Βολιβία: Διπλό “ΝΑΙ” για το βάθεμα της αλλαγής, του Ερρίκου Φινάλη

Νέο χαστούκι έριξε ο λαός της Βολιβίας στην πλούσια ολιγαρχία και στους βορειοαμερικάνους καθοδηγητές της με το ηχηρό ΝΑΙ στο δημοψήφισμα της Κυριακής 25 Γενάρη για την έγκριση του νέου προοδευτικού Συντάγματος που πρότεινε η κυβέρνηση του Έβο Μοράλες. Σύμφωνα με τα επίσημα τελικά αποτελέσματα, το 61,43% των εκλογέων υπερψήφισε το νέο Σύνταγμα, ενώ σε παράλληλη ψηφοφορία το 80,56% ψήφισε υπέρ της πρότασης του Μοράλες να περιοριστεί το δικαίωμα ιδιοκτησίας γης σε 5.000 εκτάρια κατ’ ανώτατο όριο.

Η δεξιά αντιπολίτευση έσπευσε βέβαια και πάλι να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα διότι… σε τρεις από τις εννέα επαρχίες υπερίσχυσε το "όχι". Όμως αυτή τη φορά δεν τόλμησε να βγάλει στους δρόμους τους ένοπλους μισθοφόρους της, που στις προηγούμενες εκλογικές αναμετρήσεις επιχείρησαν να κάνουν πραξικόπημα κι έστησαν πραγματικά πογκρόμ εναντίον των φτωχών και των ιθαγενών. Ήταν άλλωστε η τρίτη φορά μέσα σ’ ένα χρόνο που η μεγάλη λαϊκή πλειοψηφία γύρισε την πλάτη στην προπαγάνδα και τις απόπειρες εξαγοράς από την ολιγαρχία, που χρηματοδοτείται και καθοδηγείται από τις ΗΠΑ, ελέγχει όλα τα εθνικής κυκλοφορίας ΜΜΕ και επιδιώκει το διαμελισμό της χώρας. Ακόμη και επιφανείς εκπρόσωποι της δεξιάς αντιπολίτευσης, όπως ο Μάνφρεντ Ρέγιες Βίγια (πρώην κυβερνήτης της επαρχίας Κοτσαμπάμπα), παραδέχονται σήμερα ότι "δεν υπάρχει πλέον σοβαρή αντιπολίτευση στη χώρα, ιδίως μετά τα γεγονότα στην επαρχία Πάντο" – όπου οι ένοπλες συμμορίες της ολιγαρχίας δολοφόνησαν πέρυσι το Σεπτέμβρη δεκάδες υποστηρικτές του Μοράλες.

Το Σύνταγμα που εγκρίθηκε είναι από τα πλέον προοδευτικά, αφού για πρώτη φορά κατοχυρώνονται με σαφήνεια σ’ αυτό τα δικαιώματα της ιθαγενούς πλειοψηφίας, όπως και τα δικαιώματα όλου του λαού στην υγεία και την παιδεία, ενώ επίσης διευρύνεται ο ρόλος του κράτους στη διαχείριση του φυσικού πλούτου και της οικονομίας. Ταυτόχρονα, σε συνδυασμό με το δεύτερο δημοψήφισμα για το ανώτατο όριο γαιοκτησίας, για πρώτη φορά πλήττονται ευθέως οι μεγαλοτσιφλικάδες και ανοίγει ο δρόμος για μια πραγματική αγροτική μεταρρύθμιση. Επιπλέον, δύο μόλις μέρες πριν το δημοψήφισμα ο πρόεδρος Μοράλες εθνικοποίησε τη μεγαλύτερη πετρελαϊκή εταιρεία της χώρας, που ήταν θυγατρική της βρετανικής BP, δηλώνοντας ότι "σταδιακά θα πάρουμε πίσω όλο τον φυσικό πλούτο μας".

Η εθνικοποίηση και η νίκη του "ναι" έγιναν αντικείμενο πανηγυρισμών από μυριάδες εργαζόμενους, νεολαίους και χωρικούς σε μεγάλες και μικρές πόλεις της χώρας. Ο ηγέτης της παραδοσιακά μαχητικής εργατικής συνομοσπονδίας COB δήλωσε: "Αυτή είναι η καλύτερη απότιση φόρου τιμής προς τη χώρα και προς όλους αυτούς που έδωσαν τη ζωή τους στους κοινωνικούς αγώνες". Ο ίδιος ο Μοράλες, μιλώντας στην πρωτεύουσα Λα Παζ στο συγκεντρωμένο πλήθος από το μπαλκόνι του προεδρικού μεγάρου, είπε: "Από το 2005 ως το 2009 πηγαίνουμε από θρίαμβο σε θρίαμβο, ενώ οι νεοφιλελεύθεροι και οι προδότες συστηματικά συντρίβονται", καταλήγοντας: "Τώρα πια ο φυσικός πλούτος ανήκει για πάντα στο λαό, και καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να τον ξεπουλήσει στις πολυεθνικές".

Σε ανακοίνωσή του το Κ.Κ. Βολιβίας (Μαρξιστικό Λενινιστικό Μαοϊκό), το οποίο συμμετέχει σε συνασπισμό των αριστερών κομμάτων και στηρίζει την κυβέρνηση Μοράλες, επισημαίνει: "Στις 25 Γενάρη οι λαοί της Βολιβίας, τα έθνη και οι ιθαγενείς εθνότητες που επί αιώνες καταπιέζονταν, οι εργαζόμενες τάξεις, τα κομμάτια εκείνα των μεσαίων στρωμάτων που συμπιέστηκαν από την ολιγαρχία, υπέγραψαν τη ληξιαρχική πράξη γέννησης του Νέου Δημοκρατικού Κράτους. Για πρώτη φορά σε 200 χρόνια εθνικής ιστορίας, οι λαοί της χώρας μας στο σύνολό τους πήραν ενεργητικά μέρος στη σύνταξη του σχεδίου του Συντάγματος και τελικά ενέκριναν με ευρεία πλειοψηφία το νέο πολιτικό Σύνταγμα, που βάζει τα θεμέλια για το δημοκρατικό κράτος που όλοι ποθούμε". Αλλά ταυτόχρονα προειδοποιεί: "Αφού έγιναν γνωστά τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, οι φαρισαίοι της δεξιάς ζητούν διάλογο και συνδιαλλαγή. Καταρχήν, δεν μπορεί να υπάρξει διάλογος με τους προδότες, με τους φασίστες που όποτε μπορούν εξαπολύουν το μίσος τους ενάντια στο λαό. Και για να υπάρξει οποιαδήποτε συμφωνία με νόμιμους εκπροσώπους των επαρχιών, είναι απαράβατος όρος η δίχως επιφυλάξεις συμμόρφωση όλων τους με τις επιταγές του νέου Συντάγματος της χώρας".

Ερρίκος Φινάλης