ΤΟ ΘΕΜΑ: Νεοφιλελεύθερος λίβας, του Μιχάλη Σιάχου

Καλοκαίρι-φωτιά για το λαό και τη χώρα

Το "κάθε πέρσι και καλύτερα", που ακούγεται όλο και πιο έντονα από όλο και πιο πολλούς, είναι πολύ λίγο για να απεικονίσει την πραγματική κατάσταση. Και πέρσι τέτοια εποχή γράφαμε για την ακρίβεια που καθιστά πλέον μακρινό όνειρο τις διακοπές, γράφαμε για τις πυρκαγιές που κατέστρεψαν τεράστιες εκτάσεις, σκότωσαν δεκάδες ανθρώπους και υποθήκευσαν το μέλλον ολόκληρων νομών.

Το σκηνικό επαναλαμβάνεται επίμονα και με ακόμα πιο κυνικό και ταυτόχρονα αποκαλυπτικό τρόπο. Έχοντας διανύσει τον Ιούλη, γίνονται καθημερινά όλο και πιο φανερές οι συνέπειες του νεοφιλελευθερισμού σε όλα τα επίπεδα. Το "λιγότερο κράτος" είναι εδώ, καταστρέφει, σκοτώνει και πολλαπλασιάζει τα αδιέξοδα. Η ακολουθούμενη πολιτική, με τις ευλογίες των Βρυξελλών, δείχνει όλο και πιο επιθετικά τα "δόντια" της.

Το πετρέλαιο, εξαιτίας των κερδοσκόπων, συνεχίζει την ανεξέλεγκτη πορεία του, παρά την πρόσκαιρη υποχώρηση, η παγκόσμια οικονομική κρίση βαθαίνει, χρηματιστηριακές αγορές καταρρέουν και οι τιμές των τροφίμων και των περισσότερων αγαθών πρώτης ανάγκης αυξάνονται καθημερινά.

Ενδεικτικό της κατάστασης είναι το ότι πλέον δείχνει να μην έχει "ενδιαφέρον" να παρακολουθεί κανείς ή και να δημοσιεύει την ποσοστιαία αύξηση των τιμών. Σχεδόν όλοι θεωρούν δεδομένη την ακρίβεια, κάτι που φαίνεται και στις δημοσκοπήσεις, όπου η απάντηση πως "κανένας δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει" είναι κυρίαρχη.

Η ακρίβεια εξανεμίζει το εισόδημα των λαϊκών νοικοκυριών, που αδυνατούν να ανταποκριθούν ακόμα και στα στοιχειώδη. Με τον επίσημο πληθωρισμό να αγγίζει το 5%, τα πλατιά λαϊκά στρώματα καθημερινά παγιδεύονται όλο και περισσότερο στα "νύχια" των τραπεζιτών, που κάνουν χρυσές μπίζνες ανακυκλώνοντας τη φτώχεια και τα αδιέξοδα. Μόνο τυχαίο δεν είναι το γεγονός ότι η συντριπτική πλειονότητα των διαφημίσεων των τραπεζών αφορά μεταφορές υπολοίπων, την ώρα που οι πλειστηριασμοί και οι κατασχέσεις, ακόμα και για μικροοφειλές, έχουν πάρει εκρηκτικές διαστάσεις.

Κείμενα: Μιχάλης Σιάχος

---

Άπιαστο όνειρο οι διακοπές

Αν πέρσι ήταν πολύ λιγότεροι εκείνοι που σε σχέση με το 2006 κατάφεραν να πάνε διακοπές –έστω και για λίγες μέρες– τα πράγματα φέτος είναι ακόμα χειρότερα. Οι τιμές σε εισιτήρια, διαμονή, διατροφή κ.λπ. έχουν εκτοξευθεί, ενώ οι πραγματικοί μισθοί με τις εξοργιστικές αυξήσεις που συμφώνησαν εργοδότες και ΓΣΣΕ είναι ουσιαστικά μικρότεροι από το 2007.

Πλέον οι διακοπές από δικαίωμα των εργαζομένων, από ζωτική ανάγκη, έχουν γίνει είδος πολυτελείας. Όταν μια τετραμελής οικογένεια, για να πάει διακοπές, για παράδειγμα, στη Μυτιλήνη με αυτοκίνητο χρειάζεται μόνο για τα εισιτήρια του πλοίου πάνω από 600 ευρώ, είναι προφανές και με δεδομένες τις ασφυκτικές συνθήκες ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατο.

Έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος από την "απελευθέρωση" της ακτοπλοΐας, η οποία είχε γίνει με τις ανάλογες παράτες και τυμπανοκρουσίες από τον τότε υπουργό Μανώλη Κεφαλογιάννη. Και τότε οι κυβερνώντες-θιασώτες του νεοφιλελευθερισμού έκαναν λόγο για "απελευθέρωση της αγοράς και όξυνση του ανταγωνισμού, που θα μειώσει τις τιμές, θα βελτιώσει την ποιότητα κι όλα αυτά προς όφελος του καταναλωτή".

Τα πρώτα αποκαλυπτικά δείγματα γραφής η "απελευθερωμένη" αγορά τα έδειξε το προηγούμενο καλοκαίρι, όταν όχι μόνο οι τιμές δεν μειώθηκαν, αλλά συνέβη –όπως ήταν αναμενόμενο– ακριβώς το αντίθετο. Ένα χρόνο μετά, η κατάσταση έχει γίνει πολύ χειρότερη. Η ακτοπλοΐα έγινε ακόμα πιο ολιγοπωλιακή, με ελάχιστες εταιρίες να νέμονται βάσει των συμφερόντων τους το αγαθό των μεταφορών.

Τα εισιτήρια σε κάποιους νησιωτικούς προορισμούς αυξήθηκαν φέτος μέχρι και κατά 40%, οι υπηρεσίες υποβαθμίστηκαν ακόμα περισσότερο (θυμηθείτε το πλοίο "Θεόφιλος", ενώ ειδικά οι κάτοικοι των νησιών της "άγονης γραμμής" κυριολεκτικά έγιναν έρμαια των κερδοσκοπικών ορέξεων των εφοπλιστών.

Σ’ αυτό ο πλαίσιο, φαντάζει τουλάχιστον πρόκληση η πριν λίγες μέρες "αποκάλυψη" του Υπουργείου Ανάπτυξης και της Επιτροπής Ανταγωνισμού για ύπαρξη και λειτουργία καρτέλ στην ακτοπλοΐα, για το οποίο θα διεξαχθεί έρευνα και θα επιβληθούν κυρώσεις στο μέλλον (ποιο, άραγε;). Προφανώς κι αυτή η "αποκάλυψη" εντάσσεται στα επικοινωνιακά "41 μέτρα κατά της ακρίβειας", των οποίων τα αποτελέσματα όλοι βιώνουμε.

Αρκεί να θυμηθεί κανείς το καρτέλ στο γάλα, που με μπόλικα παράθυρα των 8 μάς σέρβιραν και τους περίφημους κουμπάρους με τις "χειροπέδες", όπως έλεγε τότε ο Προκόπης Παυλόπουλος, και τι τελικά έγινε μ’ αυτή την υπόθεση. Για να μην πούμε παλιότερα, για το καρτέλ των σουπερμαρκετάδων, το οποίο επίσης "χτυπήθηκε αλύπητα" από τις υπηρεσίες (μη) ελέγχου της αγοράς.

Το πλαίσιο είναι ασφυκτικό και καθημερινά σφίγγει σαν θηλιά όλο και πιο σφιχτά εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά. Από την πλευρά της Αριστεράς δεν έχει (γιατί, άραγε;) αξιολογηθεί ως μείζον ζήτημα, για το οποίο πρέπει να δοθούν μάχες με ξεκάθαρο πλαίσιο και αιτήματα, μακριά από "ρεαλισμούς" και συμβιβασμούς. Το σύνθημα "Αύξηση των μισθών – ‘Έλεγχος των τιμών" αποτελεί για την Αριστερά τη μόνη… ρεαλιστική διεκδίκηση που επιβάλλεται να παλευτεί, ενωτικά και μαζικά, εδώ και τώρα.

---

Εμπρηστής το "λιγότερο κράτος"

Αντίστοιχες με αυτές της ακρίβειας και της φτώχειας είναι οι συνέπειες του νεοφιλελευθερισμού και στο περιβάλλον, και όχι μόνο. Πέρσι ζήσαμε τις πυρκαγιές που κατέστρεψαν την Πάρνηθα και την Πελοπόννησο, αφήνοντας πίσω τους δεκάδες νεκρούς, εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα καμένης γης και υποθήκευσαν το μέλλον χιλιάδων ανθρώπων σε ολόκληρους νομούς. Οι υπεύθυνοι της καταστροφής, τότε, αφού απέδωσαν τις ευθύνες στο "στρατηγό άνεμο", στο τέλος ανακάλυψαν τις "ασύμμετρες απειλές" για να θολώσουν τα νερά, σε μια προσπάθεια να πείσουν τον κόσμο ότι πρόκειται για… εθνική απειλή. Και, κλασικά πάλι, δεσμεύτηκαν για καλύτερη προετοιμασία και περισσότερη οργάνωση για το μέλλον, δηλαδή, για φέτος.

