Το τσιφλίκι της δημόσιας τηλεόρασης και η απομάκρυνση του Κούλογλου

"Έπειτα από συνάντηση του Προέδρου και Διευθύνοντος Συμβούλου της ΕΡΤ κ. Χρήστου Παναγόπουλου και του Γενικού Διευθυντή Τηλεόρασης, κ. Δημητρίου Γόντικα με τον δημοσιογράφο κ. Στέλιο Κούλογλου, ανακοινώθηκε στον κ. Κούλογλου ότι δεν θα συνεχιστούν στην επόμενη τηλεοπτική σεζόν οι εκπομπές "Θεματική Βραδιά" και "Ρεπορτάζ χωρίς Σύνορα". Η ΕΡΤ ευχαριστεί τον κ. Κούλογλου για τη συνεργασία του". Με αυτή την ανακοίνωση τερμάτισε η ΕΡΤ στις 12 Μαΐου τη συνεργασία της με τον Στέλιο Κούλογλου. Ο ίδιος ο δημοσιογράφος, αλλά και μερίδα του Τύπου, έκαναν λόγο για λογοκρισία.

Ως απάντηση, ο Κούλογλου δημοσίευσε επιστολή που είχε απευθύνει στον Γόντικα λίγες μέρες πριν από τη συνάντηση στην οποία του ανακοινώθηκε η διακοπή της συνεργασίας του με την ΕΡΤ. Στην επιστολή κάνει λόγο για μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα εναντίον του, κυρίως εξαιτίας του πρόσφατου αφιερώματος στην ακρίβεια και τη γενιά των 700 ευρώ, την προβολή του οποίου η διοίκηση είχε επιχειρήσει να ματαιώσει. Ο Κούλογλου εξάλλου αναφέρει ότι η ΕΡΤ ουδέποτε έκανε τα απαραίτητα διαβήματα για να του δοθεί από την Κίνα δημοσιογραφική βίζα για ένα ντοκιμαντέρ με τίτλο "Από τον Μάο στους Ολυμπιακούς" που ετοίμαζε. Για το συγκεκριμένο θέμα, η ΕΡΤ ισχυρίζεται ότι όταν ο δημοσιογράφος ενημέρωσε για την εκπομπή, τα προγράμματα σχετικά με τους Ολυμπιακούς της Κίνας είχαν ήδη εγκριθεί, με τη συνεργασία και της κινεζικής πλευράς¹. Ακόμα, επικαλείται λόγους κόστους και χαμηλής θεαματικότητας των εκπομπών συνολικά, ενώ ο πρόεδρός της, Παναγόπουλος, φέρεται να δήλωσε απλώς ότι "δεν του αρέσουν" και άρα θα πρέπει να διακοπούν – δήλωση που προκάλεσε δικαίως ειρωνικά σχόλια, αλλά ο πρόεδρος από καιρό έχει δείξει ότι αντιμετωπίζει την κατά τα άλλα δημόσια τηλεόραση ως τσιφλίκι του. Και σίγουρα δεν είναι τόσο αφελής η διοίκηση, ώστε να νομίζει ότι ένας διαφορετικός μεν, πάντως σίγουρα όχι περιθωριακός δημοσιογράφος, θα αποσιωπήσει απόπειρα στρογγυλέματος της θεματολογίας του σα να ήταν κανένας φοιτητής που κάνει την πρακτική του ή κανένας πρωτόβγαλτος που θέλει να επιβιώσει στο χώρο.

Με τον Κούλογλου μπορεί κανείς να συμφωνεί λιγότερο ή περισσότερο, οι εκπομπές του όμως για χρόνια λειτούργησαν σαν ένα καλό άλλοθι ευπρόσωπης ποιότητας και πολυφωνίας για την ΕΡΤ, και σημείο αναφοράς για μια μερίδα, τουλάχιστον, του κοινού που χαιρόταν τη διαφορετικότητά τους: και ο δημοσιογράφος φροντίζει να το υπενθυμίσει αυτό στην επιστολή, κάνοντας λόγο και για τις θεαματικότητές του, που ήταν πάνω από τον μέσο όρο της ΕΤ-1, αλλά και για τα πακέτα διαφημίσεων που αυτές συνεπάγονταν.

