Πίσω από την αναταραχή το δημόσιο Πανεπιστήμιο, του Δημήτρη Μητρόπουλου

Κυβέρνηση "τραγουδίστρια" της προβοκάτσιας και της ιδιωτικοποίησης

Είναι αλήθεια ότι έγινε πολλή συζήτηση για την αρπαγή της κάλπης, για τις "βίαιες μειοψηφίες", για την αναταραχή στα πανεπιστήμια. Τα ΜΜΕ δεν δυσκολεύτηκαν να φτιάξουν την εφιαλτική εικόνα. Το πανεπιστήμιο είναι γήπεδο των βανδάλων, δεν λειτουργεί τίποτα, όλα είναι υπό κατάρρευση, στο πανεπιστήμιο κινδυνεύει η ζωή μας λόγω ασύλου κ.ο.κ. Σωστά πολλές πλευρές διαπίστωσαν ότι η κυβέρνηση επιδίωξε την ένταση για να φτιάξει αυτή την εικόνα. Όχι όμως μόνο για να διευκολυνθεί για μια συνολικότερη επίθεση στο δημόσιο πανεπιστήμιο. Όχι μόνο γι’ αυτό.

Συνταγματική αναθεώρηση: Σίγουρη δουλειά που χάλασε…

Δεν είναι λίγο να είσαι κυβέρνηση, να έχεις σίγουρη τη συναίνεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης στις βασικές αιχμές μιας νεοφιλελεύθερης συνταγματικής αναθεώρησης (ιδιωτικά πανεπιστήμια, δάση, άρση μονιμότητας κ.ο.κ.) και να σ’ την μπλοκάρουν (για 8-10 χρόνια!) οι "απολιτίκ" φοιτητές και οι "βολεμένοι" πανεπιστημιακοί δάσκαλοι – έστω κάποιοι απ’ αυτούς. Προκαλεί εκνευρισμό! Είναι σίγουρο ότι η κυβέρνηση θα βρει χειρισμούς για να μην περιμένει τόσα χρόνια. Τα ευρωπαϊκά παράθυρα για την αναγνώριση των ΚΕΣ, οι διασταλτικές ερμηνείες του συντάγματος, το νέο χωροταξικό αυτή την προσπάθεια εκφράζουν. Όμως και πάλι…

Η αντιπαράθεση γύρω από την παιδεία τη διετία 2006-2007 έδειξε ότι αυτό το πανεπιστήμιο έχει ακόμα κάποια πολιτική λειτουργία, έχει συλλογικότητες, έχει Αριστερά. Το καλό –δυστυχώς– της εξουσίας είναι ότι έχει την ικανότητα να μαθαίνει (το κίνημα;). Προϋπόθεση για το κολεγιοποιημένο πανεπιστήμιο made in USA είναι το τσάκισμα αυτών των στοιχείων του ελληνικού πανεπιστημίου. Αυτή είναι η μια πλευρά που απέβλεπε η κυβέρνηση στην εαρινή της επίθεση. Νεοφιλελευθερισμός και πολιτική δεν πάνε μαζί. Και το ελληνικό πανεπιστήμιο έχει υπερβολικά πολύ πολιτική…

Φυγή προς τα μπρος

Η δεύτερη πλευρά που αναδεικνύεται πίσω από την αναταραχή αφορά την κρίση του πολιτικού συστήματος, τις προσπάθειες επούλωσης του δικομματισμού. Η κυβέρνηση αλλά και ο αστισμός στο σύνολό του έχουν ένα μεγάλο πρόβλημα. Αν οι δημοσκοπήσεις φωτογραφίζουν, έστω και αχνά, την πραγματικότητα, αυτοδυναμία δεν υπάρχει. Δεν βγαίνει κυβέρνηση στις επόμενες εκλογές. Και βασικό πρόβλημα γι’ αυτό είναι η δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ, που εν πολλοίς βασίζεται στο ριζοσπαστικό του λόγο και στις γέφυρες που έχει στήσει με τη νέα γενιά.

