Ταξίδι στο Νεπάλ
Δημοσιεύουμε το κείμενο του Στέλιου Ελληνιάδη που συμμετείχε στην αποστολή της ΚΟΕ στο Νεπάλ -όπως και άλλοι φίλοι της ΚΟΕ-, λειτουργώντας ως "δημοσιογράφος" της αποστολής. Μας βοήθησε αφάνταστα, κατέγραψε με την κάμερα και τη φωτογραφική του μηχανή σχεδόν όλο το ταξίδι και τις συναντήσεις, δούλεψε ακούραστα και χωρίς να παραπονεθεί ούτε στιγμή, ενώ στο πρόσωπό του διέκρινες μια απέραντη ευχαρίστηση από το ταξίδι και την απλόχερη συμβολή του σε αυτό. Παρόλο που πολλά, πριν το ταξίδι, έγιναν σχεδόν τυχαία, οι δεσμοί μετά το ταξίδι -κι αυτό ισχύει για όσους πήραν μέρος στην αποστολή- έχουν δυναμώσει, άλλη μια παράπλευρη ευεργετική επίδρασή του. Ξανά, και δημόσια θέλουμε να ευχαριστήσουμε τον Στέλιο Ελληνιάδη για την πολύτιμη βοήθειά του στην αποστολή μας.
Η πτήση μέχρι το Μπαχρέιν δεν είχε κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον πέρα από τη γνωριμία μου με τον σύντροφο Μπάμπη, αριστερό γιατρό από τη Σητεία. Από το αεροδρόμιο, όμως, του Μπαχρέιν, τα πράγματα άλλαζαν. Βιώναμε τις δύο διαμετρικά αντίθετες όψεις του "θαύματος" των εμίρηδων. Στο Duty Free, ανάμεσα στα σινιέ ρολόγια και μια κίτρινη γυαλιστερή Λαμποργκίνι με την επιγραφή "μην αγγίζετε", κυκλοφορούσαν γυναίκες με χρυσοκέντητες μπούργκες και τσάντες Αρμάνι, αγκαζέ με γενειοφόρους συζύγους ντυμένους ευρωπαϊκά με ολόχρυσα rolex και διαμαντένια δαχτυλίδια. Ενώ στο πελώριο Airbus 340, ήμασταν οι μόνοι δυτικοί ανάμεσα σε καμιά τετρακοσαριά έγχρωμους συνταξιδιώτες με ψευτο-nike φόρμες, φθαρμένα παπούτσια και κουρασμένα χαμόγελα. Τα αφεντικά και οι φτωχοδιάβολοι. Νεαροί Νεπαλέζοι που, στοιβαγμένοι σε παραπήγματα-φούρνους μαζί με Μπανγκλαντεσιανούς και Πακιστανούς, κατά χιλιάδες, χτίζουν ντιζαϊνάτους ουρανοξύστες με θερμαινόμενες πισίνες, εσωτερικές πίστες για σκι, "μασάζ" και σουίτες με μεταξωτά σεντόνια για μεγαλογιατρούς, νεόπλουτους τουρίστες και υψηλόμισθους γιάπις των μεγάλων πολυεθνικών που λυμαίνονται την Ασία.
