Ποια η προωθητική δύναμη του “μοντέλου Τσίπρα”; του Ρούντι Ρινάλντι

Ολοκληρωθηκε το 5ο συνεδριο του ΣΥΝ

Σε κλίμα αισιοδοξίας έκλεισαν οι εργασίες του 5ου συνεδρίου του ΣΥΝ με την εκλογή του νέου προέδρου του κόμματος, του Αλέξη Τσίπρα, που συγκέντρωσε το 70,4% των συνέδρων (έναντι 28,5% του Φώτη Κουβέλη).

Τα χαρακτηριστικά και ενδιαφέροντα στοιχεία του 5ου συνεδρίου ήταν: η ομιλία του Αλέκου Αλαβάνου, που συνόψισε την πορεία του ΣΥΝ τα τελευταία χρόνια και επιχειρηματολόγησε για την πρόταση μιας νέας κοινωνικής πλειοψηφίας με πυρήνα την ριζοσπαστική Αριστερά, η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα, που κινήθηκε στο ίδιο μήκος κύματος αλλά προκάλεσε ιδιαίτερες συζητήσεις και ενθουσιασμό όταν ανέφερε πως "δεν μπορείτε κύριε Παπανδρέου να μιλάτε για Αριστερά", καθώς φυσικά και το κλίμα μέσα στο συνέδριο, στις ομιλίες, στις προσδοκίες των συνέδρων.

Η ανάδειξη της νέας Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής καταγράφει μια ανανέωση της τάξης του 40%, ενώ οι συσχετισμοί ανάμεσα στις τάσεις είναι περίπου σαν αυτούς που είχαμε μέχρι τώρα. Η πολιτική γραμματεία θα εκλεγεί το Σάββατο 23/2 και εκεί θα μπορούν να "διαβαστούν" καλύτερα οι συσχετισμοί που θα διευθύνουν τις τρέχουσες πολιτικές επιλογές του ΣΥΝ. Φυσικά το ιδιαίτερα θετικό κλίμα μετά το συνέδριο επισκιάζεται από τα γεγονότα στην Βαλκανική, που θα αποτελέσουν και την πρώτη σημαντική δοκιμασία της νέας ηγεσίας. Όλα τα προωθητικά στοιχεία της επιλογής Τσίπρα θα δοκιμαστούν στο έδαφος μιας σύνθετης και δύσκολης πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας. Αυτό είναι ένα κομβικό σημείο, που μπορεί να έρθει σε αντιπαράθεση με όλες τις απόψεις, απογειώσεις και φαντασιώσεις για ένα νέο ρόλο της Αριστεράς που θα κατακτηθεί εύκολα και χωρίς κόπο.

Τα νέα στοιχεία στην πολιτική συμπεριφορά του ΣΥΝ, και ειδικά όπως αυτή εξαγγέλλεται από τους Αλαβάνο και Τσίπρα, είναι: βρισκόμαστε στη δίνη μιας μεγάλης πολιτικής αναδιάταξης, η Αριστερά μπορεί να βγει κερδισμένη και να αναδειχθεί σε βασική αντιπολιτευτική δύναμη, μπορεί να εισπράξει τη φθορά του ΠΑΣΟΚ (στην πιο προωθημένη εκδοχή ίσως παίξει έναν ρόλο αντίστοιχο με αυτόν του ΠΑΣΟΚ των πρώτων μεταπολιτευτικών χρόνων), επομένως δεν προχωρούμε σε θνησιγενείς κεντροαριστερές προτάσεις αλλά σε εναλλακτικές προτάσεις που οδηγούν σε μια συσπείρωση δυνάμεων γύρω από τη ριζοσπαστική Αριστερά. Κεντρικό στοιχείο της πολιτικής του "διδύμου" (και συμβιβασμού των πτερύγων) είναι η οργανωτική συγκρότηση του ΣΥΝ ("Εγώ θα κριθώ κυρίως εκεί" θα πει σε συνέντευξή του στην Αυγή της 15/2 μετά την εκλογή του ο Α. Τσίπρας), η οποία συγκρότηση λαμβάνει προτεραιότητα σε σχέση με το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ.

Αυτή η στρατηγική δεν έχει ανάγκη από άμεση διευκρίνιση όλων των προτάσεων που γίνονται, μπορεί και πρέπει να είναι "πολυσυλλεκτική", να μην χάνει την επαφή με κινήματα και αντιστάσεις, να χρησιμοποιεί το ενωτικό στοιχείο σαν όχημα για την επιτυχία. Σε συνδυασμό με την προτεραιότητα της οργανωτικής συγκρότησης οδηγεί στο να παραμένει ως τώρα η επιλογή του ΣΥΡΙΖΑ σαν ένα εκλογικό σχήμα του ΣΥΝ. Εκφράσεις όπως "ο ΣΥΝ, η ψυχή του ΣΥΡΙΖΑ, καλείται να…" (Α. Μανταδάκης, Αυγή 20/2) δεν απέχουν πολύ από την τρέχουσα πρακτική του βασικού μηχανισμού του ΣΥΝ. Μένει να δούμε ποιες αλλαγές θα επιφέρει σε αυτή τη νοοτροπία ο Αλέξης Τσίπρας.

