“Ό,τι υπήρξες και ήσουν, αυτό που γνωρίσαμε και ζήσαμε, θα μας συντροφεύει και θα ζεσταίνει τις καρδιές μας”

Με τα παρακάτω λόγια αποχαιρέτησε εκ μέρους της ΚΟΕ ο Ρούντι Ρινάλντι τον σ. Μηνά Ζουριδάκη

Είναι δύσκολες ετούτες οι στιγμές. Οι στιγμές του αποχαιρετισμού. Οι στιγμές που φεύγει για πάντα ένας άνθρωπος, ένας σύντροφος, ένας συγγενής, ένας δικός μας. Είναι δύσκολες γιατί ένας κόμπος από συγκίνηση και αναμνήσεις σε εμποδίζει να πεις όσα θα είχες να πεις και, συνάμα, κάνεις προσπάθεια να μην παρασυρθείς, μιας και πρέπει με λιτό και σοβαρό τρόπο να σταθούμε στα βασικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου που αποχωριζόμαστε με αυτήν την τελετή.

Το βασικό, λοιπόν, είναι πως για την Κομμουνιστική Οργάνωση Ελλάδας, για όλα τα μέλη και τα στελέχη της ΚΟΕ, ο θάνατος του Μηνά Ζουριδάκη είναι μια βαριά απώλεια. Πως στο πρόσωπό του χάνουμε έναν ξεχωριστό σύντροφο, έναν άνθρωπο με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ακέραιο χαρακτήρα, έναν άνθρωπο από αυτούς που σπάνια συναντάς και πολύ δύσκολα πλάθονται.

Σεμνός, σοβαρός, καλός και αγαθός, ακέραιος, φιλικός, αποφασιστικός, πιστός, σταθερός, άνθρωπος με πεποιθήσεις, άνθρωπος αριστερός, απλόχερος και ντόμπρος. Άνθρωπος χωρίς διπλότητες και υποκρισίες, χωρίς εγωισμούς και ιδιοτέλειες.

Ο Μηνάς Ζουριδάκης από νέος εντάχθηκε στην Αριστερά. Ήρθε σε επαφή και προσχώρησε στο μαρξιστικό-λενινιστικό κίνημα μέσα από τις γραμμές του ΑΜΕΕ, όταν μια ομάδα πρωτοπόρων και ανήσυχων νέων της εποχής, στο μακρινό Παλέρμο, κατόρθωσε να αναστατώσει τα βαλτωμένα νερά της επίσημης αλλά σε κρίση Αριστεράς και να ρίξει το σπόρο μιας σημαντικής αντιφασιστικής και αντιμπεριαλιστικής κίνησης σε ολόκληρη την Ιταλία, που αγκάλιασε και επηρέασε χιλιάδες Έλληνες φοιτητές. Μέσα από τις γραμμές της ΟΜΛΕ και, στη συνέχεια, του ΚΚΕ(μ-λ) μέχρι τη διάλυσή του, στα 1982, πήρε δραστήρια μέρος σε όλους τους μικρούς και μεγάλους αγώνες της περιόδου εκείνης, για να ξαναοργανωθεί στα μέσα της δεκαετίας του ’90 στην Α/συνεχεια και μετά στην ΚΟΕ, δίνοντας το παρόν στους αγώνες ενάντια στον πόλεμο και στη νέα τάξη, ενάντια στην ιμπεριαλιστική παγκοσμιοποίηση και τη σύγχρονη εκμετάλλευση, σε όλες τις προσπάθειες να αλλάξουν τα πράγματα στη χώρα, στην κοινωνία και στην Αριστερά. Είχε, επομένως, μια άποψη για την ποιότητα, τη γραμμή, τα λάθη, τις ανεπάρκειες, τις ανάγκες, τα κενά, τις δυνατότητες, τις μικρότητες της Αριστεράς στη χώρα μας και αγωνιούσε για μια πραγματική αναγέννηση της Αριστεράς και του κομμουνιστικού κινήματος. Και αυτή η κοσμοαντίληψη καθόρισε τη ζωή του πάνω από 40 χρόνια, χωρίς να ταλαντευτεί γι’ αυτή την τοποθέτηση. Αγωνιούσε για την προώθησή της, δεν αμφέβαλλε ποτέ για την αλήθεια και τη δύναμη αυτής της κοσμοαντίληψης.