Το ένα τρίτο των νεαρών Νεπαλέζων αναγκάζεται να ξενιτευτεί για να δουλέψει στα σκλαβοπάζαρα, με μισθούς 50-150$ που πριν φτάσουν ως πολύτιμο συνάλλαγμα στις οικογένειές τους έχουν χάσει τη μισή αξία τους προς όφελος της διεθνούς συμμορίας των κερδοσκόπων. Σκληρή εκμετάλλευση, συνέχεια της φεουδαρχίας, αλλά και της βρετανικής απoικιοκρατίας που μέσα σε δύο αιώνες επιστράτευσε 200.000 Γκούρκα (σήμερα απασχολεί 3.500, χωρίς αυτόματο δικαίωμα εγκατάστασής τους στη Βρετανία!) από το νότο του Νεπάλ, γνωστούς για τις ικανότητές τους στον ανορθόδοξο πόλεμο. Πάντα στην πρώτη γραμμή πυρός, εναντίον των λαών που αγωνίζονται να αποτινάξουν την αποικιοκρατία, από την Κίνα έως την Ελλάδα, ξεπλήρωσαν τα μεροκάματα με 45.000 νεκρούς! Μία από τις δεκάδες εθνικές ομάδες που μιλούν δικές τους γλώσσες, ενώ η "νεπάλι" ομιλείται από το 60% των περίπου 30.000.000 κατοίκων του Νεπάλ. Αλλά δεν είναι καλύτερη η μοίρα των Νεπαλέζων από τις κατώτερες κάστες που υπηρετούν, ελέω βραχμανισμού, τη φεουδαρχία. Όταν τα πολιτικά κόμματα ανακήρυξαν το Νεπάλ σε κοσμικό κράτος, ινδουιστές ιερείς πραγματοποίησαν διαδηλώσεις υπέρ της μοναρχίας και κατά της κατάργησης του θεοκρατικού χαρακτήρα του πολιτεύματος. Μάλιστα, σε αρκετές περιοχές, συγκρούστηκαν με τους μαοϊκούς απειλώντας ότι θα καταφύγουν κι αυτοί στα όπλα. Βέβαια, μετά τον καταποντισμό των φιλομοναρχικών κομμάτων στις πρόσφατες εκλογές, λούφαξαν.
Οι μαοϊκοί διαχειρίζονται με αποφασιστικότητα αλλά και ευαισθησία τα ζητήματα των ιθαγενών, γιατί οι διακρίσεις έχουν φυτευτεί βαθιά στην κουλτούρα τού λαού. Στην πρεμιέρα της τηλεοπτικής σειράς "Νταλάν" (καταπίεση) που πραγματεύεται τη ζωή των "ανέγγιχτων", ο Δρ. Μπαταράι, διακεκριμένος θεωρητικός τού ΚΚΝ (Μ), δήλωσε κατηγορηματικά στο κατάμεστο από νέους πελώριο αμφιθέατρο της Νεπαλέζικης Ακαδημίας ότι η διάκριση σε κάστες αποτελεί ντροπή, είναι κατάλοιπο της μοναρχίας και δεν πρέπει να υφίσταται. Παράλληλα με την πολιτική διαφώτισης, οι κομμουνιστές παίρνουν πρακτικά μέτρα, όπως συνέβη με την ένταξη πολλών "μολυσμένων" στα ψηφοδέλτια του κόμματος και την εκλογή 21 μαοϊκών "νταλίτ" στη νέα Βουλή. Το ίδιο κάνουν με τις γυναίκες, που στην κοινωνική και οικογενειακή ιεραρχία καταλαμβάνουν μια ιδιαίτερα υποτιμητική θέση, χωρίς περιουσιακά στοιχεία, χωρίς δικαιώματα επιλογής συζύγου, με υποχρέωση να γεννήσουν αρσενικά παιδιά κ.ο.κ. Η χειραφέτηση της γυναίκας άργησε αλλά τώρα τρέχει, μας είπε η πρόεδρος του κινήματος γυναικών Jaya Puri Gharti, μία από τις δεκάδες νεοεκλεγείσες βουλευτίνες, στο κτήριο των μαζικών οργανώσεων του κόμματος, όπου οι πρόεδροι νεολαίας, γυναικών, αγροτών, εργατών και νταλίτ μάς κατατόπισαν για τις θέσεις τους. Το Νεπάλ μεταμορφώνεται.
Στο στρατόπεδο της 3ης μεραρχίας
Εντυπωσιακή ήταν και η παρουσία των γυναικών στο στρατόπεδο του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (PLA), που είχαμε την αναπάντεχη ευκαιρία να επισκεφτούμε, στη ζούγκλα, μετά από ένα πολύωρο ταξίδι στα καταπράσινα βουνά που "ποτίζονται" από άπειρα ποτάμια, χείμαρους και ρυάκια που ξεπηδούν από παντού. Το στρατόπεδο της 3ης Μεραρχίας (μία από τις 7), με έξι χιλιάδες στρατιώτες, είναι πολύ καλά φροντισμένο, παρά το ότι είναι απέραντο. Ξύλινοι θάλαμοι, παρατηρητήρια, δεξαμενές, φυλάκια, χώροι ασκήσεων, γήπεδα αναψυχής και ένα ωραίο τραπέζι με καλομαγειρεμένο φαγητό που προσπαθήσαμε να ευχαριστηθούμε τρώγοντας –σαν γνήσιοι νεπαλέζοι– με τα δάχτυλα!
