Θεατρική παράσταση: Το κομμουνιστικό μανιφέστο

Μετάφραση-δραματουργία-σκηνοθεσία: Έλενα Πατρικίου
Σκηνικά-κοστούμια: Κάκια Σακελλαρίου
Μουσική: Γιώργος Κομπογιάννης
Χορογραφία: Πατρίσια Λάζου
Φωτισμοί: Θόδωρος Μαργκάς
Παίζουν: Χαρά Γαλενιανού, Ασαντούρ Γουντικιάν, Μυρτώ Καμηλάκη, Γιάννης Κουφαλέξης, Πατρίσια Λάζου, Λεωνίδας Παπαβασιλάκης, Βιβή Πηνιώτη, Τάσος Σωτηράκης

Το Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, ή μάλλον του Κομμουνιστικού Κινήματος, όπως το θέλει η καινούργια του μετάφραση, που έγινε ειδικά για την παράσταση, ανεβαίνει στο θέατρο για πρώτη φορά παγκοσμίως, 160 χρόνια μετά την πρώτη του δημοσίευση το 1848. Γραμμένο στην ακμή του ρομαντισμού, το Μανιφέστο ξεπερνά τα αισθητικά όρια της εποχής του και προαναγγέλλει όχι μόνο την αναπόφευκτη πτώση της αστικής τάξης, αλλά και τις αισθητικές επαναστάσεις του 20ού αιώνα.

Στηριγμένη σε μια νέα μετάφραση, η δραματουργική επεξεργασία και η σκηνοθεσία του Κομμουνιστικού Μανιφέστου στηρίχτηκαν κυρίως στην θεατρικότητα και την ποιητικότητα του κειμένου.

Για να αναδειχθεί επομένως τόσο η θεατρική ποιητική του υφή, όσο και η πολιτική του σημασία, επιλέχθηκαν οι θεατρικοί εκείνοι τρόποι που το θέατρο επέλεξε και επεξεργάστηκε όταν έκανε τη δική του επανάσταση και τη δική του θριαμβευτική είσοδο στη νεωτερικότητα τις δεκαετίες του ’20 και του ’30: το καμπαρέ, το τσίρκο, το γκροτέσκο και το μπουρλέσκ, η γεωμετρία και η μηχανικότητα του σώματος που επεξεργάστηκε ο Μέγερχολντ και όλο το πρωτοποριακό ρώσικο θέατρο της εποχής της Επανάστασης, η μπρεχτική χρήση της μουσικής και η μπρεχτική ειρωνεία, ο μοντέρνος γερμανικός χορός του μεσοπολέμου και ο εξπρεσιονισμός του βωβού κινηματογράφου.

Δεν παίζουμε το Μανιφέστο παριστάνοντας τους κομμουνιστές ούτε παριστάνοντας τους προλετάριους. Παίζουμε το Μανιφέστο ως ηθοποιοί, χρησιμοποιώντας τους τρόπους της τέχνης του θεάτρου. (Εν)σαρκώνουμε το Μανιφέστο, με τους τρόπους της θεατρικής τέχνης, πιστεύοντας πως αυτή η δραματουργική και σκηνοθετική προσέγγιση μας επιτρέπει (και μαζί μας, στους θεατές), να ανακαλύψουμε ξανά την σημασία του μαρξισμού στην κατανόηση της εποχής μας και των συνθηκών της ύπαρξής μας. Από την άλλη μεριά, κανείς δεν μπορεί σήμερα, 160 χρόνια μετά από την συγγραφή του, δηλαδή μετά από 160 χρόνιας ιστορίας του παγκόσμιου αριστερού κινήματος, να διαβάσει το Μανιφέστο "αθώα". Κανείς δεν μπορεί πια να το διαβάσει ως εάν τίποτα θαυμαστό και τίποτα φριχτό ταυτόχρονα δεν συνέβη στα 160 χρόνια της ιστορίας των κομμουνιστών στον κόσμο. Παίζοντας το Μανιφέστο "γκροτέσκα", "καμπαρετζίδικα", "κλοουνίστικα", "τσιρκολάνικα", αποκαλύπτουμε ακριβώς, πέρα από το ίδιο το νόημα του κειμένου, κι αυτήν την συλλογική ιστορία.

Το κείμενο του Μανιφέστου δεν διασκευάστηκε για την παράσταση. Χρησιμοποιείται ακέραιο. Τα λόγια των τραγουδιών δεν είναι διασκευές, αλλά το ατόφιο κείμενο του Μαρξ μελοποιημένο από τον συνθέτη Γιώργο Κομπογιάννη, που παίζει ζωντανά μέσα στην παράσταση. Μέσα στο σκηνικό της Κάκιας Σακελλαρίου, που αντλεί την έμπνευσή του από τις γεωμετρικές κατασκευές του ρώσικου πρωτοποριακού θεάτρου της επαναστατικής περιόδου και την μπρεχτική υπαινικτικότητα, με τις άλλοτε "βιομηχανικές" κι άλλοτε εξπρεσιονιστικές χορογραφίες της Πατρίσιας Λάζου, οι οκτώ ηθοποιοί της παράστασης παίζουν το Μανιφέστο ως "νούμερα" ενός ντανταϊστικού καμπαρέ, ως σκηνές μιάς κομμουνιστικής ιστορίας που αναδύεται διαρκώς παρούσα, διαρκώς επίκαιρη, διαρκώς αφυπνιστική.

*Η παράσταση δίνεται στο Θέατρο της Άνοιξης (Γερμανικού 20, Μεταξουργείο, τηλ. 2105238870) από Πέμπτη έως Κυριακή, στις 21:00. Μέχρι τις 28 Δεκεμβρίου.