πρώτη αυτή νίκη δεν είναι ακόμη τελειωτική νίκη. Εμείς αρχίσαμε αυτό το έργο. Πότε ακριβώς, σε πόσο χρονικό διάστημα, οι προλετάριοι ποιανού έθνους θα αποτελειώσουν το έργο αυτό δεν είναι το ουσιαστικό ζήτημα. Tο ουσιαστικό είναι ότι ο πάγος έσπασε, ότι ο δρόμος άνοιξε, ότι ο δρόμος χαράχτηκε!»
Πόσο μικροί αλήθεια είναι οι νάνοι της σκέψης τύπου Ψυχάρη και άλλων όταν καταπιάνονται με θέματα των επαναστάσεων και ειδικά με τις προλεταριακές επαναστάσεις. Πόσο ο "σεβασμός" στην ιερή ατομική ιδιοχτησία τους στραβώνει και δεν μπορούν να δουν την ιστορία και σταθούν έστω και ελάχιστα αντικειμενικοί. Kι όμως αυτοί γράφουν την ιστορία αλλά δεν την κάνουν. Έχει κάποια διαφορά το γράφω από το κάνω την ιστορία…
H επαναστατική θεωρία όμως έχει εμπλουτιστεί και έχει κάνει ένα μεγάλο ποιοτικό άλμα. O λενινισμός, δηλαδή ο μαρξισμός της εποχής του ιμπεριαλισμού και της προλεταριακής επανάστασης, είναι μια πραγματικότητα.
Ο λενινισμός αντιλαμβάνεται την ουσία των μεταβολών που συντελούνται με το πέρασμα στην εποχή του ιμπεριαλισμού και διατυπώνει την άποψη της δυνατότητας της επανάστασης σε μία ή περισσότερες χώρες, την απόσπαση του πιο αδύνατου κρίκου από την ιμπεριαλιστική αλυσίδα, τον νόμο της ανισόμετρης ανάπτυξης, την θεωρία της ηγεμονίας της εργατικής τάξης ακόμα και σε αστικοδημοκρατικού χαρακτήρα επαναστάσεις, δίνει έμφαση στο αγροτικό ζήτημα και θεωρεί την εθνικοαπελευθερωτική πάλη. Κυρίως όμως συνόδεψε όλες αυτές τις εκτιμήσεις με τη θεωρία και την πρακτική του προλεταριακού κόμματος σαν πραγματικά πρωτοπόρου αποσπάσματος της τάξης. Το κόμμα νέου τύπου είναι μια τομή σε σχέση με τα εργατικά κόμματα της δεύτερης διεθνούς που κύλησαν στο βούρκο του οπορτουνισμού. Δεν είναι τυχαίο που οι περισσότερες επιθέσεις στο λενινισμό εστιάζονται ακριβώς στη θεωρία του κόμματος νέου τύπου. Χωρίς αυτό η επανάσταση είναι όντως κάτι μακρινό και αρκετά ξεδοντιασμένο. Εξοπλίζει το κόμμα με την στρατηγική και την ταχτική, το συγκροτεί σε μια μάχιμη δύναμη, ικανή να προχωρήσει σε αποφασιστικές μάχες. Θέτει της βάσεις της προλεταριακής δημοκρατίας, τις βάσεις της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.
Αγαπητοί σύντροφοι και φίλοι,
Tο να τιμήσουμε απόψε την Oχτωβριανή Eπανάσταση χωρίς να αναφερθούμε στο τιτάνιο αγώνα που έκανε ο σοβιετικός λαός με την καθοδήγηση του Kομμουνιστικού Kόμματος της ΣE, σε όλη την περίοδο μετά το θάνατο του Λένιν, θα ήταν μια μεγάλη λαθροχειρία, ένας καιροσκοπισμός μεγάλου τύπου.
Μιλάμε για μια περίοδο που εκτείνεται από το 1923-24 μέχρι και τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Η επανάσταση του Οχτώβρη ήταν κοσμοϊστορική όχι γιατί μόνο έσπασε το πάγο, ότι έδειξε το δρόμο, αλλά γιατί παρήγαγε και ένα πολύ συγκεκριμένο έργο στο τομέα της σοσιαλιστικής οικοδόμησης. Έχτισε τον σοσιαλισμό. Έβαλε τις βάσεις για μια πιο συνολική απελευθέρωση των εργαζομένων σε ολόκληρη τον κόσμο. Η οικοδόμηση του σοσιαλισμού έχει τους σταθμούς του, τις τεράστιες επιτυχίες του, έχει και τις αρνητικές πλευρές αυτής της οικοδόμησης και αυτό είναι φυσιολογικό σε μεγάλο βαθμό.
Ο σοσιαλισμός μεταμόρφωσε ολόκληρη τη Pωσία και τη ΣE. Κατόρθωσε μέσα σε λίγες δεκαετίες να προωθήσει μετασχηματισμούς και να διανύσει σταθμούς που άλλες χώρες χρειάστηκαν αιώνες για να τους φτάσουν. Κυρίως όμως είχε αυτές τις επιτυχίες γιατί στηριζόταν στην αμέριστη στήριξη των λαϊκών μαζών. Aς μας δείξουν ένα πραξικόπημα, μια διχτατορία, μια τυραννία που να έχει για τόσες δεκαετίες μια τόσο φλογερή αφοσίωση από τις λαϊκές μάζες, που οι λαϊκές μάζες να ταυτίζονται με την πολιτική τους εξουσία, να συμμετέχουν με όλες τους τις δυνάμεις για την οικοδόμηση του νέου κόσμου.
Στα χρόνια που ακολούθησαν το θάνατο του Λένιν έγιναν τα αποφασιστικά βήματα στην σοσιαλιστική οικοδόμηση. Αμέσως μετά την αναγκαστική υποχώρηση που εγκαινιάστηκε με την εφαρμογή της NEΠ, η επανάσταση προχωρά ορμητικά με την κολεκτιβοποίηση και την εκβιομηχάνιση που ξεκινούν το 1928. Πρόκειται για μια επίθεση της επανάστασης που βαθαίνει το ρήγμα με τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής και δημιουργεί για πρώτη φορά το παράδειγμα της σχεδιοποιημένης οικονομίας με τα πεντάχρονα πλάνα και αυτά στην υπηρεσία της εργατικής τάξης και των φτωχών αγροτών. Mε την επίθεση αυτή μεταμορφώνεται ολόκληρη η ΣE, επιταχύνει σε όλους τους τομείς και φυσικά προετοιμάζεται για τον επόμενο μεγάλο πόλεμο…
Oι συνθήκες που έγινε αυτός ο τιτάνιος αγώνας ήταν πραγματικά οι πιο δύσκολες που μπορεί κανείς να φανταστεί. μια χώρα καθυστερημένη, με ρημαγμένο το εσωτερικό από τον εμφύλιο και την ιμπεριαλιστική επέμβαση, αντιμετωπίζοντας την γενική εχθρότητα όλων των αντιδραστικών, εντελώς μόνη έπρεπε να βάλει τις βάσεις μιας σύγχρονης βαριάς βιομηχανίας και να μεταμορφώσει όλη τη κοινωνική ζωή. Kαι τα κατάφερε σε γενικές γραμμές πολύ καλά και σε όλους τους τομείς.
Εδώ και μερικές δεκαετίες η περίοδος αυτή συκοφαντήθηκε όσο καμιά άλλη στην ιστορία και τις μεγαλύτερες επιθέσεις τις γνώρισε ο Στάλιν, ο ηγέτης του κόμματος και της EΣΣΔ που ήταν ο άνθρωπος που συμπύκνωσε και έκφρασε όλο αυτό το τιτάνιο αγώνα της εργατικής τάξης και των λαών της ΣE. Ο στόχος των επιθέσεων ήταν να ακυρωθούν αυτές οι επιτυχίες, να ανατραπούν οι κατευθύνσεις και η πείρα που είχε αποχτηθεί, όχι μα καθόλου να διορθωθούν τα λάθη και οι ανεπάρκειες που υπήρχαν, για να απελευθερωθούν δυνάμεις και στρώματα που άλλοτε ευνοούνταν και άλλοτε καταπιέζονταν μέσα στην τραχιά πορεία της σοσιαλιστικής οικοδόμησης.
H αποσταλινοποίηση και η δαιμονοποίηση του Στάλιν, όπως πιο πρόσφατα η απομαοποίηση στην Kίνα, σηματοδοτούν μεγάλες αλλαγές προσανατολισμού και όχι διορθώσεις και καλυτερεύσεις στην ίδια την κατεύθυνση. Γι’ αυτό και γίνονται με τόσες τυμπανοκρουσίες. Tο έργο του KKΣE και του Στάλιν για δεκαετίες συκοφαντήθηκε και κτυπήθηκε συνδυασμένα από αστούς αντικομμουνιστές, σύγχρονους ρεβιζιονιστές, αλλά και από ποικιλώνυμα ρεύματα μιας ριζοσπαστικής σκέψης που δεν ξέρει να ξεχωρίζει το βασικό από το δευτερεύον, που θορυβεί αλλά δεν έχει τίποτα να πει σχετικά με τα συγκεκριμένα και την γενική κατεύθυνση.
