Συνέντευξη του Νάντη Χατζηγιάννη: Οι αγώνες, η Αριστερά και το… ήθος ενός βασανιστή της χούντας

"Τι έχεις μ’ αυτόν;" είναι ο τίτλος του βιβλίου του Νάντη Χατζηγιάννη. Είναι μια προσωπική κατάθεση-μαρτυρία για την αντίσταση κατά της δικτατορίας… και λίγο πριν και λίγο μετά. Ο συγγραφέας δε σταμάτησε στιγμή όλα αυτά τα χρόνια να διατρανώνει ότι δολοφόνος του αντιστασιακού Γιάννη Χαλκίδη είναι ο πρώην χωροφύλακας Λεπενιώτης. Μιλήσαμε με τον Νάντη Χατζηγιάννη με αφορμή την αθώωσή του από την κατηγορία της συκοφαντικής δυσφήμισης έπειτα από μήνυση που κατέθεσε εναντίον του ο Αντώνης Λεπενιώτης. Όταν τελείωσε η συνέντευξη ήμασταν συγκινημένοι και γεμάτοι εικόνες. Στο βιβλίο του που μού χάρισε έγραψε "στο σύντροφο…".

-Βαριά κουβέντα, σχολίασα εγώ.

-Και εγώ δεν τη λέω εύκολα, απάντησε.

Εμείς οι νεότεροι θεωρούμε συχνά ηρωικές προηγούμενες εποχές και ήρωες τους πρωταγωνιστές. Εσείς τι πιστεύετε για τον εαυτό σας;

Κι εσείς στη θέση μου τα ίδια θα κάνατε.

Το τι κάνει ο καθένας στα δύσκολα δεν προκαταβάλλεται όμως…

Δίκιο έχεις. Δυστυχώς είδαν τα μάτια μου και τη μικροπρέπεια και τον καιροσκοπισμό πολλών αριστερών που σε εύκολες περιόδους το έπαιζαν αγωνιστές και κούρνιασαν στη χούντα. Κάποιοι "φτιάχτηκαν" κιόλας μετά τη χούντα. Αλλά το να κατηγορείς τους απλούς αριστερούς είναι τελείως κοντόφθαλμο όταν η ηγεσία της Αριστεράς είχε αφήσει τον κόσμο παντελώς ανέτοιμο για το ενδεχόμενο δικτατορίας. Υπήρχαν όμως και αυτοί που αγωνίστηκαν ενάντια στη χούντα από διάφορες θέσεις και γραμμές. Εγώ ήμουνα Λαμπράκης, ΚΚΕ, ΚΚΕ (εσ) και τώρα ανένταχτος. Οργίζομαι με την κατάσταση που διαμορφώθηκε από τις μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις που αντί να προωθούν τη δημοκρατία, τον έλεγχο και τη δίκαιη κατανομή του πλούτου, λυμαίνονται τον τόπο και απομυζούν τον ελληνικό λαό. Για εμένα το μόνο που θα πω είναι ότι τότε έκανα το χρέος μου και τους αγώνες μου δεν τους εξαργύρωσα. Επίσης, να ξέρετε και να μην ξεχνάτε ότι εμείς οι παλιοί ελπίζουμε ότι θα είστε συνεχιστές -και καλύτεροι από εμάς- στους αγώνες που έρχονται.

Κι εμείς αντλούμε από τους αγώνες της προηγούμενης γενιάς. Σαν μια νεανική κατά βάση οργάνωση δε θέλουμε να πετάξουμε τίποτα από τις παραδόσεις του αριστερού και λαϊκού κινήματος. Κάποιοι αγνοούν δήθεν τους αγώνες σας, το βιβλίο σας, ούτε καν ήρθαν στη δίκη που είχατε…

Όντως, συναντώ μια σιωπή και μικροψυχία από διάφορες μεριές της Αριστεράς. Μη νομίζεις πάντως ότι οι μοναδικές απουσίες στη δίκη ήταν από το χώρο του Περισσού. Το παράπονό μου δεν είναι προσωπικό. Αφορά κύρια τη μνήμη του Γιάννη Χαλκίδη.

