Θησαυρίζουν οι τράπεζες με τις ευλογίες κυβέρνησης και ΕΕ, των Μιχάλη Σιάχου, Μαίρης Ευθυμιάτου

Επί σειρά ετών καταγράφουν προκλητικά κέρδη

Η αξιοπρεπής επιβίωση για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους μπορεί να γίνεται καθημερινά όλο και πιο δύσκολη έως ακατόρθωτη, ωστόσο, υπάρχει ένα καρτέλ που χρόνια τώρα "τρίβει τα χέρια του" και κυριολεκτικά θησαυρίζει, εκμεταλλευόμενο με τον πλέον κυνικό τρόπο την εξαθλίωση μεγάλων κομματιών της κοινωνίας, με τις ευλογίες πάντα των κυβερνήσεων του δικομματισμού. Ο οποιοσδήποτε δει τα πρωτοφανή κέρδη που ανακοινώνουν χρόνια τώρα οι τράπεζες στην Ελλάδα, χωρίς υποχρεωτικά να κάνει βαθυστόχαστες αναλύσεις και με δεδομένη τη σκληρή λιτότητα που βιώνει, μπορεί εύκολα να καταλάβει ότι κάτι βρομάει. Τα νούμερα είναι αποκαλυπτικά και δείχνουν την απροκάλυπτη ληστεία των λαϊκών στρωμάτων από τους τραπεζίτες. Για το 2007 οι τράπεζες στη χώρα ανακοίνωσαν κέρδη κατά 78%(!) αυξημένα σε σχέση με το 2006. Σε πραγματικούς αριθμούς, η αύξηση αυτή αντιστοιχεί σε κέρδη της τάξεως των 5,43 δισ. ευρώ. Για ακόμα μια χρονιά το σύνολο των τραπεζών θησαύρισε σε βάρος των καταναλωτών-δανειοληπτών.

Ληστρικά επιτόκια και προμήθειες

Πως εξηγούνται όμως όλα αυτά τα κέρδη; Η "ψαλίδα" των επιτοκίων ανάμεσα στα δάνεια και τις καταθέσεις, καθώς και οι υπέρογκοι τόκοι- κυρίως στην καταναλωτική πίστη (καταναλωτικά δάνεια και κάρτες), αλλά και οι επίσης υψηλότατες προμήθειες που χρεώνουν για κάθε τραπεζική συναλλαγή, φέρνουν τεράστια έσοδα. Επίσης, η ραγδαία επέκτασή τους (με αντίστοιχους επαχθείς όρους λειτουργίας) στο εξωτερικό είναι οι δύο βασικοί μοχλοί της ανόδου των τραπεζικών κερδών. Οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις στη χώρα μας πριμοδοτούν με κάθε τρόπο τις τράπεζες, αφού βοηθά την εξόφθαλμα εναρμονισμένη πρακτική τους, η οποία συνιστά αυταπόδεικτη και ανεξέλεγκτη λειτουργία ενός καλά οργανωμένου καρτέλ. Οι τράπεζες συνεχίζουν να αγοράζουν φθηνά το χρήμα, δίνοντας εξευτελιστικά επιτόκια στις καταθέσεις ταμιευτηρίου, την ώρα που τα επιτόκια των καταναλωτικών δανείων ξεπερνούν το 10% και αυτά των πιστωτικών καρτών αγγίζουν το 20%. Παράλληλα, και καθώς τα ελληνικά νοικοκυριά δανείζονται 1,5 δισ. ευρώ κατά μέσο όρο τον μήνα, οι τράπεζες εισπράττουν όχι μόνον από τα υψηλά επιτόκια, αλλά και από τα έξοδα και τις συνδρομές που επιβάλλουν σε δάνεια και κάρτες.

