– 1 –
"Μπορεί να υπάρξει μια άλλη πορεία, μπορεί να υπάρξει αλλαγή στη χώρα και στην κοινωνία. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η αλλαγή στην Αριστερά. […]
Το έργο εξελίσσεται με τους ίδιους πρωταγωνιστές και το ίδιο τέλος: Σύγκρουση ανάμεσα στις δυνάμεις του δικομματισμού με νικητή το δικομματισμό. Καμιά έκπληξη. Επιδεικνύουν άνετοι Ν.Δ. και ΠΑΣΟΚ, οι δυο εταίροι της αστικής πολιτικής, μεγάλη δυνατότητα κινήσεων χειρισμού και λεηλάτησης του αριστερού χώρου, του χώρου της δυσαρέσκειας και της αγανάκτησης. Αισθάνονται ελεύθεροι, άνετοι να προχωρήσουν ακόμα περισσότερο στην εμπέδωση του δικομματισμού. Τους είναι αναγκαίο και χρήσιμο γιατί γνωρίζουν ότι έρχονται δύσκολες καταστάσεις. […]
Έχει της ευθύνες της η Αριστερά για αυτήν την κατάσταση. Τριάντα τουλάχιστον χρόνια οικοδόμησε με πολλούς τρόπους την αναξιοπιστία της, απογοήτευσε χιλιάδες χιλιάδων ανθρώπους, δεν ξεχώρισε σαν κάτι ιδιαίτερο και διαφορετικό, δεν εξέφρασε τους πόθους, το όραμα, τις ανάγκες και τις ελπίδες, τα συμφέροντα των εργαζόμενων, της αγροτιάς και της νεολαίας. […]
Απαιτείται μια ΤΟΜΗ, μια βαθιά ΑΛΛΑΓΗ. Στο σφαγείο των εκλογών η Αριστερά είναι το θύμα. Ένα σοκ σε όλες τις δυνάμεις. Μια επαναδιαπραγμάτευση των όρων ύπαρξης, δράσης, αντιπαράθεσης κουλτούρας, αγώνα και σχέσεων με τον κόσμο των δυνάμεων της πολιτικής Αριστεράς. Δεν υπάρχουν περιθώρια για ήσυχες συνειδήσεις, ούτε περιθώρια για ηγεμονισμούς. Δεν υπάρχουν περιθώρια για μικροπολιτική και συνεργασίες δορυφόρων. […]"
Αυτές ήταν ορισμένες από τις εκτιμήσεις και τις απόψεις μας, οι οποίες από το τέλος του καλοκαιριού καθοδηγούν σταθερά την πρακτική μας. Επιμείναμε στην πράξη πως πρέπει να ανοίξει μια δημόσια συζήτηση, πανελλαδική, σε όλη την Αριστερά, να δημιουργηθεί δυναμική, να καλλιεργηθεί ένα ουσιαστικό συντροφικό κλίμα, να υπάρξουν προσκλήσεις – καλέσματα – ωσμώσεις όλων των δυνάμεων της Αριστεράς, κοινωνικής και πολιτικής. Καθυστερημένα, πολύ αργά, έγινε ένα πρώτο βήμα το Δεκέμβρη, με την Πρωτοβουλία για τη Συσπείρωση της Αριστεράς.
– 2 –
Το τέλμα και η στασιμότητα που βρίσκεται για χρόνια η Αριστερά, ο εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των δύο μεγάλων κομματιών της, οι αντιλήψεις και οι συμπεριφορές της αναδεικνύουν το σύγχρονο πρόβλημά της. Είναι ικανή, είναι ώριμη να αντιδράσει στις τρέχουσες πολιτικές εξελίξεις; Θα εγκλωβιστεί στα πολιτικά και οργανωτικά σχήματα, στη λογική της αυτοεπιβεβαίωσής της, στη λογική της δυστυχισμένης συνείδησης και της μίζερης ύπαρξης, της εκλογικής διάσωσης (στην ουσία βούλιαγμα, αν το 3% και το 5% θεωρείται διάσωση), στην αμηχανία του ουραγού και του κομπάρσου ή θα αντιδράσει; Αντίδραση σημαίνει υπέρβαση και φρεσκάδα. Εμφανίζονται αυτά τα στοιχεία σήμερα; Δυστυχώς, η πολιτική ωριμότητα και τα αντανακλαστικά αυτής της Αριστεράς σήμερα είναι αρκετά περιορισμένα και περιοριστικά. Η δυναμική της συσπείρωσης για την Αριστερά δεν εκδηλώνεται γιατί πνίγεται μέσα στις σκοπιμότητες, τις ισορροπίες και τις αντιπαραθέσεις προσωπικών και πολιτικών ιεραρχήσεων, που δεν έχουν καμιά σχέση με το πολιτικό πρόβλημα.