Έχουμε ξαναγράψει σε προηγούμενα φύλλα ότι, μετά το βέτο για τη FYROM, η κυβέρνηση επιχειρεί μια φυγή προς τα μπρος. Προχωράει γρήγορα το θέμα του ΟΤΕ, εφαρμόζει το νόμο-πλαίσιο και κάνει εμπρηστικές δηλώσεις για ιδιωτικά πανεπιστήμια, καταστέλλει άγρια όποιον κινητοποιείται. Στην αντιπαράθεση δημόσιο – ιδιωτικό που έγινε για το άρθρο 16, ο λεγόμενος "μεσαίος χώρος" ζαλίστηκε. Η ΝΔ, καλλιεργώντας την αντίθεση "τάξη και ασφάλεια – ακραία στοιχεία", προσπαθεί να στριμώξει κι άλλο το ΠΑΣΟΚ και ταυτόχρονα να κηρύξει εκτός νόμου το ριζοσπαστικό λόγο της Αριστεράς ή, ακόμα καλύτερα, να βάλει την ίδια την Αριστερά να το κάνει! Η κυβέρνηση εκμεταλλεύτηκε το χώρο της παιδείας για να αποδείξει ότι υπάρχει η ΝΔ και το χάος!

Ο συναινετικός δικομματισμός σε ισχύ

Η αναταραχή στο πανεπιστήμιο βρήκε και το ΠΑΣΟΚ σε μια πορεία που προσπαθεί να ανακάμψει, να βελτιώσει την αντιπολιτευτική του εικόνα, να πετάει πού και πού και καμιά αριστερή κορόνα. Μάταια, βέβαια, γιατί και στο ασφαλιστικό και στον ΟΤΕ δεν έπεισε. Στο θέμα των πανεπιστημίων, με όλους τους δελφίνους και τους παράγοντες (Γ. Παπανδρέου, Διαμαντοπούλου, Πάγκαλος κ.ά.), ψήφισε και με χέρια και με πόδια την εφαρμογή του νόμου-πλαίσιο και την καταδίκη των "μειοψηφιών" που αντιδρούν. Πολλές φορές, βγήκε από τα δεξιά στην κυβέρνηση, καλώντας τη να βάλει επιτέλους τάξη στο πανεπιστήμιο, που είναι άντρο του αριστερισμού. Ο διμέτωπος αγώνας που εξαπέλυσε πρόσφατα στη συνδιάσκεψη της ΠΑΣΠ ο Γ. Παπανδρέου, από τη μία "ενάντια στη νεοσυντήρηση και στην οπισθοδρόμηση της ΝΔ" και από την άλλη στη συντήρηση της Αριστεράς "που κλέβει κάλπες", δεν παίρνει θέση για την ταμπακέρα. Ναι ή όχι στη δημόσια δωρεάν παιδεία; Βέβαια, πού να ήξερε ότι, μερικές ώρες αργότερα, θα έκλεβαν τις κάλπες και τα ψηφοδέλτια μεταξύ τους οι φάροι της δημοκρατίας ΠΑΣΠίτες, μέσα στην ίδια τους τη συνδιάσκεψη, και θα κατηγορούσαν ο ένας τον άλλο για "γνωστούς αγνώστους" και μπράβους! Η αναταραχή στο πανεπιστήμιο έδειξε για το ΠΑΣΟΚ αυτό που είναι γνωστό στην ελληνική κοινωνία εδώ και καιρό: Το ΠΑΣΟΚ είναι αναπόσπαστο και οργανικό κομμάτι του νεοφιλελεύθερου δικομματισμού. Φαίνεται ότι άλλος ρόλος δεν υπάρχει για το κόμμα αυτό.

Η Αριστερά σε αναζήτηση πολιτικής

Όπως ειπώθηκε και στην αρχή αυτού του σημειώματος, πολλές πλευρές διαπίστωσαν ότι η κυβέρνηση επιδίωξε την ένταση για να δημιουργήσει την εικόνα και την ψευδή ανάγκη ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια χρειάζονται ένα σοκ. Αυτή ήταν και η κύρια επιχειρηματολογία του συνόλου σχεδόν της Αριστεράς. Μην παίξουμε το παιχνίδι της κυβέρνησης, μην πατήσουμε τη μπανανόφλουδα, μην ασχοληθούμε με τις πρυτανικές εκλογές κ.ο.κ. Το ΚΚΕ, βέβαια, ξέφυγε. Η ομιλία της Αλ. Παπαρρήγα στη Βουλή ήταν επίθεση στο ΣΥΡΙΖΑ, στην ΑΡΕΝ και στα ΕΑΑΚ και διαβεβαίωση ότι θα επιβάλλει την τάξη και μια ελαφρά κριτική στην κυβέρνηση, ενώ στις σχολές η ΚΝΕ έσπαγε συνελεύσεις κ.ο.κ. Αν η ΝΔ προσπαθεί να κοντύνει το ΣΥΡΙΖΑ, γιατί να μη βάλω κι εγώ ένα χεράκι; Κατανοητή σαν τακτική, αλλά άκρως δεξιά και επικίνδυνη για το λαϊκό κίνημα. Και αυτή τη φιλοκυβερνητική, φιλοΝΔ πολιτική το ΚΚΕ πρέπει να την πληρώσει!