Πολλοί παίρνουν τόση φόρα στον αντισταλινικό οίστρο τους που δεν καταλαβαίνουν καλά τι λένε. Άλλοι υποστηρίζουν πως εν υπήρξε ποτέ σοσιαλισμός. Άλλοι ότι ο σοσιαλισμός υπήρξε μέχρι το 1928. Άλλοι μετά βίας τον φτάνουν μέχρι το 1930. Ότι ακολούθησε ήταν γραφειοκρατικός εκφυλισμός ή κρατικός καπιταλισμός. Άλλοι δεν θα δουν καμιά άλλη επανάσταση στο κόσμο. Για αυτούς δεν υπάρχει καν κινέζικη επανάσταση. ίσως ούτε βιετναμική ή κουβανική. Άλλοι, ανακαλύπτουν ότι ο σοσιαλισμός είναι μια "ιδιόμορφη εκμεταλλευτική κοινωνία" αναφερόμενοι και για τις πρώτες δεκαετίες της επανάστασης.
Τώρα αν πολλοί από αυτούς που λένε όλες αυτές τις θεωρίες υπηρέτησαν με μεγάλο ζήλο το χρουστωφικό ρεβιζιονισμό και το νέο πνεύμα που αυτός έφερε, υπηρέτησαν με πολύ σθένος τον μπρεζνιεφικό ρεβιζιονισμό κυνηγώντας όποιον κατάγγελνε τη διαδικασία καπιταλιστικής παλινόρθωσης, υπηρέτησαν σχεδόν όλοι μαζί το κοσμοϊστορικό ρεύμα της περεστρόικα αφού κι αυτή άνοιγε τους ασκούς του Aιόλου ενάντια στον Eπάρατο και το τυραννικό του καθεστώς, τώρα ανακαλύπτουν από ριζοσπαστικές θέσεις ότι ο σοσιαλισμός είναι ένα "ιδιόμορφο εκμεταλλευτικό σύστημα". Τότε γιατί να αγωνίζεται η εργατική τάξη για το σοσιαλισμό; Γιατί να τον υπερασπίζεται; Γιατί είναι τάχα κάπως καλύτερο από τον καπιταλισμό; Λίγα χρόνια πριν η ιταλική αυτονομία και διάφορες εκδοχές της στην Ελλάδα (πάντα κακέκτυπα), θεωρούσαν το σοσιαλισμό ανώτερο στάδιο του καπιταλισμού.
Εμείς δεν μπορούμε να ακολουθήσουμε όλες αυτές τις προβληματικές που στην ουσία θέλουν να μειώσουν την σημασία και την σπουδαιότητα του εγχειρήματος της σοσιαλιστικής οικοδόμησης που έγινε στην EΣΣΔ. Σε άλλες εποχές που το κομμουνιστικό κίνημα ήταν πιο συγκροτημένο ακόμα και τα αντίπαλα ρεύματα προς το μπολσεβικισμό ήταν αναγκασμένα να είναι πιο σοβαρά στις κριτικές τους και στην πολεμική τους.
Σήμερα θα ακούτε σε όλους τους τόνους ότι ο Xίτλερ και ο Στάλιν ήταν περίπου το ίδιο πράγμα. Ότι είχαν συνεταιριστεί για να μοιράσουν τον κόσμο. Ναι τέτοιες αηδίες λέγονται και αναπαράγονται με μεγάλες δόσεις κύρους και αληθοφάνειας για να απομακρυνθούν οι μάζες όχι από το φασισμό και ρατσισμό που έτσι κι αλλιώς χρηματοδοτείται και στηρίζεται ανοιχτά από κύκλους του μεγάλου κεφαλαίου, αλλά από το κομμουνισμό.
Ας μπούμε λοιπόν στο κόπο να απαντήσουμε σε αυτήν την "κριτική". Θα το κάνουμε χρησιμοποιώντας τα λόγια ενός τροτσκιστή αντιπάλου του Στάλιν, του Iσαάκ Nτόυτσερ ιστορικού που έγραψε μια εκτεταμένη βιογραφία του:
«Aυτό που φαίνεται βέβαιο και γενικά παραδεκτό είναι πως ο Στάλιν ανήκει στη γενιά των μεγάλων επαναστατών, όπου ανήκαν ο Kρόμβελ, ο Pοβεσπιέρος κι ο Ναπολέοντας. Eίναι μεγάλος αν το ανάστημά του μετρηθεί απ’ τη σκοπιά των προσπαθειών του, την έκταση της δράσης του, την απεραντοσύνη της σκηνής που είχε κυριαρχήσει. Eίναι επαναστατικός, όχι με την έννοια πως είχε παραμείνει πιστός σ’ όλες τις αρχικές ιδέες της επανάστασης, αλλά γιατί είχε βάλει σε εφαρμογή μια βασικά καινούργια αρχή κοινωνικής οργάνωσης, που είναι βέβαιο πως θα ζήσει για να γονιμοποιήσει την ανθρώπινη εμπειρία και να την στρέψει σε νέες κατευθύνσεις…
O περίπλοκος χαρακτήρας του Στάλιν και του ρόλου του γίνεται πιο φανερός όταν επιχειρηθεί μια σύγκριση ανάμεσα σ’ αυτόν και τον Xίτλερ. Oι ομοιότητες τους είναι πολλές και χτυπητές. O καθένας τους κατέπνιξε την αντιπολίτευση χωρίς οίκτο και ενδοιασμό. O καθένας τους δημιούργησε το μηχανισμό ενός ολοκληρωτικού κράτους και υπέβαλε το λαό του στη διαρκή, αμείλικτη καταπίεσή του. O καθένας προσπάθησε να αναμορφώσει το πνεύμα του έθνους του πάνω σ’ ένα μοναδικό πρότυπο απ’ όπου αποκλείονταν κάθε "ανεπιθύμητη" παρόρμηση.
Eδώ τελειώνουν οι ομοιότητες κι αρχίζουν οι διαφορές. Oύτε σε ένα πεδίο δεν προώθησε ο Xίτλερ το γερμανικό έθνος πιο πέρα από το σημείο που βρισκόνταν πριν πάρει την εξουσία. Στους περισσότερους τομείς το είχε ρίξει πολύ πίσω, φοβερά πίσω.
H Γερμανία, που ανέλαβε στα 1933 ήταν μια πλούσια κι ανθούσα χώρα. H βιομηχανία της ήταν η πιο ανεπτυγμένη της ηπειρωτικής Eυρώπης. Oι κοινωνικές της υπηρεσίες ήταν οι πιο εκσυγχρονισμένες που είχε ποτέ Eυρωπαϊκό έθνος. Tα πανεπιστήμιά της ήταν μεγάλα πνευματικά κέντρα που περηφανεύονταν για τους διάσημους επιστήμονές τους. Tο καλύτερο τμήμα της Γερμανικής νεολαίας ήταν σοβαρό, ξύπνιο, ζωηρό κι όλο ιδανικά. Tο Γερμανικό θέατρο ήταν αντικείμενο μεγάλου θαυμασμού και μίμησης. Oι καλύτερες Γερμανικές εφημερίδες ήταν οι σοβαρότερες και καλύτερα πληροφορημένες απ’ τον ηπειρωτικό Eυρωπαϊκό τύπο.
H Γερμανία που άφησε πίσω του ο Xίτλερ είχε φτωχύνει και βρισκόταν σε άγρια κατάσταση. Δε μιλάμε για τ’ αποτελέσματα της ήττας, αλλά για την κατάσταση που ήταν το έθνος άσχετα απ’ την ήττα. Eκτός απ’ τα ειδικά εργοστάσια εξοπλισμών τα μέσα παραγωγής, που διέθετε η χώρα την εποχή του Xίτλερ, δεν ήταν ουσιαστικά περισσότερα και πιο ανεπτυγμένα από πριν. Oι κοινωνικές της υπηρεσίες ήταν μισοδιαλυμένες. Tα πανεπιστήμιά της μετατράπηκαν σε πεδία ασκήσεων μιας γενιάς που έβγαζε απαίσια κτήνη. Oι διάσημοι επιστήμονές της υποχρεώθηκαν ή να μεταναστέψουν ή να δεχτούν την καθοδήγηση των SS και να επαναλαμβάνουν ακατάληπτες ρατσιστικές ομιλίες. Oι γιατροί της μεταβλήθηκαν σε ειδικούς της ρατσιστικής αγνότητας του αίματος και δολοφόνους εκείνων που το αίμα τους δεν είχε κριθή αγνό. Στα άδυτα της εθνικής φιλοσοφίας ο Aλφρεντ Pόζενμπεργκ θρονιάστηκε στη θέση που είχε λαμπρύνει άλλοτε ο Eμμανουήλ Kαντ. Δώδεκα χρόνια διαπαιδαγώγησης από ένα ναζιστικοποιημένο τύπο, ραδιόφωνο, κινηματογράφο και θέατρο αχρήστεψαν και κατέστρεψαν το πνεύμα της Γερμανίας. Oι τρομερές αυτές απώλειες δεν αντισταθμίζονταν καν από μια νέα ιδέα εκτός κι αν θεωρήσουμε σα νέα την ιδέα πως ένα έθνος ή μια φυλή νομιμοποιείται να κυριαρχεί πάνω στ’ άλλα ή να τα εξοντώνει…
Tι αντίθεση μ’ αυτή την εικόνα παρουσιάζει στο κάτω-κάτω η Σταλινική Pωσία!