Ο ΛΑΣ μετά από μια δεκαετία πολέμου και δώδεκα χιλιάδες νεκρούς, βρίσκεται σε στάση "αναμονής εν επιφυλακή" αφότου συμφωνήθηκε η ανακωχή, σε συνεργασία με τις δυνάμεις του ΟΗΕ. Στην υποδοχή, μέλη της τοπικής Κομμουνιστικής Νεολαίας μας έβαλαν στεφάνια στο λαιμό και το κόκκινο σημάδι τής νίκης, την "τίγκα", στο μέτωπο. Νέα όμορφα αγόρια και κορίτσια (με υπέροχες ενδυμασίες) από το Τσιτόν και τις γύρω περιοχές, όλοι αγγλομαθείς, μας συνόδευαν στην πολύωρη ξενάγηση από τον κομαντάντε Saukalp και στην ενημέρωση που μας έκανε ο διοικητής Abiral για τη δομή, τις στρατιωτικές επιτυχίες, αλλά και την κοινωνική δράση τού λαϊκού στρατού. Η αισιοδοξία ήταν αποτυπωμένη στα φωτεινά πρόσωπα των ευγενικών και γλυκομίλητων στρατευμένων νέων. Η μαοϊκή επανάσταση στο Νεπάλ δεν έχει μόνο πολιτικό, αλλά και βαθύ, βαθύτατο, κοινωνικό και πολιτισμικό χαρακτήρα. Για να πετύχει αλλάζει πεποιθήσεις και νοοτροπίες αιώνων. Σε όλα και σε όλους.
Μεγάλη νίκη και καθίζηση του πολιτικού κατεστημένου
Το πολιτικό κατεστημένο, με βασικούς πυλώνες του το Κόμμα του Κονγκρέσου και το Κομμουνιστικό Κόμμα τού Νεπάλ (Ενοποιημένο Μαρξιστικό Λενινιστικό), απαιτεί τη διάλυση του ΛΑΣ και την "αποστρατιωτικοποίηση" της μαοϊκής Κομμουνιστικής Νεολαίας (YCL). Γιατί ο ΛΑΣ ελέγχει την ύπαιθρο και η Νεολαία με ένα ισχυρό δίκτυο τα αστικά κέντρα. Μέχρι σήμερα, πολλά δημόσια κτήρια και υπηρεσίες βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Νεολαίας που βοηθάει ακόμα και στη ρύθμιση της κυκλοφορίας των αυτοκινήτων. Επίσης, η Νεολαία διατηρεί γραφεία-καταυλισμούς για τα μέλη της που βρίσκονται σε διαρκή εγρήγορση και επιφυλακή.
Η YCL σήκωσε το βάρος της προεκλογικής καμπάνιας, ανατρέποντας όλα τα προγνωστικά που θεωρούσαν δεδομένη την επικράτηση των άλλων δύο κομμάτων, τα οποία όχι μόνο υπέστησαν καθίζηση, αλλά απέτυχαν να εκλέξουν και τα περισσότερα από τα πρωτοκλασάτα στελέχη τους, όπως τον ΓΓ του ΚΚΝ (ΕΜΛ) ο οποίος, παρ’ όλο που το κόμμα του έπιασε το 20%, έχασε από τον μαοϊκό υποψήφιο και έμεινε εκτός Βουλής! Τον Απρίλη, το BBC είχε παρουσιάσει το εκλογικό αποτέλεσμα με τίτλο "Κεραυνός στο Νεπάλ!", την ώρα που ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζίμι Κάρτερ και 800 διεθνείς παρατηρητές αποφαίνονταν ότι οι εκλογές, με τη συμμετοχή 74 κομμάτων, ήταν άψογες.
