Συγκέντρωση εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς στο Σπόρτινγκ: Μια παρέμβαση (της ΚΟΕ) που τελικά δεν έγινε

Η ΚΟΕ παρευρέθηκε στη συγκέντρωση οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς στο Σπόρτινγκ (31/1/2009), αλλά δυστυχώς δεν της δόθηκε η δυνατότητα να παρέμβει. Δημοσιεύουμε τα σημεία της παρέμβασης που δεν έγινε:

1. Η συγκέντρωση αυτή γίνεται σε μια ιδιαίτερη στιγμή αγώνων και αντιστάσεων. Η ανασύνθεση και η ανασυγκρότηση της Αριστεράς έχει να κερδίσει από το αν οι διεργασίες της θα γίνονται σε ένα περιβάλλον αγώνων και κινητοποιήσεων παρά σε ένα άγονο περιβάλλον, όπου το κύριο ενδιαφέρον θα είναι στραμμένο σε εκλογικές αναμετρήσεις και καταγραφές. Παρά το πείσμα και την αντίθεση ορισμένων επιτελείων, η ενωτική και αντισεχταριστική διάθεση κερδίζει έδαφος μέσα στον κόσμο.

2. Πρέπει να εκτιμήσουμε σωστά τη φύση και το χαρακτήρα των σύγχρονων αντιστάσεων. Πρέπει να εκτιμήσουμε με ακρίβεια το συσχετισμό δύναμης. Υπάρχει κοινωνικό υποκείμενο που να απαιτεί ανατροπή και πολιτικό υποκείμενο ώριμο, μαζικό και επαναστατικό; Θέτουν μήπως το ζήτημα της ανατροπής του συστήματος, θέτουν ένα σαφή αντικαπιταλιστικό στόχο; Εάν ήταν έτσι, τα καθήκοντα, οι επιλογές και οι ιεραρχήσεις της Αριστεράς θα έπρεπε όντως να είναι διαφορετικά από αυτά που έχει π.χ. η ΚΟΕ, η οποία σ’ αυτήν την περίπτωση θα όφειλε να κάνει την αυτοκριτική της. Μήπως όμως είναι πιο κοντά στην πραγματικότητα η εκτίμηση ότι οι σύγχρονοι αγώνες θέτουν το ζήτημα της ανάπτυξης αντιστάσεων στην κρίση και στοχεύουν στην ανατροπή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών; Μήπως, έτσι, αναδεικνύουν με επιτακτικότητα την ανάγκη-προϋπόθεση να αποκτήσει η Αριστερά κοινωνική γείωση και να ξανακερδίσει τη χαμένη αξιοπιστία της μέσα από μεγάλες αλλαγές συνηθειών, αντιλήψεων και πρακτικών; Κι αν αυτό ισχύει, έχει ή δεν έχει νόημα η επιλογή της ΚΟΕ για στήριξη ενός εγχειρήματος σαν αυτό του ΣΥΡΙΖΑ και η πάλη μέσα και έξω από αυτό για την επιτυχία της ανασύνθεσης της Αριστεράς;

3. Σήμερα είναι αναγκαία μια στρατηγική, μια τακτική και ένα σχέδιο για την ανασυγκρότηση και ανασύνθεση της Αριστεράς με υπέρβαση των σημερινών υποκειμένων της, στο πλαίσιο οικοδόμησης της κομμουνιστικής Αριστεράς. Αυτό υποστηρίζει και προσπαθεί να υπηρετήσει η ΚΟΕ. Δηλαδή μια μετωπική λογική που λειτουργεί σαν μοχλός κινημάτων και αντιστάσεων όσων πλήττονται και θέλουν να αγωνιστούν, σαν μοχλός κοινωνικών μετώπων που θα υπολογίζονται από τον ταξικό αντίπαλο, και βεβαίως σαν πολιτικό μέτωπο και έκφραση αυτής της διεργασίας σε κεντρικό επίπεδο. Κρίσιμο σημείο αυτής της στρατηγικής-τακτικής είναι η έμφαση σε ολόκληρο το σχεδιασμό και τις πλευρές που αυτός καλύπτει, και όχι η υπαγωγή του σε εκλογικές σκοπιμότητες και εκλογικές ομπρέλες.