Τη θεωρία της μπανανόφλουδας είχε στο σύνολό του και ο ΣΥΝ. Αν και ο Αλ. Αλαβάνος σωστά πολιτικοποίησε το θέμα, ανοίγοντας μέτωπο, μέσα στη Βουλή, ενάντια στον αρχιπροβοκάτορα, όπως τον χαρακτήρισε, Καραμανλή, και, αν και ισχύει ότι χρειαζόταν μια τακτική στο πώς απαντάμε στην επίθεση κοντέματος του ΣΥΡΙΖΑ, με αφορμή την εφαρμογή "δημοφιλών" πλευρών του νόμου-πλαίσιο, πρέπει να θυμίσουμε κάποια πράγματα:

Οι πρυτανικές εκλογές δεν έγιναν σημαία από την "άτακτη" Αριστερά. Ο ΣΥΝ, με πρωταγωνιστές την ανανεωτική πτέρυγα, βγήκε και πανηγύριζε για το "χρόνιο αίτημα της δικιάς μας Αριστεράς" και για το πόσο δημοκρατική είναι η καθολική ψηφοφορία. Αυτό πώς χαρακτηρίζεται σε μια περίοδο εφαρμογής του νόμου από την κυβέρνηση;

Το ζήτημα, λοιπόν, αφορά την εφαρμοφή ή όχι του νόμου Γιαννάκου. Είχαμε προσπάθεια επιβολής του εκτελεστικού νόμου (αυτό είναι, σε τελική ανάλυση) για τη δημιουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Οι "μειοψηφίες" καταγγέλθηκαν όχι μόνο για την αρπαγή της κάλπης, αλλά και για τις παραστάσεις διαμαρτυρίας σε συγκλήτους που πήγαν να εφαρμόσουν κι άλλες πλευρές του νόμου, όπως τα 4ετή συμφωνητικά για τη χρηματοδότηση. Πού πήγε η γραμμή "να μην εφαρμοστεί στην πράξη"; Όταν προπαγανδιζόταν αυτή η τοποθέτηση, το Γενάρη, στα κοινά συνεργατικά σχήματα της ριζοσπαστικής Αριστεράς –σε αντίθεση με την τοποθέτηση για προσπάθεια ανάπτυξης κινήματος για την απόσυρση του νόμου– δεν ήταν γνωστό ότι θα υπήρχε πίεση για τις "εκτός νόμου μειοψηφίες που δεν επιτρέπουν να λειτουργήσουν οι νόμοι";

Το δίλημμα που τέθηκε για την Αριστερά αφορά συνολικά το ρόλο της και τη φυσιογνωμία της. Είναι αλήθεια ότι η αναταραχή δεν έγινε μαζικό κίνημα, όπως αυτό του 16. Όμως η Αριστερά δεν υπάρχει για να έρχεται απλά και να εκφράζει εκ των υστέρων τα μαζικά κινήματα. Έχουμε ανάγκη από μια Αριστερά που θα οργανώνει και θα πυροδοτεί κινήματα και αγώνες. Αυτό να είναι το κριτήριο της κάθε τοποθέτησης, και όχι το τι θα γίνει στα γκάλοπ. Σ’ αυτή τη φάση είχαμε προσπάθεια για δημιουργία κινήματος. Και η Αριστερά έπρεπε να πασχίσει αυτή η προσπάθεια να καρποφορήσει, έπρεπε να τη στηρίξει, και όχι να την υπονομεύει και να σχολιάζει αφ’ υψηλού για "ακραίες ενέργειες".

Πρυτάνεις δημόσιων πανεπιστημίων ή κάτι άλλο;