Σε πρόσφατη μεγάλη συγκέντρωση που πραγματοποίησε το ΚΚΝ (Μ) στο Κατμαντού, 20.000 νέοι με περιβραχιόνια είχαν αναλάβει την άρτια κινητοποίηση εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών σε μια πόλη με ελάχιστες υποδομές. Η δραστηριοποίηση των νέων μαοϊκών απλώθηκε σαν κύμα και έσπασε τα φράγματα του αποκλεισμού για τους απλούς ανθρώπους. Ζήσαμε μια κατάληψη του κεντρικού οδικού άξονα, που μοιάζει με τη δική μας παλιά εθνική οδό με δύο λωρίδες κυκλοφορίας μέσα από απόκρημνα φαράγγια, από τους μαθητές του χωριού Simle, που διαμαρτύρονταν για την καθυστέρηση διανομής των σχολικών βιβλίων τρεις μήνες μετά την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Μια πρωτοβουλία αδιανόητη πριν από μερικά χρόνια σε μια κοινωνία απολυταρχική και ιεραρχική. Κι όμως, τα παιδιά κράτησαν ακίνητα 500 λεωφορεία και φορτηγά γεμάτα κόσμο και εμπορεύματα επί τρεις ώρες κάτω από το ζεστό ήλιο χωρίς κανένας από τους εκατοντάδες οδηγούς και επιβάτες να τα επιπλήξει, ενώ οι δύο εξαίρετοι συνοδοί μας, ο Lekh Nath Neupane, πρόεδρος της Επαναστατικής Εθνικής Ένωσης Φοιτητών και ο Gopal Neupane τού διεθνούς τμήματος του ΚΚΝ (Μ), είχαν ανοίξει διάλογο εξηγώντας στους μαθητές ότι μόλις σχηματιστεί κυβέρνηση με πρωθυπουργό τον Πρατσάντα θα προχωρήσει η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση, από την κατάργηση των διδάκτρων έως την κατασκευή τουαλετών στα σχολεία. Γιατί δεν υπάρχει σύστημα δωρεάν παιδείας. Αυτές τις μέρες, στο Κατμαντού, οι φοιτητές κατέβαιναν στους δρόμους για να ανακληθούν οι υπέρμετρες αυξήσεις στις τιμές των φοιτητικών εισιτηρίων που συμφώνησε η ανάπηρη κυβέρνηση του δεξιού πρωθυπουργού Κοϊράλα με τους ιδιοκτήτες των λεωφορείων. Στα γραφεία της Ένωσης, η αντιπροσωπεία τής ΚΟΕ αντάλλαξε δώρα (αφίσες, περιοδικά, δίσκους, σημαίες κ.λπ.) με τους επικεφαλής της ANNIS-R κάτω από τις φωτογραφίες των αγνοουμένων που απήχθησαν από τις υπηρεσίες ασφαλείας του μοναρχικού καθεστώτος και εξαφανίστηκαν.
Καταλήψεις τσιφλικιών
Το τρίτο μεγάλο ζήτημα που προκαλεί τριβές είναι οι καταλήψεις μεγάλων γαιοκτησιών και η εγκατάσταση σ’ αυτές ακτημόνων αγροτών. Η απήχηση του μαοϊκού προγράμματος στους αγρότες έχει και βαθιές ιστορικοκοινωνικές ρίζες. Από την αρχαιότητα, οι ιθαγενείς Νεπαλέζοι θεωρούσαν τη γη κοινό κτήμα όλων των ανθρώπων, χωρίς κανένα αίσθημα ιδιοκτησίας, μέχρι που εισέβαλαν οι προερχόμενοι από την Ινδία γαιοκτήμονες οι οποίοι οικειοποιήθηκαν τη γη και χώρισαν την κοινωνία σε ιδιοκτήτες και ακτήμονες, επιβάλλοντας παράλληλα το καθεστώς των καστών που με τη βοήθεια του ιερατικού κατεστημένου διακρίνει τους ανθρώπους σ’ αυτούς που άρχουν και σ’ αυτούς που άρχονται, επειδή αυτό είναι το θέλημα του θεού που επιβάλλει την πλήρη υποταγή των κατώτερων σαν απαραίτητη προϋπόθεση για την καστική αναβάθμισή τους σε μια επόμενη ζωή! Έτσι, ο αγώνας των μαοϊκών ενάντια στους φεουδάρχες και τη "μαφία της γης" βρήκε μεγάλη ανταπόκριση για την αποκατάσταση όχι της υπέρτατης, αλλά της φυσικής τάξης. Η εξουσία του ΛΑΣ συνοδεύτηκε και από άλλες ευεργετικές καινοτομίες όπως τα τοπικά δικαστήρια που αποκαθιστούν αδικίες και ρυθμίζουν ζητήματα καθημερινών διαφορών ανάμεσα στους πολίτες που δεν έχουν ούτε πρόσβαση ούτε εμπιστοσύνη σε ένα διεφθαρμένο δικαστικό σώμα. Είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με δημοσιεύματα του αστικού τύπου, ότι σε ορισμένες περιοχές, ακόμα και η τοπική αστυνομία παραπέμπει τους παραπονούμενους πολίτες σ’ αυτά τα εξωθεσμικά δικαστήρια για την επίλυση των διαφορών τους, ως πιο αξιόπιστα.