Ο ηγεμονισμός επικρέμεται σαν δαμόκλειος σπάθη, οι προσωπικές φιλοδοξίες αντικαθιστούν την πολιτική και μετατρέπονται σε προκρούστεια κλίνη κάθε εγχειρήματος, ο "πολιτισμός" των ισορροπιών και των ανισοτήτων και όχι των απόψεων και της ισοτιμίας λειτουργεί σαν παραλυτικό δηλητήριο, για να μη μιλήσουμε για τις αντιγραφές από την αστική πολιτική (και την πιο σύγχρονη εκδοχή της, την επιχειρηματική πολιτική) ή από το "δογματικό εσωτερικό αντίπαλο". Όλα αυτά εμφανίζουν την προσπάθεια σαν κάτι από τα παλιά και δοκιμασμένα -που άλλωστε οδήγησαν και στη σημερινή αναξιοπιστία- και πριονίζουν τις προσδοκίες και τις ελπίδες του κόσμου της Αριστεράς, ροκανίζουν την εκφρασμένη ανάγκη και διάθεση για μια ρεαλιστική, αξιόπιστη, αναγεννητική προσπάθεια αλλαγής των πραγμάτων μέσα στην Αριστερά. Υπερβολικά όσα λέμε; Ίσως. Πραγματικά; Απολύτως.
– 3 –
Οι πολιτικές εξελίξεις, το πολιτικό σκηνικό απαιτούν γενναίες και τολμηρές αλλαγές – πρακτικές. Ο εκλεκτός των Αμερικανών και της αγοράς δεν θα πιέσει μόνο το δεξιό εταίρο, τη Ν.Δ. Θα πιέσει και την Αριστερά, την ίδια στιγμή που θα στεγανοποιεί ένα πολιτικό πλαίσιο, το οποίο μαζί με τους Ολυμπιακούς αγώνες και τα κατασταλτικά μέτρα θα χτυπάει απευθείας τα αντιαμερικάνικα-αντιπολεμικά-αντιιμπεριαλιστικά αισθήματα του λαού, παίρνοντας μέτρα για τα χειρότερα που έρχονται.
Το πολωτικό κλίμα θα πιέσει τόσο τα δυο μεγάλα κόμματα της Αριστεράς όσο και το σύνολό της. Η λεηλασία της θα είναι ακόμα μεγαλύτερη. Το ερώτημα είναι: Θα αντιδράσει; Χρειαζόμαστε να επιδείξουμε αλλά και να οικοδομήσουμε αξιόπιστα και ειλικρινά κάτι νέο, που, αν δεν μπορεί να ανατρέψει αυτή τη δύσκολη πολιτικά συγκυρία, τουλάχιστον να μπορέσει να αντισταθεί σε αυτήτο νέο δεν εμφανίζεται. Η Αριστερά, αμήχανη, προτείνει μια από τα ίδιαείναι πρωταγωνίστρια ούτε καν στο δικό της κόσμοτον καλεί σε χαμηλούς τόνους να την υποστηρίξει στο ρόλο του κομπάρσου. Χωρίς να δίνει τίποτα σε αυτό τον κόσμο, χωρίς να του γεννά καμιά ελπίδα ότι η ίδια αλλάζει προς το καλύτερο, ότι αντιστέκεται, ότι αποκαλύπτει, ότι ενώνεται, ότι μπορεί πραγματικά να τον εκφράσει.
Η Αριστερά δεν μπορεί να είναι δίβουλη και διχοτομημένη. Η Αριστερά δεν μπορεί παρά να είναι αντιπολίτευση σταθερή, σύγχρονη, επίκαιρη και σκληρή. Δεν υπάρχουν εναλλακτικές προτάσεις για τον ιμπεριαλισμό και το νεοφιλελευθερισμό. Δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό χτες ο Σημίτης και σήμερα ο Γιωργάκης να έχουν περιθώρια να διεμβολίζουν την Αριστερά. Εν πάση περιπτώσει, η Αριστερά δεν θα έπρεπε να αφήνει τέτοια περιθώρια. Όχι άλλες αιμοδοσίες, αριστερή αντιπολίτευση εφ’ όλης της ύλης. Δεν υπάρχουν περιθώρια για ενδιάμεσες στάσεις και πρακτικές.
