Το ουγγρικό παράδοξο, του Γ.Α.

Ένα ιδιαίτερα σημαντικό δημοψήφισμα πραγματοποιήθηκε στις 9 Μάρτη στην Ουγγαρία, αλλά σχεδόν αποσιωπήθηκε από τα κυρίαρχα ευρωπαϊκά ΜΜΕ – "εύλογα", όπως θα καταλάβουμε, όταν δούμε τα αποτελέσματά του. Το δημοψήφισμα, που περιλάμβανε 3 ερωτήματα, επιδιώχθηκε από τη δεξιά αντιπολίτευση, που επιθυμούσε να το χρησιμοποιήσει ενάντια στην κεντροαριστερή κυβέρνηση του Φέρεντς Γκιούρτσανι. Βέβαια, η πολιτική κατάταξη των μεταλλαγμένων "κομμουνιστών" ως, έστω, κεντροαριστερών, μοιάζει τραβηγμένη από τα μαλλιά σ’ έναν κόσμο όπου οι λέξεις χάνουν το νόημά τους. Πώς αλήθεια να χαρακτηρίσει κανείς μια κατάσταση όπου οι κεντροαριστεροί αποτελούν τα χαϊδεμένα παιδιά των Βρυξελλών και επιβάλλουν μια ανάλγητη αντιλαϊκή πολιτική, αφήνοντας τη δεξιά να δημαγωγεί; Πώς να χαρακτηρίσει κανείς μια κυβέρνηση "σοσιαλιστών" που καταργεί τη δωρεάν ιατρική, οδοντιατρική και νοσοκομειακή περίθαλψη και βάζει δίδακτρα στις σπουδές;

Από αυτές ακριβώς τις, καθόλου δημοφιλείς, κυβερνητικές αποφάσεις "πιάστηκε" η δεξιά αντιπολίτευση και ζήτησε δημοψήφισμα. Η κυβέρνηση κάγχασε, κι έβαλε την εθνική εκλογική επιτροπή, η οποία είναι του χεριού της, να αποφασίσει ότι τέτοιο δημοψήφισμα δεν είναι αναγκαίο. Όμως στα τέλη του 2007 το Ανώτατο Δικαστήριο ανέτρεψε αυτή την απόφαση, κι άνοιξε το δρόμο για το δημοψήφισμα. Η κυβέρνηση προσπάθησε να το υποβαθμίσει, ελπίζοντας (δεδομένης και της γενικής αδιαφορίας των Ούγγρων για εκλογικές διαδικασίες) ότι η συμμετοχή δεν θα ξεπεράσει το 25% που είναι απαραίτητο για να θεωρηθεί έγκυρο. Τα πράγματα περιπλέχτηκαν όμως ακόμα περισσότερο, όταν στην αντικυβερνητική καμπάνια εντάχθηκε και το Ουγγρικό Κομμουνιστικό Εργατικό Κόμμα – το οποίο, όπως τα περισσότερα κομμουνιστικά κόμματα της ανατολικής Ευρώπης, αντιμετωπίζεται ως πολιτικός παρίας και υπόκειται αλλεπάλληλες διώξεις. Η καμπάνια των Ούγγρων κομμουνιστών υπέρ της δωρεάν περίθαλψης και εκπαίδευσης προκάλεσε την οργή των "σοσιαλιστών" και αμηχανία στην αντικομμουνιστική δεξιά. Έδωσε όμως στο διωκόμενο κόμμα μια πλατιά λαϊκή νομιμοποίηση και πραγματική ανάσα – δεν είναι ίσως τυχαίο ότι το Εφετείο ανέτρεψε στις αρχές Μάρτη πρωτόδικη απόφαση που καταδίκαζε συλλογικά την καθοδήγησή του για "συκοφάντηση της δικαιοσύνης".

Για να επιστρέψουμε στο δημοψήφισμα, τα αποτελέσματά του ήταν ό,τι χειρότερο για την κυβέρνηση και τις Βρυξέλλες. Καταρχήν, η συμμετοχή έφτασε στο δυσθεώρητο (για τα ουγγρικά δεδομένα) 50,5% – το μεγαλύτερο ποσοστό συμμετοχής σε δημοψήφισμα από το 1989. Τα αποτελέσματα, ακόμη πιο συντριπτικά: το 84,1% όσων ψήφισαν ζήτησε την ανατροπή του "εκσυγχρονισμού" και την επάνοδο στο δωρεάν σύστημα. Τα απόνερα από την ουγγρική τρικυμία έφτασαν ως τις Βρυξέλλες, που έσπευσαν να επαναβεβαιώσουν την υποστήριξή τους στον αγαπημένο τους Γκιούρτσανι και να καταδικάσουν την… "ανεύθυνη" απόφαση του ουγγρικού λαού. Κανείς τους δεν περίμενε τέτοια συμμετοχή και τόσο καθολική καταδίκη των κυβερνητικών-ευρωπαϊκών επιλογών. Χαρακτηριστικό είναι το πικρόχολο σχόλιο Ούγγρου φιλοκυβερνητικού αναλυτή: "Είναι προφανές ότι η αναμόρφωση του ουγγρικού λαού απέτυχε παταγωδώς. Η πλειοψηφία έχει πασιφανώς απορρίψει τη νέα αντίληψη σχέσεων μεταξύ του κράτους και του πολίτη, δεν θέλει να αλλάξει, δεν θέλει να αποδεχθεί τους νέους κανόνες ενός νέου παιχνιδιού". Μήπως ήρθε η ώρα να απαγορευθούν όχι μόνο τα κομμουνιστικά κόμματα αλλά και αυτά τα αντιπαθητικά και απρόβλεπτα δημοψηφίσματα, να ξεμπερδεύουμε μια και καλή;

Γ.Α.