Κατά προτεραιότητα να συζητηθούν θέματα πολιτικής γραμμής

Δήμος Τσακνιάς, γραμματεία ΣΥΡΙΖΑ, ανένταχτος

1 Ποιος είναι, κατά τη γνώμη σας, ο απολογισμός του ΣΥΡΙΖΑ στο δίχρονο 2007-2009. Ποια τα θετικά και ποια τα αρνητικά που παρουσίασε το εγχείρημα;

2 Ζητήματα πολιτικής γραμμής και στάσης απέναντι στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ πρέπει να συζητηθούν στη Συνδιάσκεψη και προς ποια κατεύθυνση; Ποια αντιπολίτευση πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ;

3 Από πολλές πλευρές ακούγεται ότι το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ είναι οι συνιστώσες. Εκτιμάτε ότι το προηγούμενο διάστημα εκδηλώθηκαν και πώς ηγεμονικές διαθέσεις, οι οποίες τραυμάτισαν το εγχείρημα; Πώς μπορούν να αποτραπούν αντίστοιχες συμπεριφορές και πρακτικές στο μέλλον;

1 Το 2007 ήταν ένα έτος καμπής για το ΣΥΡΙΖΑ. Καθιερώθηκε στην ελληνική πολιτική ζωή σαν βασική και σταθερή δύναμη της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Η επίμονη προσπάθεια που ξεκίνησε για την ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ μετά το 4ο Συνέδριο του ΣΥΝ, το Δεκέμβρη του 2004, και η αγωνιστική περίοδος μέχρι τις εκλογές του Σεπτέμβρη του 2007 δικαίωσαν τις ελπίδες όσων πίστεψαν και αγωνίζονται για την ενότητα της Αριστεράς. Και δεν αναφέρομαι μόνο στο καλύτερο εκλογικό αποτέλεσμα, που έχουμε κατακτήσει ως τώρα, αλλά κυρίως γιατί ένας ολόκληρος κόσμος βγήκε πάλι μπροστά, έδωσε το παρόν με μαχητικό πνεύμα και αισιοδοξία. Ήταν μια πολιτική και πολιτιστική άνοιξη του κόσμου της Αριστεράς.

Σ’ αυτή την πολύ ευνοϊκή για το ΣΥΡΙΖΑ περίοδο, συνήλθε και η 1η Πανελλαδική Σύσκεψη, που με τη σειρά της δημιούργησε πολλές και δικαιολογημένες προσδοκίες για το μέλλον της ριζοσπαστικής Αριστεράς και το ρόλο του ΣΥΡΙΖΑ σαν εναλλακτικής και ανατρεπτικής δύναμης στην ελληνική κοινωνία. Η περίοδος που ακολούθησε ήταν πολύ πυκνή σε λαϊκούς αγώνες, πολιτικά γεγονότα και εξελίξεις στην πολιτική, οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας και διεθνώς. Και ο ΣΥΡΙΖΑ, σε γενικές γραμμές, ανταποκρίθηκε στις προκλήσεις. Στηρίξαμε και συμμετείχαμε σ’ όλους τους αγώνες και ταυτόχρονα διαμορφώσαμε και προβάλαμε τις θέσεις μας για τα μεγάλα ζητήματα των εργαζομένων και του τόπου.