Με τον πρόεδρο Πρατσάντα
Στις πεντέμιση το πρωί, λίγη ώρα προτού η μισή αποστολή αναχωρήσει για το αεροδρόμιο, ο Κώστας με ξύπνησε για να μου αναγγείλλει ότι στις 6.30 μας περίμενε ο πρόεδρος Πρατσάντα! Ο πρόεδρος, εν μέσω μιας πολιτικής φουρτούνας έβρισκε χρόνο να δει την αντιπροσωπεία της ΚΟΕ, έστω ξημερώματα. Εντυπωσιακό. Οι συναντήσεις με τον Gaurav και τους επικεφαλής των κινημάτων, η επίσκεψη στο στρατόπεδο, η προσωπική φροντίδα του Neupane και τέλος η συνάντηση με τον πρόεδρο, έδειχναν ότι η πολυπληθής αποστολή της ΚΟΕ τύχαινε εξαιρετικής μεταχείρισης από τους νεπαλέζους συντρόφους.
Το τριώροφο κτήριο είχε χρώμα φυστικί και περιτριγυριζόταν από φυλάκια με ένοπλους στρατιώτες του ΛΑΣ και όχι του νεπαλέζικου στρατού, στην καρδιά της πρωτεύουσας. Η συνάντηση κράτησε περίπου 25 λεπτά. Ο Πρατσάντα στάζει μέλι ακόμα κι όταν μιλάει για τα πιο δύσβατα ζητήματα. Δάσκαλος, χορογράφος, στρατιώτης, επικεφαλής του ΛΑΣ, στην παρανομία επί 25 χρόνια, διευθύνει με νεπαλέζικη γαλήνη και μαοϊκή διαλεκτική την πορεία του ΚΚΝ (Μ), μαζί με μια ισχυρή ομάδα διανοουμένων-επαναστατών, όλοι κάτω από 55 ετών, που έχουν μελετήσει την πολιτική ιστορία σε βάθος, έχουν αναλύσει τις ιδιαιτερότητες της χώρας τους, παρακολουθούν τις διεθνείς εξελίξεις και ξέρουν πότε να χρησιμοποιούν τη σφαίρα και πότε την ψήφο, όπως μας είπε χαμογελώντας. Παρόντες στη συνάντηση, ο Κιράν και ο Καντσάν, ανώτατα στελέχη, που εκδήλωσαν αυθόρμητα την ευχάριστη έκπληξή τους όταν ο Ρούντι Ρινάλντι πρόσφερε –μαζί με ένα φωτογραφικό άλμπουμ της εθνικής αντίστασης, μια σημαία της ΚΟΕ, ένα ομοίωμα του δίσκου της Φαιστού και ένα μπουκάλι λάδι- το βιβλίο της Α/συνεχεια με τα κείμενα των πρωταγωνιστών τής νεπαλέζικης επανάστασης και την αφίσα της ΚΟΕ με τη φωτογραφία του Πρατσάντα.
Σημαντικές διαπιστώσεις
Η επίσκεψη στο Νεπάλ και η συνάντηση με πολλά σημαντικά στελέχη τού ΚΚΝ (Μ) επιτρέπει την καταγραφή ορισμένων διαπιστώσεων.
