Δημήτρης Βίτσας: “Να προσανατολιστούμε στα κοινωνικά προβλήματα”

Συνέντευξη με τον Δημήτρη Βίτσα, γραμματέα του ΣΥΝ

Ο νέος γραμματέας της ΚΠΕ του ΣΥΝ, Δημήτρης Βίτσας επαναλαμβάνει στη συνέντευξη που παραχώρησε στην “Αριστερά!”, τη δήλωσή του ότι οι δημόσιες ανακοινώσεις δε βοηθούν, εξηγώντας πως είναι καιρός ο ΣΥΡΙΖΑ να βγει μπροστά και να προσανατολιστεί στα κοινωνικά προβλήματα. Σύμφωνα με τον ίδιο, δεν ωφελεί ο εμφύλιος, καθώς συντροφικά μπορούν να δοθούν λύσεις, προς όφελος του ΣΥΡΙΖΑ και του κόσμου που “περιμένει από εμάς”.

Ποιες είναι οι πρώτες εντυπώσεις από τη συμμετοχή σας ως γραμματέα του ΣΥΝ στη Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ και στην Πανελλαδική Συνάντηση του ΣΥΡΙΖΑ, που έγινε πρόσφατα;

Έχω πάρει μέρος σε όλα τα Πανελλαδικά Σώματα του ΣΥΡΙΖΑ και γνωρίζω από πολιτικά όργανα. Άρα, το “γραμματέας” δεν μετράει. Προσθέτει ευθύνη, αλλά δεν σε κάνει πιο εύστροφο ή πολιτικά ώριμο. Από την πρόσφατη συμμετοχή μου κέρδισα γνώσεις και απέκτησα νέα ερωτήματα. Αν όλοι και όλες αισθάνονται έτσι, θα βρούμε τις απαντήσεις. Αν, αντίθετα, προσήλθαμε με τις βεβαιότητές μας και φύγαμε με αυτές, μάλλον θα έχουμε μακρύ δρόμο για να λύσουμε μικρά προβλήματα.

Αναλάβατε τη θέση του γραμματέα του ΣΥΝ σε μια ιδιαίτερα δύσκολη στιγμή, σε μια στιγμή που όλα είναι πιθανά και κανένας δεν μπορεί να προδιαγράψει με σαφήνεια τις εξελίξεις. Γιατί, μέχρι τώρα, ο ΣΥΝ δεν μπόρεσε να έχει μια-δυο προτάσεις για τη συγκρότηση και λειτουργία του ΣΥΡΙΖΑ, έστω για ζύμωση και προβληματισμό;

Όλα είναι πιθανά; Και η ανάγκη να αγωνιστούμε για τα συμφέροντα των αδυνάτων; Και η ανάγκη να δρα η Αριστερά ενιαία; Και η ανάγκη να αναγνωρίζουμε ότι ο αντίπαλος είναι αλλού και όχι εντός μας; Θα μπορούσα να συνεχίσω, αλλά δεν νομίζω πως όλα είναι πιθανά. Κι ακόμη παραπέρα. Ο ΣΥΝ έφτασε στο Πανελλαδικό Συντονιστικό με προτάσεις ψηφισμένες από την ΚΠΕ: Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η επιλογή μας στη στρατηγικής σημασίας ενιαία δράση της Αριστεράς, το πρόγραμμά του, όπως το αποφασίσαμε στη 2η Πανελλαδική, μας δεσμεύει όλους, οι Τ.Ε., οι Ν.Ε, οι κλαδικές και οι θεματικές επιτροπές χρειάζεται να δυναμώσουν τη δράση τους. Είναι υπεράσπιση του ΣΥΡΙΖΑ να επιμένουμε πως η βασική αρχή λειτουργίας του είναι η συναίνεση, και προσθέτουμε ότι, αν σε σημαντικά ζητήματα υπάρχουν διαφωνίες, να λύνονται από όλο τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ, τα μέλη, και το λέω για να το αποδραματοποιήσω. Ας ακουστούν κι άλλες προτάσεις, ο ΣΥΝ θα συγκεκριμενοποιήσει τις δικές του καλύτερα και με συντροφικό πνεύμα θα καταλήξουμε. Αλλά δεν μπορεί, από τη μια, να ορκιζόμαστε όλοι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να γίνει ενιαίο κόμμα και, από την άλλη, οι προτάσεις μας (ενιαία λειτουργία και ένα κέντρο για όλα, ψηφοφορίες, εκλογές κ.λπ.) να παραπέμπουν ευθέως σε λειτουργία έστω ιδιότυπου κόμματος. Εμείς ενδιαφερόμαστε πραγματικά να βρεθεί τρόπος ώστε όλες οι συνιστώσες να συμμετέχουν ισότιμα στην πολιτική συμμαχία αλλά και όσοι/ες δεν συμμετέχουν σε συνιστώσες να εκφράζονται πάλι ισότιμα.