Τελικά, τι έγινε φέτος με τις πυρκαγιές; Η πυροσβεστική οργανώθηκε καλύτερα, προσλήφθηκαν πυροσβέστες; Υπήρξε καμιά αναβάθμιση της πρόληψης; Τα μέχρι τώρα δεδομένα είναι ακόμα πιο απογοητευτικά από πέρσι, και είμαστε ακόμα στο τέλος του Ιούλη.

Ήδη ο Υμηττός έχει καεί και φέτος, για πολλοστή φορά, η Πάρνηθα ξανακινδύνεψε από τη φωτιά στα Δερβενοχώρια, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές η Ρόδος έχει κηρυχτεί σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, και πάει λέγοντας. Τα αποκαλυπτικά παραδείγματα που μπορεί να παραθέσει κανείς είναι πάρα πολλά.

Οι περιοχές της καταστροφής αλλάζουν και αυξάνονται κάθε χρόνο. Οι αιτίες είναι πεισματικά ίδιες και έχουν υπεύθυνους. Είναι η κυβέρνηση του νεοφιλελευθερισμού, που θυσιάζει γη και ύδωρ στην αγορά και στο κεφάλαιο. Είναι η με κάθε τρόπο υπηρέτηση από την πλευρά της κυβέρνησης της νεοφιλελεύθερης κατεύθυνσης, που ορίζεται με το –πολυδιαφημισμένο, μάλιστα– σύνθημα για "λιγότερο κράτος".

Αυτή η κατεύθυνση πρακτικά σημαίνει, από τη μια, συνειδητή και συστηματική εγκατάλειψη της δασικής υπηρεσίας, οπότε και της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών, και, από την άλλη, αποψίλωση της πυροσβεστικής. Η πλειοψηφία των πυροσβεστών είναι εποχικοί εργαζόμενοι, που με πενιχρούς μισθούς και ανύπαρκτη εκπαίδευση καλούνται, κάθε καλοκαίρι, ανεπιτυχώς, όπως είναι αναμενόμενο, να καλύψουν τα τεράστια κενά που απαιτεί το λιγότερο κράτος. Αρκεί να προσέξει κάποιος τα δημοσιεύματα των εφημερίδων την επόμενη μέρα μιας μεγάλης φωτιάς. Στις τελευταίες αράδες θα διαβάσει ότι "στην κατάσβεση συμμετείχαν "τόσα" οχήματα και "τόσοι" πυροσβέστες". Η αναλογία πυροσβεστών ανά όχημα είναι άκρως αποκαλυπτική.

Από την άλλη, εμπρηστές υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν όσο το λιγότερο κράτος, που προωθεί τη με κάθε τρόπο εμπορευματοποίηση των πάντων, θα παραδίδει περιαστικά δάση-φιλέτα μετά την καταστροφή τους στους οικοπεδοφάγους. Το "έργο" καθημερινά επαναλαμβάνεται, από την Πεντέλη και τον Υμηττό, μέχρι την Πάρνηθα και την Ηλεία.

Τέλος, πρέπει να τονιστεί ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία της πυροσβεστικής, οι πυρκαγιές σε δύσβατες περιοχές και σε μέρες με πολύ υψηλές θερμοκρασίες οφείλονται, σε μεγάλο ποσοστό, σε εκρήξεις που σημειώνονται σε πυλώνες υπερυψηλής και υψηλής τάσης της ΔΕΗ. Γιατί συμβαίνει αυτό; Επειδή και η ΔΕΗ, η δημόσια, δηλαδή, περιουσία, έχει προ πολλού παραδοθεί στο κεφάλαιο και στους κερδοσκόπους, οπότε στόχος της δεν είναι η συντήρηση και αναβάθμιση του δικτύου της, που σημαίνει προσλήψεις τεχνικών και… έξοδα, αλλά η παραγωγή κερδών για τους μετόχους της και τους τζογαδόρους του χρηματιστηρίου. Και πάλι το λιγότερο κράτος κάνει το θαύμα του.