Πείνα: Ένα διαρκές έγκλημα κατά της ανθρωπότητας, του Σωκράτη Μαντζουράνη

“Ο 21ος αιώνας απειλεί να γίνει ο αιώνας της πείνας.
Ένας στους έξι κατοίκους του πλανήτη απειλείται από την πείνα”

Πρίν από λίγο καιρό ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO) προέβλεψε ότι ένας στους έξι κατοίκους του πλανήτη θα πεινάσει τον επόμενο χρόνο. Αυτό αποτελεί την πιο τρανή απόδειξη για τα αδιέξοδα που βιώνει το σημερινό σύστημα κοινωνικών σχέσεων και πόσο μεγάλη είναι η αναγκαιότητα να ξεπεραστεί.

Τούτη η εφιαλτική πρόβλεψη δεν οφείλεται ούτε σε κάποιον κομμουνιστή αναλυτή, ούτε σε κάποια μαρξιστική-αριστερή επιστημονική οργάνωση.

Πρόκειται για τεκμηριωμένη πρόβλεψη του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO) με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Διατροφής.

“Η φτώχεια είναι ο κύριος λόγος πείνας. Το γεγονός ότι οι άνθρωποι δεν μπορούν να αγοράσουν κάτι για να φάνε, το ότι δεν γνωρίζουν τι θα φάνε αύριο, οφείλεται στη φτώχεια”.

Τα στοιχεία που παρουσιάζει ο Οργανισμός είναι ένα ηχηρό χαστούκι στο απάνθρωπο καπιταλιστικό σύστημα της εποχής μας, στην πολυδιαφημισμένη παγκοσμιοποιημένη οικονομία της αγοράς, που τόσους οπαδούς έχει και στη χώρα μας.

Σχεδόν ο μισός πληθυσμός του πλανήτη έχει λιγότερα από δύο δολάρια την ημέρα στη διάθεσή του, ενώ περίπου το 20% δεν έχει περισσότερο από ένα δολάριο.

Κάθε έξι δευτερόλεπτα πεθαίνει ένα παιδί από πείνα, όταν τα τρόφιμα σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αρκετά να θρέψουν όλα τα παιδιά του κόσμου.

Ο ένας στους έξι κατοίκους του πλανήτη –πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι– δεν έχει αρκετή τροφή.

Ο υποσιτισμός είναι υπεύθυνος για το 50-60% των παιδικών θανάτων. Σχεδόν ένα στα τρία παιδιά στον κόσμο υποσιτίζεται.

Τα θύματα του υποσιτισμού υπολογίζονται σε 642 εκατομμύρια στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, 265 εκατομμύρια στην υποσαχάρια Αφρική, 53 εκατομμύρια στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική, 42 εκατομμύρια στη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική και σε 15 εκατομμύρια στις αναπτυγμένες χώρες.

Ο αριθμός των ανθρώπων που υποσιτίζονται στον κόσμο αυξήθηκε από 825 εκατομμύρια την περίοδο 1995-1997 σε 873 εκατομμύρια την περίοδο 2004-2006, σύμφωνα με τον FAO.

Τα νούμερα είναι τραγικά, και βέβαια πιο τραγική η πραγματικότητα για εκατομμύρια ανθρώπινες –ας πούμε ανθρώπινες– υπάρξεις.

Δυστυχώς, η κατάσταση αυτή, αντί να βελτιώνεται συνεχώς επιδεινώνεται – και μάλιστα με αυξανόμενους ρυθμούς, οι οποίοι γίνονται στις μέρες μας ακόμα πιο έντονοι, με πρόσχημα την πρόσφατη καπιταλιστική κρίση.

“Η ανθρωπότητα θα έχει 1,2 δισεκατομμύρια ανθρώπους που θα υποφέρουν από την πείνα” στο τέλος της χρονιάς, προσθέτει ο FAO, και υπογραμμίζει ότι πρόκειται για “ιστορικό επίπεδο”.

Δεδομένων κυρίως των σοκ από την οικονομική κρίση, και των συχνά ανεβασμένων τιμών των προϊόντων διατροφής σε εθνικό επίπεδο, ο αριθμός των θυμάτων της πείνας αναμένεται να αυξηθεί παγκοσμίως κατά περίπου 11%, σύμφωνα με τις προβλέψεις του FAO, οι οποίες στηρίζονται σε μελέτη της υπηρεσίας Οικονομικών Ερευνών του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας.

Το γεγονός ότι εκατομμύρια άνθρωποι στο πλανήτη πεθαίνουν κάθε χρόνο από την πείνα, δεν οφείλεται ούτε στην έλλειψη τροφίμων, ούτε σε “κακή σοδειά”.

Είναι πολιτικές οι αιτίες που το δημιούργησαν, όπως πολιτικοί είναι και οι λόγοι που δεν αντιμετωπίζεται ριζικά και μόνιμα.

