Ποιος ιός μας απειλεί ξανά;
Πολλά ερωτήματα γεννιούνται καθώς παρακολουθούμε την εξέλιξη της νέας “επιδημίας” της γρίπης. Ένα είναι το σίγουρο. Ακόμα βρισκόμαστε σχεδόν στο σκοτάδι. Όσα άρθρα κι αν διαβάσει κανείς, όσο και να ψάξει στο διαδίκτυο, δεν θα κατορθώσει να διαμορφώσει μία ξεκάθαρη θέση. Τηρουμένων των αναλογιών, η ιστορία θυμίζει την εκδήλωση της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Ουδείς, από όσους είναι ή παριστάνουν τους ειδικούς, γνωρίζει τις πραγματικές διαστάσεις, τα αίτια, ούτε μπορεί να διατυπώσει οποιαδήποτε βάσιμη πρόβλεψη για το μέλλον. Συμβούλια Υπουργών και Παγκόσμιοι Οργανισμοί απλά καταγράφουν τα δεδομένα και οι εκτιμήσεις τους είναι αντιφατικές. Είναι λοιπόν αναμενόμενο να διαδίδεται με την ταχύτητα της ηλεκτρονικής πληροφορίας ο φόβος και η ανασφάλεια. Η άγνοια και ο πανικός, αυτοί είναι οι ιοί που μας απειλούν περισσότερο. Τα κέντρα της παγκόσμιας πολιτικής και οικονομικής εξουσίας μαζί με τα σύγχρονα ιερατεία της επιστημονικής αυθεντίας αναπαράγουν αυτή την ολέθρια μαζική κατάσταση πνευμάτων –συνειδητά ή λόγω δικής τους αδυναμίας να γνωρίζουν και να τοποθετηθούν;– κι έτσι αντικειμενικά κατοχυρώνουν για λογαριασμό τους το αποκλειστικό δικαίωμα του “μεγάλου αδελφού” που επιβάλλει τον έλεγχο και την πειθάρχηση του τρομαγμένου πλήθους.
Κείμενα: Δημήτρης Υφαντής
Τι ξέρουμε – Τι νομίζουμε ότι ξέρουμε – Τι δεν ξέρουμε
Πρόκειται για ένα καινούργιο στέλεχος ιού της γρίπης της ομάδας Α, που γεννήθηκε από το συνδυασμό γονιδίων ιών ανθρώπου, πτηνών και χοίρων. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του σε σχέση με τη γρίπη των πτηνών είναι η μετάδοσή του από άνθρωπο σε άνθρωπο, είναι όμως ερωτηματικό γιατί προκάλεσε τόσους θανάτους στην πρώτη μαζική εκδήλωσή του στο Μεξικό. Αλλά πόσους θανάτους ακριβώς; Οι επίσημες αρχές, ενώ αρχικά ανακοίνωσαν πάνω από εκατό νεκρούς, τελικά απέδωσαν το θάνατο στο νέο ιό σε διψήφιας τάξης νούμερο. Πρόκειται για ιδιαίτερα μολυσματικό στέλεχος; Μάλλον όχι, σύμφωνα με ορισμένους ειδικούς. Τότε το ερώτημα επανέρχεται: γιατί τόσα θανατηφόρα κρούσματα στην πρώτη έξαρση; Δεν έχει δοθεί απάντηση. Σε ένα πολύ διαφωτιστικό άρθρο ο Χ. Ε. Λόπες, δημοσιογράφος της μεξικάνικης εφημερίδας “Λα Χορνάδα”, στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία στις 3/5 σημειώνει: “…η χώρα ζει βυθισμένη στο φόβο…σ’ ένα έδαφος εξαιρετικά γόνιμο για εικοτολογίες…η επιδημία της γρίπης άρχισε να συνδέεται με… τα συμφέροντα των πολυεθνικών των φαρμάκων… και με την επιτακτική ανάγκη ενός καθεστώτος που κατηγορείται για έλλειψη νομιμότητας να επιβάλλει έναν στρατιωτικό έλεγχο, έστω και μέσω μιας ιατρικής κατάστασης έκτακτης ανάγκης”.