Αυτοί που πραγματικά πάτησαν την μπανανόφλουδα ήταν οι διοικήσεις των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων και οι πρυτάνεις. Άλλοι από νομιμοφροσύνη, όπως ο πρύτανης του ΑΠΘ Μάνθος (ο οποίος για το ατύχημά του κράτησε αξιοπρεπή στάση) ή ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Κίττας, που δήλωσε ότι "σε μια ευνομούμενη πολιτεία δεν είναι δυνατό να μην εφαρμόσουμε νόμους, όσο προβληματικοί κι αν είναι αυτοί", και άλλοι, λειτουργώντας απλά σαν μακριά χέρια της κυβέρνησης και σαν προβοκάτορες του δημόσιου πανεπιστημίου (Γρυσπολάκης – Πολυτεχνείο Κρήτης, Παλλήκαρης – Πανεπιστήμιο Κρήτης, Κουσκουβέλης – ΠΑΜΑΚ). Η κυβέρνηση τους πέταξε το μπαλάκι και με εκβιαστικό τρόπο απαίτησε να εφαρμόσουν το νόμο. Αν και υπάρχουν διαφορές στις δύο εκδοχές των πρυτάνεων, αντικειμενικά βοηθιέται η κυβέρνηση. Γιατί, όταν κάνεις έκκληση προς όλες τις πλευρές για συνεννόηση, είναι σαν να αγνοείς ποιος κυβερνάει, ποιος επιθυμεί να διαλύσει τα δημόσια πανεπιστήμια, ποιος σου βάζει deadline, ποιος τελικά έχει δίκιο. Γιατί κανείς δεν βγήκε να πει κάτι για τις απαράδεκτες αποφάσεις για lock out σαν απειλή προς τις κινητοποιήσεις των φοιτητών. Γιατί δεν βρήκαν να πουν ούτε κουβέντα στην έκκληση της ΠΟΣΔΕΠ για μη εφαρμογή του νόμου από τη στιγμή που είναι άδικος, αντισυνταγματικός και βρίσκει απέναντι μεγάλο κομμάτι της πανεπιστημιακής κοινότητας. Γιατί δεν λένε ένα "όχι" στο επικείμενο νομοσχέδιο για τα μεταπτυχιακά, που επεκτείνει τα δίδακτρα και την ιδιωτικοποίηση;

Την επικείμενη Σύνοδο των Πρυτάνεων, που γίνεται 13-14 Ιούνη στα Χανιά, ο υπουργός-πλασιέ των ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων θα προσπαθήσει να την εμφανίσει σαν την απαρχή μιας νέας συμμαχίας και μιας νέας συναίνεσης για τα νεοφιλελεύθερα του σχέδια. Όσο αφιερωμένοι κι αν είναι οι πρυτάνεις στο επιστημονικό και διοικητικό τους έργο, πιστεύουμε ότι καταλαβαίνουν και κάποια πράγματα από πολιτική. Θα συνεχίσουν να παίζουν το παιχνίδι της κυβέρνησης; Μια ελάχιστη τοποθέτηση όποιων λένε ότι είναι με το δημόσιο πανεπιστήμιο θα ήταν να ζητήσουν να αποσύρει ο Στυλιανίδης τις δηλώσεις του για το συνταγματικό πραξικόπημα με τη διασταλτική ερμηνεία για το άρθρο 16 και να ζητήσουν να μην αναγνωριστούν τα ΚΕΣ. Αλλιώς, να αποσυρθούν οι ίδιοι. Πραγματικά ελάχιστη τοποθέτηση, αν διοικούν τα δημόσια πανεπιστήμια κι όχι κάτι άλλο.

Δήμαρχοι-businessmen!

Είναι πολλοί οι πρόθυμοι, τελικά, για την ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης. Ακολουθώντας το δήμαρχο Αθηναίων Νικήτα Κακλαμάνη και ο δήμαρχος Λαρισαίων, Κων. Τζανακούλης, φλερτάρει με την ιδέα δημιουργίας δημοτικού πανεπιστημίου στη Λάρισα. Ο τελευταίος, μάλιστα, υποτίθεται ότι είναι και πανεπιστημιακός δάσκαλος στη Σχολή Τεχνολόγων Γεωπονίας του ΤΕΙ Λάρισας! Έχουν πολλούς τέτοιους πρόθυμους τα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ της χώρας. Οι δύο δήμαρχοι έχουν και θεσμικό ρόλο στην ΚΕΔΚΕ – πρόεδρος και β’ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΚΕ αντίστοιχα.

Παλιότερα είχε τέτοια όνειρα και ο δήμαρχος Αμαρουσίου. Τα "έφαγε" μετά τη συντονισμένη κινητοποίηση των τοπικών κινήσεων και των φοιτητικών συλλόγων της Αθήνας. Ο Κακλαμάνης φαίνεται ότι θέλει οι φοιτητικές διαδηλώσεις να περνάνε και μπροστά από την Κοτζιά! Δεν είναι κακή ιδέα. Όλο Προπύλαια – Βουλή βαρετό είναι…

Δημήτρης Μητρόπουλος