ΤΟ ΘΕΜΑ: Κρίση και Ελλάδα, του Χρίστου Καραμάνου

Προς κατάρρευση των λαϊκών νοικοκυριών

Το χρηματοπιστωτικό τσουνάμι έφτασε

Μετά τις τρανταχτές καταρρεύσεις στην καρδιά του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, στις ΗΠΑ, το κύμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης φθάνει στην Ευρώπη με αρκετές ευρωπαϊκές πολυεθνικές να βρίσκονται στο χείλος του γκρεμού. Τα μηνύματα φθάνουν και στην Ελλάδα – όχι ότι δεν βρισκόμαστε εδώ και χρόνια μέσα σε κρίση, αλλά πλέον μιλάμε για το επερχόμενο τους επόμενους μήνες τσουνάμι. Το τσουνάμι των πτωχεύσεων, των λουκέτων, των απολύσεων, της αύξησης των επιτοκίων στα δάνεια, της εξαΰλωσης των αποταμιεύσεων, που δίπλα στην ακρίβεια, στο νέο κύμα αυξήσεων και στη φοροεπιδρομή, θα φέρει πρωτόγνωρη φτωχοποίηση. Κι ενώ η κυβέρνηση Καραμανλή συνεχίζει κυνικά την πολιτική στήριξης των κερδών, η ανάγκη της οργάνωσης και της κινητοποίησης για να παρθούν αποφασιστικά μέτρα ανακούφισης αποτελεί όρο επιβίωσης για το λαό και πρώτιστο καθήκον για την Αριστερά.

Κείμενα: Χρίστος Καραμάνος

3 δισ. επιπλέον τόκους πληρώνει ο λαός

Τεράστια (και υποχθόνια) αύξηση των επιτοκίων

Πριν λίγες εβδομάδες, τα επιτόκια των στεγαστικών δανείων κυμαίνονταν γύρω στο 5%. Σήμερα πλησιάζουν το 7% και σε λίγο θα οδεύσουν προς το 8%. Αντίστοιχες οι αυξήσεις στα καταναλωτικά δάνεια και στις πιστωτικές κάρτες. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι για ένα στεγαστικό δάνειο που βρίσκεται στα 100.000 ευρώ, θα πληρώνουμε 2.000 ευρώ το χρόνο επιπλέον. Όσο δύο μισθοί.

Ακόμη κι αυτοί που έχουν σταθερό επιτόκιο δεν μπορούν να εφησυχάζουν. Γιατί, αν δεν έφθασε ακόμη, σίγουρα πλησιάζει η στιγμή που δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους, καθώς η ακρίβεια τρώει συνεχώς το λαϊκό εισόδημα. Καθώς λοιπόν θα αναγκαστούν, αργά ή γρήγορα, να καταφύγουν σε αναδιαπραγμάτευση του δανείου τους, θα υποχρεωθούν να πληρώνουν από εδώ και στο εξής με τα νέα υψηλά επιτόκια. Ήδη, πάνω από 200.000 νοικοκυριά βρίσκονται σήμερα στο "κόκκινο", καθώς το κόστος αποπληρωμής του δανείου τους ξεπερνά το 40%-50% του μηνιαίου εισοδήματός τους.

Οι μικρομεσαίοι επαγγελματίες, μετά το πρόσφατο φορολογικό χαράτσι, έχουν να αντιμετωπίσουν και τη θηλιά των επιτοκίων. Όταν το 50% των μικρομεσαίων επιχειρήσεων κλείνει μέσα στα πέντε πρώτα χρόνια της λειτουργίας τους, πώς θα τα βγάλουν πέρα;

Η αύξηση των επιτοκίων αφορά όλο το λαό. Σήμερα τα δάνεια των νοικοκυριών ανέρχονται συνολικά σε 110 δισ. ευρώ, 73 για στεγαστικά και 37 για τα καταναλωτικά και προσωπικά. Σύμφωνα με απλούς υπολογισμούς, η αύξηση στα επιτόκια, ας πούμε 2% στα στεγαστικά και 3,7% στα καταναλωτικά, θα σημάνει περίπου 3 δισ. επιπλέον τόκους – που θα τους πληρώσει ο λαός και θα τους εισπράξει, μέσα από διάφορες διαδρομές, το χρηματιστικό κεφάλαιο, κυρίαρχα το διεθνές μονοπωλιακό κεφάλαιο. Καραμπινάτη κλοπή σε βάρος του λαού.

