του Ρούντι Ρινάλντι, από τον Δρόμο της Αριστεράς, 27/8/2011
Το τελευταίο διάστημα είχαμε δύο τηλεφωνικές επικοινωνίες (από αυτές που γίνανε γνωστές) ανάμεσα στον Γ. Παπανδρέου και τον Α. Σαμαρά. Η πρώτη έγινε την 15η Ιουνίου, όταν ουσιαστικά είχε παραιτηθεί για μερικές ώρες ο πρωθυπουργός, αλλά το συνοικέσιο δεν προχώρησε. Πριν λίγες μέρες, τα πράγματα πήγαν καλύτερα, και ένα ευρύ φάσμα πολιτικών δυνάμεων, μετά τη συμφωνία των δύο, υπερψήφισε το νομοσχέδιο για τα ΑΕΙ.
Και τι δεν ειπώθηκε για αυτήν την υπερψήφιση. Πανηγυρισμοί, ύμνοι, ιαχές, χαρά. «Υπάρχουν και ευτυχισμένες στιγμές στο δημόσιο βίο μιας χώρας.», «Το στοίχημα της συναντίληψης και της συνεργασίας στα μεγάλα θέματα δεν χάθηκε», «Αλλά τώρα το ρόδι έσπασε. Υπάρχει ένα στοιχείο αναφοράς. Ένα υπόδειγμα που θα δείχνει το δρόμο για τα μείζονα και τα σπουδαία.», «Τομή στα πολιτικά μας πράγματα», «Ιστορικής διάστασης ευρεία κοινοβουλευτική συναίνεση». Η Καθημερινή σε κύριο άρθρο της την επόμενη αναφέρει: «Οι δυνάμεις ευθύνης αυτού του τόπου, οι αστικές πολιτικές δυνάμεις (ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ., ΛΑΟΣ, Δημοκρατική Συμμαχία) ενώθηκαν και αψήφησαν, επιτέλους, τις απειλές και τους εκβιασμούς μιας αντιδραστικής μειοψηφίας, που δεν θέλει να αλλάξει τίποτα και απειλεί συνεχώς ότι “θα τα κάνει μπάχαλο”». Στο ίδιο μήκος κύματος, ο ξεχασμένος κ. Στ. Μάνος δήλωσε πως «Αξίζει συγχαρητηρίων η κ. Διαμαντοπούλου που, χωρίς συμβιβασμούς σε ζητήματα αρχής, κατάφερε να οδηγήσει τη συζήτηση σε έναν επωφελή συμβιβασμό μεταξύ των μη αριστερών κομμάτων της Βουλής».
Τι συμβαίνει εδώ; Έχουμε μια εκδήλωση αναθέρμανσης ιδεών και σχεδίων συνδιαχείρισης και συναινετικής πορείας ευρύτατων αστικών δυνάμεων ώστε να αντιμετωπιστεί η κρίση. Έχουμε πρόβες εφαρμογής μιας συνταγής που θέλουν και προωθούν ισχυροί κύκλοι για μια «οικουμενική πανεθνική» διαχείριση-διακυβέρνηση αφού κανένα κόμμα δεν μπορεί από μόνο του να εφαρμόσει και ολόκληρος ο πολιτικός κόσμος βουλιάζει σε πελάγη ανυποληψίας.
Μπορεί να ισχυρίζεται η Καθημερινή (σαν αστική αντεργατική ναυαρχίδα) πως «οι δυνάμεις ευθύνης αυτού του τόπου, οι αστικές πολιτικές δυνάμεις (ΠΑΣΟΚ, Ν.Δ., ΛΑΟΣ, Δημοκρατική Συμμαχία) ενώθηκαν και αψήφησαν…» αλλά γνωρίζει καλά ότι αυτό, ούτε συντελεσμένο είναι, ούτε εύκολα μπορεί να περπατήσει. Αποτελεί μιαν ευχή ή μια ύστατη λύση ανάγκης που για να προχωρήσει θα χρειαστεί να θυσιαστούν πολλές πλευρές της υπαρκτής πολιτικής ζωής. Σαν ευχή, εκφράζει την επιθυμία εξοστρακισμού των «αντιδραστικών δυνάμεων». Εδώ η αστική παράταξη τα τσουβαλιάζει όλα: Όσα δημιούργησε σε πολιτικό και συνδικαλιστικό επίπεδο μια προηγούμενη φάση η ίδια (π.χ. πελατειακό κράτος, κλειστά επαγγέλματα, κομματοκρατία, υποταγμένος συνδικαλισμός κ.λπ.) και κυρίως τις αντιδράσεις, τους αγώνες, την πολιτικοποίηση του κόσμου, τις πλατείες, τις διαδηλώσεις.