Τα κρούσματα της γρίπης των πτηνών, και τώρα των χοίρων, επωάζονται στις πιο “καυτές” ζώνες του πλανήτη από την άποψη πως τις χαρακτηρίζει ο θανατηφόρος συνδυασμός: μαζικές ζώνες απόλυτης φτώχειας, ακραίες συνθήκες πυκνοκατοίκησης στις παραγκουπόλεις, χωρίς στοιχειώδεις συνθήκες υγιεινής και αποχέτευσης, σχεδόν ανύπαρκτες δομές σύγχρονης περίθαλψης. Αυτή είναι η πραγματική ζωή που η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση έχει επιβάλλει στις σύγχρονες ανθρώπινες χωματερές του πλανήτη απ’ όπου εκδηλώνονται οι νέες απειλές επιδημιών. Κι η ευγενής παγκόσμια κοινότητα σπεύδει στη συνέχεια πανικόβλητη να υψώσει τείχη προστασίας με τερατώδη-εφιαλτικά μέτρα καραντίνας και αποκλεισμών.
Ο κορυφαίος λοιμωξιολόγος του Μεξικού κατηγόρησε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) ότι καθυστέρησε να αντιδράσει έπειτα από τις πρώτες ειδοποιήσεις που δέχτηκε. Είναι άραγε άσχετη αυτή η μοιραία ίσως καθυστέρηση για τα θύματα στο Μεξικό με τη ρατσιστικού τύπου ιεράρχηση που χαρακτηρίζει την υψηλή επιστημονική κοινότητα της Δύσης; Έχει την ίδια εγκυρότητα και βαρύτητα μία ανακοίνωση και ειδοποίηση από το Μεξικό και την ίδια από τη Γαλλία, τις ΗΠΑ ή τη Μ. Βρετανία; Αλλά και μετά την ενεργοποίησή του, οι κατευθύνσεις του ΠΟΥ μόνο σύγχυση προκάλεσαν. Ο ιός άλλαζε ονόματα ανά τετραήμερο. Δεν διατυπώθηκε καμία ολοκληρωμένη τοποθέτηση γύρω από τη λοιμογόνο δύναμή του. Κορυφαίοι λοιμωξιολόγοι διατύπωσαν αντικρουόμενες απόψεις.
Η Ιατρική επιστήμη εκφράζεται από το διεθνές μεγαλοϊατρικό κατεστημένο και τη διαχειρίζεται το παγκόσμιο σύμπλεγμα των πολυεθνικών της “ζωής” (φάρμακο, αγροτοδιατροφή, χημικά, μεταλλαγμένα και γονιδιακή μηχανική). Η παντοδυναμία που απολαμβάνουν οι φορείς αυτοί, πηγάζει από τη φαντασίωση της απόλυτης κυριαρχίας τους πάνω στον ανθρώπινο πόνο. Αμύθητα κέρδη συσσωρεύει αυτή η αγορά, έχοντας κάθε συμφέρον να συγκαλύψει και ταυτόχρονα να διαιωνίσει και τις ακραίες κοινωνικές ανισότητες και την επιστημονική ανεπάρκεια και τυφλότητα στην αυγή του 21ου αιώνα. Οι καρδιοχειρουργικές, οι νευροχειρουργικές, ακόμα και οι πλαστικές επεμβάσεις όντως δίνουν λύσεις σε προβλήματα άλυτα έως πολύ πρόσφατα, όμως η σύγχρονη ιατρική είναι ανίσχυρη απέναντι στις επιδημίες του AIDS, της φυματίωσης, των διαρροϊκών συνδρόμων που αποτελούν στην κυριολεξία μάστιγες που αποδεκατίζουν τον Τρίτο κόσμο. Τα νοσοκομεία μέσω της κατάχρησης των ισχυρών αντιβιοτικών, της έλλειψης νοσηλευτικού προσωπικού, έχουν μετατραπεί σε επωαστήρια φονικών, ανθεκτικών μικροβιακών στελεχών.