Είναι αποτέλεσμα υποκειμενισμού όλων των υπόλοιπων συνιστωσών και ανένταχτων που βρήκαν το ΣΥΝ αρκετά επιφυλακτικό ή μπορεί και να λειτουργούν ορισμένα ανακλαστικά σαν να αντιμετώπιζε εχθρούς και κινδύνους; Μια φοβική κομματική αναδίπλωση μπροστά σε εξωτερικούς κινδύνους; Υπάρχει ή δεν υπάρχει μια αναδίπλωση του ΣΥΝ απέναντι στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ ή, έστω, ένας αναστοχασμός για τη χρησιμότητά του και το χαρακτήρα του;

Ας δούμε το θέμα όπως είναι κι ας μην προσπαθούμε να δημιουργούμε κλίμα έντασης. Ο ΣΥΡΙΖΑ δημιουργήθηκε πριν από αρκετά χρόνια και έχει περάσει καλές εποχές και τρικυμίες. Δεν ξεκινήσαμε όλοι μαζί και καθένας –συνιστώσα ή άνθρωπος– που έμπαινε και μπαίνει προσθέτει στην κοινή προσπάθεια. Ο ΣΥΡΙΖΑ ξεκινά από τη λογική πως οι αριστερές δυνάμεις, με όλες τις διαφορές τους, μπορούν να συνεργαστούν ενάντια στο κεφάλαιο, το φιλελευθερισμό και νεοφιλελευθερισμό και τους πολιτικούς εκφραστές του. Πρώτο πολιτικό ζήτημα, να ηττηθεί ο δικομματισμός και να ανατραπεί η νεοφιλελεύθερη πολιτική. Αυτό του έδωσε τα χαρακτηριστικά μιας πολιτικής συμμαχίας χωρίς ορισμένο ορίζοντα χρόνου, δηλαδή μακράς πνοής. Την ιδέα αγκάλιασαν αριστεροί και αριστερές, που είδαν στο εγχείρημα τον εαυτό τους και μια νέα ελπίδα για μια, εκτός των άλλων, αποτελεσματική Αριστερά. Θέλουν, λοιπόν, να συμμετέχουν και να εκφράζονται. Αυτό είναι ένα “ευχάριστο πρόβλημα” ανάπτυξης. Μπορεί να μας οδηγήσει στο ΣΥΡΙΖΑ 2. Και ερωτώ, με τη σειρά μου, έτσι το κουβεντιάζουμε; Ως ζήτημα ανάπτυξης ή ως ζήτημα ύπαρξης; Αν το θέτουμε ως ζήτημα ύπαρξης του ΣΥΡΙΖΑ, εγώ ανησυχώ.

Πρόσφατα κάνατε μια δήλωση πως οι δημόσιες ανακοινώσεις δεν βοηθούν. Το ερώτημα είναι πώς η αμφισβήτηση του ΣΥΡΙΖΑ από μια πτέρυγα δεν θα οδηγούσε στην ανάγκη ο ΣΥΡΙΖΑ να υπερασπίζεται τον εαυτό του, την ύπαρξή του. Για παράδειγμα, η πρόσφατη ανακοίνωση της Ανανεωτικής Πτέρυγας, αμέσως μετά την Πανελλαδική Συνάντηση, δεν θα έπρεπε, δεν θα μπορούσε να απαντηθεί από το ΣΥΡΙΖΑ;