Ο Αλέξης Τσίπρας δείχνει ότι προσπαθεί να μάθει κυρίως από το παράδειγμα και τα πολιτικά αντανακλαστικά του Α. Αλαβάνου. Έτσι εξηγείται και ο "εξωστρεφής" χαρακτήρας που θέλει να δώσει στην παρουσία του και στον κομματικό οργανισμό του ΣΥΝ: "Να βγει το κόμμα από την Κουμουνδούρου, να μην θεωρούμε την Κουμουνδούρου ομφαλό της γης" κ.λπ.

Όσοι θέλουν να "βγούνε από τα αριστερά" στον Αλέξη Τσίπρα, πριν ακόμα δώσει δείγματα γραφής και πράξης, είτε από το χώρο του ΚΚΕ είτε από χώρους της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, ξεχνάνε ορισμένα βασικά πράγματα: Υπάρχει ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας που έχει κουραστεί από το δικομματισμό και την παλιά πολιτική και αναζητά με όποιο τρόπο κάτι καινούριο, ριζοσπαστικό, ενωτικό και αριστερό.

Μιλάμε για την ανάγκη ανατροπής των σημερινών πολιτικών συσχετισμών, να έχουμε σημαντικές κοινωνικές διεργασίες, να έχουμε μια κοινωνία που ενεργοποιείται και αναζητεί λύσεις προς τα αριστερά… Υπάρχει μια ανάγκη για ένα νέο ρεαλισμό, για μια κοινωνική ενότητα που θα προωθήσει αυτό το νέο ρεαλισμό" (Αυγή 15/2). Λέγοντας αυτό, ο Τσίπρας βρίσκεται πολύ πιο κοντά σε αυτήν την πραγματικότητα και στις ανάγκες τμημάτων της κοινωνίας συγκριτικά με τις βαρύγδουπες δηλώσεις για "λαϊκή εξουσία και λαϊκή οικονομία" του ΚΚΕ ή με τις καταγγελίες του πως η "εναλλακτική πρόταση που προβάλλει ο ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ είναι επικίνδυνη για το λαό" (Στέφανος Λουκάς, μέλος του ΠΓ του ΚΚΕ, Ριζοσπάστης 17/2), αλλά και συγκριτικά με την κριτική που γίνεται από την εξωκοινοβουλευτική αριστερά πως "η ενότητα στη βάση κοινών σημείων και στο κατώτερο τελικά επίπεδο οδηγεί σε πλήρη ηγεμονία της ρεφορμιστικής και αστικής τελικά γραμμής που θα οδηγήσει αργά ή γρήγορα και στην οργανωτική αλαζονεία" (ΠΡΙΝ 17/2). Και οι δύο παραπάνω στάσεις αδυνατούν να εξηγήσουν το φαινόμενο του ΣΥΡΙΖΑ και τη δυναμική που παρουσιάζει και αρκούνται σε εξηγήσεις ότι είναι οι δυνάμεις του συστήματος που την υποδαυλίζουν, γιατί αυτή βολεύει μια πολιτική αναμόρφωση κομμένη και ραμμένη στα μέτρα του συστήματος… Τέτοιου τύπου ερμηνείες, εκτός από το ότι είναι επιφανειακές, δεν βοηθούν καθόλου την κοινωνική ανάγκη για αριστερή πολιτική έκφραση αφενός να πάψει να είναι "αβαθής" και "βιαστική", αφετέρου να αποκτήσει ρίζες και προοπτική.

Το "φαινόμενο Τσίπρα" δεν μπορεί να αποκοπεί από τους γενικότερους πολιτικούς και κοινωνικούς όρους που το τροφοδότησαν. Είναι πιθανόν να κινηθεί σε γνώριμες ράγες, τέτοιες που να "επαληθεύσει" τις Κασσάνδρες ("τα λέγαμε εμείς", αλλά αυτή είναι μια στάση δογματική και συμπλεγματική).

Από την άλλη, μπορεί να τροφοδοτήσει με όλα όσα συμβολίζει, ή και όσα θα είναι υποχρεωμένο να υιοθετήσει, ένα σημαντικό ριζοσπαστικό εγχείρημα στην Ελλάδα. Φορέας αυτού του εγχειρήματος θα είναι τα κινήματα, η σχέση μαζί τους, και φυσικά το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, που χρειάζεται ποιοτική αναβάθμιση και ουσιαστική στήριξη.

Η κομμουνιστική αριστερά δεν μπορεί να είναι αδιάφορη προς τις κοινωνικές διεργασίες, την κεντρική πολιτική σκηνή, τα εγχειρήματα που ταράζουν το τέλμα.

Ρούντι Ρινάλντι