Τα στερνά “δικαιώνουν” τα πρώτα; του Γιάννη Σκαλιδάκη

Με αφορμη την εκδηλωση για τα 40 χρονια απο τη διασπαση του ΚΚΕ

Πραγματοποιήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου η εκδήλωση της Νεολαίας Συνασπισμού για τα 40 χρόνια από τη διάσπαση του ΚΚΕ σε μια αίθουσα γεμάτη τόσο από ανθρώπους που έζησαν και ίσως έδρασαν τότε, όσο και από αρκετούς νέους και νέες. Δεν μπορεί κανείς παρά να αποτιμήσει θετικά την πραγματοποίηση τέτοιων εκδηλώσεων για την ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος -όπως και αυτή για τον Νίκο Μπελογιάννη- και μάλιστα την οργάνωσή τους από τη νεολαία, η οποία είναι και παρούσα και τις παρακολουθεί με ενδιαφέρον. Τα ζητήματα ανοίγουν λοιπόν, έστω με καθυστέρηση, και πολλοί – πλην των Λακεδαιμονίων του ΚΚΕ βεβαίως-, παρασυρμένοι από τα θετικά αποτελέσματα της ενωτικής δράσης στο πολιτικό επίπεδο, θεωρούν ότι είναι ευνοϊκή η συγκυρία για να επουλωθούν τα τραύματα του παρελθόντος.

Σε αυτό το σημείο όμως μπαίνουν τα πρώτα ερωτήματα. Η πολιτική ενότητα, και μάλιστα ο σημερινός ΣΥΡΙΖΑ ως έκφρασή της, λύνει το πρόβλημα των ιδεολογικών διαφωνιών; Διότι κάπως έτσι θα μπορούσε να εκληφθεί το πάνελ με τον Νίκο Βούτση ως εκφραστή της πάλαι ποτέ "ανανεωτικής πτέρυγας" και τον Παναγιώτη Λαφαζάνη ως εκπρόσωπο των προερχόμενων από το ΚΚΕ. Οι πιο θεωρητικοί, που άνοιξαν και τη συζήτηση, πάλι ήταν μοιρασμένοι, με τον Τάσο Τρίκκα από τη μια και τον Ευτύχη Μπιτσάκη από την άλλη. Το γενικό συμπέρασμα κυμαινόταν από μια διάθεση υπέρβασης των "παλιών διαφωνιών" μπροστά στο πρόταγμα της ενότητας και των νέων καθηκόντων κλπ, έως την ενδιαφέρουσα προσπάθεια από τον Βούτση δικαίωσης της "ανανεωτικής πτέρυγας" – μέσα από τον ΣΥΡΙΖΑ, βεβαίως, που σε τελευταία ανάλυση εκφράζει το ανανεωτικό πρόγραμμα…

Αλήθεια, γιατί θα έπρεπε να αισθάνεται δικαιωμένη είτε η μια είτε η άλλη πλευρά; Το πολιτικό πρόγραμμα ποιας από τις δύο επιβεβαιώθηκε μέσα στους αγώνες και είχε επιτυχίες για το λαϊκό παράγοντα; Και στην Ελλάδα και παγκόσμια. Διότι υπήρξε η ήττα, όπως τόνισε ο Π. Λαφαζάνης, και "ηττηθήκαμε όλοι μαζί", αλλά δεν ακούσαμε το γιατί. Για να είμαστε ξεκάθαροι, δεν ακούσαμε καμία αυτοκριτική για τις επιλογές είτε του "υπαρκτού σοσιαλισμού" είτε του "ευρωκομμουνισμού". Και χωρίς αυτοκριτική από την κάθε πλευρά, θεωρήθηκε περιττή και η κριτική προς τους άλλους. Αφού "μαζί ηττηθήκαμε" και "έχουμε νέα καθήκοντα", μάλλον… "περασμένα, ξεχασμένα". Και το ΚΚΕ πού θα πάει, θα ενδώσει και αυτό.

Όσο μας αφορά, η ιδεολογική αντιπαράθεση είναι πολύ σοβαρή υπόθεση και αφορά και το πρόγραμμα της Αριστεράς για το μέλλον. Χρειάζεται λοιπόν συγκεκριμένη κριτική και αυτοκριτική. Υπάρχουν τέτοια παραδείγματα, όπως αυτό του Κώστα Κάππου που στάθηκε αυτοκριτικά, συγκεκριμένα στο εγχείρημα της Σοβιετικής Ένωσης, που υποστήριξε μέσα από το ΚΚΕ. Δεν είναι αυτοκριτική ούτε κριτική όμως η γενίκευση που ερμηνεύει τις διαφωνίες στο κομμουνιστικό κίνημα με σχήματα όπως "λαογενές" και "ξενόφερτο" στοιχείο διαχρονικά από την ίδρυση του ΚΚΕ έως τη διάσπαση του ‘68, όπως υποστήριξε ο Τ. Τρίκκας, ούτε αποδίδοντάς τα σε ένα πανταχού παρόν πλέγμα "σεχταρισμού – οπορτουνισμού" όπως θεωρεί ο Ε. Μπιτσάκης. Και για μιλήσουμε πάλι συγκεκριμένα, ποια θέση κράτησαν και οι μεν και οι δε στα γεγονότα που εκτυλίσσονταν γύρω τους το 1968; Για παράδειγμα, σε όλο τον κόσμο η νεολαία, και όχι μόνο, αμφισβητούσε ριζοσπαστικά το πολιτικό και κοινωνικό σύστημα και στη Δύση και στην Ανατολή. Έμπνευση αυτών των αγώνων ήταν το Βιετνάμ και οι απελευθερωτικοί αγώνες στον Τρίτο Κόσμο, το παράδειγμα του Τσε Γκεβάρα και η Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα. Δεν ήταν, εξ όσων γνωρίζουμε, ούτε ο "ευρωκομμουνισμός" ούτε η Σοβιετική Ένωση. Και είναι κάπως βαρύ οι υποστηρικτές της "ανανεωτικής πτέρυγας" από τη μια να μην αρνούνται ότι και οι "δικοί" τους ζητούσαν τη στήριξη της Μόσχας, και από την άλλη να προσπαθούν να εμφανιστούν σαν συνέχεια των αγώνων της δεκαετίας του ’60. Και μάλιστα μπροστά σε μια νεολαία που θέλει να μάθει και να συγκροτηθεί ιδεολογικά.

Καταλήγοντας, καλώς ανοίγουν τα ζητήματα αλλά όχι για να κλείσουν με συμψηφισμούς. Η ιδεολογική αντιπαράθεση είναι αναγκαία και δεν επηρεάζεται από την όποια συγκυρία, όσο καλοπροαίρετους και να μας κάνει. Ίσως η πόρτα άνοιξε, αλλά τα πρώτα βήματα δεν έγιναν ακόμη.

Γιάννης Σκαλιδάκης