ΧΟΛΙΓΟΥΝΤ: ΜΙΑ ΑΠΕΡΓΙΑ ΣΤΗΝ “ΚΑΡΔΙΑ” ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ… ΜΟΝΤΕΛΟΥ, της Μαρίας Ξυλούρη

Κινητοποιήσεις στο Χόλιγουντ

Μια απεργία στην "καρδιά" του αμερικάνικου… μοντέλου

Της Μαρίας Ξυλούρη

Εδώ και έντεκα βδομάδες το Χόλιγουντ κραδαίνει πικέτες με τη λέξη "απεργία". Οι γραφιάδες του αποφάσισαν να μάς θυμίσουν ότι ακόμα και στην πλέον βαριά βιομηχανία των ΗΠΑ υπάρχει συνδικαλισμός.

Η απεργία ξεκίνησε στις 5 Νοεμβρίου του 2007, μετά τη λήξη της εργασιακής συμφωνίας μεταξύ της ένωσης των συγγραφέων και των στούντιο (ένας τύπος "συλλογικής σύμβασης" που ανανεώνεται σε τριετή βάση). Οι απεργοί ανέρχονται στους 12.000, μέλη των δύο συνδικάτων που υπάρχουν στις ΗΠΑ για σεναριογράφους-κειμενογράφους που εργάζονται στο ραδιόφωνο, την τηλεόραση και το σινεμά της χώρας, ενώ έχουν και τη συμπαράσταση των ηθοποιών, ενόψει της λήξης της δικής τους συμφωνίας το καλοκαίρι του 2008.

Από τους Δημοκρατικούς, όλοι οι υποψήφιοι για το χρίσμα του υποψήφιου προέδρου έσπευσαν να δηλώσουν τη συμπαράστασή τους στους απεργούς, ενώ ακόμη κι ο ρεπουμπλικάνος Τζουλιάνι πρότεινε για τον εαυτό του το ρόλο του διαμεσολαβητή. Γιατί τόση προθυμία; Μα, απλούστατα, είναι πολλά τα λεφτά, Άρη: σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΝΒC, για παράδειγμα, για το διάστημα από την αρχή της απεργίας μέχρι τις 13 Γενάρη, το οικονομικό κόστος αγγίζει το 1 δισ. δολάρια.

Το Χόλιγουντ χωρίς ιστορίες

Στην ουσία, το προϊόν του Χόλιγουντ είναι οι ιστορίες του. Για αυτό και η δουλειά των γραφιάδων –αν και ακόμα και οι πιο επιτυχημένοι ανάμεσά τους απολαμβάνουν πολύ λιγότερη προβολή και οικονομική ευμάρεια από τους ηθοποιούς και τους σκηνοθέτες, πόσω μάλλον από τα ίδια τα στούντιο– είναι η ραχοκοκαλιά των τηλεοπτικών σειρών (φανταστείτε το Lost χωρίς σενάριο), των ταινιών αλλά και των ζωντανών σόου που προβάλλει η αμερικανική τηλεόραση.

Σε αυτά τα τελευταία τα αποτελέσματα της απεργίας ήταν άμεσα, καθώς διέκοψαν τις εκπομπές – τι να σού κάνει ο κάθε Τζον Στιούαρτ χωρίς το κείμενο που θα τον τροφοδοτήσει με δηλητηριώδεις ατάκες; Τα περισσότερα πιέστηκαν να ξαναβγούν στον αέρα αρχές του Γενάρη, με ή χωρίς κειμενογράφους. Οι συνέπειες στην υπόλοιπη βιομηχανία δεν είναι άμεσα ορατές στον θεατή, καθώς τα "στοκαρισμένα" σενάρια είναι αρκετά για ένα εξάμηνο ακόμα. Ωστόσο η παραγωγή έχει σταματήσει, και θα χρειαστεί αρκετός χρόνος για να καλυφτεί το χαμένο έδαφος όταν λήξει η απεργία.