– 4 –
Το εγχείρημα της Πρωτοβουλίας για τη Συσπείρωση της Αριστεράς είναι ένα βήμα μπροστά για το σύνολο της Αριστεράς. Είναι ένα ανοιχτό κάλεσμα, παραμένει μια ελπίδα, δημιουργεί παρακαταθήκη. Με το εγχείρημα αυτό έγινε το πρώτο βήμα, ανολοκλήρωτο, προβληματικό, μέσα σε προεκλογικές συνθήκες που δεν είναι οι καταλληλότερες για να ανθίσει η ελπίδα, για να πραγματοποιηθούν άλματα. Παρ’ όλα αυτά εκδηλώθηκε σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα η επιθυμία εκατοντάδων ανένταχτων αγωνιστών της Αριστεράς να προχωρήσει η συσπείρωση της Αριστεράς και ο αριστερός πόλος. Αυτές οι δυνάμεις της κοινωνικής και ανοργάνωτης Αριστεράς είναι και η πραγματική της δύναμη. Αυτό οφείλει να το αντιληφθεί και να το σεβαστεί η πολιτική Αριστερά, όχι για να χρησιμοποιήσει αυτό το δυναμικό αλλά για να το ενεργοποιήσει και να το συγκροτήσει σε μια συνειδητή δύναμη που θα παρεμβαίνει σε όλες τις πολιτικές και κοινωνικές μάχες και θα ανατρέπει δεδομένα. Είναι αναγκαίο να περιφρουρήσουμε, να προστατέψουμε αυτό το εγχείρημα. Το ίδιο ισχύει και για το Ελληνικό Κοινωνικό Φόρουμ. Αυτοί οι δύο χώροι μπορούν να παραμείνουν ανεξάρτητοι και ταυτόχρονα ελπιδοφόροι για όλη την Αριστερά. Στο σφαγείο των εκλογών δεν χρειάζονται άλλες θυσίες. Να περιφρουρήσουμε την ιδέα της συσπείρωσης της Αριστεράς, προφυλάσσοντας την ενότητα της Πρωτοβουλίας. Να διαφυλάξουμε την ενότητα και ανεξαρτησία του ΕλΚΦ απομακρύνοντάς το από τις όποιες εκλογικές τριβές – ενότητες- αντιπαραθέσειςΤαυτόχρονα όμως το παρελθόν, η φυσιογνωμία και η πολιτική ταυτότητα κάθε δύναμης, οι ισορροπίες στο εσωτερικό του ΣΥΝ, ο μικροκομματισμός και οι προσωπικές σκοπιμότητες, μια παλιά κουλτούρα ηγεμονισμού και πολιτικής συμπεριφοράς αλά ΚΚΕ δεν δημιουργούν σήμερα τους όρους για να γίνουν τα απαραίτητα βήματα προς την ενότητα, αλλά προσανατολίζονται κυρίως στην εκλογική μάχη. Ένα βήμα μπρος, δύο βήματα πίσω; Ναι, αλλά σίγουρα όχι διάλυση και παραίτηση από την επίπονη προσπάθεια για την αναγκαία και πολυπόθητη συσπείρωση της Αριστεράς.
– 5 –
Η ΚΟΕ ούτε θέλει ούτε και βέβαια μπορεί να μπει εμπόδιο στην εκλογική συνεργασία. Ούτε η πολιτική και ηθική υπόστασή της ούτε η κομμουνιστική της ταυτότητα το επιτρέπουν.
Δεν μπορεί, αδυνατεί να προχωρήσει στο εκλογικό εγχείρημα γιατί ακριβώς εκτιμά ότι η συνεργασία με τους όρους που πάει να γίνει αναπαράγει έναν ιδιότυπο "δικομματισμό" της Αριστεράς, δεν δημιουργεί προϋποθέσεις ουσιαστικών δεσμεύσεων πριν, κατά και κυρίως μετά τις εκλογές, είναι όμηρος -μέχρι στιγμής- μιας δημόσια εκφρασμένης πτέρυγας του ΣΥΝ που συστηματικά τη σαμποτάρει, δεν ανατρέπει την ουσιαστική στασιμότητα της Αριστεράς, δεν αποτελεί εγγύηση για κάτι καινούργιο και ελπιδοφόρο. Ακόμα και την τελευταία στιγμή, και μπροστά στις ραγδαίες πολιτικές εξελίξεις, καταθέσαμε -για να αντιστραφεί το κλίμα- την παρακάτω πρόταση, που συνοπτικά έλεγε:
α) Στις 17/1 να πραγματοποιήσουμε μεγάλη πανελλαδική συγκέντρωση-συνέλευση της Αριστεράς σε κλειστό γήπεδο. Να καλεστούν όλες οι δυνάμεις.
