Πριν από δύο εβδομάδες μια αρκούδα σκοτώθηκε σε τροχαίο στην περιοχή της Καστοριάς. Ήταν η τρίτη αρκούδα που σκοτώθηκε φέτος από τροχαίο στη δυτική Μακεδονία. Στην ίδια περιοχή τα τελευταία τέσσερα χρόνια είχαμε 14 τροχαία ατυχήματα με αρκούδες από τα οποία τα 11 ήταν θανατηφόρα. Ο συνολικός αριθμός των αρκούδων που ζουν στην Ελλάδα είναι περίπου 200. Αν στις αρκούδες που σκοτώνονται από τροχαία προσθέσουμε κι αυτές που έπεσαν θύματα παράνομου κυνηγιού (19 τον τελευταίο χρόνο) θα καταλάβουμε ότι ο πληθυσμός της αρκούδας στην Ελλάδα απειλείται με αφανισμό.
Βέβαια αυτό το κείμενο δεν γράφτηκε για να ξυπνήσει τα φιλοοικολογικά μας αισθήματα, αλλά για εντελώς διαφορετικό λόγο. Προσέχοντας τα στατιστικά στοιχεία βλέπουμε ότι τα πιο πολλά τροχαία συμβαίνουν στην Εγνατία Οδό και συγκεκριμένα στην περιοχή των Γρεβενών (κόμβος Πολύμυλου-Παναγιά). Για ποιο λόγο συμβαίνει αυτό; Πολύ απλά οι υπεύθυνοι του έργου, θέλοντας να συμπιέσουν το κόστος του δρόμου, δεν πήραν τα κατάλληλα μέτρα φύλαξης. Ο φράχτης που περιβάλλει το δρόμο δεν είναι αρκετός για να συγκρατήσει τα ζώα τα οποία τον υπερπηδάνε ή τον γκρεμίζουν. Όσο για τα τούνελ που υποτίθεται ότι θα υπήρχαν για να μπορούν τα άγρια ζώα να περνάν κάτω από το δρόμο είναι ελάχιστα, κακοκατασκευασμένα, μπαζωμένα ή πλημμυρισμένα. Τι αναγκάζει όμως τις αρκούδες να διασχίζουν τους αυτοκινητόδρομους; Μα φυσικά η αναζήτηση τροφής. Η υποβάθμιση των φυσικών βιότοπων από την άναρχη εκμετάλλευσή τους σε συνδυασμό με τις πυρκαγιές, ωθεί τα άγρια ζώα να αναζητούν τροφή σε καλλιεργήσιμες εκτάσεις ή σε κτηνοτροφικές μονάδες. Έτσι αν καταφέρουν να γλιτώσουν το τροχαίο εκτελούνται από τους χωρικούς για τις ζημιές που προκαλούν. Μετά από πιέσεις η ελληνική πολιτεία ενέταξε τις ζημιές που προκαλούν οι αρκούδες και οι λύκοι στο πρόγραμμα αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ. Όμως η διαδικασία είναι χρονοβόρα, απαιτεί πολλή γραφειοκρατία, υπέρογκα παράβολα και, το κυριότερο, αποδείξεις. Έτσι, ελάχιστες αποζημιώσεις δίνονται, και αυτές πολύ πιο κάτω από την πραγματική αξία των ζώων ή των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Τα χρήματα που εξασφαλίζονται από διάφορα κονδύλια για τις αρκούδες και τους λύκους δεν πηγαίνουν στους ανθρώπους της υπαίθρου αλλά σε οργανώσεις για να τα μελετούν. Το αποτέλεσμα είναι οι αγανακτισμένοι χωρικοί να παίρνουν το νόμο στα χέρια τους και όποιον πάρει ο χάρος. Το μοντέλο της νεοφιλελεύθερης ανάπτυξης που επιβλήθηκε στην Ελλάδα έχει σαν αποτέλεσμα την εξάντληση των φυσικών πόρων, την καταστροφή της άγριας πανίδας και χλωρίδας, την καταστροφή των καλλιεργήσιμων εδαφών με τις πρακτικές της μονοκαλλιέργειας, την εγκατάλειψη και ερήμωση της υπαίθρου. Η πολιτική των αυτοκινητόδρομων και όχι των σιδηρόδρομων, οι μονοκαλλιέργειες και όχι η αγροτική αυτάρκεια, ο λιθάνθρακας και όχι οι ήπιες μορφές ενέργειας θα έχουν καταστροφικές συνέπειες για όλους μας.
Δ.Δ.