Πρώτα-πρώτα, για να αρχίσεις να καταλαβαίνεις τι συμβαίνει, πρέπει να υπερβείς την υποτίμηση που προκύπτει από την άγνοια και την περιθωριακή θέση στην οποία είναι τοποθετημένο το Νεπάλ στον πολιτικό χάρτη του κόσμου από τα δυτικά ΜΜΕ, τα πολιτικά κόμματα και τη διανόηση. Μετά, από κοντά, αντιλαμβάνεσαι την επεξεργασμένη πολιτική του ΚΚΝ (Μ) με άμεσους, μεσοπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους. "Σφαίρα και ψήφος" και "Στρατηγική σταθερότητα και τακτική ευελιξία" είναι δύο βασικά εργαλεία τής σκέψης τους.
Διαβάζοντας κάθε πρωί έξι ημερήσιες αγγλόφωνες εφημερίδες (τρεις νεπαλέζικες: Kathmandu Post, The Rising Nepal, Himalayan Times και τρεις ινδικές: Hindustan Times, Times of India, The Hindu) θαύμαζα την πολιτική τους ωριμότητα. Μετά από την κατάργηση της μοναρχίας και την αποπομπή του βασιλιά από το παλάτι με ψήφους 572 υπέρ και 4 κατά, το ΚΚΝ (Μ) αντιμετωπίζει ταχύτατα και αποτελεσματικά, μέρα με τη μέρα, τις τρικλοποδιές που θέτουν τα άλλα κόμματα στη διαδικασία σχηματισμού κυβέρνησης χωρίς να επιτρέπει να οδηγηθεί σε αδιέξοδο η πολιτική της συναίνεσης και χωρίς να παραιτείται από τα δικαιώματα που του εξασφαλίζει το 38,1% των εδρών στη Βουλή. Ευελιξία υπάρχει και στο πρόγραμμα διακυβέρνησης που προωθεί το ΚΚΝ (Μ), με το οποίο –βάσει επιστημονικής ανάλυσης– σε καθεστώς πολυκομματικής δημοκρατίας με αντιιμπεριαλιστικό και αντιφεουδαρχικό χαρακτήρα, θα εφαρμοστεί η ενδιάμεση σχεδιασμένη οικονομική ανάπτυξη καπιταλιστικού τύπου που χρειάζεται η χώρα των λίγων πλουσίων (το 10% καρπώνεται το 46% του εθνικού εισοδήματος) και των πολλών φτωχών (71%) και αναλφάβητων (60%), στο δρόμο για το σοσιαλισμό.
Σαφήνεια διαπιστώνεις και στις θεωρητικές επεξεργασίες και τις ιστορικές αποτιμήσεις τους. Θεωρούν ότι ο Στάλιν, μη επιλέγοντας να συνδυάσει το σοσιαλισμό με τη δημοκρατία, εμπόδισε την ολοκλήρωση της σοσιαλιστικής οικοδόμησης και ο Μάο, θεμελιωτής της επαναστατικής γραμμής που ακολουθεί το ΚΚΝ (Μ), δεν κατάφερε –παρά τις προσπάθειες– να αποτρέψει την επικράτηση της δεξιάς παρέκκλισης στο ΚΚΚ. Στην εποχή μας, αποδίδουν το αδιέξοδο του Φωτεινού Μονοπατιού στο Περού στη μονόπλευρη εμμονή του στον ένοπλο αγώνα χωρίς συμμαχίες, ενώ για τους Σαντινίστας, στη Νικαράγουα, εκτιμούν ότι από την ένοπλη πάλη διολίσθησαν δεξιά και ενσωματώθηκαν στο σύστημα. Αλλά και στο ευρωπαϊκό πεδίο, παρατηρούν ότι η Σχολή της Φραγκφούρτης ανέπτυξε τις θέσεις της πολύ μακριά από τα πεδία της επαναστατικής πάλης.
Η μελέτη του τρόπου σκέψης και δράσης τους είναι πολύ χρήσιμη. Για να καταλάβουμε κι εμείς πως η ευρωπαϊκή αριστερά, στη δεκαετία τού ‘70, μεταφέροντας μηχανιστικά τη μαοϊκή σκέψη στην ευρωπαϊκή επικράτεια, αδίκησε τον μαοϊσμό και οδήγησε το κίνημα σε αποτυχία και συρρίκνωση. Και ότι, γενικότερα, η δογματική προσέγγιση και ερμηνεία τού μαρξισμού-λενινισμού από τα παραδοσιακά ευρωπαϊκά κόμματα οδήγησε είτε σε ιδεολογικοπολιτική ακαμψία είτε σε ενσωμάτωση στο αστικό ρεφορμιστικό σύστημα.