β) Από τις 6/1 να ξεκινήσει πανελλαδική καμπάνια ενάντια στον εκλεκτό των Αμερικάνων Γ. Παπανδρέου και ενάντια στην αμερικανοποίηση της πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Ταυτόχρονα, καμπάνια ενάντια στο ΠΑΣΟΚ του εκσυγχρονισμού και του νεοφιλελευθερισμού.
γ) Τίτλος ψηφοδελτίου:
Αριστερό Ενωτικό Ψηφοδέλτιο (ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ, ΚΕΔΑ, ΑΚΟΑ, ΚΟΕ, ΔΕΑ, Ανένταχτοι Αριστεροί)
δ) Όλοι οι αναγνωρίσιμοι, ανένταχτοι και οργανωμένοι, πρώην και νυν βουλευτές να δώσουν από μάχιμες θέσεις τον εκλογικό αγώνα μέσα από τα ψηφοδέλτια περιφερειών και νομών και όχι μέσα από το ψηφοδέλτιο επικρατείας ή της αρεσκείας τους.
Όμως, και σε αυτή την πρόταση, όχι μόνο δεν έγινε συζήτηση, αλλά ξεπεράστηκε με το επιχείρημα (!) ότι το πρόβλημα της ΚΟΕ είναι ο τίτλος και ότι χρειάζονται συμβιβασμοί που πάντοτε γίνονται απέναντι στη μεγάλη δύναμη (!).
Ως εκ τούτου, το εκλογικό εγχείρημα -υπό τους όρους που διαμορφώνονται και την επιμονή κυρίως του ΣΥΝ- δεν προωθεί τις βασικές πολιτικές προϋποθέσεις για το μέλλον και δεν καλύπτει τις ανάγκες και τις απαιτήσεις που έχει θέσει για τον αριστερό πόλο και το αριστερό ενωτικό ψηφοδέλτιο η ΚΟΕ.
Η ΚΟΕ θέλει να πιστεύει ότι από την αρχή πάλεψε με ειλικρίνεια και χωρίς σκοπιμότητες την πολιτική αναγκαιότητα του αριστερού πόλου και του αριστερού ενωτικού ψηφοδελτίου. Η ΚΟΕ είναι γνωστό ότι έκανε μια σειρά υποχωρήσεις και συμβιβασμούς πάνω στο πολιτικό πλαίσιο, γιατί πίστευε και πιστεύει ότι το κεντρικό ζήτημα βρισκόταν αλλού. Η ΚΟΕ ξεπέρασε σε αρκετά σημεία την πολιτική της ταυτότητα, γιατί πίστευε και πιστεύει ότι η υπόθεση της συσπείρωσης της Αριστεράς είναι αρκετά σοβαρή και αναγκαία ώστε να μην υποτάσσεται στην αυτοεπιβεβαίωση και περιχαράκωση κάθε δύναμης ξεχωριστά. Καθόλου δεν επιθυμούμε (θα ήταν αυτοκτονία) να γυρίσουμε την πλάτη μας στις επιθυμίες ευρύτερου κόσμου της Αριστεράς, παρόλο που κατανοούμε τα διλήμματά του και την ψυχολογία του, ο οποίος για άλλη μια φορά υποχρεώνεται, κάνοντας συμβιβασμούς, να ακολουθήσει τον έναν από τους δύο σχηματισμούς της Αριστεράς. Εμείς όμως, σαν συγκροτημένη δύναμη, δεν επιλέγουμε τον εύκολο δρόμο γιατί εκτιμάμε πως θα απογοητεύσει για άλλη μια φορά. Δεν θέλουμε να συνεισφέρουμε κι εμείς από την πλευρά μας σε αυτή την πολύχρονη πορεία αναξιοπιστίας της Αριστεράς.
– 6 –
Μπορεί να είμαστε ρομαντικοί, μπορεί να μας καθορίζουν παιδικές αρρώστιες, αλλά αισθανόμαστε ότι παραμένουμε αταλάντευτοι στην ιδέα της προώθησης του αριστερού πόλου, για τη συσπείρωση και την κοινή δράση της Αριστεράς.
Δηλώνουμε ότι δεν είμαστε καθόλου ευχαριστημένοι και ευτυχείς γι’ αυτήν την κατάληξη. Δηλώνουμε ότι θα κάνουμε δημόσια την αυτοκριτική μας αν πράγματι το εκλογικό εγχείρημα κατοχυρώσει και δυναμώσει την κεντρική πολιτική ιδέα της συσπείρωσης της Αριστεράς και του αριστερού πόλου.