Αυτές οι λιγοστές «ευτυχισμένες στιγμές» της πολιτικής ζωής επιχειρούν να ξαναστήσουν την κλονισμένη αστική ηγεμονία, να την ξαναεμφανίσουν ως ικανή να «λειτουργήσει το μαγαζί» και να περιθωριοποιήσει την Αριστερά και κάθε φωνή αντίστασης. Αυτή την «ευτυχία» ψάχνει η αστική τάξη.
Σε μια πορεία –σχεδόν προγραμματισμένης– χρεοκοπίας, σε μια πορεία πτώχευσης του λαού και με ενεργούσες όλες τις «κοινωνικές ρευστοποιήσεις» που προκαλούν τα Μνημόνια και όλα τα μέτρα που παίρνονται, δεν θα υπάρξουν εύκολες «ευτυχισμένες στιγμές» για τον αστικό κόσμο. Είναι όμως δεδομένο ότι θα ενώνονται, –ενώ σπαράσσονται από αντιθέσεις– για να επιβληθούν στο λαό και στους αγώνες του.
Ορισμένες επισημάνσεις
Αν και δεν έχει σταθεροποιηθεί η συνολική εικόνα, μπορούν να γίνουν οι ακόλουθες επισημάνσεις:
Πρώτη, το πολιτικό σκηνικό και το πολιτικό παιχνίδι τροποποιούνται συνολικά. α) Η διαδικασία δίνει πρόσκαιρα κέρδη στον Παπανδρέου που έχει ελπίσει και έχει επενδύσει στη γραμμή αυτή. β) Ματαίωση ενός εναλλακτικού ρόλου για τον Σαμαρά αφού μεταπίπτει σε ρόλο διαχειριστή του συντηρητικού πολιτικού κόσμου. Γεγονός που θα περιλάβει αντιφάσεις και δυσκολίες στην πορεία του. γ) Κατ’ ουσίαν επιχειρείται η διαμόρφωση ενός συντηρητικού μετώπου πάνω στις ράγες μιας άλλης εποχής. Ένα συνασπισμένο μέτωπο της αντεπανάστασης αν θέλαμε να μιλήσουμε με παλιούς πολιτικούς όρους. Πράγμα που πιστοποιείται και από την πολύ σημαντική άρνηση της Δημοκρατικής Αριστεράς του κ. Κουβέλη να πάρει μέρος σε αυτό. Τέρμα οι ευρύτερες συνεργασίες, ο λόγος τώρα στο αστικό μέτωπο, στις αστικές δυνάμεις…
Δεύτερη, η ουσία του μετώπου αυτού θα έχει στρατηγικού τύπου δυσκολίες. Οι μεταξύ τους διαφορές –που δεν θα είναι προσωπικές αλλά πολιτικές– θα χρωματίσουν την πορεία. Δεν θα λύσει τα προβλήματα ένα τέτοιο μέτωπο γιατί δεν διαθέτει ουσιαστικούς υλικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς όρους και δεν θα μπορέσει να στεριώσει μια μεταβατική ενδιάμεση χρονικά λύση. Σύντομα η αγανάκτηση θα βρεθεί απέναντί της.
Τρίτη, αφήνει το δρόμο ανοικτό στην αριστερή αντιπολίτευση. Παρόλο που δεν αποτελεί την αναγκαία εναλλακτική, πλην όμως δεν σημαίνει πως δεν θα κερδίσει έδαφος σαν μόνη υπαρκτή αντιπολίτευση στη χώρα. Από την άποψη αυτή η όποια αντιμνημονιακή στάση του Σαμαρά βοήθησε μέχρι τώρα ώστε να διατηρηθούν ισορροπίες και να μην ξεφύγει, σε δύσκολες στιγμές, η αγανάκτηση και ο λαϊκός θυμός από ορισμένα πλαίσια.
Τέταρτη, η προώθηση αυτού του μετώπου θα οδηγήσει σε πολωτικές λύσεις που με τη σειρά τους θα δώσουν έδαφος σε απλοποιήσεις και ψευδαισθήσεις που θα αναπαράγουν δυσκολίες καθώς απομακρύνουν τις συνθετότερες λύσεις που είναι εντελώς απαραίτητες. Οι υπαρκτές καθυστερήσεις της Αριστεράς σε επίπεδο προγράμματος και εναλλακτικής συνολικής πρότασης θα δώσουν έδαφος σε λογής λογής υποκατάστατα «αντιμνημονιακής» πολιτικής, που άλλωστε ήδη δραστηριοποιούνται.
Επομένως χρειάζεται άμεσα –χτες– ουσιαστική σύγκλιση για το περιεχόμενο και τους στόχους μια αριστερής προοπτικής! Στον αντίποδα του αντιδραστικού μετώπου να δημιουργηθεί ένα άλλο μέτωπο προοδευτικό, λαϊκό, επιβίωσης, διεξόδου του λαού και της χώρας.