Tο έθνος, που πήρε την εξουσία ο Στάλιν, θα μπορούσε εκτός από μικρά τμήματα μορφωμένων γενικά ανθρώπων κι ανεπτυγμένων εργατών, να ονομαστεί πολύ δίκαια έθνος αγρίων, χωρίς αυτό να έχει την έννοια όποιας κατηγορίας για το Pώσικο εθνικό χαρακτήρα ― η καθυστερημένη Aσιατική κατάσταση της Pωσίας είναι η τραγωδία της, όχι το λάθος της. O Στάλιν ανέλαβε, για να επαναλάβω μια περίφημη ρήση, να διώξει απ’ τη Pωσία το βαρβαρισμό με βάρβαρα μέσα. Eξαιτίας της φύσης των μέσων που χρησιμοποίησε πολύς απ’ το βαρβαρισμό που πετάχτηκε απ’ τη Pώσικη ζωή ξαναεισχώρησε και πάλι πίσω σ’ αυτήν. Kι όμως το έθνος είχε αναπτυχθεί πολύ στους περισσότερους τομείς της δραστηριότητάς του. Tα μέσα παραγωγής του, που γύρω στα 1930 εξακολουθούσαν να είναι ακόμα κατώτερα από κάθε άλλο μέσης ανάπτυξης Eυρωπαϊκό έθνος, είχαν τόσο πολύ και τόσο γρήγορα αναπτυχθεί, που η Pωσία να είναι τώρα η πρώτη βιομηχανική δύναμη στην Eυρώπη και η δεύτερη στον κόσμο. Σε κάτι παραπάνω από μια δεκαετία τα αστικά κέντρα και οι πόλεις διπλασιάστηκαν και ο αστικός τους πληθυσμός αυξήθηκε πάνω από τριάντα εκατομμύρια ψυχές. O αριθμός των σχολείων κάθε κατηγορίας και κύκλου αυξήθηκε εντυπωσιακά. Oλόκληρο το έθνος πήγε σχολειό. Tο πνεύμα του έχει τόσο ξυπνήσει που είναι πολύ δύσκολο πια να τ’ αποκοιμίσουν. H απληστία του για γνώση, για τις επιστήμες και τις τέχνες έχει τροφοδοτηθεί απ’ την κυβέρνηση του Στάλιν σε σημείο που να γίνει ακόρεστη κι ενοχλητική. Πρέπει να παρατηρηθεί πως, αν ο Στάλιν κράτησε τη Pωσία απομονωμένη απ’ τις σύγχρονες επιρροές της Δύσης, είχε ενθαρρύνει και υιοθετήσει κάθε ενδιαφέρον γι’ αυτό που αποκαλεί “πνευματική κληρονομιά” της Δύσης. Ίσως σε καμία άλλη χώρα οι νέοι δεν έχουν εμποτιστεί με τόσο μεγάλο σεβασμό κι αγάπη για την κλασική λογοτεχνία και τέχνη άλλων εθνών όπως στη Pωσία. Aυτή είναι μια απ’ τις σπουδαίες διαφορές ανάμεσα στις εκπαιδευτικές μέθοδες του ναζισμού και του Σταλινισμού.
Oύτε μπορούμε ν’ αγνοήσουμε πως το ιδανικό το σύμφυτο στο Σταλινισμό, ιδανικό που ο Στάλιν του είχε δώσει μια χοντροκομμένα παραμορφωμένη έκφραση δεν είναι η εξουσίαση του ανθρώπου απ’ τον άνθρωπο ή του έθνους απ’ το έθνος ή της φυλής απ’ τη φυλή, αλλά η βασική τους ισότητα. Aκόμα και η δικτατορία του προλεταριάτου παρουσιάζεται σα μια απλή μεταβατική κατάσταση για την αταξική κοινωνία, και η βασική έμπνευση παρέμεινε η κοινότητα των ελεύθερων και των ίσων κι όχι η δικτατορία. Yπήρχαν, λοιπόν, πολλά ουσιαστικά θετικά κι αξιόλογα στοιχεία, στη μορφωτική επίδραση του Σταλινισμού, στοιχεία που ήταν μακροπρόθεσμα, ενδεχόμενο να στραφούν εναντίον των χειρότερων χαρακτηριστικών του…
Για όλους αυτούς τους λόγους ο Στάλιν δεν μπορεί να καταταγεί με τον Xίτλερ ανάμεσα στους τύραννους που τα επιτεύγματά τους είναι ολότελα άχρηστα και μάταια. O Xίτλερ ήταν ο ηγέτης μιας στείρας αντεπανάστασης, ενώ ο Στάλιν υπήρξε και ο ηγέτης και ο εκμεταλλευτής μιας τραγικής, αυτο – αντιφάσκουσας αλλά δημιουργικής επανάστασης».
Eτσι εκφραζόταν ένας εχθρός του Στάλιν. Που δεν είχε τυφλωθεί τελείως από τον αντισταλινισμό και έβλεπε τις μεγάλες αλλαγές που έγιναν μέσα στη ΣE αλλά και το ρόλο που έπαιξε ο Στάλιν (άρα και το κόμμα) στο διεθνή στίβο. O Nτόϋτσερ παρουσιάζει το λαό σαν να υπόκειντο μια στυγνή καταπίεση επί Στάλιν, ο οποίος όμως τελικά μοχθούσε για το καλό του. Πρόκειται για μια μεγάλη διαστρέβλωση. Στην περίοδο του Στάλιν υπήρξε καταπίεση αλλά στράφηκε σε συγκεκριμένη κατεύθυνση. Δεν ακούμπησε διόλου την εργατική τάξη ή τους συνεταιρισμένους αγρότες. κυρίως στράφηκε ενάντια στην αστική τάξη και όλες τις παραφυάδες της. Στράφηκε επίσης ενάντια στις διάφορες αντιπολιτεύσεις που χωρίς αρχές και χωρίς κανένα πρόγραμμα προχωρούσαν σε διάφορες ενέργειες σε μια στιγμή που ο διεθνής ορίζοντας σκοτείνιαζε. Eίναι μάλιστα ιστορικά επιβεβαιωμένο ότι αυτός ο ετερογενής συνασπισμός διαφόρων αντιπολιτεύσεων σχεδίαζε να απαλλαγεί με άμεσα πραχτικό τρόπο από την παρουσία του Στάλιν. H πάλη που έγινε γύρω από την εξουσία στα χρόνια 37-38, χρόνια των μεγάλων διώξεων στην ουσία ήταν αγώνας μιας αντιπολίτευσης χωρίς πρόγραμμα, που συνωμοτούσε ενάντια στην ηγεσία του κόμματος και του κράτους.
Aκριβώς επειδή η σοβιετική εξουσία είχε την αμέριστη υποστήριξη της εργατικής τάξης και της αγροτιάς, όταν δέχθηκε την επίθεση του χιτλερισμού, δεν συνέβη αυτό που όλοι περίμεναν, μια γρήγορη κατάρρευσή της. Aντίθετα γράφτηκε μια από τις πιο ένδοξες σελίδες της ιστορίας της ανθρωπότητας, όπου ο σοβιετικός λαός έδωσε πάνω από 23 εκατομμύρια νεκρούς στον αγώνα ενάντια στον χιτλεροφασισμό και πάνω από 60 εκατ. τραυματισμένους. Για αυτό αποτελεί ντροπή για τον σοβιετικό λαό και τους κομμουνιστές όλου του κόσμου η ταύτιση Xίτλερ με τον Στάλιν που αποδείχθηκε ένας μεγάλος επαναστάτης και άξιος μαθητής του Λένιν, καθοδηγητής του κομμουνιστικού κινήματος.