Επιτρέψτε μου μια προσωπική ματιά. Γνώρισα τον Μηνά Ζουριδάκη το φθινόπωρο του 1973, στη Φλωρεντία της Ιταλίας. Εγώ ήμουν τότε πρωτοετής φοιτητής που, φεύγοντας από τη χουντική Ελλάδα, βρέθηκα σε έναν τόπο που το κόκκινο χρώμα, το αριστερό κίνημα και οι διαδηλώσεις –πραγματικά πολύ μεγάλες διαδηλώσεις για το φασιστικό πραξικόπημα στη Χιλή και τη δολοφονία 30.000 ανθρώπων, μεταξύ των οποίων και ο πρόεδρος Αλιέντε, μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση. Κάποια στιγμή, στη φοιτητική λέσχη, είδα ένα μελαχρινό ψηλό, ξερακιανό, με ένα μεγάλο μουστάκι, ντυμένο με μια πατατούκα σκούρα, και με πλησίασε να αγοράσω ένα έντυπο. Είχα εντυπωσιαστεί από τη μορφή του και θαύμαζα το κουράγιο του, γιατί τότε λίγοι άνθρωποι έβγαιναν δημόσια και προπαγάνδιζαν τα έντυπα της Αριστεράς. Ο Μηνάς είχε ήδη κομμένο διαβατήριο για την αντιφασιστική του δράση μέσα από τις γραμμές του ΑΜΕΕ, και αυτό ήταν το τίμημα για το σπάσιμο της τρομοκρατίας των χαφιέδων της χούντας. Όταν τον γνώρισα καλύτερα, μου έκανε εντύπωση η καλοσύνη και ο ήπιος, ήρεμος χαρακτήρας του, που ήταν σε αντίθεση με την εικόνα που σχημάτισα όταν τον πρωτογνώρισα.

Αργότερα, συνεργαστήκαμε στο γραφείο της οργάνωσης στη Φλωρεντία. Ο Μηνάς ήταν ο καθοδηγητής μου, ο καθοδηγητής μας. Με τη μεθοδική, συστηματική και κυρίως υπομονετική δουλειά του, κατόρθωσε να εμφυσήσει σε μας τους νεότερους –μας χώριζε μία δεκαετία– την αγάπη για το αριστερό κίνημα, την ιστορία του και κυρίως τις αρχές του. Ο Μηνάς αυτό που έλεγε το εννοούσε, το πίστευε. Δεν το έλεγε για να πει κάτι. Αυτό που υποστήριζε είχε ένα βάθος, είχε ποιότητα. Δεν ήταν ο συνδικαλιστής, δεν ήταν ο ρήτορας, δεν ήταν ο πολιτικός που σήμερα έχει γίνει κυρίαρχη φιγούρα. Δεν ήταν ένα “όνομα” ή άτομο με ιδιαίτερες εξουσίες, γιατί ήταν, λέει, καθοδηγητής. Ήταν πολύ απλός και προσιτός. Ξεχώριζε όμως για τη συνέπεια, τη σταθερότητα, την επιμονή και υπομονή, κι έτσι η δουλειά μας γνώριζε επιτυχίες. Αν το ξανασκεφτώ σήμερα, μετά από τόσα χρόνια, θεωρώ τον εαυτό μου τυχερό που είχα καθοδηγητή μου έναν άνθρωπο σαν τον Μηνά Ζουριδάκη, που με το παράδειγμά του, τη συμμετοχή του, τη σεμνότητά του, το ήθος, την απλότητά του και κυρίως την επιμονή του στις αρχές του αριστερού κινήματος επέδρασε στην όποια διαμόρφωσή μας και στο σεβασμό που του είχαμε και του έχουμε.

Μετά ήρθε η ώρα να γυρίσει στην Ελλάδα, κι έτσι χωρίσαμε για χρόνια. Μετά ήρθε η διάλυση του κόμματος, του οποίου ήμασταν μέλη. Χωρίσαμε περισσότερο. Ξανασυναντηθήκαμε στα μισά της δεκαετίας του ’90. Ίσως χρειάζεται να το τονίσω κι αυτό. Ο Μηνάς ήταν ο πρώτος από τους παλιούς που συντάχθηκε, που οργανώθηκε ξανά σε μια νέα προσπάθεια, την Α/συνέχεια, κι αυτό γιατί έβλεπε ότι η ομάδα αυτή πάσχιζε να απαντήσει και να συνεχίσει –όχι όπως πριν– ένα κομμένο κόκκινο νήμα. Βέβαια, οι ρυθμοί και οι συνθήκες ήταν πολύ διαφορετικοί από τη δεκαετία του ’70 και ’80, αλλά το ενδιαφέρον και η αφοσίωση του Μηνά βοηθούσαν στο να ξεπερνιούνται τα όποια ζητήματα προσαρμογής στις νέες συνθήκες και με νέους ανθρώπους, που είχαν διαμορφωθεί σε εντελώς άλλες συνθήκες. Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Μηνάς διάβαζε πολύ, ενδιαφερόταν για τις θέσεις και τις απόψεις, έδινε σημασία στα επιχειρήματα, έβαζε ένα “γιατί” σε όλα τα ζητήματα και ζητούσε απαντήσεις. Ήταν ανοικτός στα νέα πράγματα, δεν φοβόταν τις νέες ιδέες, δεν ήταν διόλου δογματικός και φοβισμένος.