Φορολόγηση(;) τραπεζών

Αν παρατηρήσει κανείς τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών, θα συνειδητοποιήσει ότι τα μεγέθη των κερδών προ φόρων, διαφέρουν ελάχιστα από τα μεγέθη μετά από φόρους… Αυτό γιατί οι ελληνικές τράπεζες (αλλά και γενικά οι εκπρόσωποι του μεγάλου κεφαλαίου στην χώρας μας) φορολογούνται κατά το ελάχιστο δυνατόν, με γνώμονα –όπως πολλές φορές έχει επαναλάβει ο υπ. Οικονομίας, Γ. Αλογοσκούφης- "τη μη διαρροή επενδυτικών κεφαλαίων". Την ίδια στιγμή, λοιπόν, που οι επιχειρήσεις που επενδύουν στην Ελλάδα πληρώνουν τον ελάχιστο δυνατό φόρο, εφευρίσκονται διάφοροι τρόποι για να τα "αρπάξει" το δημόσιο από τους μικρομεσαίους –όπως η περίφημη αυτοπεραίωση φορολογικών χρεών και πολλά άλλα παρόμοια. Για τα μάτια του κόσμου, αλλά και για να "κλείσει" κάποιες τρύπες του δημοσίου χρέους (πώς θα φαινόμαστε "νομοταγείς" στο διευθυντήριο της Ε.Ε. άλλωστε;) ο Γ. Αλογοσκούφης, αποφάσισε να "τρίξει τα δόντια" στους κατά τα άλλα φίλους του τραπεζίτες και από τις αρχές του 2008 επέβαλε "αυστηρότερη" φορολογική νομοθεσία.

Τα "αυστηρά" μέτρα συνίστανται στα εξής:

Α) Αυξάνει στο 100% από 80% η προκαταβολή φόρου από τις τράπεζες (ακούγεται "αυστηρό" μέτρο, αλλά για κάποιον που παρουσιάζει ετησίως αύξηση κερδοφορίας κατά 40%, είναι αστείο και εντελώς διαδικαστικό).

Β) Φορολογούνται με 25% τα κέρδη των τραπεζών αν δεν τα επενδύσουν εντός της χρήσης. Δηλαδή τα αποθεματικά θα είναι αφορολόγητα μόνο για ένα χρόνο. (τι δύσκολο για τις τράπεζες να τα επενδύσουν αμέσως!)

Γ) Φόρος 15% θα παρακρατείται στα εισοδήματα που προέρχονται από χρηματοοικονομικά παράγωγα της αλλοδαπής. (από χρηματοοικονομικά "παράγωγα" μόνον…άρα κ.κ. τραπεζίτες αποφύγετε τα παράγωγα και επενδύστε σε άλλες μορφές για να μην φορολογείστε)…