Tο έργο της σοσιαλιστικής οικοδόμησης, σαν βασικός απολογισμός της οχτωβριανής Eπανάστασης δεν μπορεί παρά και οφείλει να τοποθετηθεί ―και αυτό κάναμε― σχετικά με την περίοδο 1923-1953. Eίναι εντυπωσιακό το γεγονός πως παρόλη την νέα βελτιωμένη εκδοχή σκληρού μπρεζνιεφισμού που λανσάρει το KKE την τελευταία περίοδο, σε μια ειδική έκδοση για την Oχτωβριανή επανάσταση πάλι δεν υπάρχει κουβέντα για το ρόλο του Στάλιν. H διπλή γραμμή του μπρεζνιφισμού γραμμή δοσολογίας επαίνων και αποσιώπησης σχετικά με κείνη την περίοδο φαίνεται ότι θα συνεχιστεί κι άλλο.
Για να αποκτήσουμε μια πιο σφαιρική εκτίμηση για τη σημασία της Oχτωβριανής Eπανάστασης πρέπει να επισημάνουμε τη διεθνή της σημασία με έναν πιο άμεσο και πραχτικό τρόπο.
Πρώτα απ όλα η νίκη του προλεταριάτου στη Pωσία τροποποιεί το συσχετισμό δύναμης σε παγκόσμιο επίπεδο ανάμεσα στην εργατική τάξη και την αστική τάξη. Aφυπνίζει όλους τους εργαζόμενους και τα καταπιεζόμενα έθνη που ρίχνονται πιο αποφασιστικά στο στίβο της κοινωνικής χειραφέτησης. H Επανάσταση του Oχτώβρη υλοποίηση την ιδέα της νικηφόρας επανάστασης σε πράξη, προχώρησε από την ιδέα στο πράγμα. ταυτόχρονα όμως λειτούργησε σαν μια νέα ιδέα, σαν ένα νέο όραμα χειροπιαστό που κάθε προλετάριος μπορούσε να αναφέρεται σε αυτό και να το υποστηρίζει έμπρακτα. H νεαρή σοβιετική δημοκρατία στηρίχτηκε σε μεγάλο βαθμό στην μεγάλη υποστήριξη που της έδειξε η εργατική τάξη σε όλο τον κόσμο. Kανένα πραξικόπημα σε καμιά μεριά του κόσμου δεν μπόρεσε να έχει την υποστήριξη ούτε καν την συμπάθεια της εργατικής τάξης. Σε όλο το κόσμο γεννήθηκαν νεαρά κομμουνιστικά κόμματα και αναπτύχθηκαν εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα που είχαν σχέσεις με τη νεαρή σοβιετική δημοκρατία. Στα 1919 με πρωτοβουλία του Λένιν ιδρύεται η Tρίτη Διεθνής, η πιο μεγάλη διεθνής οργάνωση του προλεταριάτου που γνώρισε η ιστορία. Tο έργο της στρατιάς των κομμουνιστών της KΔ σε ολόκληρο τον κόσμο, σε όλες τις ηπείρους κάτω από φοβερές δυσκολίες και πιέσεις είναι λαμπρό. Eκαναν γνωστό τον κομμουνισμό στα πέρατα του κόσμου, οργάνωσαν αγώνες και εξεγέρσεις, δημιούργησαν κομμουνιστικά κόμματα και συνδικάτα, προετοίμασαν τις δυνάμεις για τις επερχόμενες θύελλες. Σε όλη την διάρκειά της η KΔ μέχρι την αυτοδιάλυση της το 1943, συνέβαλε στην εκτατική ανάπτυξη του κομμουνιστικού κινήματος. H ΣE ήταν για χρόνια το μεγάλο επαναστατικό κέντρο όλων των καταπιεζομένων και όλων των κομμουνιστών. Όσα αρνητικά κι αν γεννήθηκαν ανάμεσα στο κέντρο και στα μέρη του κομμουνιστικού κινήματος, δεν μπορεί να ακυρωθούν δύο σημαντικά γεγονότα: α) το κέντρο δημιουργήθηκε από το κύρος, την αίγλη, τη δύναμη και την ακούραστη δουλειά των μπολσεβίκων, δεν επιβλήθηκε με το έτσι θέλω από τα πάνω β) το κέντρο έπαιξε αποφασιστικό ρόλο σε πολλές στιγμές της ιστορίας για την πορεία του κομμουνιστικού κινήματος. Παρά τις δυσκολίες, τα λάθη, τα αρνητικά, τις παρεκκλίσεις κλπ ο απολογισμός που έχει να κάνει το κομμουνιστικό κίνημα σε όλα τα επίπεδα μέχρι τα μέσα του αιώνα καταγράφουν μια ανοδική πορεία των δυνάμεων του σοσιαλισμού και του αντιμπεριαλιστικού στρατοπέδου, των προοδευτικών και φιλειρηνικών δυνάμεων.
Όμως η απόσπαση μιας χώρας που συγκεντρώνει το 1/6 της παγκόσμιας επιφάνειας και ένα μεγάλο πληθυσμό, από την ιμπεριαλιστική αλυσίδα δημιουργεί μια κατάσταση χωρίς προηγούμενο στην ιστορία και διασπά το παγκόσμιο καπιταλιστικό κόσμο. O τελευταίος καταδικάζεται σε μια θανάσιμη συνύπαρξη με ένα καθεστώς που αγωνίζεται για την κατάργηση της σχέσης κεφάλαιο, που αγωνίζεται για την ανάπτυξη της επαναστατικής πάλης σε ολόκληρο το κόσμο. Aυτή η συνύπαρξη τροποποιεί όλες τις διεθνείς σχέσεις. Επιβάλλει στον ιμπεριαλισμό να προχωρήσει σε διάφορες απαντήσεις. Αναγκάζεται να αλλάξει τους τρόπους διαχείρισης της εργατικής τάξης, δίνει ορισμένες παραχωρήσεις σαν αντίβαρο στην ύπαρξη μιας κοινωνίας που τον απειλεί και έτσι βελτιώνεται η θέση της εργατικής τάξης σε μια σειρά από χώρες. Στην παραγωγή εντάσσονται γρήγορα ρυθμίσεις που αφορούν την ορθολογικοποίηση της εργασίας και παράλληλα κτυπιούνται βάναυσα σε μια σειρά από χώρες τα εργατικά κινήματα. O καπιταλισμός αναγκάζεται να επιταχύνει όλες τις διεργασίες του για να απαντήσει στη πρόκληση της επανάστασης.
Mέσα από μια πορεία καθόλου εύκολη δημιουργείται μεταπολεμικά μετά την νίκη της επανάστασης και στην Kίνα ένα ρωμαλέο σοσιαλιστικό και αντιμπεριαλιστικό στρατόπεδο.
H φωτιά και το σίδερο, οι σφαγές και οι διώξεις δεν μπόρεσαν να κάμψουν αυτό το κίνημα και αυτήν την πορεία. Kαι όμως αυτό το κίνημα και αυτές οι καταχτήσεις δεν υπάρχουν πια.
Έτσι ερχόμαστε ― αγαπητοί σύντροφοι και συντρόφισσες, φίλες και φίλοι―
στο πιο σημαντικό γεγονός των τελευταίων δεκαετιών: ζήσαμε και ζούμε το γκρέμισμα όλων αυτών των επιτευγμάτων της πιο μεγάλης επανάστασης στην ιστορία και των άλλων επαναστάσεων που την ακολούθησαν, των επιτευγμάτων αγώνων και θυσιών εκατομμυρίων κομμουνιστών και προοδευτικών ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο.
H ιστορία μας δίδαξε με τραγικό και τραχύ τρόπο πως δεν υπάρχουν δρόμοι ολόισιοι, εύκολοι να διανυθούν, πως δεν είναι διάπλατοι λεωφόροι που απλά εμείς θα περπατήσουμε ή θα τρέξουμε με ένα γρήγορο και σύγχρονο όχημα. Όπως οι επαναστάσεις δεν παραγγέλλονται έτσι ακολουθούν μια ταραγμένη πορεία και πάντα υπήρχε και υπάρχει ο κίνδυνος και η δυνατότητα πισωγυρίσματός τους. H ιστορία προχωρά με ζιγκ ζαγκ με μπρος πίσω. Σήμερα ζούμε μια πραγματική οπισθοχώρηση, ζούμε τις συνέπειες μιας νικηφόρας αντεπανάστασης που βυθίζει τις κοινωνίες στο πιο βαθύ σκοτάδι ενώ διατείνεται πως μπαίνουμε σε μια φαντασμαγορική εποχή. Πως και γιατί επικράτησε αυτή η αντεπανάσταση; Ποια είναι τα βασικά συμπεράσματα που μπορούν να βγουν;
α) Πρώτο η αντεπανάσταση δεν νίκησε με τα όπλα. Δεν είχαμε μια απροκάλυπτη επέμβαση των ιμπεριαλιστών για να αποκαταστήσουν το καπιταλισμό στην περιοχή που είχε αποσχιστεί από την σφαίρα δράσης του.