Από τότε ο Μηνάς, ο σύντροφος Μηνάς, παρακολούθησε και πήρε μέρος σε όλες τις προσπάθειες της Α/συνεχεια και ήταν από τα ιδρυτικά μέλη της ΚΟΕ, το Γενάρη του 2003 στον Πειραιά, στο πρώτο συνέδριό της.

Ακόμα και στις δύσκολες στιγμές της περιπέτειάς του, της αρρώστιας που πέρασε και τον βασάνισε, όταν τον είχα επισκεφθεί, ρωτούσε πράγματα για την προσπάθειά μας, ρωτούσε για το τι γίνεται σε άλλες χώρες και σε επαφές που είχαμε με άλλες κομμουνιστικές οργανώσεις. Κάποια στιγμή ζητούσε συγγνώμη και αποσυρόταν κουρασμένος στο κρεβάτι του. Αργότερα πάλι, στο τραπέζι, τα μάτια του, πάντα λαμπερά και καλοσυνάτα, ήθελαν να ρωτήσουν κι άλλα, να μάθει κι άλλα. Στο τηλέφωνο, πάλι, η φωνή του πότε εξασθενημένη, πότε βελτιωμένη, ανάλογα με το πώς πήγαινε αυτή η αδυσώπητη πάλη με τον καρκίνο.

Αυτή η λέξη μάς φοβίζει. Την αποφεύγουμε. Κι όμως, κάθε σπίτι έχει ένα ανάλογο τέτοιο πρόβλημα. Και γύρω από αυτή την αρρώστια έχει στηθεί μια τεράστια βιομηχανία. Οι αρρώστιες όμως δεν είναι θεία κατάρα. Οι ίδιες οι κοινωνικές συνθήκες επηρεάζουν τη ζωή μας και την υγεία μας σε τεράστιο βαθμό. Πώς να μην το θέσουμε το ζήτημα αυτό, σ. Μηνά; Κάνει ιδιαίτερη εντύπωση το ποσοστό των καρκίνων στην Ελλάδα και έχει σχέση με το τι τρώμε, τι πίνουμε, πώς ζούμε. Τα λιπάσματα, τα μολυσμένα νερά, οι χρωστικές και τα συντηρητικά που βάζουν στα τρόφιμα, η ακτινοβολία από την κινητή τηλεφωνία, η μόλυνση του περιβάλλοντος από τοξικά και πυρηνικά απόβλητα, τα Τσέρνομπιλ και τα απεμπλουτισμένα ουράνια. Και μετά, η επιστήμη σηκώνει τα χέρια. Ή βομβαρδίζει με κοκτέιλ χημειοθεραπειών, αγνώστου αποτελεσματικότητας, χωρίς να γίνεται μια σοβαρή μελέτη ή ενημέρωση και κυρίως, αφού έχουν διαλύσει όλο το δημόσιο σύστημα υγείας. Ο καρκινοπαθής δίνει τον άνισο αγώνα του, δεχόμενος την επίθεση των κυττάρων του όγκου του, που πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα και εξολοθρεύουν τα ζωτικά του όργανα, δέχεται δόσεις από κοκτέιλ χημειοθεραπειών και ακτινοβολιών. Οι συγγενείς τρέχουν να βοηθήσουν όσο και όπως μπορούν, διασταυρώνουν τις διαγνώσεις, αγοράζουν ελπίδες και βρίσκουν τα κουράγια να φροντίζουν τον άνθρωπό τους στα άθλια και εγκαταλειμμένα νοσοκομεία ή στο σπίτι, όταν παίρνουν άδειες… Μόνοι τους, με τη βοήθεια ορισμένων συγγενικών ανθρώπων, στην καλύτερη περίπτωση.