Και δεν είναι καθόλου τυχαίο το ότι το σύνολο σχεδόν των πληθυσμών που υποφέρουν από την πείνα, βρίσκονται στις υποανάπτυκτες και αναπτυσσόμενες χώρες, παρόλο που η πείνα άρχισε προ πολλού να χτυπά και την πόρτα των ανεπτυγμένων και πλούσιων χωρών.

Η ακόρεστη δίψα των πολυεθνικών μονοπωλίων για όλο και περισσότερα κέρδη, οι καπιταλιστικοί πόλεμοι για τον έλεγχο των διεθνών αγορών, η φτώχεια και η εξαθλίωση όλο και περισσότερων λαϊκών στρωμάτων, η μαζική ανεργία και η κατεδάφιση και των στοιχειωδέστερων εργασιακών κατακτήσεων, η εγκαθίδρυση και συντήρηση από τους “ισχυρούς” προτεκτοράτων και δικτατορικών καθεστώτων, είναι από τους βασικότερους παράγοντες διατήρησης και όξυνσης αυτής της φρίκης. Αν προσθέσουμε σ’ όλα αυτά τις απίθανες περιβαλλοντικές καταστροφές που προκαλεί το κεφάλαιο στις υποανάπτυκτες χώρες, την καταλήστευση του πλούτου τους, αλλά και τις πολλαπλάσιες αρνητικές επιπτώσεις από φυσικές καταστροφές, λόγω της έλλειψης βασικών υποδομών, τότε έχουμε μια επαρκή εικόνα των βασικών αιτιών του φαινομένου της παγκόσμιας πείνας.

Οι πλούσιες και ισχυρές χώρες του πλανήτη, χρόνια τώρα στο ίδιο έγκλημα θύτες και θεατές, αρνούνται να πάρουν μέτρα που να δίνουν μια ουσιαστική λύση στο πρόβλημα. Ακόμα και τα ημίμετρα που κατά καιρούς αποφασίζουν σε διάφορες διεθνείς συναντήσεις τους, δεν τα υλοποιούν.

Είναι, λοιπόν, ανήμπορη η διεθνής κοινότητα ν’ αντιμετωπίσει τούτη τη κατάρα;

Είναι λάθος το ερώτημα.

Ο καπιταλισμός είναι εκείνος που ούτε θέλει, ούτε ενδιαφέρεται να λύσει το πρόβλημα που ο ίδιος δημιούργησε και το οποίο πολύμορφα αξιοποιεί.

Δημιούργημα του απάνθρωπου καπιταλιστικού συστήματος είναι η πείνα και η εξαθλίωση εκατομμυρίων ανθρώπων, ο θάνατος, κάθε λεπτό, χιλιάδων παιδιών στον πλανήτη, επειδή δεν έχουν ένα πιάτο φαγητό, ένα μπουκάλι γάλα, ένα ποτήρι νερό.

Λύσεις υπάρχουν πολλές και αποτελεσματικές, προτάσεις έχουν διατυπωθεί εδώ και χρόνια, υποδομές, τεχνολογία και υλικά μέσα έχει αρκετά η ανθρωπότητα στη διάθεσή της για να λυθεί μόνιμα και οριστικά το πρόβλημα.

Εκείνο που λείπει είναι η πολιτική βούληση των ισχυρών ν’ αντιμετωπιστεί η παγκόσμια ντροπή του ανθρώπινου είδους.

Η Αριστερά έχει χρέος να σταθεί απέναντι στο πρόβλημα, πιο σθεναρά, πιο αποτελεσματικά, πιο οργανωμένα, πιο συντονισμένα, και σε εθνικό, και σε διεθνές επίπεδο.

Να εντείνει τους αγώνες και τις προσπάθειές της για να δημιουργηθεί ένα πλατύ λαϊκό μέτωπο ενάντια στην πείνα και τη φτώχεια, για να ενισχυθούν οι αγώνες των λαών που υποφέρουν, για να ενισχυθούν οι λαϊκές διεκδικήσεις για μια πιο ανθρώπινη ζωή, αλλά κυρίως για να γκρεμιστεί τούτο το απάνθρωπο καπιταλιστικό σύστημα και να δημιουργηθούν οι κοινωνικές και πολιτικές προϋποθέσεις για μια ανθρώπινη, σοσιαλιστική κοινωνία.

Σίγουρα δεν είναι εύκολη υπόθεση, σίγουρα δεν μπορεί να γίνει πραγματικότητα αύριο.

Ας σκεφτούμε όμως τούτο:

Κάθε έξι δευτερόλεπτα ένα παιδί στις χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου πεθαίνει από την πείνα, όταν στον κόσμο υπάρχει άφθονη τροφή για όλους μας.

Ίσως τούτο να μας κάνει σαν Αριστερά να προσπαθήσουμε πιο πολύ, και να προσανατολίσει καλύτερα τις προτεραιότητες και τη δράση μας.

Σωκράτης Μαντζουράνης