4. Το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ –που τόση πολεμική του ασκήθηκε από τους διοργανωτές– κατόρθωσε μέχρι σήμερα να εκφράζει μια αντισεχταριστική, ενωτική, ριζοσπαστική και κινηματική διακήρυξη και πράξη. Οι βασικές του συνιστώσες (ΣΥΝ και ΚΟΕ για παράδειγμα) έμπρακτα έχουν δείξει μια υπέρβαση χαρακτηριστικών που είχαν ένα προηγούμενο διάστημα, γεγονός που ωφέλησε ουσιαστικά το όλο εγχείρημα. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μέσα στους αγώνες, τους εκφράζει και τους υποστηρίζει και σε κοινοβουλευτικό επίπεδο, και συσπειρώνει γύρω του ένα αξιόλογο δυναμικό σε ολόκληρη τη χώρα. Το νέο στην πολιτική ζωή του τόπου είναι ακριβώς η ύπαρξη και το περπάτημα αυτού του εγχειρήματος, που η εμβέλειά του έχει ξεπεράσει τα στάνταρ της πάλαι ποτέ "ανανεωτικής Αριστεράς", δεν παρουσιάζει τη σήψη και αποσύνθεση άλλων τμημάτων της ευρωπαϊκής Αριστεράς, και συγκεντρώνει τη δριμεία επίθεση κέντρων του αστισμού – ιδιαίτερα εξαιτίας της κινηματικής του στάσης. Όλα αυτά ζητούν μια ερμηνεία την οποία δεν επιχειρούν οι διοργανωτές, αρκούμενοι σε επιθέσεις. Όλα αυτά δεν μπορούν να ακυρώνονται ή να διαστρεβλώνονται στο όνομα της καθαρότητας, του υποκειμενισμού, του ετεροκαθορισμού. Και εξηγούμεθα: Η πρωτοβουλία του Σπόρτινγκ προσπαθεί σε μικρογραφία να "αντιγράψει" το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, όσο αφορά το ενωτικό και κινηματικό. Ταυτόχρονα, η πρωτοβουλία κουκουλώνει τις εγγενείς ελλείψεις που έχει μέσω της απογείωσης από την πραγματικότητα, του βερμπαλισμού, των άδικων επιθέσεων στο ΣΥΡΙΖΑ, που καταλήγουν σε μια αντιενωτική και ουσιαστικά σεχταριστική στάση.

5. Πολλά θα κριθούν από το πόσο κόσμο θα εμπλέξουμε στη διαδικασία της ανασύνθεσης της Αριστεράς, σε ποια κατεύθυνση και προσανατολισμό. Με την έννοια αυτή, μια ευρύτερη συνάντηση –και όχι απόκλιση– των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ και της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, μια αριστερή διεύρυνση ενός εγχειρήματος σαν αυτό του ΣΥΡΙΖΑ, θα ήταν κάτι που θα άλλαζε παραπέρα τον πολιτικό χάρτη της χώρας, θα άλλαζε τα πράγματα στην Αριστερά, θα καθιστούσε τις ριζοσπαστικές δυνάμεις της Αριστεράς ιδιαίτερα χρήσιμες, θα άνοιγε νέους δρόμους. Οι 3 αριστερές σε μια χώρα, και μάλιστα πολυδιασπασμένες και ανταγωνιζόμενες μεταξύ τους, δεν δείχνουν κατάσταση πνευμάτων και σχέδιο που να συμβαδίζει με την ανάγκη να αλλάξουν οι συσχετισμοί. Μάλλον δείχνουν απουσία πολιτικής γραμμής, στρατηγικής και τακτικής, σχεδιασμού.

6. Μόλις πριν λίγες μέρες κυκλοφόρησε πλατιά στη Γαλλία μια κοινή ενωτική διακήρυξη. Την υπογράφουν κόμματα, οργανώσεις και κινήσεις από όλο το φάσμα της Αριστεράς, μέχρι και ελευθεριακοί-αντιεξουσιαστές. Η διακήρυξη αυτή κλείνει ως εξής: "Οι απεργίες και διαδηλώσεις όπως αυτή της 29ης Γενάρη εκφράζουν την οργή και διευρύνουν τους αγώνες. Μια παλλαϊκή απάντηση επείγει. Δεσμευόμαστε να θέσουμε όλες μας τις δυνάμεις υπέρ της σύγκλισης των αγώνων ενάντια στις απολύσεις, την ακρίβεια, την ανεργία και τις προσωρινές μορφές απασχόλησης, και υπέρ της υπεράσπισης και διεύρυνσης των δημόσιων υπηρεσιών. Ήρθε η ώρα!" Προχτές έγινε αυτή η μεγάλη απεργία στην Γαλλία. Τρία εκατομμύρια άνθρωποι πήραν μέρος στις διαδηλώσεις. Εμείς συμφωνούμε με τη διακήρυξη και τη γραμμή που αποπνέει. Και στην Ελλάδα θα ήταν χρήσιμες τέτοιες πρωτοβουλίες, και όχι οι ξεχωριστές συγκεντρώσεις για κάθε θέμα και ο διαχωρισμός στο όνομα της καθαρότητας των στόχων [βλέπε ολόκληρη την ενωτική διακήρυξη στη σελίδα 28 της εφημερίδας].