Μόνο που η σημερινή ΕΡΤ φαίνεται ότι δεν χρειάζεται τα άλλοθι κανενός Κούλογλου – ίσως μονάχα τα διαπιστευτήρια της νέας της μετεγγραφής, του Τέρενς Κουίκ. Η κοπτοραπτική στο πρόγραμμά της τα τελευταία χρόνια δεν μπορεί να χρεωθεί απλώς σε σύγχυση ή κρατικίστικη νοοτροπία ή προσπάθεια μίμησης της ιδιωτικής τηλεόρασης – είναι κάτι περισσότερο από όλα τα παραπάνω. Η "ανταγωνιστική" ΕΡΤ χρυσώνει τις ΠΑΕ για τα δικαιώματα των αγώνων τους (και στη συνέχεια παρουσιάζει την αθλητική επικαιρότητα κατά το γούστο αυτών ακριβώς των ΠΑΕ, σύμφωνα με τους φίλαθλους τηλεθεατές), χρυσοπληρώνει από τα δικά μας λεφτά αμφίβολης επιτυχίας και ποιότητας εκπομπές γυρισμένες σε έναν καναπέ, συμβάλλει τα μέγιστα στη μετατροπή της Eurovision σε εθνικό στόχο, αφαιρεί όλες τις ενοχλητικές αποχρώσεις από τα κατά τα άλλα "ψύχραιμα και πραγματικά ειδησεογραφικά" δελτία της, πάντως μια φορά ανταγωνιστική της ιδιωτικής (και με τις δύο έννοιες: την αγοραία που εννοούν αυτοί και την εναλλακτική που εννοούν, ίσως, κάποιοι άλλοι) δεν καταφέρνει να είναι. Θεωρητικά, με βάση το ότι τα κανάλια της είναι τα μόνα που δεν εξαρτώνται αποκλειστικά από τις διαφημίσεις, και έχουν την πολυτέλεια να τα πληρώνουμε όλοι εμείς, μήνας μπαίνει, μήνας βγαίνει, η ΕΡΤ έχει όλη την άνεση (για να μην πούμε υποχρέωση και γίνουμε ενοχλητικοί) να παίξει σε άλλο γήπεδο. Το ότι δεν το κάνει δεν είναι νέο. Απλώς, με τη συγκεκριμένη κυβέρνηση (γιατί η διοίκηση κυβερνητική επιλογή είναι) έχει οδηγήσει τον προσδιορισμό κρατική σε νέα ύψη, και το χαίρεται.

Κάποιοι πιο προσεκτικοί θα πουν εδώ ότι, ούτως ή άλλως, η τηλεόραση εκ φύσεως δεν μπορεί να παίξει διαφορετικό ρόλο από αυτόν που ήδη παίζει, και άρα είναι ουτοπία να ζητά κανείς καλύτερη τηλεόραση, ποιοτικότερη ή ό,τι άλλο: η τηλεόραση δεν μπορεί παρά να είναι αυτή που είναι. Ίσως. Κανενός Κούλογλου η εκπομπή δεν πρόκειται να σώσει τον κόσμο. Μερικές φορές όμως μπορεί να μας θυμίσει ότι εκτός από το άσπρο, το μαύρο, άντε και τα κομματικά γαλαζοπράσινα, υπάρχουν κι άλλα χρώματα. Μόνο που δεν είναι φαίνεται και πολύ φωτογενή.

¹ Να θυμίσουμε εδώ ότι τα κανάλια της δημόσιας τηλεόρασης ήταν τα μόνα εκτός Κίνας που αποσιώπησαν για ώρες τις διαμαρτυρίες κατά την τελετή αφής της Ολυμπιακής φλόγας. Όχι μόνο τις φρόντισαν να τις κόψουν από τη ζωντανή κάλυψη, αλλά επιχείρησαν να αποσιωπήσουν το θέμα και στις ειδήσεις, με τις πρώτες αναφορές να γίνονται αφού οι εικόνες από άλλα δίκτυα είχαν κάνει το γύρο του κόσμου: η συνεργασία με το Ολυμπιακό Πεκίνο είναι μάλλον το μοναδικό πράγμα που λειτουργεί άψογα στην ΕΡΤ.