Η “ενωμένη Ευρώπη” όλη μαζί βυθίζεται και διασπασμένη… του Γιώργου Τσίπρα

Η κρίση δεν χτυπά απλώς την πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΕ βυθίζεται ήδη στην πιο βαθιά κρίση από το 1929 και την ερήμωση του πολέμου. Η μετά βίας σωτηρία πολλών μεγάλων τραπεζών και η "καταρρευσιμότητα" πολλών δεκάδων ακόμη, η κατακόρυφη πτώση της βιομηχανικής παραγωγής και το κλείσιμο μεγάλων μονάδων, η εκτόξευση των ποσοστών ανεργίας ίσως είναι μόνο η πρώτη φάση όπου η θάλασσα υποχωρεί απ’ την ακτογραμμή πριν έρθει το τσουνάμι. Πολύ πιθανό να μην έχουμε δει ακόμη το τσουνάμι…

• Προς 6% πτώση του ΑΕΠ βαδίζει η Βρετανία για το 2009
• 12% η πτώση της βιομηχανικής παραγωγής στην ευρωζώνη το Δεκέμβρη
• Βρετανία και Ιρλανδία, τα δυο υποδείγμα του νεοφιλελευθερισμού για "μεγάλους" και "μικρούς", είναι σήμερα οι δύο πιο βυθισμένες στην κρίση οικονομίες
• Μόνο η αποχώρηση της αμερικανικής Dell από την Ιρλανδία θα της κοστίσει 5% πτώση του ΑΕΠ
• 200 χιλιάδες επιπλέον άνεργοι στην Ισπανία μόνο το Γενάρη
• 2 τρισ. ευρώ τα μέχρι τώρα πακέτα στήριξης στις τράπεζες της ΕΕ
• Αθρόες απολύσεις, αναστολή των συμβάσεων εργασίας, 65 ώρες εργασίας με τον ίδιο μισθό, γενίκευση της μερικής απασχόλησης και "εκ περιτροπής ανεργία", ορισμένες από τις προτάσεις που συζητιούνται ή επιβάλλονται

Αλλά το τσουνάμι είναι ένα φυσικό φαινόμενο που δεν προκαλεί ο άνθρωπος. Η παγκόσμια οικονομική κρίση είναι αποτέλεσμα της οικονομικής οργάνωσης των ανθρώπων. Σηματοδοτεί τη χρεοκοπία των ιδεολογημάτων που ήθελαν την απελευθέρωση των αγορών, το νεοφιλελευθερισμό, να γιατρεύει τάχα τις θεμελιακές αντιφάσεις που κατατρέχουν αυτή την οικονομική οργάνωση, τον καπιταλισμό. Αποδεικνύεται τώρα πως το μόνο που έκανε τόσα χρόνια ο νεοφιλελευθερισμός είναι να γιγαντώσει μια τεράστια πιστωτική φούσκα, τη φούσκα της άυλης οικονομίας, για να κρύψει πίσω της την κρίση της πραγματικής οικονομίας, που τώρα σκάει με ακόμη καταστρεπτικότερα αποτελέσματα. Και όλα αυτά, αφού "έπρεπε" πρώτα για το καλό της οικονομίας να εξαθλιωθούν επιπλέον δισεκατομμύρια άνθρωποι, να απορυθμιστούν ολόκληρες οικονομίες.

