Σκανδαλολογία και Αριστερά, του Χρίστου Καραμάνου

Η σκανδαλολογία δεν αποτελεί προνομιακό πεδίο για την Αριστερά, λένε ορισμένοι σύντροφοι. Είναι εν μέρει σωστή και εν μέρει λανθασμένη αυτή η εκτίμηση. Κατ’ αρχήν η Αριστερά οφείλει να διαχωριστεί από τη δικομματική μέθοδο διαχείρισης των σκανδάλων, που οδηγεί στη συγκάλυψη των ίδιων των σκανδάλων αλλά και στον αποπροσανατολισμό του λαού. Αυτή είναι όμως η μία πλευρά. Ταυτόχρονα η Αριστερά οφείλει να αναδείξει το ότι τα σκάνδαλα δεν είναι ένα εξωτερικό χαρακτηριστικό του συστήματος, μια παρεκτροπή, αλλά συνδέονται οργανικά με τον πυρήνα του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού. Ότι η τεράστια κερδοφορία επιχειρηματικών ομίλων στηρίζεται σε προκλητικές σε βάρος του δημόσιου συμφέροντος ρυθμίσεις του πολιτικού κόσμου. Γι’ αυτό πληρώνουν τις μίζες. Αυτή είναι η γενεσιουργός αιτία των σκανδάλων. Φυσικός αυτουργός: ο δικομματισμός. Ηθικός αυτουργός: ο νεοφιλελευθερισμός.

Η Αριστερά θα έπρεπε να αναδείξει αυτήν την πλευρά με πολύ μαζικό τρόπο. Να θυμίσει τον ατέλειωτο κατάλογο των πραγματικών σκανδάλων. Από τις “ρυθμίσεις” των χρεών των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων, από την φορολογική ασυλία του μεγάλου κεφαλαίου, των εφοπλιστών και τις εκκλησίας, από τις κρατικές προμήθειες που είναι πάρτι για κάθε SIEMENS, από τα καρτέλ της κάθε ΔΕΛΤΑ, που φτωχαίνουν το λαϊκό εισόδημα, από τη νόμιμη ληστεία των τραπεζών, από τα 28 δις που χαρίζονται στις τράπεζες, από τα χρέη των μεγάλων ΜΜΕ και των ΠΑΕ που χαρίζονται, μέχρι το πιο μεγάλο σκάνδαλο που είναι η καθήλωση των μισθών και η διαρκής παραγωγή αντεργατικών νόμων. Η ατιμωρησία για τα εργατικά ατυχήματα, για τις δολοφονίες των εργατών, η ατιμωρησία για την “ζαρντινιέρα” και την Κούνεβα.

Με μια φράση η Αριστερά οφείλει να θυμίζει ότι τα σκάνδαλα είναι η άλλη (και αναπόσπαστη) όψη της φτώχειας, της ανεργίας, της κοινωνίας των 600 ευρώ. Να συνδέει αυτήν την τοποθέτηση με το κεντρικό στόχο της ανατροπής του νεοφιλελευθερισμού. Ταυτόχρονα δε να διεκδικήσει την άμεση κατάργηση τόσων και τόσων συγκεκριμένων ρυθμίσεων, που γεννούν σκάνδαλα αλλά και να προβάλλει την δυνατότητα να υπάρξουν εναλλακτικές λύσεις με πυρήνα το δημόσιο, τις εθνικοποιήσεις, τον κοινωνικό έλεγχο.

