Σχέδιο “σωτηρίας” της Κορώνειας με… κουβαλητό νερό, της Χριστίνας Κωστοπούλου

Η επαναχάραξη ενός πολιτικού χάρτη έχει επιβληθεί αναρίθμητες φορές στην πορεία της ιστορίας από πολέμους, επαναστάσεις ή διακρατικές συμφωνίες. Ο Νομός Θεσσαλονίκης, ωστόσο, πρωτοτυπεί, αξιώνοντας αυτή τη φορά την επανασχεδίασή του στους γεωφυσικούς χάρτες. Και επειδή ο έχων δύο λίμνες οφείλει να χαρίζει τη μία, η Κορώνεια πέθανε – ζήτω η Κορώνεια!

Η –κατ’ ευφημισμόν πλέον– λίμνη ατενίζει το χειμώνα που έρχεται από τον ακάλυπτό της πυθμένα. Το νερό έχει φύγει κι έχει αφήσει πίσω του ένα κραταιό βασίλειο παθογόνων μικροοργανισμών που, αφού εξόντωσαν πουλιά και ψάρια, θρονιάστηκαν για τα καλά στο βούρκο που έχει απομείνει και, σύμφωνα με τους ειδικούς επιστήμονες (γεωλόγους και βιολόγους) από το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, αναμένουν τις επόμενες πολυπόθητες σταγόνες νερού που θα τους επιτρέψουν να ξαναδραστηριοποιηθούν! Και, καταπώς μας το ’ταξε η νομαρχία Θεσσαλονίκης, αυτές δε θ’ αργήσουν να καταφθάσουν, καθώς τα έργα… υδροδότησης της λίμνης έχουν πια αρχίσει να δρομολογούνται. Κάποια κυβικά θα κουβαλήσουν μετά την εκτροπή τους οι χείμαρροι Κάτω Σχολαρίου και Λαγκαδικίων και κάποια ακόμη θα έρθουν ως μποναμάς από τη Βόλβη, μέσα από μια "ενωτική τάφρο" που θα συνδέει τις δύο λεκάνες (και ανάθεμα αν δεν μολύνει και την, υγιή για την ώρα, Βόλβη).

Αφού πρώτα πέρασαν περισσότερα από 10 χρόνια απραξίας, τα αρμόδια (νομαρχιακά) χείλη ανακοινώνουν την έναρξη των έργων που θα αναστήσουν το κουφάρι της Κορώνειας. Η κατασκευή ενωτικής τάφρου με τη Βόλβη, τα έργα ορεινής υδρονομίας, η εκβάθυνση του πυθμένα (ο οποίος έχει δεχθεί αποθέσεις φερτών υλών, με αποτέλεσμα να ανέλθει σε ψηλότερη στάθμη), η κατασκευή δυτικού αναχώματος μήκους 6,2 χιλιομέτρων, η δημιουργία προϋγροτόπου και η διαρκής καταγραφή και παρακολούθηση των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών της λίμνης θα απορροφήσουν τη μερίδα του λέοντος από τα 80 εκατομμύρια ευρώ που προβλέπεται να δαπανηθούν. Στο σχέδιο σωτηρίας εντάχθηκε και η σύνδεση του βιολογικού καθαρισμού της πόλης του Λαγκαδά με αποχετευτικό δίκτυο, ώστε η ήδη κατασκευασμένη μονάδα επεξεργασίας των αστικών λυμάτων να πάψει να χάσκει αχρησιμοποίητη και να αρχίσει επιτέλους να λειτουργεί.

Γη και ουρανός, λοιπόν, (φημολογείται ότι) θα κινηθεί, προκειμένου να ξαναγεμίσουμε τη λίμνη που αδειάσαμε. Ωστόσο, η επιστημονική κοινότητα κραυγάζει εναγωνίως ότι και πάλι για μια τρύπα στο νερό κοπιάζουμε: η διοχέτευση νερού στο μολυσμένο πυθμένα, πριν από οτιδήποτε άλλο, θα αναζωπυρώσει τη δράση των κυανοβακτηρίων, που εντοπίζονται εκεί σε συγκεντρώσεις ρεκόρ. Και αν σήμερα τα πουλιά δεν πλησιάζουν, καθώς νερό δεν βλέπουν για να τα ξεδιψάσει, η πλήρωση του ταμιευτήρα με κουβαλητό νερό αρχικά θα τα ξαναπροσελκύσει και κατόπιν θα τα εξοντώσει.

Ανεξάρτητα από το κόστος του εγχειρήματος, λοιπόν, οι ομάδες ερευνητών από το ΑΠΘ θεωρούν μονόδρομο την απομάκρυνση του επιφανειακού στρώματος του πυθμένα. Μόνο έτσι, δηλώνουν σε όλους τους τόνους, υπάρχει ελπίδα η Κορώνεια να αναγεννηθεί ως μια υγιής λίμνη, που θα ξαναπάρει τη θέση της στον κύκλο ζωής του ευρύτερου οικοσυστήματος και όχι στον κύκλο εξόντωσής του.

Και ενώ κάποιες φωνές αρχίζουν να αναρωτιούνται φωναχτά μήπως ο δρόμος που έχουν πάρει τα πράγματα δεν έχει πλέον επιστροφή και τα προγραμματιζόμενα έργα δεν είναι παρά μια πολυδάπανη υπεκφυγή, η προοπτική της οριστικής ξήρανσης ζωγραφίζεται με μελανά χρώματα. Σε μια τέτοια περίπτωση, αναμένεται η θερμοκρασία της περιοχής να ανέβει κατά 3 έως 4 βαθμούς Κελσίου, ο ευρύτερος βιότοπος να αλλάξει δραματικά, ενώ η προοδευτική ταπείνωση του υδροφόρου ορίζοντα θα αναγκάσει σε ολοένα βαθύτερες γεωτρήσεις και παράλληλα θα φέρει μεγάλες αυλακώσεις στο έδαφος και καθιζήσεις στη γύρω περιοχή.

Η Χριστίνα Κωστοπούλου είναι πολιτικός μηχανικός