Επιπλέον, η αύξηση των επιτοκίων αυξάνει πολύ τις δαπάνες πληρωμής τόκων του δημόσιου χρέους, πάλι προς το χρηματιστικό κεφάλαιο – να τι θα γίνουν οι νέοι φόροι που φορτώνει ο κ. Αλογοσκούφης στα λαϊκά στρώματα.

Η θηλιά των επιτοκίων κυριολεκτικά θα "στεγνώσει" την οικονομία, πράγμα που, με τη σειρά του, ανατροφοδοτεί την κρίση. Ήδη συζητιέται στα επιτελεία (άσχετα με το τι θα ανακοινωθεί δημόσια) ότι ο ρυθμός ανάπτυξης στην Ελλάδα για το 2009 θα πέσει γύρω στο 2%. Το πραγματικό μέγεθος, μάλιστα, μπορεί να είναι πολύ μικρότερο. Έτσι δημιουργείται μια δίνη εφιαλτική για τα λαϊκά στρώματα, γιατί, όταν σε περιόδους "ανάπτυξης" οι κυβερνήσεις ακολουθούν σκληρή λιτότητα, τι άραγε θα συμβεί σε περιόδους ύφεσης και κρίσης;

Ταξικό το διακύβευμα

Στις συνθήκες αυτές, το κύριο που πρέπει να αντιταχθεί στην κυνική νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση είναι οι μαζικοί αγώνες για μην πληρώσει την κρίση ο λαός αλλά οι "έχοντες και κατέχοντες". Η ίδια η κρίση βάζει το ζήτημα εντελώς ανταγωνιστικά ανάμεσα στο λαό και στο κεφάλαιο. Κι εμάς, σαν Αριστερά, μας ενδιαφέρει να αντέξει ο λαός κι όχι τα κέρδη των επιχειρήσεων. Μας ενδιαφέρει να ανακουφιστεί ο λαός και να γκρεμιστεί ο νεοφιλελευθερισμός.

Ακόμη, το ζήτημα δεν είναι η εσχάτως ανακαλυφθείσα ακόμη κι από τους νεοφιλελεύθερους "κρατική παρέμβαση". Το ζήτημα είναι η κατεύθυνσή της. Η "κρατική παρέμβαση", που κάνει "δώρα" δισ. ευρώ στους επιχειρηματικούς ομίλους για να "σωθούν" από την κατάρρευση, είναι μια πολιτική που επίσης θίγει τους εργαζόμενους, καθώς αυτοί είναι που θα κληθούν να πληρώσουν αυτά τα "δώρα". Αλλά κι αυτά ακόμη τα "δώρα" δείχνουν ότι, όταν θέλουν οι κυβερνήσεις, βρίσκουν λεφτά για την τάξη που υπηρετούν. Μόνο για τις ανάγκες των εργαζομένων δεν υπάρχουν ποτέ χρήματα.

---

Ντόμινο καταρρεύσεων

Χρηματιστήριο

Και μόνο η πορεία του Γενικού Δείκτη στο Χρηματιστήριο της Αθήνας δείχνει την εικόνα της κατάρρευσης. Από τις 5.135, στις 1Οκτώβρη 2007, και το 5.335, στις 31 Οκτώβρη 2007, πέφτει στις 2.840, στις 29 Σεπτέμβρη 2008. Μέσα σ’ ένα χρόνο χάνει το 45% της αξίας του. Πιστεύει κανείς ότι η πτώση έχει τελειώσει;

Αποθεματικά των ταμείων

Τα αποθεματικά των ταμείων, που από το 1999 με νόμο του ΠΑΣΟΚ τζογάρονται στο χρηματιστήριο και που κινδύνευσαν με νέα σημαντική μείωση εξαιτίας των δομημένων ομολόγων της ΝΔ, φθάνουν σήμερα σε οριακό σημείο. Οι απώλειες, καθώς καταβαραθρώνεται το χρηματιστήριο, είναι τεράστιες. Τα διαθέσιμά τους σε μετρητά, καθώς μάλιστα από 1η Οκτώβρη ισχύει ο νόμος για την ενοποίηση, δεν επαρκούν για τις τρέχουσες πληρωμές. Και η κυβέρνηση, μέσω των διορισμένων διοικήσεων, ετοιμάζεται να ρευστοποιήσει μεγάλα πακέτα μετοχών για να πληρωθούν οι υποχρεώσεις των ταμείων. Ένα σημαντικό τμήμα των αποθεματικών αφήνεται να πάει "κοψοχρονιά".