Διεθνείς σχέσεις
Η ΚΟΕ ικανοποίησε με την παρουσία της τους οικοδεσπότες και προσκλήθηκε, από τον ίδιο τον πρόεδρο, στο συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί στο Νεπάλ με τη συμμετοχή κομμάτων και οργανώσεων απ’ όλο τον κόσμο με σκοπό να εξεταστεί η διεθνής κατάσταση και να ανταλλαχθούν απόψεις για την πορεία προς το σοσιαλισμό. Το ΚΚΝ (Μ) δεν συνομιλεί μόνο με κομμουνιστικά κόμματα, ούτε συνδέει τις διακρατικές σχέσεις με ιδεολογικά ζητήματα. Ήδη δέχτηκαν αντιπροσωπεία της Μπολιβαριανής Επανάστασης από τη Βενεζουέλα. Και φαίνεται ότι θα επιδιώξουν την απεξάρτηση της χώρας από τον ληστρικό επεκτατισμό της Ινδίας (η οποία ελέγχει ακόμα και τη ροή των ποταμών που πηγάζουν από το Νεπάλ) σταδιακά χωρίς οξύνσεις, ενώ θα επιζητήσουν την αναβάθμιση των νεπαλοκινεζικών σχέσεων χωρίς να αναιρέσουν τη θέση τους για την κινέζικη "σοσιαλιστική οικονομία τής αγοράς". Επίσης, θα επιτρέψουν αμερικανικές επενδύσεις υπό όρους, και με την προϋπόθεση, βεβαίως, ότι οι ΗΠΑ θα διαγράψουν το ΚΚΝ (Μ) από τον κατάλογο των τρομοκρατικών οργανώσεων, όπως ήδη έχουν δηλώσει στον αμερικάνο υφυπουργό Εξωτερικών, αρμόδιο για θέματα Ανατολικής Ασίας και την πρέσβειρα των ΗΠΑ στο Νεπάλ.
Κίνδυνοι
Οι κίνδυνοι είναι πολλοί. Η εφημερίδα Red Star επισημαίνει ότι έχουν αποδυναμωθεί αλλά δεν έχουν εκλείψει τα αντιδραστικά κέντρα εξουσίας (εθνικός στρατός, αστυνομία, δικαιοσύνη, ΜΜΕ, μεταπράτες, γαιοκτήμονες κ.ά.). Επίσης, οι ξένες μεγάλες δυνάμεις δεν μένουν ανενεργές. Η τεράστια φτώχεια δεν προσφέρει μέσα για την ανάπτυξη. Οι ριζικές μεταρρυθμίσεις (κατάργηση του φεουδαλισμού και αναδιανομή της γης, καταπολέμηση της γραφειοκρατίας και εκδημοκρατισμός κ.λπ.) θα προκαλέσουν οργανωμένες αντιδράσεις. Η κατάρτιση του νέου Συντάγματος δεν θα είναι εύκολη. Ο κοινοβουλευτικός δρόμος υποθάλπει ρεφορμιστικές τάσεις κ.λπ. Όμως, η μεγαλύτερη εγγύηση για την επιτυχία τής επαναστατικής πορείας είναι η συνειδητή στήριξη που παρέχει ο λαός του Νεπάλ στο ΚΚΝ (Μ), ένα κόμμα που διακρίθηκε όχι μόνο για τη μαχητικότητα, τις θυσίες και τα χειροπιαστά αποτελέσματα της δράσης του, αλλά και για τη σοφία του, που μελέτησε και αξιοποίησε όλη τη συσσωρευμένη εμπειρία του παγκόσμιου κινήματος, εξειδίκευσε την πολιτική του και μέσα σε λίγα χρόνια έφτασε να καταργήσει τη μοναρχία και να ανακηρυχτεί πρώτο κόμμα από το λαό. Το Νεπάλ δεν είναι πια ίδιο. Φεύγοντας, νιώθαμε πολύ τυχεροί. Επιστρέφαμε από ένα ταξίδι αισιοδοξίας στο μέλλον.
Στέλιος Ελληνιάδης