Κι ενώ όλοι οι φορείς αναφέρονται στα δημόσια συστήματα υγείας σαν το μοναδικό μέσο αντιμετώπισης μιας ενδεχόμενης πανδημίας, αυτά τα δημόσια συστήματα είναι ευάλωτα στις πιο στοιχειώδεις λειτουργίες τους από τις πολιτικές λιτότητας και ιδιωτικοποιήσεων που εφαρμόζονται παγκόσμια. Πώς άραγε σήκωσαν το βάρος της επιδημίας οι υγειονομικές υπηρεσίες του Μεξικού, μιας χώρας-πρότυπο επιβολής νεοφιλελεύθερων συνταγών της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ; Τα αντι-ιικά φάρμακα και η πιθανή παραγωγή νέου εμβολίου δεν μπορεί να αφήνονται στις διαθέσεις της φαρμακοβιομηχανίας. Ποιος, εκτός από τους κυβερνητικούς υπηρέτες τους, μπορεί να εμπιστευθεί τις πολυεθνικές του φαρμάκου σε περίπτωση μαζικής παγκόσμιας ανάγκης φαρμάκων και εμβολίων; Ο κρατικός και εθνικός έλεγχος αποτελεί την ελάχιστη εγγύηση για την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών ενάντια στην ασυδοσία του “μαυραγοριτισμού” της φαρμακοβιομηχανίας.
Μία τελευταία αλλά όχι μικρότερης σημασίας παρατήρηση. Ο μαζικός πανικός και τα ρατσιστικά αντανακλαστικά απέναντι σε όποιον θεωρηθεί φορέας των νέων απειλών είναι πάντα η φυσική συνέπεια της σύγχυσης και της αβεβαιότητας. Οι κοινωνίες της διάλυσης των συλλογικών δεσμών, του ατομικισμού και της κατάρρευσης των δομών πρόνοιας, είναι οι κοινωνίες της ανασφάλειας και της αμορφωσιάς, έρμαια σε φοβικές υστερίες και σπασμωδικές αντιδράσεις. Είναι ταυτόχρονα ευάλωτες σε μέτρα μαζικής επιβολής κρατικού αυταρχισμού και ελέγχου. Οι απαγορεύσεις των συναθροίσεων και των μετακινήσεων, τα μεσαιωνικά μέτρα καραντίνας, υπογραμμίζουν την εφιαλτική δύναμη μιας εξουσίας που περιβάλλεται από το επιστημονικό αλάθητο και μόνη αυτή ορίζει το “κοινό καλό” για τη “δημόσια υγεία”.
Αυτός δεν ανησυχεί – εμείς;
Είμαστε μέσα σ’ όλα αναγκασμένοι να ακούμε τις διαβεβαιώσεις του Υπουργού Υγείας. Οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές της ΝΔ, συνέχεια της πασοκικής οκταετίας, έχουν οδηγήσει στα πρόθυρα της διάλυσης το ΕΣΥ. Αξιόπιστο δημόσιο πρωτοβάθμιο δίκτυο υγείας δεν υφίσταται κι έτσι το κύμα των αυξημένων απαιτήσεων σε ενδεχόμενη εκδήλωση της επιδημίας θα ξεσπάσει στο ετοιμόρροπο ΕΣΥ, που στενάζει σε οποιαδήποτε συνήθη εποχιακή έξαρση της γρίπης. Και βέβαια δεν υφίστανται ούτε επαρκείς υψηλού επιπέδου υποδομές για να ικανοποιήσουν σύνθετες ανάγκες επιλεγμένων περιστατικών. Οι ελάχιστες πρότυπες μονάδες σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να σηκώσουν το βάρος.Η αλλοπρόσαλλη κυβερνητική πολιτική τροφοδοτεί τη σύγχυση και την ανασφάλεια. Η γνώση της πραγματικότητας επιβάλλει τον αγώνα για τη στήριξη και τη γενναία ενίσχυση του ΕΣΥ, την απαίτηση για δημόσιο-σύγχρονο-δωρεάν πρωτοβάθμιο σύστημα υγείας στις γειτονιές και την εμπιστοσύνη στους υγειονομικούς που παλεύουν για υψηλής ποιότητας περίθαλψη και πρόληψη για τα φτωχά λαϊκά στρώματα και τους μετανάστες.