Το κορυφαίο, πάντως, στιγμιότυπο της απεργίας μέχρι στιγμής ήταν οι φετινές Χρυσές Σφαίρες: αντί της συνηθισμένης λαμπρής απονομής τα βραβεία ανακοινώθηκαν σε συνέντευξη Τύπου, αφού εν μέσω των κινητοποιήσεων ούτε κειμενογράφοι βρέθηκαν για να γράψουν το σόου, ούτε προσκεκλημένοι πείστηκαν να κάνουν την εμφάνισή τους, ούτε καν οι ίδιοι οι υποψήφιοι θα έρχονταν για να παραλάβουν τα βραβεία τους. Κατάσταση που προκάλεσε έντονη ανησυχία για την τύχη της επερχόμενης απονομής των Όσκαρ (την οποία στο παρελθόν δεν εμπόδισε ούτε ο πόλεμος): μια απλή ανακοίνωση στο στιλ των Χρυσών Σφαιρών, χωρίς κόκκινα χαλιά, αστραφτερές τουαλέτες και δακρύβρεχτους ευχαριστήριους λόγους, θα ήταν κάτι το πρωτοφανές. (Την ώρα, πάντως, που γράφονται αυτές οι γραμμές φαίνεται ότι η απεργία οδεύει προς τη λήξη της, και άρα μάλλον ούτε φέτος θα γλιτώσουμε από τις τουαλέτες).

Μια "καυτή" πίτα

Το βασικό σημείο τριβής είναι το αίτημα των σεναριογράφων να αυξηθούν τα ποσοστά που τούς αναλογούν από την αγορά του DVD καθώς και από τη διακίνηση μέσω διαδικτύου. Η αγορά του DVD είναι αυτή τη στιγμή πολύ επικερδέστερη από τις εισπράξεις στα ταμεία των κινηματογράφων, για παράδειγμα – αποφέρει τα διπλάσια κέρδη, αν όχι παραπάνω. Όσο για τη διακίνηση από το διαδίκτυο (μέσω downloading και streaming), είναι το μέλλον της αγοράς, αφού υπολογίζεται ότι θα υποσκελίσει, τελικά, το DVD. Οι σεναριογράφοι δεν φαίνονται διατεθειμένοι να επαναλάβουν τα λάθη της δεκαετίας του ‘80, όταν δέχτηκαν μηδαμινά ποσοστά από την καινούργια, τότε, αγορά του βίντεο. Ζητούν την επαναδιαπραγμάτευση συμφωνιών που, στην ουσία, δεν έχουν αλλάξει μετά τη μετάβαση στο DVD, αν και τα οικονομικά μεγέθη εν τω μεταξύ έχουν εκτιναχθεί. Οι εταιρείες, από την άλλη, δεν βλέπουν κανένα λόγο να τούς δώσουν μεγαλύτερο κομμάτι μιας τόσο "καυτής" πίτας. Δηλώνουν πρόθυμες να διαπραγματευτούν για ό,τι άλλο, πλην αυτού.

Οι κειμενογράφοι θέτουν εμμέσως πλην σαφώς ένα ακόμα ζήτημα – την ταξική διαστρωμάτωση εντός της ίδιας της βιομηχανίας. Τα εκατομμύρια αφορούν, εκτός από τα στούντιο, ελάχιστους ακόμα στο Χόλιγουντ – τους πολύ διάσημους, που όμως δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Κάτω από τη θάλασσα, πολύ περισσότεροι εργαζόμενοι της βιομηχανίας του θεάματος –όχι μόνο οι γραφιάδες– φυτοζωούν σε έναν από τους πλέον ανασφαλείς χώρους, όπου τα διαστήματα ανεργίας είναι μεγάλα και συνηθισμένα και η "καλή" είναι ένα όνειρο που δύσκολα πιάνεται. Αν, πάλι, δεν μας συγκινούν αυτά, μπορούμε απλώς να διασκεδάσουμε με το –όχι και τόσο– ανέκδοτο "συνδικαλισμός στο Χόλιγουντ".