Το "υπόδειγμα" της Ιρλανδίας

Η Ιρλανδία, για παράδειγμα, αποτελούσε, χρόνια τώρα, το νεοφιλελεύθερο παράδειγμα προς μίμηση εντός της ΕΕ για όλες τις μικρές και μεσαίες οικονομίες. Τι έκανε η Ιρλανδία; Πρόσφερε ανταγωνιστικούς όρους ξένων επενδύσεων με το χαμηλό εργατικό κόστος και τη χαμηλή φορολόγηση. Η αναλογία των ξένων παραγωγικών επενδύσεων στο ΑΕΠ της Ιρλανδίας ήταν δεκαπλάσια απ’ όσο στη Γερμανία, πενταπλάσια της Γαλλίας, τετραπλάσια της Βρετανίας. Μόνο οι αμερικανικές επενδύσεις εκτοξεύτηκαν από 36 δισ. δολάρια το 2000 στα 87 πέρσι, σπέρνοντας κύματα ευτυχίας και δικαίωσης στους νεοφιλελεύθερους. Με την κρίση, η αποχώρηση των ξένων επενδύσεων από τη χώρα, στο πλαίσιο παγκόσμιων περικοπών της κάθε ξένης εταιρίας, απειλεί την οικονομία της Ιρλανδίας με κατάρρευση. Έτσι, η αμερικανική Dell, αν και απασχολεί "μόνο" 1.900 εργαζόμενους, δίνει έμμεσα δουλειά σε πολλαπλάσιους άλλους και συνολικά συμβάλλει κατά 5% στο ΑΕΠ της χώρας… Όμως, μετά το τσουνάμι, εκτός από την εκτόξευση της ανεργίας, το χαμηλό εργατικό κόστος θα τους μείνει, ή μάλλον θα χειροτερεύσει, για να αντιμετωπιστεί η κρίση! Τι ωραία…

Πού είναι η "ενωμένη Ευρώπη";

Απέναντι στα φυσικά φαινόμενα, ακόμη και στα τσουνάμι, μπορεί να υπάρξει προστασία. Εδώ, πρώτον, η "ενωμένη Ευρώπη" της νεοφιλελεύθερης ΕΕ συνέβαλε τα μέγιστα, μετά τις ΗΠΑ, στη δημιουργία του "φυσικού φαινομένου". Αλλά ας είναι. Τι κάνει τώρα για την προστασία των ευρωπαϊκών λαών από την κρίση; Μάλλον "ενωμένη Ευρώπη" δεν σημαίνει στην ΕΕ πως είμαστε όλοι ενωμένοι απέναντι στις συνέπειες της κρίσης. Ενωμένες είναι μόνο οι αστικές τάξεις απέναντι στους εργαζόμενους για να προστατεύσουν τα πλούτη τους. Μετά τον πακτωλό των πακέτων στήριξης του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος, οι μόνες πολιτικές που έχει να προτείνει και απεργάζεται η ΕΕ είναι μια γενικευμένη και μεγαλύτερης έντασης –από κάθε προηγούμενη– επίθεση στους εργαζόμενους. Παροτρύνουν οι ίδιες οι Βρυξέλλες σε γενναίες απολύσεις, ώστε να σωθούν οι επιχειρήσεις. Πέφτουν προτάσεις για αναστολή των συμβάσεων εργασίας για μισθούς, ωράρια και πλήρη απασχόληση, για ελευθερία απολύσεων και γενίκευση της μερικής απασχόλησης, σε μια σαφή επιδίωξη να μετακυλιστεί άμεσα –εδώ και τώρα– ένα μέρος της κρίσης στους εργαζόμενους και στη γιγάντωση του εφεδρικού στρατού εργασίας. Κάτι τέτοιο θα περιορίσει τις άμεσες συνέπειες της κρίσης για τον επιχειρηματικό κόσμο, γιγαντώνοντας άμεσα τις συνέπειες για τους εργαζόμενους.

Στην Ισπανία, όπου προβλέπεται για φέτος εκτόξευση της ανεργίας πάνω από 16%, η κυβέρνηση Θαπατέρο παροτρύνει σε πιο γενναίες απολύσεις και περιορισμό δικαιωμάτων, με σκοπό –όπως λέει– να διασώσει τουλάχιστον στα σημερινά επίπεδα το επίδομα ανεργίας για τα εκατομμύρια ανέργων που έρχονται. Στις περισσότερες χώρες της ΕΕ οι πολιτικές αντιμετώπισης της κρίσης στρέφονται μονόπλευρα σε γενναίες παροχές προς το κεφάλαιο με προτάσεις για δραστική μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων –ακόμη και επιστροφή φόρων– κάθε είδους επιδοτήσεις και εισφοροαπαλλαγές.