Ευρωπαϊκή κατεύθυνση

Είναι ξεκάθαρο ότι η κυβέρνηση δίνει χείρα βοηθείας στις φίλες τράπεζες. Ας δούμε όμως λίγο αναλυτικότερα τι συμβαίνει γενικά με την φορολογία του μεγάλου κεφαλαίου… Κατά τη διάρκεια των δυο τελευταίων δεκαετιών, στα πλαίσια της παγκοσμιοποίησης των αγορών και της απελευθέρωσης του διεθνούς εμπορίου, οι κυβερνήσεις ανά τον πλανήτη έχουν εφεύρει ποικίλα μέτρα οικονομικής πολιτικής προκειμένου να προσελκύσουν ξένες άμεσες επενδύσεις και κεφάλαια. Μεταξύ των υιοθετούμενων μέτρων για την προσέλκυση επενδύσεων και κεφαλαίων αναμφισβήτηττα πρέπει να ενταχθεί ο "φορολογικός ανταγωνισμός". Έτσι, κάθε χώρα προσπαθεί να δώσει όλο και μεγαλύτερα "φιλέτα" στους μεγάλους επενδυτές και στο χρηματιστρηριακό κεφάλαιο, το οποίο έχει κυριολεκτικά ξεσαλώσει και φτιάχνει ανά τον κόσμο προϋποθέσεις και όρους κρίσης. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής η τάση περιορισμού της φορολογικής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων είναι εντονότερη σε κοινοτικό επίπεδο, παρά σε παγκόσμιο. Εξετάζοντας την περίοδο 1995-2007 παρατηρούμε ότι καταγράφθηκε αξιοσημείωτη μείωση των ανώτατων συντελεστών εταιρικού φόρου, στο επίπεδο των 27 κρατών μελών κατά 10,8 ποσοστιαίες μονάδες κατά μέσο σε απόλυτους αριθμούς (ή κατά 30,59%), στο επίπεδο των 25 κρατών μελών κατά 9,6 ποσοστιαίες μονάδες σε απόλυτους αριθμούς (ή κατά 27,14%) και στο επίπεδο των 13 κρατών μελών της ευρωζώνης κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες σε απόλυτους αριθμούς (ή κατά 25,97%). Ας σημειωθεί ότι από τα 28 κράτη που παρουσιάζονται στον σχετικό πίνακα μόνο στην Φιλανδία αυξήθηκε οριακά ο ανώτατος συντελεστής εταιρικού φόρου. Για το 2007, η Βουλγαρία και η Κύπρος παρέχουν το ευνοϊκότερο φορολογικό καθεστώς για τις επιχειρήσεις, έχοντας ορίσει σε μόλις 10% τον ανώτατο συντελεστή εταιρικού φόρου. Με συντελεστή εταιρικού φόρου κατώτερο από 20%, στο "ράλι προς τα κάτω" ακολουθούν η Ιρλανδία με 12,5%, η Λετονία με 15%, η Ρουμανία με 16%, η Λιθουανία με 18%, η Ουγγαρία με 18,6%, η Πολωνία με 19% και η Σλοβακία με 19%. Στον αντίποδα τα κράτη μέλη με την επαχθέστερη φορολογική επιβάρυνση για τις επιχειρήσεις είναι η Δανία με 37,5%, η Ιταλία με 37,3%, η Μάλτα με 35% (σταθερά για όλο το υπό εξέταση διάστημα), η Γαλλία με 34,4%, το Βέλγιο με 34%, η Ισπανία με 32,5% και το Ηνωμένο Βασίλειο με 30%. Όσον αφορά την Ελλάδα, θα ήταν αδύνατο για τη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση Καραμανλή να μείνει εκτός του ευρωπαϊκού παιχνιδιού και να μη μειώσει στο ελάχιστο τους φόρους για να προσελκύσει "επενδυτές". Η φορολογική ελάφρυνση των επιχειρήσεων άρχισε να λαμβάνει χώρα από το 2001 και έπειτα. Μέχρι τότε ο συντελεστής εταιρικού φόρου ανέρχονταν σε 40% και ήταν ο τέταρτος υψηλότερος μεταξύ των κρατών μελών, μετά τη Δανία, την Ιταλία και το Βέλγιο. Στο πλαίσιο της ευρύτερης φορολογικής μεταρρύθμισης ο ανώτατος συντελεστής εταιρικού φόρου για ανώνυμες εταιρίες και εταιρίες περιορισμένης ευθύνης σταδιακά μειώθηκε από 40% σε 37,5%, σε 35%, σε 32%, σε 29% και για τη χρήση 2007 σε 25%. Αντίστοιχη φορολογική ελάφρυνση καταγράφηκε για τις προσωπικές εταιρίες (ομόρρυθμες, ετερόρρυθμες) με το συντελεστή εταιρικού φόρου από 25% το 2004, να περιορίζεται σταδιακά στο 20% το 2007.