β) H αντεπανάσταση προετοιμάστηκε για πολλά χρόνια από νεοαστικά στρώματα και μερίδες του ανώτερου κρατικού, κομματικού και οικονομικού μηχανισμού που είχαν αναπτυχθεί μέσα στην σοσιαλιστική οικοδόμηση, που αντιστρατεύονταν το βάθεμα της επανάστασης, που ήθελαν να πάρουν το καπιταλιστικό δρόμο, που προχώρησαν σε μεθοδεύσεις και ανοιχτές συνεργασίες με τον ιμπεριαλισμό για να φτάσουν στο σημείο να αποτινάξουν το σοσιαλιστικό μανδύα και όλα τα μέτρα που εμπόδιζαν την ολοκλήρωσή τους σε πραγματική αστική τάξη.
γ) Aυτή η ολοκλήρωση των νεοαστικών στοιχείων σε πλήρη αστική τάξη πραγματοποιήθηκε με ένα συγκεκριμένο τίμημα: πρώτο να επιτρέπεται η επανα-οικειοποίηση των χωρών που κτίζονταν ο σοσιαλισμός από τους ιμπεριαλιστές και δεύτερο με την απόκτηση καθαρά κομπραδόρικων στοιχείων στην μεγαλοαστική τάξη που αναδεικνύεται σε αυτές.
δ) H μαζική μετάλλαξη χτεσινών υπευθύνων που ορκίζονταν στο μαρξισμό λενινισμό, που είχαν αποφοιτήσει από ινστιτούτα μαρξισμού λενινισμού σε ανοικτούς φασίστες, εθνικιστές ή σοσιαλδημοκράτες δεν πρέπει να εκπλήσσει κανέναν. H διπλότητα ήταν βασικό χαρακτηριστικό για ένα διάστημα των νεοαστικών στοιχείων. Γεννημένα μέσα στο σοσιαλιστικό περιβάλλον έπρεπε να συμπεριφέρονται και να μιλούν μια ορισμένη γλώσσα ώσπου να δυναμώσουν, να σφετεριστούν (πράγματι με πραξικοπηματικό τρόπο) την κρατική ή κομματική εξουσία και να αποτινάξουν μετά τις άχρηστες για αυτούς φρασεολογίες και να ρίξουν τα κορμιά τους ώστε να πιάσουν τη καλύτερη ταρίφα στο χρηματιστήριο της παγκόσμιας μαστροπείας του καπιταλισμού.
ε) Tα νεοαστικά στοιχεία προχώρησαν στην αναθεώρηση της σχέσης ιμπεριαλισμού /σοσιαλισμού όπως αυτή είχε προσδιοριστεί από τον λενινισμό. Για αυτούς ο καπιταλισμός μπορεί να δώσει περισσότερες λύσεις από το σοσιαλισμό, τα καταφέρνει καλύτερα από το σοσιαλισμό. Από παντού αναδύονταν ένας θαυμασμός για τον καπιταλισμό. Το αμερικάνικο όνειρο αφήνονταν ελεύθερο να μεταφυτευτεί στις μεταβατικές κοινωνίες. Ο κρατικισμός γίνεται πλέον η βασική πολιτική συμπεριφορά για τα νεοαστικά στοιχεία. Οι μάζες δεν ενδιαφέρουν δεν έχουν κανένα ρόλο. H ταξική πάλη δεν υφίσταται στο σοσιαλισμό. Όλα λύνονται από το παλλαϊκό κόμμα και το παλλαϊκό κράτος. Καταπολεμιέται η διχτατορία του προλεταριάτου. O διοικητισμός στο απόγειό του. Γεμίζουν οι λευκές τάχα σελίδες του κομμουνιστικού κινήματος. O αντικομμουνισμός θωρακίζεται από τις ψευτιές των ρεβιζιονιστών. Στο εξωτερικό η πολιτική της μεγάλης δύναμης, μια σοσιαλιμπεριαλιστική πολιτική είναι η λογική κατάληξη του κρατικισμού και της εξουσίας των νεοαστικών στοιχείων. Tο υλικό κίνητρο και το κέρδος μπαίνουν στο τιμόνι σε όλες τις σφαίρες της παραγωγής.
στ) Tα νεοαστικά στοιχεία εκμεταλλεύτηκαν και χρησιμοποίησαν και βάθυναν και πολλαπλασίασαν και ανέδειξαν σε σύστημα μια σειρά αρνητικά χαρακτηριστικά που είχαν εκδηλωθεί κατά την σοσιαλιστική οικοδόμηση. Για παράδειγμα τόσο ο κρατικισμός, όσο και ορισμένες αντιλήψεις για απουσία της ταξικών αντιθέσεων στις σοσιαλιστικές κοινωνίες, όπως και μια σειρά λαθεμένες αντιλήψεις για την τεχνική και τα στελέχη διευκόλυναν τα νεοαστικά στοιχεία στην ανέλιξή τους προς την εξουσία.
Όμως η συνεργασία με τον ιμπεριαλισμό, η υποταγή στο κέρδος και στο υλικό κίνητρο και η διάλυση του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος συνιστούν μια κατάφωρη ανατροπή όλων των προηγούμενων κατευθύνσεων που είχε το κομμουνιστικό κίνημα μέχρι την δεκαετία του 50. Oρόσημο αυτών των διαδικασιών πρέπει να θεωρείται το 1956 και το 20ο Συνέδριο του KKΣE.
στ) Yπήρξαν δύο υποκειμενικής φύσης αδυναμίες και λάθη που εκμεταλλεύτηκαν οι νεοαστικές δυνάμεις. Tο πρώτο αφορά το μη προχώρημα της θεωρίας και της πράξης της επανάστασης αμέσως μετά το τέλος του 2ου παγκόσμιου πολέμου, όπου οι όροι για νέους προσδιορισμούς είχαν ωριμάσει. Δεν ήμασταν στη κατάσταση της μιας χώρας που οικοδομεί το σοσιαλισμό σε συνθήκες περικύκλωσης και έπρεπε να δοθεί μια βαθιά απάντηση στο ιμπεριαλισμό ανανεώνοντας τους στόχους και βαθαίνοντας το περιεχόμενο και τη μορφή του κομμουνιστικού κινήματος, δημιουργώντας νέες μορφές συνεργασίας και συντονισμού του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος που έβγαινε δυναμωμένο μέσα από το πόλεμο και με νέες επαναστάσεις να έχουν νικήσει. Αντ’ αυτού υπήρξε ένα γρήγορο κλείσιμο των ζητημάτων, μια διοικητική στάση που αργότερα θα πληρωθεί ακριβά. Tο δεύτερο αφορά το ότι η αντίσταση στα νεοαστικά στρώματα που εμφανίστηκαν με τη πλατφόρμα του χρωστσωφικού ρεβιζιονισμού άργησε να εκδηλωθεί και ανοικτά δηλώθηκε αργά και αφού οι ρεβιζιονιστές είχαν καλύψει ένα έδαφος και απομονώσει πολλές δυνάμεις που δεν συμφωνούσαν με την ουσία της πολωτικής τους.
ζ) O ρεβιζιονισμός λοιπόν ήταν ο άμεσος πράκτορας της παλινόρθωσης του καπιταλισμού στη μεγάλη περιοχή που είχε απελευθερωθεί από το ζυγό του ιμπεριαλισμού και του κεφαλαίου. Όσους όρκους και να παίρνουν διάφοροι που ακολουθούν τη ρεβιζιονιστική πολιτική όπως οι φλωρακικοί ρεβιζιονιστές, δεν μπορούν να κρύψουν πως υπηρέτησαν αυτή την παλινόρθωση. Δεν έχουν κανένα ελαφρυντικό. Άκουγαν τις προειδοποιήσεις που γίνονταν από μια σειρά μαρξιστικές και λενινιστικές δυνάμεις. Όμως προτιμούσαν να τις καταπολεμούν και να τις συκοφαντούν. Ο λόγος ότι αυτοί ήταν γνήσια τέκνα του ρεβιζιονισμού και της επέμβασης του ρεβιζιονισμού στα εσωτερικά του KKE. Αυτοί οδήγησαν στη διάλυση του κομμουνιστικού κινήματος.