Δεν είναι σε αυτή τη ρότα η Αριστερά. Η πλευρά του ΚΚΕ, αφού κάνει τη γενικόλογη τοποθέτηση ότι στον καπιταλισμό πάντα θα υπάρχουν σκάνδαλα, οδηγείται στο να μην κάνει τίποτα για το ζήτημα. Δεν έχει αιχμές. Δεν αξιοποιεί την αγανάκτηση που γεννιέται στον κόσμο, όταν ξεσπάει πχ το Βατοπαίδι ή η SIEMENS ή οι συμβάσεις του Κόκαλη. Αγανάκτηση, που μπορεί κάλλιστα να αξιοποιηθεί κινηματικά και πολιτικά α) για καταργηθούν συγκεκριμένες ρυθμίσεις –κι αυτό είναι κέρδος για το λαό- και β) για να τρωθεί σε ευρύτερη κλίμακα η ηγεμονία του αστισμού, του δικομματισμού και του νεοφιλελευθερισμού. Αδυνατεί άραγε η ηγεσία του ΚΚΕ να σκεφθεί το στοιχειώδες, ότι δηλαδή μπορεί σήμερα να είναι μάλλον δύσκολο να απαλλαγεί η συνείδηση του λαού από τη φενάκη του κεφαλαίου (ότι δηλαδή το κέρδος είναι μια εύλογη συνέπεια του κεφαλαίου) αλλά είναι απολύτως απλό να αντιληφθεί τη σκανδαλώδη λειτουργία του κεφαλαίου; Δεν είναι άραγε αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, όταν στις τωρινές συνθήκες του παγκοσμιοποιημένου μονοπωλιακού καπιταλισμού, η σκανδαλώδης λειτουργία έχει γίνει κυριολεκτικά η άλλη όψη της κερδοφορίας; Πρακτικά, η στάση της ηγεσίας του ΚΚΕ, η γενικόλογη καταγγελία του καπιταλισμού, δίνει χώρο στον επιχειρηματικό και στον πολιτικό κόσμο να συνεχίζει τις πρακτικές του. Σε κάθε κρίση του συστήματος (τα σκάνδαλα είναι αναμφισβήτητα σημάδι κρίσης) η ηγεσία του ΚΚΕ διευκολύνει το σύστημα. Το ζήσαμε αυτό και στην εξέγερση του Δεκέμβρη. Τα συγχαρητήρια από τον αστικό κόσμο προς το ΚΚΕ, ως αποδεικνύεται, έχουν βαθύτερες ρίζες.

Από την άλλη μεριά, η έχουσα “ευρωπαϊκό προσανατολισμό” Αριστερά, τείνει να θεωρήσει τα σκάνδαλα σαν μεμονωμένα περιστατικά, που δεν σχετίζονται με τον πυρήνα του συστήματος. Θεωρεί ότι είναι εφικτός ένας “ηθικός καπιταλισμός”. Εγκλωβίζεται στον κοινοβουλευτισμό και το λεγκαλισμό. Δεν θέλει να αντιληφθεί ότι έτσι δουλεύει το σύστημα και ότι απαιτείται μια γραμμή ρήξης –κι όχι μια γραμμή κεντροαριστερής ηθικοποίησης, ενδεχόμενο εντελώς εξωπραγματικό.

“Βάλτε όλες τις συμβάσεις στο Διαδίκτυο, εδώ ούτε στη Βουλή δεν δίνουν τα πιο σημαντικά κομμάτια τους. Κι όλες τις πληρωμές προς τους μεγαλοπρομηθευτές του Δημοσίου. Σταματείστε τις ιδιωτικοποιήσεις. Εδώ και τώρα εθνικοποίηση του ΟΤΕ, και έλεγχος από την κοινωνία. Δημόσιος φορέας πληροφορικής, κι όχι προμήθειες από τη SIEMENS (που κλείνει και τα εργοστάσια της) -μπορούμε και μόνοι μας, δεν την έχουμε ανάγκη. Δημόσιος φορέας στην Ακτοπλοϊα. Και τα πλοία να φτιάχνονται εδώ, σε εθνικοποιημένα ναυπηγεία. Αυστηρά πρόστιμα στα καρτέλ, χωρίς να τα σβήνετε μετά. Συνεταιρισμοί των κτηνοτρόφων, να μην μένουν έρμαια σε κάθε ΔΕΛΤΑ. Αλλά συνεταιρισμοί με έλεγχο από τους παραγωγούς, όχι από τα δικομματικά τρωκτικά. Εδώ και τώρα φορολογείστε την Εκκλησία. Προστατέψτε τη δημόσια γη και τα δάση”.

Ενδεικτική η αναφορά. Αλλά, αυτόν τον τόνο όφειλε να βάλει η Αριστερά μέσα στην κοινωνία. Έτσι να δράσει. Για να μην πληρώσει η κοινωνία την κρίση τους. Για να μην πληρώσει η κοινωνία τα σκάνδαλα τους.

Χρίστος Καραμάνος