Επιμένω στη δήλωση, αν και δεν αφορούσε καμία συνιστώσα. Τι χρειαζόμαστε σήμερα; Συγκεκριμένο προσανατολισμό στα κοινωνικά προβλήματα. Ο ΣΥΝ βοήθησε σημαντικά στη λήψη συγκεκριμένων αποφάσεων στο Πανελλαδικό Συντονιστικό. Οικονομική κρίση και δικαιώματα είναι οι βασικοί άξονες δράσης το επόμενο διάστημα. Οι επιτροπές του ΣΥΡΙΖΑ αυτά χρειάζεται να συζητήσουν και να βάλουν μπροστά από τον Έβρο ως την Κρήτη. Εσείς τι λέτε; Αυτή την περίοδο βοηθάνε δημόσιες δηλώσεις εσωκομματικού χαρακτήρα, είτε κάποιος θεωρεί ότι θίγεται είτε κάποιος θεωρεί ότι η ζωή τού έχει βάλει το καθήκον να υπερασπιστεί την τιμή της Αριστεράς; Τέλος πάντων, όποιος θέλει ας το κάνει, αλλά ας μην περιμένει πως θα ασχοληθώ με τέτοιου είδους διελκυστίνδες και αλληλοτροφοδοτούμενους ανταγωνισμούς, που μεταθέτουν το πεδίο δράσης σε ό,τι νομίζουν ότι μπορούν να διαχειριστούν.

Ο πόλεμος στο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίζεται. Ο στόχος μιας 4κομματικής Βουλής αρέσει στους δικομματικούς παίκτες, και η τιμωρία της “αυθάδειας” του ΣΥΡΙΖΑ τους κινητοποιεί σε επιθέσεις και χλευασμούς. Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν συνέχιση της κατηφόρας. Πώς θα αντιδράσουμε; Πώς θα λυθούν τα προβλήματα;

Ο ΣΥΡΙΖΑ ενοχλεί, γιατί δεν εντάσσεται στην πολιτική γεωγραφία του πολιτικού συστήματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ ενοχλεί, γιατί δεν προσπαθεί να καλύψει κανένα κενό του πολιτικού συστήματος, δεν διαπραγματεύεται μ’ αυτό. Αγωνίζεται για να ανατρέψει το πολιτικό σύστημα. Σ’ αυτόν τον αγώνα θα έχουμε νίκες και ήττες. Στόχος είναι οι συνειδήσεις. Το πολιτικό σύστημα θέλει να τις διαφθείρει, εμείς να τις χειραφετήσουμε. Αυτοί έχουν την οικονομική δύναμη, έχουν μέσα διαστρέβλωσης της αλήθειας, και εμείς έχουμε τις ιδέες μας και το πείσμα μας. Έχουμε κι άλλα: πρόγραμμα διεξόδου από την κρίση, την ενότητά μας και ένα μεγάλο τμήμα του κόσμου που περιμένει από εμάς. Θα μου πείτε πως δίνουμε κι εμείς λαβές. Ας προσέχουμε, γιατί πολλές φορές λειτουργούμε σαν να είμαστε μόνοι μας στον κόσμο.

Αν ο ΣΥΝ επιμείνει στα –αμφισβητούμενα από τις άλλες συνιστώσες– “δύο δικαιώματα” επί του ΣΥΡΙΖΑ και, υποθέτοντας ότι το διαρκές συνέδριο αποφασίσει πάνω-κάτω κάτι τέτοιο, ποιο θα είναι το μέλλον του ΣΥΡΙΖΑ; Η παράταση του θέματος της “δυαρχίας” και οι ανταγωνισμοί, που αντικειμενικά τροφοδοτεί, ποιον ωφελεί σε τελευταία ανάλυση; Γιατί δεν παίρνεται μια πρωτοβουλία για μια έγκαιρη σύνθεση και επίλυση του θέματος, χωρίς να φτάσουμε στην “τριπλή” αποτυχία (διάλυση ΣΥΡΙΖΑ, μη είσοδος στη Βουλή και, άρα, μη εκλογή Τσίπρα στη Βουλή);