Πείτε μας για τα γεγονότα τότε και για τη δίκη…

Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1967 ο Γιάννης Χαλκίδης και άλλοι σύντροφοι, με απόφαση της Κομματικής Οργάνωσης Θεσσαλονίκης, ενεργήσαμε βάζοντας δυναμίτες σε κολώνα της ΔΕΗ που τροφοδοτούσε τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης και προκλήθηκε ολιγόλεπτη διακοπή ρεύματος. Στόχος ήταν να σταλεί ένα μήνυμα σε Ελλάδα και εξωτερικό ότι υπάρχει αντίσταση. Στο κρησφύγετό μας στην οδό Φιλλελήνων έκανε έφοδο η ασφάλεια τα ξημερώματα της 5ης Σεπτεμβρίου. Αν ανοίγαμε την πόρτα θα μας είχαν καθαρίσει επί τόπου και τους τρεις που ήμασταν μέσα. Προσπαθήσαμε να διαφύγουμε και πυροβολούσαν στο ψαχνό. Ο Γιάννης, ένα δυνατό παλικάρι, είχε ήδη τραυματιστεί πριν βγούμε από το διαμέρισμα. Καθώς πηδούσαμε τους φράχτες για να ξεφύγουμε και ενώ ο Γιάννης δεν μπορούσε να περάσει ένα δίμετρο φράχτη, τον πλησίασε ο χωροφύλακας Λεπενιώτης και του άδειασε πισώπλατα το περίστροφο. Τον ποδοπατούσε ακόμα και την ώρα που ψυχορραγούσε! Εμένα με συλλάβανε και με βασάνισαν χωρίς έλεος. (Πίνει λίγο νερό για να μπορέσει να συνεχίσει…)

Είναι πολύ δύσκολο για εσάς να φέρνετε στη μνήμη σας αυτές τις φρικαλεότητες.

Όταν έγραφα το βιβλίο, σα χρέος μου απέναντι στο δολοφονημένο Γιάννη Χαλκίδη και απέναντι στους αγωνιστές που δεν προσκύνησαν, εδώ σ’ αυτό το γραφείο, πολλές φορές έκλαιγα μόνος μου, κλονίστηκε περισσότερο η υγεία μου από τη φόρτιση, έφτασα στο σημείο να κάνω εμετούς.

Καταδικάστηκε ο Λεπενιώτης για τις πράξεις του;

Μετά τη χούντα έγινε ευυπόληπτος πολίτης, εργολάβος οικοδομών, το καθίκι. Απαλλάχτηκε με βούλευμα από τη δικαστική χούντα της μεταπολίτευσης για την υπόθεση Χαλκίδη, αναιρέθηκε για δικονομικούς λόγους η καταδίκη του για βασανισμό των αντιστασιακών Κ. Πύρζα και Κ. Παπαδόπουλου και παραγράφηκε η μήνυσή μου ενάντια στον Λεπενιώτη και στους υπόλοιπους της ομάδας εφόδου του Καραμήτσου λόγω λήξης της προθεσμίας. Δυστυχώς για χρόνια μετά το ‘74 υπήρχε δικαστική χούντα και πέσαν στα μαλακά τα αποβράσματα του υποκόσμου και της αστυνομίας καθώς και οι ιθύνοντές τους.

Και σας έκανε μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση…

Συναντηθήκαμε τυχαία στο λεωφορείο στις 8/11/2004, διασταυρώθηκαν οι ματιές μας, είδα το ειρωνικό του βλέμμα. Οργισμένος φωνάζω για το ποιος είναι ο εν λόγω "κύριος". Στεκόταν προσοχή μπροστά μου το ανθρωπάκι και έτρεμε σαν το ψάρι. Τώρα πια δεν μπορούσε να με βασανίσει, να με απειλήσει ότι θα με σκοτώσει. Μετά από ενάμιση μήνα κατέθεσε μήνυση η οποία εκδικάστηκε στις 8 και 11/2/2008. Η αθώωσή μου με ομόφωνη απόφαση ήταν μια κάποια αποκατάσταση της μνήμης του Γιάννη Χαλκίδη. Αλλά, κατόπιν αναβολής, στις 18/11/2008 εκδικάζεται η αγωγή του Λεπενιώτη ενάντια σε εμένα και στον "Αγγελιοφόρο" ζητώντας για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης του 200.000 ευρώ. Τόσο αποτιμά το ήθος… Χαίρομαι που ήρθε στο δικαστήριο εκτός από τη γενιά μου και νεολαία. Μην ξεχάσετε ποτέ ότι άνθρωποι έδωσαν τη ζωή τους για μια καλύτερη Ελλάδα. Μην ξεχάσετε τον Ζεύγο, τον Λαμπράκη, τον Χαλκίδη, τον Τσαρουχά που δολοφονήθηκαν στη Θεσσαλονίκη, που ήταν άνδρο παρακρατικών…

τη συνέντευξη πήρε
ο Νίκος Νούλας