7. Σε κάθε περίπτωση, επιμένουμε πως πρέπει να βρεθούν κανάλια και δρόμοι συντονισμού και κοινής πορείας σε μια κατεύθυνση ρεαλιστική, κοινωνικά γειωμένη, ανατρεπτική και χρήσιμη για την κοινωνία, μακριά από σεχταρισμούς και παγίδες της μικροπολιτικής. Η όσμωση της Αριστεράς δεν κάνει κακό. Αντίθετα, στις σημερινές συνθήκες, και ιδιαίτερα μέσα στην κρίση, παίζει θετικό ρόλο. Συναντηθήκαμε ήδη σε διάφορα μέτωπα και κινητοποιήσεις. Δεν θα ήταν λοιπόν καθόλου αφύσικο να καταγραφεί μια ενότητα και μια αντιπαράθεση – όχι όμως με όρους οπαδικούς, αλλά ουσιαστικά πολιτικούς.

Στο Σπόρτινγκ…

Στο Σπόρτινγκ συγκεντρώθηκαν αρκετοί άνθρωποι. Οι πιο πολλοί από πραγματικό ενδιαφέρον, άλλοι από περιέργεια. Εκεί φάνηκε πως οι διοργανωτές θέλησαν να το επενδύσουν σε μια "συγκρότηση" της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς στην Ελλάδα, και φρόντισαν να ρίξουν το κύριο βάρος στην περιχαράκωση αυτής της Αριστεράς απέναντι στις άλλες, και ιδιαίτερα απέναντι στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ. Οι ομιλίες που έγιναν κινούνταν σε μια λογική "άσπρο-μαύρο", διαστρέβλωναν συστηματικά τις θέσεις και τοποθετήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, και τον ταύτιζαν πλήρως με τον ΣΥΝ. Τρία θα είναι τα βασικά χαρακτηριστικά της κίνησης αυτής:

α) Ο σεχταρισμός και η περιχαράκωση. Θέλουν να διαχωρίζονται από την υπόλοιπη Αριστερά, προσπαθούν να μονοπωλήσουν το "αντικαπιταλιστική Αριστερά", και καταφέρονται με ιδιαίτερη σφοδρότητα ενάντια στο ΣΥΡΙΖΑ.

β) Ο υποκειμενισμός. Ταυτίζουν την ύπαρξή τους με την ύπαρξη κινήματος, υπερθεματίζουν για το ρόλο τους σε κάθε αντίσταση (ακόμα και εκεί που δεν έχουν καμία παρουσία), αδυνατούν να εκτιμήσουν σωστά τους συσχετισμούς δύναμης και το τι παίζεται κάθε φορά.

γ) Ο οπορτουνισμός. Στην πρωτοβουλία παίρνουν μέρος 10 οργανώσεις που κάθε άλλο παρά συμφωνούν σε όλα, ταυτόχρονα όμως εμφανίζονται και με "μάξιμουμ πλαίσιο" (αντικαπιταλισμός, επανάσταση κ.λπ.). Έτσι, θα δούμε διάφορους σαλταδορισμούς – καπέλα – οπορτουνισμούς – ηγεμονισμούς στην προσπάθεια να διατηρηθεί συγκολλημένο αυτό το ετερογενές μίγμα.

Η έλλειψη κοινωνικής γείωσης και η απουσία από την κεντρική σκηνή (και άρα η έλλειψη των πιέσεων που τροφοδοτούν αυτοί οι δύο παράγοντες) θα μεγεθύνει αυτά τα χαρακτηριστικά. Υπάρχουν όλοι οι όροι να ξαναπαρουσιαστεί η γνωστή εικόνα διαφόρων εκλογικών συνεργασιών και δοκιμασιών της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Και το ΜΕΡΑ ήταν κάτι τέτοιο, και το ΕΝΑΝΤΙΑ παρουσιάστηκε ως "η" λύση, το ίδιο η Μαχόμενη Αριστερά πριν από χρόνια, χωρίς να καρπίσουν.

Επί της ουσίας, σημάδια υπέρβασης δεν υπήρξαν, δεν διαφάνηκαν. Με δυο λόγια, η πρωτοβουλία χαρακτηρίζεται από αυτοαναφορά (εμείς, ο επαναστατικός και πούρος πόλος) και φυσικά από ετεροκαθορισμό (έντονη επίθεση στο ΣΥΡΙΖΑ, επιφανειακή αντιγραφή)…