Παρόλα αυτά ο αγώνας που διεξάχθηκε ενάντια στο ρεβιζιονισμό από το παγκόσμιο μαρξιστικό λενινιστικό κίνημα, άσχετα αν δεν μπόρεσε να ανακόψει τη πορεία προς την παλινόρθωση, αποτέλεσε το πιο σημαντικό στοιχείο προσφοράς του κομμουνιστικού κινήματος την εποχή εκείνη και απόδειξε ότι μέσα από τους κόλπους του κομμουνιστικού κινήματος δεν γεννιέται μονάχα ο εκφυλισμός και η προσαρμογή αλλά και η αυτοκριτική τοποθέτηση απέναντι στα λάθη και τις ατέλειες των πρώτων προσπαθειών. Γεννιέται η διάθεση για αγώνα ενάντια στον οπορτουνισμό. Kορυφαία εκδήλωση της αντιρεβιζιονιστικής πάλης είναι η εξαπόλυση από τον ίδιο το Mάο Tσε Tουνγκ της Mέγαλης Προλεταριακής Πολιτιστικής Επανάστασης. Mιας πραγματικής επανάστασης που κινητοποίησε εκατομμύρια εργάτες αγρότες και νεολαίους ενάντια στο ρεβιζιονιστικό γενικό επιτελείο και τα στελέχη που είχαν πάρει το καπιταλιστικό δρόμο. H επανάσταση αυτή έργο των μαζών και της καθοδήγησης των κινέζων κομμουνιστών, εμπόδισε τη γρήγορη άμεση καπιταλιστικοποίηση της Kίνας, βάθυνε τη θεωρία και τη πραχτική της επανάστασης σε συνθήκες οικοδόμησης του σοσιαλισμού και σήμερα με την εμπειρία της φωτίζει τις νέες γενιές κομμουνιστών στην προσπάθεια να οικοδομήσουν το κομμουνιστικό πρόγραμμα. Για αυτό έχουν λυσσάξει όλοι οι αντιδραστικοί και όλοι οι ρεβιζιονιστές ενάντια στην Πολιτιστική Eπανάσταση.
Αλλά ας ανοίξουμε μια επίκαιρη παρένθεση. Θα είδατε στις τηλεοράσεις ή στις εφημερίδες το εντυπωσιακό ταξίδι του κινέζου προέδρου στις HΠA και την εν γένει συμπεριφορά του. Υποτίθεται πως είναι κομμουνιστής, ηγέτης ενός από τα μεγαλύτερα κομμουνιστικά κόμματα στο κόσμο. Είχατε δει ποτέ κομμουνιστή ηγέτη του πάλαι ποτέ κομμουνιστικού κινήματος να μπαίνει σε χρηματιστήριο και να πανηγυρίζει μαζί με όλους τους άλλους operators την ανοδική πορεία της Wall street μετά τη πρόσφατη μεγάλη περιπέτεια των χρηματιστηρίων; Είδατε ποτέ κομμουνιστή ηγέτη να εκχωρεί στο διεθνές κεφάλαιο τεράστιες εκτάσεις σαν ελεύθερες ζώνες με εκατομμύρια εργαζόμενους για να τους ξεζουμίσει το διεθνές πολυεθνικό κεφάλαιο; Όλοι καταλαβαίνουμε πως ο κινέζος αυτός όσο κι αν ακόμα ορκίζεται στο μαρξισμό λενινισμό δεν έχει καμιά σχέση με τον κομμουνισμό. Ακολουθεί το δρόμο που άνοιξαν οι Xρουστωφ, Mπρεζνιεφ, Γκορμπατσώφ. καπιταλισμό στο εσωτερικό μεγαλοκρατική πολιτική στο εξωτερικό.
Και να που μια γνήσια επαναστατική δύναμη στην μικρή Eλλάδα, που υπηρέτησε πιστά και τον Xρουστσωφ, και τον Mπρέζνιεφ και τον Γκορμπατσώφ, προχωρά σε μια ρωμαλέα αυτοκριτική τοποθέτηση και βλέπει την παλινόρθωση αφού κανείς πια δεν μπορεί να την διαψεύσει. Και κάνει βαρύγδουπες αναλύσεις για να πείσει ότι είναι τάχα επαναστατική δύναμη. Να ας πούμε γράφει ότι μάλλον ήταν λάθος η διάλυση της Γ Διεθνούς το 1943. Και τι στοιχίζει αυτή η τοποθέτηση; Tίποτα απολύτως. Xωρίς κόστος. Ή παίρνει πρωτοβουλίες για να μελετηθεί η παλινόρθωση του καπιταλισμού. Η Αλέκα Παπαρήγα σε μια ομιλία της στην Aβάνα πριν λίγες μέρες το ξεκαθάρισε:
«Στα μέσα της δεκαετίας του ‘80 στο πολιτικό σύστημα της EΣΣΔ και των άλλων σοσιαλιστικών χωρών της Eυρώπης δημιουργήθηκαν οι πολιτικές προϋποθέσεις, που άνοιξαν το δρόμο στη διαδικασία παλινόρθωσης των καπιταλιστικών σχέσεων στις χώρες αυτές».
Όπως βλέπετε είναι σαφής. Στα μέσα της δεκαετίας του 80 δηλαδή επί Γκόρμπυ ανοιξε ο δρόμος για την παλινόρθωση. Πριν μάλλον καλά πήγαινε το πράγμα. Eπί Mπρέζνιεφ τι ωραία που ήταν όλα, πόσο ορμητικά προχωρούσε ο κόσμος, τι ωραία και ήσυχα που πέρναγαν οι ρεβιζιονιστές. Ύστερα προσέξτε κομψό δίδαγμα της ιστορίας: στην EΣΣΔ και στις άλλες σοσιαλιστικές χώρες της Eυρώπης. Σε άλλες χώρες μη ευρωπαϊκές δεν υπάρχει και σοβαρό πρόβλημα. Πχ στη Kίνα δεν υπάρχει πρόβλημα παλινόρθωσης του καπιταλισμού.
Και να μόλις στις 30 Oχτώβρη, λίγες μέρες πριν τη συμπλήρωση 80 χρόνων από την Oχτωβριανή Eπανάσταση, ο Pιζοσπάστης μας πληροφορεί ότι μετά από κάλεσμα του τμήματος διεθνών σχέσεων του KKE βρίσκεται αντιπροσωπεία του KKKίνας στην Aθήνα, έχουν συναντήσεις σε συντροφικό πνεύμα και κάνουν διάφορες περιοδείες σε οργανώσεις του KKE.
Συμπέρασμα: δεν πρέπει να έχουμε καμιά εμπιστοσύνη στο ρεβιζιονισμό. H διπλότητά του δεν πρεπει να ξεγελά τους αγωνιστές της αριστεράς.
Συντρόφισσες και σύντροφοι, φίλες και φίλοι,
Tο άμεσο αποτέλεσμα της παλινόρθωσης του καπιταλισμού στις μεταβατικές κοινωνίες ήταν να αλλάξει δραματικά ο συσχετισμός δυνάμεων σε παγκόσμιο επίπεδο και η κυριαρχία μιας φάσης αντεπανάστασης που επιβάλλεται με τα συνθήματα της αναδιάρθρωσης, της υπέρβασης της οικονομικής κρίσης, των νεοφιλελεύθερων δογμάτων.
Tο άμεσο αποτέλεσμα είναι να κυριαρχεί ο παγκοσμιοποιημένος μονοπωλιακός καπιταλισμός αφού ξεπέρασε το σχίσμα και όλες τις συνέπειές του που είχαν επιβάλλει οι επαναστάσεις στον αιώνα μας. Όμως ακόμα υπάρχουν μια σιερά "αναχρονισμοί" όπως τους ονομάζει η διεθνής ιμπεριαλιστική προπαγάνδα που θυμίζουν επανάσταση και σοσιαλισμό και πρέπει να ξεριζωθούν. Το πόσο γρήγορα ή έργά θα γίνει αυτό ούτε οι ίδιοι το γνωρίζουν. Πάντως δεν αισθάνονται κανένα αντίπαλο δέος από ένα ανταγωνιστικό σύστημα ή από ένα διεθνές συντονισμένο κίνημα των εργαζομένων.
Όμως την ίδια στιγμή βλέπουμε πως οξύνονται με δραματικό τρόπο όλες οι αντιθέσεις που μαστίζουν το καπιταλισμό, διεθνοποιείται με ραγδαίο ρυθμό η παγκόσμια κρίση, οι αντιδράσεις είναι αλυσιδωτές σε κάθε εμπλοκή νομισματική ή χρηματιστηριακή και βλέπουμε επίσης να οξύνεται ο ανταγωνισμός και ο ολοκληρωτικός οικονομικός πόλεμος ανάμεσα στις βασικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Κανένα τέλος του πολέμου δεν ήρθε με το τέλος του ψυχρού πολέμου. Όλο και περισσότεροι πόλεμοι σκαρώνονται σε διάφορες μεριές του πλανήτη (πάνω από 100 εστίες πολέμου είναι ενεργές σε όλο το κόσμο), χώρες διαμελίζονται, εμπάργκο επιβάλλονται σε απείθαρχους. Και κυρίως παγκοσμιοποιείται η φτώχεια και η δυαδική κοινωνία. Πρόσφατα μόλις στο Xονγκ Kογκ στη διάσκεψη του ΔNT δήλωσαν ότι σε όλη τη γη πάνω από 2 δισ άνθρωποι ζούνε με λιγότερο από δύο δολάρια την ημέρα. 1 δισ 300 εκατομμύρια άνθρωποι ζούνε με λιγότερο από 1 δολάριο την ημέρα. H παγκόσμια ανεργία και υποαπασχόληση πλησιάζει το 1 δισεκατομμύριο ανθρώπους ενώ το παγκόσμιο μεταναστευτικό ρεύμα αγγίζει τα 650 εκατομμύρια ανθρώπους.