Επιπλέον, στην "ενωμένη Ευρώπη" είμαστε τόσο ενωμένοι που η ΕΕ ζητά ειδικά από τις πιο αδύναμες οικονομίες να περικόψουν δραστικά τις δημόσιες δαπάνες (20%, 25% κ.λπ.) αν θέλουν να δανείζονται. Το Σύμφωνο Σταθερότητας μπορεί και καταπατιέται κατά το δοκούν από τις ισχυρές οικονομίες, αλλά επισείεται σαν μπαμπούλας όταν πρόκειται για τις πιο αδύναμες, που προφανώς δικαιούνται λιγότερο, στη σημερινή δύσκολη περίοδο, να χρησιμοποιήσουν έκτακτες δημόσιες δαπάνες για την αντιμετώπιση της κρίσης αλλά και την ανακούφιση των εργαζομένων ή τον περιορισμό των συνεπειών της κρίσης πάνω τους.

Είπα ξείπα

Αφού, επί μια εικοσαετία, ο πέλεκυς στεκόταν πάνω από κάθε απόπειρα διάσωσης ζημιογόνων επιχειρήσεων (νεοφιλελευθερισμός φευ), ιδιαίτερα για τις πιο αδύναμες οικονομίες, ο τωρινός πακτωλός ενίσχυσης των τραπεζών αλλά και άλλων "εθνικών" βιομηχανικών κλάδων θεωρείται πανάκεια. Είναι χαρακτηριστικό πως τα 2 τρισ. ευρώ –και πόσα ακόμη– που θα δοθούν στις τράπεζες δεν πρόκειται να συνυπολογιστούν στο έλλειμμα παρά μόνο στο χρέος… Παρ’ όλα αυτά, η Ολυμπιακή "πρέπει" να πουληθεί όπως όπως, αλλιώς θα φάμε κι άλλα πρόστιμα και τα 500 εκ. για τους αγρότες στην Ελλάδα "μπήκαν στο μικροσκόπιο" (όπως γράφτηκε) των Βρυξελλών. Το θράσος και η κοροϊδία είναι απίστευτα!

Μέσα σ’ όλα αυτά, οι ανταγωνισμοί όλων ενάντια σε όλους και οι αγκωνιές αυξάνονται. Μετά το νομοσχέδιο Ομπάμα, που πρόβλεπε την ένταξη στο σχέδιο ενισχύσεων μόνο των επιχειρήσεων εκείνων που προμηθεύονταν από την αμερικανική αγορά –νομοσχέδιο που αποσύρθηκε υπό τις έντονες ευρωπαϊκές αντιδράσεις–, τώρα έχουμε την ενίσχυση Σαρκοζί στη γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία με τον όρο να μην κλείσουν τα εργοστάσια εντός Γαλλίας, αλλά μόνο στην υπόλοιπη Ευρώπη. Πρόθεση που επίσης ξεσήκωσε θύελλα στην υπόλοιπη ΕΕ και, πρώτα απ’ όλα, από τη Μέρκελ. Οι τάσεις προστατευτισμού εν μέσω έξαλλης παγκοσμιοποίησης είναι υπαρκτές. Το αν θα πραγματοποιηθούν και θα εξελιχτούν σε εμπορικό πόλεμο εξαρτάται από πολλά. Εννοείται, βέβαια, ότι τέτοιου είδους σκέψεις απαγορεύονται στους "μικρούς" υπό την απειλή να κλείσουν οι στρόφιγγες του δανεισμού. Γι’ αυτούς υπάρχει, έτσι κι αλλιώς, μόνο η παγκοσμιοποίηση… Τελεία και παύλα.

Γιώργος Τσίπρας