Μία εξαιρετικά διδακτική ιστορία
Το 1976 ένας θάνατος Αμερικανού στρατιώτη που αποδόθηκε στο στέλεχος της γρίπης που μας απασχολεί και σήμερα, οδήγησε στη λανθασμένη(;) εκτίμηση της απειλής πανδημίας. Η γρήγορη παραγωγή εμβολίου από τις φαρμακοβιομηχανίες, έχοντας εξασφαλίσει την τεράστια αγορά του μαζικού εμβολιασμού του πληθυσμού, σύμφωνα με τις κυβερνητικές οδηγίες, είχε σαν αποτέλεσμα ένα από τα μεγαλύτερα φιάσκα στην ιστορία της Ιατρικής και της Επιδημιολογίας. Άμεσα άρχισαν να εκδηλώνονται σε μαζική κλίμακα σοβαρές παρενέργειες έως και θάνατοι σε όσους εμβολιάστηκαν. Ο ίδιος ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Φορντ, υποβλήθηκε σε δημόσιο εμβολιασμό για να διασκεδάσει τις αντιδράσεις. Απαιτήθηκαν μεγάλες προσπάθειες και αγώνες για να παραδεχθεί η κυβέρνηση τη λανθασμένη εκτίμηση περί επιδημίας και να μπει πρόωρο τέλος στο επικίνδυνο, αλλά ιδιαίτερα προσοδοφόρο για τη φαρμακοβιομηχανία, πρόγραμμα εμβολιασμού. Ιστορική λεπτομέρεια: υπουργός Άμυνας ήταν στην κυβέρνηση Φορντ ο Ντ. Ράμσφελντ, ο ίδιος που διετέλεσε υπουργός Άμυνας στην κυβέρνηση Μπους, ενώ –κατά σύμπτωση πάντα– κατέχει βασικό πακέτο μετοχών στην πολυεθνική που παρασκευάζει το αντι-ιικό φάρμακο Tamiflou!
Η θέση μας
-
Υπεύθυνη, πλήρης δημόσια ενημέρωση. Όχι στην αγοραία υστερική παραπληροφόρηση των ΜΜΕ. Απόλυτη διαφάνεια και επιστημονική, ψύχραιμη ενημέρωση των πολιτών.
-
Στήριξη το Δημόσιου Τομέα Υγείας. Γενναία χρηματοδότηση για σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή και μαζικές προσλήψεις νοσηλευτικού και ιατρικού προσωπικού.
-
Ανάπτυξη δημόσιου πρωτοβάθμιου δικτύου περίθαλψης και πρόνοιας με κέντρα υγείας στις γειτονιές και στους δήμους.
-
Κρατικός, εθνικός έλεγχος στη διάθεση των βασικών αντι-ιικών φαρμάκων, των διαγνωστικών τεστ και στις διαδικασίες παρασκευής του εμβολίου εφόσον απαιτηθεί.
-
Αντίσταση στην ασυδοσία και στους εκβιασμούς των πολυεθνικών του φαρμάκου.
-
Όχι στην ομηρία της δημόσιας υγείας σε διακρατικούς και επιχειρηματικούς ανταγωνισμούς.
-
Αλληλεγγύη και αλληλοβοήθεια, όχι στο στιγματισμό, την απομόνωση, το ρατσισμό.