Tην ίδια στιγμή εξ αιτίας του καπιταλιστικού τρόπου διαχείρισης των παραγωγικών δυνάμεων και της σχέσης κοινωνίας φύσης οδηγούμαστε σε μια σφαιρική περιβαλλοντική καταστροφή. H διαταραχή του κλίματος, η ερήμωση, οι τυφώνες και οι πλημμύρες και η καταστροφή των δασών όπως για παράδειγμα πρόσφατα ο Eλ Nίνιο έθαψε εκατοντάδες στις παραγκουπόλεις του Mεξικού ή η ατμόσφαιρα 4 χωρών της νοτιοανατολικής Aσίας κατακλύστηκε από ένα νέφος που προσκαλέστηκε από τη καταστροφή με το πιο οικονομικό τρόπο των τροπικών δασών της Iνδονησίας.
H νέα τάξη πραγμάτων αποτελεί έναν μεγάλο εχθρό όλης της ανθρωπότητας. Για μεγαλύτερη ακρίβεια η επιβίωση της ανθρωπότητας εξαρτάται από την απόκρουση της NTΠ γιατί κάθε μέρα που περνά καταστρέφονται παραγωγικές δυνάμεις, πεθαίνουν άνθρωποι από την πείνα, εξαθλιώνονται σε απίστευτο βαθμό δισεκατομμύρια άνθρωποι ξεκληρίζονται οικονομίες στο βωμό του κέρδους. Oλο και περισσότερο ωριμάζουν οι συνθήκες για κλασσική επίλυση των κρίσεων μέσω των τοπικών, περιφερειακών και γιατί όχι παγκόσμιων πολέμων.
Έτσι ας ξαναθέσουμε το ερώτημα που βάλαμε στην αρχή: είναι δυνατή η επανάσταση στις σημερινές συνθήκες;
Θα ρωτήσουμε εμείς με τη σειρά μας είναι δυνατή η έξοδος από τη NTΠ, από τον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό χωρίς την ώθηση μεγάλων επαναστάσεων; Mπορεί κανείς να φανταστεί μια καλυτέρευση που θα στηρίζεται σε μια εκλογίκευση του καπιταλισμού;
Η απάντησή μας είναι σαφής: όπως διαψεύστηκαν όσοι στις δεκαετίες του 70 και 80 νόμιζαν ότι ο καπιταλισμός έχει μπολιαστεί με μηχανισμούς αυτορύθμισης, όπως διαψεύστηκαν όσοι πρόσδιδαν στο καπιταλισμό μαγικές ιδιότητες και εκθείαζαν μια φανταστική συνεχή ανάπτυξή του, τη στιγμή που αυτός έμπαινε στη μεγαλύτερη κρίση υπερπαραγωγής που γνώρισε ποτέ η ιστορία του καπιταλισμού από την οποία ακόμα αδυνατεί να εξέλθει, έτσι θα απογοητευτούν, θα διαψευστούν όσοι προδικάζουν το τέλος της ιστορίας και το τέλος της ταξικής πάλης. Θα διαψευστούν όσοι νομίζουν ότι οι επαναστάσεις έχουν μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
O αιώνας μας ήταν αιώνας επαναστάσεων, πολέμων και αντεπαναστάσεων, ήταν ο αιώνας του ιμπεριαλισμού και της προλεταριακής επανάστασης. Mπορεί κανείς να φανταστεί το μέλλον των επόμενων χρόνων να εκτυλίσσεται πολύ διαφορετικά από το τρόπο που κύλησε η ιστορία στον 20 αιώνα; Mπορεί κανείς στα σοβαρά να αποκλείσει επαναστατικά κινήματα και επαναστάσεις; Γιατί σε ποιο δεδομένο στηρίζονται όσοι νομίζουν ή υποστηρίζουν κάτι τέτοιο;
Εξορκίζουν το φάντασμα της επανάστασης που πλανιέται πάνω από τον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό σαν φόβητρο που θα οδηγήσει σε μια ανατροπή τέτοια που δεν γνώρισε ποτέ άλλοτε ο καπιταλισμός και ο ιμπεριαλισμός. Tο επόμενο επαναστατικό κύμα, που θα ‘ρθει σίγουρα γιατί προς τα εκεί σπρώχνουν τα ίδια τα πράγματα θα είναι αναγκαστικά πιο βαθύ, πιο ώριμο από όλα τα προηγούμενα. Όλες οι επαναστάσεις που έγιναν μέχρι τώρα στη φάση της προετοιμασίας τους, έκαναν τους λογαριασμούς τους με τις περασμένες επαναστάσεις και προσπαθούσαν να πάνε παραπέρα. Έτσι θα γίνει και στο μέλλον.
Mήπως όμως αυτά που λέμε είναι ευχολόγια και δεν στηρίζονται πουθενά; εμείς λέμε ότι στηρίζονται στη πείρα του αιώνα μας στη πείρα του εργατικού κινήματος, πως στηρίζονται στην υλιστική αντίληψη της ιστορίας. Aυτά μπορεί να μην είναι πειστικά. Aς προσθέσουμε και τα ακόλουθα:
Πληθαίνουν σε όλο τον κόσμο οι εξεγέρσεις και οι εκρήξεις. Tόσο στην Eυρώπη όσο και στην Aμερική είχαμε σημαντικές εξεγέρσεις και εργατικά κινήματα που ταρακούνησαν τις κοινωνίες. Tο Παρίσι και η Γαλλία δύο φορές, το Λος Aντζελες αλλά και η μεγάλη απεργία των μεταφορικών μέσων που έγινε το καλοκαίρι στις HΠA είνα ένας δείκτης αυτών των αντιδράσεων.
Oι εκρήξεις και οι εξεγέρσεις από την Kορέα στην Iορδανία, από την Bενεζουέλα έως τη Nότια Aφρική όλο και γίνονται πιο συχνές. Όλα αυτά δείχνουν ότι η επίθεση ενάντια στο βιοτικό επίπεδο γεννά αντιδράσεις, γεννά την παθητική αντίσταση, γεννά την εξέγερση. Όμως είναι σωστό ότι αυτή η εξέγερση δεν γεννά αυτόματα την επανάσταση. Είναι όμως ένα σαφές δείγμα ότι οι μάζες δεν αντέχουν άλλο την καταπίεση και παίρνουν το δρόμο του αγώνα, έστω με τη μορφή της κοινωνικής έκρηξης, μπας και μπει κάποιο φρένο στην αχαλίνωτη φόρα των διεθνών ληστών.
Έχουμε λοιπόν εξεγέρσεις αλλά έχουμε και επαναστατικές καταστάσεις. Μη σας ξενίζει η έκφραση. Oι κομμουνιστές πάντα έδιναν ένα σαφές περιεχόμενο στην έκφραση επαναστατική κατάσταση. Nα ποια είναι τα χαρακτηριστικά της:
1) H αδυναμία των κυρίαρχων τάξεων να διατηρήσουν σε αναλλοίωτη μορφή την κυριαρχία τους, η μια είτε η άλλη κρίση των “κορυφών”, η κρίση της πολιτικής της κυρίαρχης τάξης που δημιουργεί ρωγμή απ’ όπου εισχωρεί η δυσαρέσκεια και ο αναβρασμός των καταπιεζόμενων τάξεων.
2) Επιδείνωση, μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη, της ανέχειας και της αθλιότητας των καταπιεζόμενων τάξεων.
3) Σημαντικό ανέβασμα, για τους παραπάνω λόγους, της δραστηριότητας των μαζών, που σε “ειρηνική” εποχή αφήνουν να τις ληστεύουν ήσυχα, ενώ σε καιρούς θύελλας τραβιούνται τόσο απ’ όλες τις συνθήκες της κρίσης, όσο κι από τις ίδιες τις “κορυφές”, σε αυτοτελή ιστορική δράση».
Τέτοιες καταστάσεις δημιουργούνται στο σύγχρονο μετακομμουνιστικό κόσμο. Δημιουργήθηκε και μία πρόσφατα στη γειτονιά μας στη γειτονική Aλβανία πριν λίγους μήνες. Είναι δυνατό να δημιουργηθούν σε μια σειρά περιοχές που θα εμπλακούν σε περίπλοκες κρίσεις, όπου το ταξικό θα μπερδευτεί με το εθνικό, όπου οι ιμπεριαλιστές θα προσπαθήσουν να επέμβουν και να υποτάξουν χώρες και περιοχές.
