Πέθανε ο Αμπιμαέλ Γκουζμάν, ηγέτης του Κ.Κ. Περού

Πέθανε σε ηλικία 87 ετών στο υπόγειο κελί του, σκαμμένο στο μέσο του κεντρικού προαυλίου της ναυτικής βάσης του Καλάο, όπου κρατούνταν σε συνθήκες απόλυτης απομόνωσης επί 29 χρόνια, ο Αμπιμαέλ Γκουζμάν. Γνωστότερος ως πρόεδρος Γκονζάλο, ο ηγέτης του Κ.Κ. Περού είχε συλληφθεί το 1992 στη Λίμα, και η υπόθεση είχε συζητηθεί σε ολόκληρο τον κόσμο όταν επιδείχθηκε κλεισμένος σε ένα κλουβί στους δημοσιογράφους από την τότε δικτατορία του Φουτζιμόρι. Αιφνιδιάζοντας εκείνη τη μέρα τους δεσμώτες του, ο Αμπιμαέλ Γκουζμάν εκμεταλλεύθηκε την τελευταία ευκαιρία που είχε για να ακουστεί η φωνή του, βγάζοντας μέσα από το κλουβί έναν παθιασμένο λόγο υπέρ της συνέχισης του αγώνα.

Καθηγητής φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο του Σαν Κριστομπάλ ως το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1970, ο Αμπιμαέλ Γκουζμάν περνά τότε στην παρανομία και οργανώνει τον «λαϊκό πόλεμο» στο Περού, αποκτώντας δεσμούς και βάσεις στην αγροτική ύπαιθρο. Επηρεασμένος από τον μαοϊσμό, και πιο ειδικά από την στρατηγική περικύκλωσης των πόλεων από την ύπαιθρο, έδωσε μαζί με τους συντρόφους του ζωή σε ένα αντάρτικο κίνημα. Έτσι στη δεκαετία του 1980, δεκαετία διάλυσης του μαοϊκού και γενικότερα του επαναστατικού κινήματος διεθνώς, το Φωτεινό Μονοπάτι, ως ένα «ξεχασμένο αντάρτικο», έδειχνε ότι η φλόγα της εξέγερσης και του παρατεταμένου αγώνα δεν έσβησε.

Οι επιχειρήσεις για την εξόντωση του αντάρτικου αυτού ήταν συστηματικές. Στην πράξη δολοφονήθηκαν χιλιάδες μέλη, συμπαθούντες, ή ύποπτοι για συνεργασία με το Φωτεινό Μονοπάτι. Οι φυλακές γέμισαν με χιλιάδες μέλη ή απλούς υποστηρικτές του Κ.Κ. Περού. Παρ’ όλα αυτά, ενισχυόταν η απήχηση του Φωτεινού Μονοπατιού στις φτωχές λαϊκές μάζες. Αλλά ακριβώς την περίοδο που είχε αρχίσει να δημιουργεί βάσεις τόσο στις παραγκουπόλεις της Λίμα και άλλων πόλεων όσο και στα πανεπιστήμια, πιάστηκε ο Αμπιμαέλ Γκουζμάν και άλλα καθοδηγητικά στελέχη.

Αφού επιδείχθηκε σαν άγριο ζώο σε κλουβί, καταδικάστηκε από «έκτακτο στρατοδικείο» άγνωστης σύνθεσης (αποτελούνταν από κουκουλοφόρους στρατιωτικούς δικαστές, που αμέσως μετά καταδίκασαν σε ισόβια και τον συνήγορο υπεράσπισης του Γκουζμάν ως «συνεργό των τρομοκρατών»…), και κλείστηκε, σε πλήρη απομόνωση έκτοτε, σε υπόγειο κελί που σκάφτηκε ειδικά γι’ αυτόν στο κεντρικό προαύλιο της ναυτικής βάσης του Καλάο.

Γιατί τον φοβούνται ακόμη και μετά τον θάνατό του;

Προσπαθήθηκε από πολλούς να παρουσιαστεί το Φωτεινό Μονοπάτι ως μια τρομοκρατική εγκληματική οργάνωση που σκότωνε ιθαγενείς και αγρότες, όπως παρουσιάστηκε και ο Αμπιμαέλ Γκουζμάν ως αιμοσταγής δολοφόνος, ως… «Πολ Ποτ των Άνδεων», «υπεύθυνος για τη δολοφονία 70.000 ανθρώπων»! Άλλωστε έτσι παρουσίασαν και την είδηση του θανάτου του όλα τα ΜΜΕ.

Δεν μπορούν όμως να εξηγήσουν γιατί υπήρξε τόση επιρροή του κινήματος αυτού, και γιατί, παρά την άγρια καταστολή και τις επιχειρήσεις εξόντωσής του, ακόμα υπάρχουν εστίες του που παραμένουν ενεργές. Κυρίως, γιατί φοβούνται τόσο πολύ τον Αμπιμαέλ Γκουζμάν ακόμα κι όταν αυτός έχει πεθάνει; Οι αρχές, δια στόματος του υπουργού Δικαιοσύνης Ανιμπάλ Τόρες, αρνούνται να παραδώσουν το σώμα του στην οικογένειά του για ταφή, «έτσι ώστε να μην υπάρχει χώρος να πηγαίνουν κάποιοι που θα ήθελαν να του αποτίσουν φόρο τιμής». Σκαρφίζονται δικαιολογίες για να προχωρήσουν στην αποτέφρωσή του και στο σκόρπισμα της στάχτης στη θάλασσα…

Παρ’ όλα όσα θα μπορούσε να παραθέσει κανείς για επιλογές, τακτικές και στρατηγικές του Φωτεινού Μονοπατιού και του ίδιου του Αμπιμαέλ Γκουζμάν (η αντιγραφή σχημάτων του Λιν Πιάο και ο έντονος σεχταρισμός ήταν ορισμένα από τα πιο χαρακτηριστικά του), δεν μπορεί να αποκρυβεί το γεγονός πως ήταν ένα από τα μεγάλα κινήματα, με βαθιές ρίζες στους αγρότες, τους ιθαγενείς και τη φτωχολογιά των παραγκουπόλεων, και με έντονη δράση. Οι περιπέτειες που πέρασε το κίνημα αυτό –μετά τη σύλληψη του Γκονζάλο– ήταν πολλές και αναμενόμενες. Πολλοί από τους συνεχιστές έπεσαν ηρωικά, πολεμώντας τα αποσπάσματα των ειδικών αντιτρομοκρατικών δυνάμεων, του στρατού και των παρακρατικών οργανώσεων, ενώ άλλοι εξοντώθηκαν με βασανιστήρια και εξωδικαστικές εκτελέσεις…

Όση λάσπη και μίσος κι αν επιδεικνύουν όλοι οι αντιδραστικοί, ο Αμπιμαέλ Γκουζμάν, με τη δράση του ως το 1992 κι έπειτα με τη στάση του στην απομόνωση επί 29 χρόνια, καθώς και το κίνημα στη δημιουργία του οποίου έπαιξε καθοριστικό ρόλο, έχουν μια ξεχωριστή θέση στο κομμουνιστικό κίνημα του 20ού αιώνα. Αποτέλεσαν έναν από τους τελευταίους σπασμούς μιας ανολοκλήρωτης θύελλας, ένα επαναστατικό σκίρτημα μέσα σε μια περίοδο αντεπανάστασης. Αυτές οι μακρινές και ξαφνικές λάμψεις έχουν τη σημασία τους στην ιστορία.