Ταυτόχρονα, όμως, παρουσιάστηκαν με ένταση οι αδυναμίες μας, εμφανίσαμε παραλείψεις, έγιναν σοβαρά λάθη. Τα πιο ουσιαστικά προβλήματα του ΣΥΡΙΖΑ αυτό το διάστημα ήταν η αδυναμία αξιοποίησης των μεγάλων ευκαιριών και δυνατοτήτων που δημιουργήθηκαν. Έτσι, δεν καταφέραμε την ευνοϊκή προδιάθεση εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών να τη μετατρέψουμε σε σταθερή υποστήριξη. Δεν μπορέσαμε να δημιουργήσουμε μονιμότερες σχέσεις με τα τμήματα των εργαζομένων που δέχονται τις άμεσες συνέπειες της κρίσης. Αυτό οφείλεται σε πολλούς λόγους. Πρώτα απ’ όλα, κάναμε ό,τι περνούσε απ’ το χέρι μας για να στείλουμε ένα μέρος του κόσμου, που ήθελε συμμετοχή στο ΣΥΡΙΖΑ, ξανά στο σπίτι του. Αντί για συμμετοχή στην κοινή προσπάθεια, που ενέπνεε και κινητοποιούσε, του προσφέρθηκε ως υποκατάστατο η οργανωτική ένταξη στις επιμέρους συνιστώσες, που δεν ενδιέφερε σχεδόν κανέναν. Συστηματικά παρεμποδίστηκε η ενοποίηση των κέντρων λήψης των αποφάσεων και παραγωγής πολιτικής. Η απουσία ουσιαστικών συλλογικών οργάνων στο ΣΥΡΙΖΑ ήταν και μία απ’ τις αιτίες που οδήγησαν στα γνωστά προβλήματα απ’ τις ευρωεκλογές και μετά. Αλλά και στη νεολαία, όπου λογικά οι δυνατότητες ήταν μεγαλύτερες, δεν αξιοποιήθηκαν. Ενώ σωστά στηρίξαμε αποφασιστικά τις κινητοποιήσεις της νεολαίας τον περσινό Δεκέμβρη, δεν αντιμετωπίσαμε το ίδιο αποφασιστικά εχθρικές αντιλήψεις προς τις ιδέες και τις αξίες της δικής μας Αριστεράς. Με αποτέλεσμα, αντί να μπει μπροστά η Αριστερά, να χάσουμε. Πολλά νέα παιδιά, αντί να στραφούν στην Αριστερά, αναζήτησαν λύσεις σε αδιέξοδες πρακτικές, που μόνο το σύστημα διευκολύνουν και εξυπηρετούν. Στη βάση όλων αυτών των προβλημάτων και των στρεβλώσεων υπάρχει ένα μεγάλο θεωρητικό έλλειμμα και ένα ομιχλώδες ιδεολογικό υπόστρωμα.

2 Νομίζω ότι, κατά προτεραιότητα, πρέπει να συζητηθούν τα θέματα της πολιτικής γραμμής. Γιατί απ’ τις πολιτικές θέσεις που θα διαμορφώσουμε στην πράξη θα κριθούν πάρα πολλά πράγματα. Δεν αρκεί απλά να έχουμε καλές προγραμματικές θέσεις. Θυμάστε τι γράφει ο Μαρξ στην “Κριτική στο Πρόγραμμα της Γκότα”. Μια δωδεκάδα προγράμματα δεν αξίζει όσο ένα βήμα του πραγματικού κινήματος. Η περίοδος είναι ιδιαίτερα σύνθετη. Και οι σε μεγάλο βαθμό απλοϊκές απόψεις, που κατά κόρον καλλιεργήθηκαν και προβλήθηκαν σχετικά με το ΠΑΣΟΚ, το περασμένο διάστημα, δεν είναι καλό έδαφος. Η άσκηση μαχητικής αριστερής αντιπολίτευσης θα είναι μια πολύ δύσκολη υπόθεση. Θα χρειαστούμε ουσιαστικές θεωρητικές επεξεργασίες στη βάση των ασκούμενων πολιτικών, για να πείσουμε, και παράλληλα εμμονή σε πολιτικές και κινηματικές παρεμβάσεις ουσίας, μακριά από λογικές και πρακτικές εντυπωσιασμού, που ξεθυμαίνουν γρήγορα και δεν αφήνουν τίποτα πίσω. Και ίσως χρειαστεί να αφήσουμε λίγο στην άκρη την εγγενή πολυπραγμοσύνη μας, να προβάλουμε αιτήματα για τα πάντα ακόμα λ.χ. και για παραίτηση της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων. Ας εστιάσουμε τις προσπάθειές μας στα βασικά, όπως η απασχόληση, οι ελαστικές μορφές εργασίας, το λαϊκό εισόδημα, η παιδεία, το περιβάλλον κ.λπ. Ας δώσουμε σ’ αυτές τις προσπάθειες χώρο, χρόνο, συνέχεια και προοπτική.

3 Είχα πει στο χαιρετισμό που έκανα στο 5ο Συνέδριο του ΣΥΝ, εκ μέρους της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, ότι “οι συνιστώσες είναι δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ και οι ανέναχτοι ο πλούτος του”. Το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ, κατά την ταπεινή μου γνώμη, είναι ότι ηγετικά στελέχη των συνιστωσών και της γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, επειδή προτάσσουν άλλες προτεραιότητες, δυσκολεύονται να κατανοήσουν τι πραγματικά αντιπροσωπεύει για το σήμερα και το αύριο της Αριστεράς το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό, δηλαδή, που σχεδόν αυθόρμητα το καταλαβαίνει ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ, που στις εκλογές μάς έδωσε μια ακόμα ευκαιρία. Πιστεύει, όμως, κανείς στα σοβαρά ότι αυτό θα συμβαίνει για πολύ ακόμα;