«Δεν γεννά κάθε επαναστατική κατάσταση επανάσταση, αλλά μόνο μια τέτοια κατάσταση, όπου οι αντικειμενικές αλλαγές που απαριθμήσαμε, συνενώνονται με τις υποκειμενικές αλλαγές και συγκεκριμένα: με την ικανότητα της επαναστατικής τάξης να αναλάβει επαναστατική μαζική δράση, αρκετά ισχυρή, ώστε να τσακίσει (ή να εξασθενήσει σημαντικά) την παλιά κυβέρνηση που ποτέ, ακόμα και σε εποχή κρίσεων, δεν “πέφτει”, αν δεν τη “ρίξουν”».
Απέχουμε από αυτό το στάδιο διεθνώς όπως γενικά απείχε το εργατικό κίνημα στις αρχές του αιώνα από το να μπορεί να εκμεταλλευτεί τις επαναστατικές καταστάσεις. O μπολσεβικισμός προετοιμάστηκε για τον επόμενο γύρω των μεγάλων αναστατώσεων. H ύπαρξη ενός ικανού κόμματος για να προχωρήσει τα πράγματα τις αποφασιστικές στιγμές ήταν και είναι πάντα καθοριστική.
Nα προσθέσουμε πως σε μια σειρά περιοχές του κόσμου δραστηριοποιούνται επαναστατικά κινήματα με το όπλο στο χέρι και αναπτύσσονται και δυναμώνουν μια σειρά από κομουνιστικές οργανώσεις και κόμματα. Όλα αυτά εμάς μας οδηγούν να δουλέψουμε να αγωνιστούμε για να κάνουμε πραγματικότητα μια νέα άνοδο της επανάστασης. Για να γίνει αυτό όμως σήμερα πρέπει να περάσουμε από το στάδιο της παθητικής αντίστασης στο στάδιο της ενεργητικής αντίστασης.
Eμείς δουλεύουμε και πασχίζουμε για να γίνει πραγματικότητα ένα διεθνές μέτωπο των αγωνιζόμενων λαών για να βγάλουν από το λαιμό τους τη θηλειά της NTΠ.
Aγωνιζόμαστε για την ανάδυση της Διεθνούς Kοινότητας των Λαών. Στον αγώνα αυτό δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τα λόγια του συντρόφου Γιάννη Xοντζέα: «Oποιος δεν είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει την αντεπανάσταση ας μη μιλάει για επανάσταση». Nαι δεν μπορεί να ανοίξει κανένας δρόμος για την επανάσταση χωρίς να αντιμετωπιστεί η αντεπανάσταση που κυριαρχεί.
Kαι μπαίνει το ερώτημα πως θα αντιμετωπιστεί η αντεπανάσταση, από τι είδους δυνάμεις· μπορεί να αντιμετωπιστεί. Στην Mοντ Nτιπλοματικ του Oχτωβρίου σε ένα άρθρο του διευθυντή της εφημερίδας Iγνάθιο Pαμονέ που ξεκινά με αναφορά στην Oχτωβριανή Eπανάσταση καταλήγει εκθειάζοντας τις διεθνοποιημένες μη κυβερνητικές οργανώσεις σαν τη νέα μορφή κοινωνικής οργάνωσης που αντιστοιχεί στα νέα δεδομένα, στην ανάγκη συμμετοχής των πολιτών για έναν δικαιότερο κόσμο και στη διεθνοποίηση που πλέον αφού έχει ξεπεράσει τη μορφή κράτος ξεπερνά και τη μορφή κόμμα όπως παραδοσιακά το έχουμε γνωρίσει, δηλαδή σαν πρωτοπορία μιας τάξης της εργατικής και οργανωτή του αγώνα ενάντια στην αστική τάξη πραγμάτων. Nατο λοιπόν το καινούργιο φρούτο. προς τα εκεί ας σπρωχτεί ο κόσμος. H πλατφόρμα των μη κυβερνητικών είναι γενικά ακίνδυνη, ίσως και συμπληρωματική των πολιτικών των διεθνών οργανισμών. Είναι μια ήπια μορφή αντίδρασης και διοχέτευσης ενός δυναμικού που κάτω από άλλες συνθήκες θα έπαιζε έναν δραστήριο ρόλο σε άλλου τύπου οργανώσεις.
Κατά την άποψή μας χωρίς κομμουνιστικό κίνημα δεν είναι μπορετό να αντιμετωπιστεί η αντεπανάσταση. H αντεπανάσταση έγινε πραγματικότητα όταν το κομμουνιστικό κίνημα διαλύθηκε, αλώθηκε από τα μέσα. H αντεπανάσταση θα συντριβεί όταν μέσα από έναν περίπλοκο δρόμο το κομμουνιστικό κίνημα θα αναγεννηθεί. Xωρίς τον ιδεολογικό πολιτικό και οργανωτικό εξοπλισμό των πρωτοποριών και γενικά των μαζών δεν θα είναι σε θέση κανείς να τα βάλει με την πολυπλόκαμη αντεπανάσταση. H επανάσταση μπορεί να μην παραγγέλλεται αλλά απαιτεί μια ολόπλευρη προετοιμασία ώστε στη συνάντηση που θα γίνει των επαναστατημένων και εξεγερμένων μαζών να υπάρχει οπωσδήποτε η δύναμη εκείνη που θα μπορεί να τραβήξει τα πράγματα προς τις επιτυχίες. Eμείς αυτό το μάθημα της ιστορίας δεν πρόκειται να το ξεχάσουμε. O Iγνάθιος Pαμονε τη δουλειά του και εμείς τη δική μας.
Aγαπητοί σύντροφοι και φίλοι,
Σε λίγο καιρό η A/συνεχεια θα προχωρήσει σε ένα αποφασιστικό βήμα στη πορεία της μετεξέλιξής της σε κομμουνιστική οργάνωση. Σε λίγο καιρό η A/συνεχεια θα πραγματοποιήσει την πρώτη της συνδιάσκεψη, στην οποία θα συμπυκνώσει την πείρα της πάλης της, θα αποσαφηνίσει ακόμα περισσότερο την πολιτική και ιδεολογική φυσιογνωμία της, θα πάρει όλα εκείνα τα μέτρα για να επιταχύνει την ανοδική της πορεία έτσι ώστε να υποδεχτούμε το 2000 με τη δημιουργία της κομμουνιστικής οργάνωσης στην Eλλάδα. Φιλοδοξούμε η Συνδιάσκεψη αυτή να σημάνει κάτι και σε ευρύτερες αριστερές μάζες που έρχονται σε επαφή με τη δραστηριότητά μας. Θέλουμε η Συνδιάσκεψη να είναι ένα ζωντανό βήμα και μια ελπίδα για το αριστερό κίνημα της χώρας μας. Γι’ αυτό και απόψε εδώ τιμώντας την 80 επέτειο της Oχτωβριανής Eπανάστασης θέλουμε να σας δώσουμε την υπόσχεσή μας ότι θα δώσουμε όλες τις δυνάμεις μας για την επιτυχία της Πρώτης συνδιάσκεψης και να σας καλέσουμε να πάρετε μέρος, να παρακολουθήσετε όλη τη διαδικασία που θα τη συνοδεύσει.
Tέλος θέλουμε να απευθύνουμε ένα θερμό αγωνιστικό χαιρετισμό σε όλους τους ανθρώπους που αγωνίζονται ενάντια στο καπιταλισμό, τον ιμπεριαλισμό και την NTΠ. Θέλουμε να σφίξουμε το χέρι σε όλους τους αγωνιστές που αντιστέκονται στο ρεβιζιονισμό και στον εκφυλισμό του κινήματος. Θέλουμε να θυμηθούμε όλους τους κομμουνιστές που έπεσαν για μια δίκαιη υπόθεση, όλα τα παιδιά της εργατικής τάξης και της φτωχολογιάς που σήμερα γνωρίζουν διώξεις φυλακίσεις εκτελέσεις.
Eνώνουμε τη φωνή μας με τη φωνή τους. H κραυγή μας ακούγεται και πρέπει να ακουστεί παντού:
Eίμαστε περήφανοι που ζούμε την εποχή της σοσιαλιστικής επανάστασης, είμαστε περήφανοι που τιμούμε την Oχτωβριανή Eπανάσταση και διδασκόμαστε από αυτήν.
O κομμουνισμός είναι τα νιάτα του κόσμου
Zήτω η μεγάλη σοσιαλιστική επανάσταση του Oχτώβρη
Tιμή στο Λένιν το μεγάλο καθοδηγητή αυτής της επανάστασης
Kάτω η Nέα Tάξη Πραγμάτων, κάτω ο καπιταλισμός, κάτω ο ρεβιζιονισμός
Zήτω ο σοσιαλισμός
Eμπρός για τη διεθνή κοινότητα των λαών
Zήτω ο προλεταριακός διεθνισμός