Το προκύπτει από όλα αυτά τα νούμερα; Πως η κυβέρνηση φορολογεί με το ελάχιστο δυνατό το μεγάλο κεφάλαιο, όταν την ίδια στιγμή αυξάνει –σε μικρά ποσοστά ετησίως, αλλά σταθερά- τη φορολογία σε μισθωτούς, συνταξιούχους και μέσους ελεύθερους επαγγελματίες, τους ίδιους δηλαδή καταναλωτές που ληστεύουν οι τράπεζες…

Μιχάλης Σιάχος, Μαίρη Ευθυμιάτου

ΠΙΝΑΚΑΣ – ΚΕΡΔΟΦΟΡΙΑ ΤΡΑΠΕΖΩΝ 2007
ΤΡΑΠΕΖΑ	Κ.Εργ. 2007	Διαφορά σε σχέση με 2006	Κέρδη προ φόρων ‘07	% Διαφορά με 2006	Καθαρός Φόρος	Κέρδη μετά φόρων ‘07	% Διαφορά με 2006
ALPHA	1.605.253	9.1%	985.263	23%	135.228	850.035	54,0%
ΑΣΠΙΣ	55.867	3.8%	15.686	-14,4%	8.705	6.931	-43,5%
ΑΓΡΟΤΙΚΗ	614.910	2.3%	316.662	9,48%	75.249	241.413	28,1%
ΑΤΤΙΚΗΣ	93.389	12.2%	82.204	655,3%	7.357	20.847	2285,2%
ΓΕΝΙΚΗ	132.247	-0.7%	-38.028	47,6%	5.602	-43.630	44,7%
ΕΓΝΑΤΙΑ	267.353	26.8%	196.229	91,3%	61.143	135.086	174,0%
ΕΛΛΑΔΟΣ	540.923	27.0%	284.684	16,4%	–	284.684	16,4%
ΕΜΠΟΡΙΚΗ	759.423	6.5%	29.617	113,0%	43.753	73.370	131,3
ΕΘΝΙΚΗ	3.051.117	42.8%	1.902.929	50,0%	277.614	1.625.315	64,2%
EUROBANK-ERGASIAS	2.004.000	25.5%	1.050.000	26,2%	235.00	815.000	35,6%
ΤΑΧ.ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΙΟ	294.365	16.1%	50.249	-72,9%	6.761	43.448	-68,3
ΚΥΠΡΟΥ	752.379	22.8%	582.362	51,8%	97.194	485.168	55,1%
MARFIN	669.400	86.4%	595.820	229,9%	32.413	563.407	283,1%
ΠΕΙΡΑΙΩΣ	916.969	28.2%	785.313	41,1%	163.172	622.141	43,1%
PROTON	43.262	205.5%	30.333	-20,9%	9.722	20.611	-37,4%
ΣΥΝΟΛΟ	11.800.857	25.8%	6.815.323	48,0%	1.071.497	5.743.826	69,5%
ΣΗΜ: Τα ποσά είναι σε χιλ. ευρώ

---

Ένα πολύ ενδιαφέρον και επίκαιρο βιβλίο

Πέτρος Παπακωσταντίνου

Το χρυσό παραπέτασμα

εκδόσεις Λιβάνη, σελίδες 390

Μόλις κυκλοφόρησε το τρίτο βιβλίο του Πέτρου Παπακωσταντίνου με γενικό τίτλο "το χρυσό παραπέτασμα" και υπότιλο "η γέννηση του ολοκληρωτικού καπιταλισμού". Το βιβλίο περιλαμβάνει 9 κεφάλαια: 1. Η χρηματιστική έκρηξη 2. Περί οικονομίας της γνώσης 3. Άνοδος και κρίση του νεοφιλελευθερισμού 4. Το οικολογικό πρόβλημα 5. Το ολιγαρχικό κράτος 6. Ιμπεριαλισμός και παγκοσμιοποίηση 7. Η διάβρωση της αμερικάνικης ηγεμονίας 8. Ανταγωνισμοί και αντιστάσεις 9. Η επερχόμενη σύγκρουση. Όπως καταλάβει ο καθένας το θέμα το βιβλίου είναι εξαιρετικά επίκαιρος και η γενική τοποθέτηση του συγγραφέα ορθή και κριτική απέναντι στις κυρίαρχες απόψεις. Σε επόμενο τεύχος θα αναφερθούμε αναλυτικότερα για το πολύ ενδιαφέρον βιβλίο του Π. Παπακωσταντίνου.