Επιμένετε σε ζητήματα φόρμας και κάνετε πολλές υποθέσεις. Δυστυχώς, η ιστορία της Αριστεράς έχει δείξει πως συνήθως “λύνουμε” τα προβλήματά μας με οργανωτικά μέτρα (καθαιρέσεις, διαγραφές, διασπάσεις) ή με διλήμματα μιας χρήσεως. Θα ’χουμε ή δεν θα ’χουμε κάρτα μέλους, ποιος θα ’ναι επικεφαλής στις εκλογές κ.λπ. Σας βεβαιώνω πως αυτό το έργο το έχω ξαναδεί, και οι εμπειρίες πολλών από εμάς μπορεί να είναι χρήσιμες. Ας κάνουμε μια προσπάθεια αλλαγής του συνηθισμένου τρόπου πόλωσης. Μπορούμε κάλλιστα να βρεθούμε εκτός Βουλής, αν ασχολιόμαστε κυρίαρχα με τα δήθεν εσωτερικά μας. Άλλωστε με τον τρόπο αυτό αναπαράγουμε το στυλ και της πολιτικής σκηνής, όπως εμφανίζεται στα ΜΜΕ. Ελπίζω κι από αυτή τη δυσκολία να βγούμε δυνατοί. Και η Βουλή θα είναι αποτέλεσμα της κινηματικής μας δράσης και της εκτίμησης του λαού γι’ αυτή.

Γιατί η αριστερή πλειοψηφία να μην μπορεί να βρει μια λογική, αποδεκτή, εφαρμόσιμη και ρεαλιστική λύση, που να ικανοποιεί το 80-90% των δυνάμεων του ΣΥΡΙΖΑ και τη συνέχιση του εγχειρήματος. Τι είναι αυτό που πολιτικά εμποδίζει μια τέτοια σύνθεση; Για παράδειγμα, η εκλογή σας έδειξε ότι έγινε μια υπέρβαση, γιατί να μη γίνει μία πιο συνολική και πιο συνθετική; Για παράδειγμα, εμείς αναφέραμε το παράδειγμα ή την πρόταση 3 προέδρων σε ένα συμμαχικό σχήμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο πρόεδρος της ΚΟ, που θα είναι και επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ σε επόμενες εκλογές, ο πρόεδρος του ΣΥΝ, που είναι και πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, και ένας τρίτος πρόεδρος, που προέρχεται από το ΣΥΡΙΖΑ.

Έχουμε καταλήξει πως δεν θα βρεθούν λύσεις; Όχι. Το ζήτημα είναι αρχηγικό; Αν ναι, δεν θέλω να έχω σχέση, γιατί ζω για μια δημιουργική και αλληλέγγυα σοσιαλιστική κοινωνία. Είναι αριθμητικό; 1,2,3 πρόεδροι σαν τα παιδιά του Πειραιά; Είναι ζήτημα ποσοστού ικανοποίησης; 80%, 90%; Όχι, είναι ζήτημα πολιτικής κατεύθυνσης και αντίστοιχης στόχευσης. Τώρα θα μπορούσαν κι άλλες αριστερές δυνάμεις να συμμετέχουν στο ΣΥΡΙΖΑ, κι άλλοι ριζοσπάστες σοσιαλδημοκράτες (εκτός αν δεν τους θέλουμε και περιμένουμε τη μετακόμιση του Τσάβες στην Ελλάδα) κι άλλοι ριζοσπάστες οικολόγοι. Να εργαστούμε γι’ αυτό. Προσωπικά επιμένω πως η “ζήτηση ΣΥΡΙΖΑ” (όπως την αποκαλεί ο σ. Ρινάλντι) προήλθε από το τρίπτυχο: ενιαία δράση της Αριστεράς, ηθικό πλεονέκτημα από σημαντικές πράξεις, που έδειξαν πως δεν είμαστε όλοι ίδιοι, και ανανέωση σε ιδέες αλλά και σε πολιτικά στελέχη της ίδιας της Αριστεράς.