Από τη Lehman στη Λάρισα

Δείγμα του πόσο πολύ είναι μπλεγμένη όλη η Ελλάδα μέσα στην κρίση, αποτελεί το "κανόνι" που έσκασε στη Λάρισα, σαν συνέπεια από την πτώχευση της 4ης μεγαλύτερης τράπεζας επενδύσεων στις ΗΠΑ, της Lehman Brothers. Η ζημιά για 100 επενδυτές στη Λάρισα από τα αμαρτωλά δομημένα προϊόντα της Lehman, τα οποία διακινούσε η Citibank, υπολογίζεται σε 10 εκατ. ευρώ. Αν και το γεγονός αυτό είναι εντυπωσιακό, δεν είναι το πιο μεγάλο από άποψη οικονομικού μεγέθους. Η Αγροτική Τράπεζα (νυν ΑΤΕ BANK) έχει ανάλογες τοποθετήσεις ύψους 60 εκατ. ευρώ. Η Εurobank περί τα 48 εκατ. Γύρω στα 10 εκατ. ευρώ έχουν τοποθετήσει καθεμιά από τις Alpha και η Εμπορική. Όλα αυτά, συνολικά περίπου 130 εκατ. ευρώ, έγιναν κουρελόχαρτα εξαιτίας μόνο της πτώχευσης της Lehman.

Τα ποσά αυτά αφορούν τοποθετήσεις των ίδιων των τραπεζών, κεφάλαια κάποιων υψηλών εισοδημάτων, αλλά και αποταμιεύσεις πολλών μικρομεσαίων που εναγώνια αναζητούσαν κάποια καλύτερη απόδοση για τις καταθέσεις τους και έπεσαν θύματα των τραπεζών – που μόνο στα "ψιλά γράμματα" έγραφαν (κι αν το έγραφαν) για το πόσο ριψοκίνδυνες τοποθετήσεις επρόκειτο. Οι μεν τράπεζες θα ξαναπάρουν τα χαμένα τους πίσω μέσα από αυξήσεις επιτοκίων, δηλαδή από το λαό. Ανάλογα θα κινηθούν οι "έχοντες και κατέχοντες", ενώ κάποιοι μικρομεσαίοι τώρα κλαίνε τα λεφτά τους. Το ζήτημα είναι ότι, καθώς το φαινόμενο των καταρρεύσεων θα εξαπλωθεί, δεν είναι καθόλου απίθανο να ζήσουμε μια νέα ληστεία, ανάλογη με αυτή του χρηματιστήριου του 1999, με τα γνωστά θύματα, τους γνωστούς θύτες και ηθικό αυτουργό την κυβέρνηση Καραμανλή, αυτή τη φορά, στη θέση της κυβέρνησης Σημίτη.

"Κανόνια" θα υπάρξουν πολλά ακόμη, κατ’ αρχάς από το χώρο των τραπεζοασφαλειών. Ήδη για την ασφαλιστική ALICO μπορεί να αναφερθεί ότι η μητρική της εταιρία, η αμερικάνικη AIG, διασώθηκε (προσωρινά) την τελευταία στιγμή με "πακέτο" ενίσχυσης 85 δισ. δολαρίων από την αμερικάνικη κυβέρνηση – κι ενώ η μετοχή της είχε χάσει το 96% της αξίας της από την αρχή του χρόνου.

---

Η θέση της ΚΟΕ

• Να μπει φραγμός στην κοινωνικοποίηση των ζημιών και στην ιδιωτικοποίηση των κερδών
• Άμεσα μέτρα αντιμετώπισης της φτωχοποίησης του λαού
• Ριζικές αυξήσεις στους μισθούς, διατίμηση στις τιμές
• Χαμηλότοκη ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων
• Απαγόρευση των πλειστηριασμών
• Απαγόρευση της αύξησης των επιτοκίων – Αναδιαπραγμάτευση και επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων και το επιπλέον κόστος να το απορροφήσουν οι τράπεζες
• Κρατική εγγύηση στους λογαριασμούς των μικροκαταθετών στις τράπεζες – Να καταργηθεί ο νόμος του 2001, που περιορίζει την κρατική εγγύηση
• Φορολόγηση του μεγάλου κεφαλαίου – Να καταργηθεί το ΦΠΑ στα είδη λαϊκής κατανάλωσης – Αφορολόγητο για το λαό στο ύψος του αξιοπρεπούς επιπέδου διαβίωσης
• Χτύπημα στα καρτέλ και στην κερδοσκοπία
• Εθνικοποίηση των επιχειρήσεων που βάζουν λουκέτο, δήμευση της περιουσίας των ιδιοκτητών τους και τα χρέη τους να τα φορτωθούν οι τράπεζες