Και τι κάνει η Αριστερά γι’ αυτά τα προβλήματα; Από τίποτα έως ελάχιστα πράγματα. Εδώ, στο Ηράκλειο, στην Ιατρική Σχολή, η Αριστερά, η δική μας Αριστερά έχει καλά ποσοστά. Πόσους όμως σωστούς ανθρώπους θα βγάλει αυτή η σχολή, πόσους ανθρώπους που θα μοχθήσουν για την υγεία του κόσμου, και όχι για να τα κονομήσουν; Πόσοι από αυτούς θα μοχθήσουν στο τομέα της επιστήμης τους, για να απαντηθούν ζητήματα και προβλήματα, όπως ο καρκίνος; Πρέπει να ψάξουμε την αλήθεια, πρέπει να πούμε την αλήθεια για όλα. Γιατί έχουν τη σημασία τους. Σε λίγο καιρό ίσως αντιμετωπίσουμε μια μεγάλη πανδημία με τη “γρίπη των χοίρων”, όπως την ονόμασαν, και πρέπει να κάνουμε κάτι. Τα στοιχεία λένε ότι θα νοσήσει το 54% του πληθυσμού. Να οργανωθούμε, να πάρουμε μέτρα, να αγωνιστούμε για τη ζωή, παντού, σε κάθε χώρο, για την επιβίωση των ανθρώπων, για την υγεία των παιδιών μας και των παιδιών των παιδιών μας. Κι εσύ, Μηνά, θα καταλάβαινες τι κάθομαι και λέω ετούτη τη στιγμή, και θα ’λεγες, “αφήστε τον να συνεχίσει, αφού έτσι έχουν τα πράγματα, αν δεν αλλάξουμε ριζικά τον τρόπο που ζούμε και παράγουμε, την οικονομία, την παιδεία, την υγεία, το περιβάλλον κ.λπ. πού θα οδηγηθούμε;”.

Στην Ειρήνη, τη γυναίκα και συντρόφισσα της ζωής σου, στα δυο σου παιδιά, τον Βαγγέλη και την Κατερίνα, σε όλους τους οικείους σου και σε όλους τους ανθρώπους που σε αγάπησαν και νιώθουν σήμερα αυτή τη μεγάλη απώλεια, τα πιο θερμά συλλυπητήρια από όλα τα μέλη και στελέχη της ΚΟΕ.

Μηνά μας, ο αποχαιρετισμός είναι δύσκολος. Όπως έλεγες εσύ, “οι αρχές του αριστερού κινήματος”, και το εννοούσες και μας έκανες να έχουμε εμπιστοσύνη και να δίνουμε κι εμείς απλόχερα ό,τι μπορούσαμε, έτσι κι εμείς σήμερα σου λέμε και το εννοούμε ότι η μορφή σου, η ανάμνησή σου, το ό,τι υπήρξες και ήσουν αυτό που γνωρίσαμε και ζήσαμε θα μας συντροφεύει και θα ζεσταίνει τις καρδιές μας.

Στην πολιτική κηδεία του Μηνά Ζουριδάκη μίλησαν ο Παν. Κασαπάκης, παιδικός φίλος του Μηνά, η Μ. Διακάκη, φαρμακοποιός και στενή φίλη του Μηνά, ο Γ. Τσυκανδιλάκης, πρόεδρος του Φαρμακευτικού Συλλόγου Ηρακλείου, ο Αντ. Δρακονάκης από το ΚΚΕ (μ-λ), ο Ν. Μάντζιος από το δημοτικό σχήμα “Ανθρώπινη Πόλη”, ο Μ. Κλάδος από τον ΣΥΝ Ηρακλείου, ο Μ. Μούστος από την οργάνωση της ΚΟΕ Ηρακλείου, ο Μ. Ηλιάκης, σύντροφος και φίλος του Μηνά, και ο Ρ. Ρινάλντι. Επίσης διαβάστηκε μήνυμα που έστειλε ο Αλέκος Αλαβάνος.

Στη μνήμη του Μηνά Ζουριδάκη κατατέθηκαν για την εφημερίδα “Αριστερά!” μέχρι στιγμής τα ακόλουθα ποσά:

• Σύντροφοι της ΚΟΕ από Ρέθυμνο 150 ευρώ
• Σύντροφοι και φίλοι στην κηδεία 1165 ευρώ
• Σύντροφοι της ΚΟΕ από Ηράκλειο 370 ευρώ
• Επίσης μαζεύτηκαν στην κηδεία 1995 ευρώ για το Σύλλογο “ΕΥΖΩ με τον καρκίνο”