Ο πολιτικός κόσμος και τα αδιέξοδα της κρίσης, του Δημήτρη Υφαντή

Η εκλογολογία δεν κρύβει τα προβλήματα

Υπάρχει η αίσθηση ότι δεν πάει άλλο. Καταιγισμός ειδήσεων, ανακοινώσεων και προβλέψεων αποτυπώνουν και προδιαγράφουν ένα εφιαλτικό κοινωνικό τοπίο. Την ίδια στιγμή, τα δύο λεγόμενα "κόμματα εξουσίας" δεν χάνουν την ευκαιρία, με κάθε δημόσια παρέμβασή τους, να επιβεβαιώνουν ότι βρίσκονται σ’ ένα δικό τους κόσμο. Δεν υπάρχει πολιτική κατεύθυνση, πολύ περισσότερο πολιτικό όραμα. Στη δίνη της κρίσης με βάρκα την εκλογολογία και πυξίδα την αναζήτηση συναίνεσης.

Ο Γ. Παπανδρέου, ως φέρελπις πρωθυπουργός, έδωσε "προγραμματική" συνέντευξη καλώντας σε συναίνεση για όταν κυβερνήσει! Ο κανονικός έσπευσε, την ίδια μέρα, με διάγγελμα να απαιτήσει… συναίνεση – αυτός για τώρα, που λέει ότι κυβερνάει. Ποιο είναι το μήνυμα; "Καθίστε φρόνιμα και στ’ αβγά σας. Τα υπόλοιπα θα τα αναλάβει ο κοινωνικός αυτοματισμός της κρίσης. Εδώ δεν έχουν σχέδιο οι ΗΠΑ, η Μ. Βρετανία, η Γαλλία, γιατί να έχουμε εμείς; Όχι όμως και ν’ αρχίσετε τα "όχι στις απολύσεις", "να μην κλείσουν επιχειρήσεις", "να αυξηθούν οι μισθοί", να μην πουλήσουμε ό,τι έχει μείνει όρθιο".

Να, λοιπόν, ο πραγματικός πολιτικός πυρήνας του δικομματισμού. Ξεφτιλίστηκαν μέσα στην ασφυκτική συμπίεση της δεκαετίας που πέρασε και τώρα, μέσα στην όξυνση και στο βάθεμα της κρίσης, θυμούνται όλα τα ιδεολογικά εφευρήματα: όπου "εκσυγχρονισμός και ισχυρή Ελλάδα", "σεμνά, ταπεινά και μεταρρυθμίσεις (διάβαζε Siemens και Βατοπέδι), φτώχεια και ανεργία, αποβιομηχάνιση και αποαγροτοποίηση, ερήμωση του περιβάλλοντος. Κι ακόμη η κρίση δεν έχει δείξει όλο το βάθος της. Και μόνο τα νέα δάνεια εξυπηρέτησης του χρέους και τα εξοπλιστικά φανερώνουν τον ιλιγγιώδη χορό των συμφερόντων πάνω στα ερείπια της ύφεσης. Την ίδια στιγμή, όσο η οικονομική "ανάπτυξη" ξεμασκαρεύεται σε ανελέητο κοινωνικό πόλεμο τόσο το "κοινωνικό" κράτος με τις περίφημες στοχευμένες δράσεις υπέρ των αδυνάτων, που τόσο λατρεύουν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, καταντάει ένα άθλιο πτωχοκομείο.

Εκλογικά σχέδια επί χάρτου

Οι ευρωεκλογές και η προεδρική εκλογή το 2010 αποτελούν δύο ορόσημα, γύρω από τα οποία προτείνονται και δοκιμάζονται ποικίλα εκλογικά σενάρια. Είναι προφανής η αδυναμία της ΝΔ να διαχειριστεί τα νέα δεδομένα της όξυνσης της κρίσης και της ευρω-επιτήρησης. Μια αδυναμία που εκφράζεται στο "151", αλλά πηγάζει από το βαθύ ρήγμα κοινωνικής αποδοκιμασίας του νεοφιλελεύθερου αυτόματου πιλότου στην κρίση. Το κυριότερο, η αμφισβήτηση πλέον αρχίζει να ακουμπάει και τους δύο εταίρους του δικομματισμού. Έτσι τα κουκιά της αυτοδυναμίας δεν βγαίνουν. Επιστρατεύονται όλο και πιο πιεστικά τα σχέδια του "μεγάλου" συνασπισμού, την ίδια στιγμή που δοκιμάζονται πρωτοφανή μέσα βιασμού της λαϊκής θέλησης: Στο "Έθνος" δημοσιεύτηκε γκάλοπ για τις… μεθεπόμενες εκλογές, εφόσον δεν υπάρξει αυτοδυναμία με την "πρώτη". Στη "ρεβάνς", ο εκλεκτός Γ. Παπανδρέου επιτέλους σαρώνει. Απίστευτο; Κι όμως αληθινό.

Μπορούν άραγε σήμερα να ποντάρουν στα εκλογικά διλήμματα –ή, μάλλον, "τρι- και τέτρα-λήμματα"– κι έτσι να πετύχουν απορρόφηση της δυσαρέσκειας και κοινωνική ειρήνη; Εκλογές προ, μετά ή μαζί με τις ευρωεκλογές; Μήπως καθόλου; Αλλαγή του εκλογικού νόμου στο πιο αυτοδύναμο; Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ-ΝΔ και μετά εκλογές, ή το αντίστροφο; Γιατί όχι μία πασοκική παρένθεση που θα χρεωθεί το "πακέτο" της κρίσης και, με αφορμή την προεδρική εκλογή του 2010, αναβάπτιση της ΝΔ; Με νέα ηγεσία ή τον Καραμανλή ξανά θριαμβευτή; Να το συνεχίσουμε; Δεν αντέχεται.

Η μέχρι αηδίας καθήλωση του στελεχικού δυναμικού του δικομματισμού και των εκδοτικών συγκροτημάτων στην εκλογική σεναριολογία αποκαλύπτει την ολοκληρωτική τους ταύτιση στο ωμό πολιτικό δόγμα της κρατικής τρομοκρατίας και του κοινωνικού εκβαρβαρισμού. Ουδέποτε, όσο δεν αίρονται οι αιτίες που τροφοδοτούν την πολιτική και οικονομική κρίση, οι εκλογικοί εκβιασμοί κατόρθωσαν να σταθεροποιήσουν μακροπρόθεσμα το πολιτικό σκηνικό και το κοινωνικό τοπίο.

Δημήτρης Υφαντής

Σχέδια μεγάλου συνασπισμού

Αφού οι συσχετισμοί με τίποτα δεν μαγειρεύονται, για να προκύψει η "βολική" αυτοδυναμία, ο ΣΕΒ και εκδοτικά συγκροτήματα προβάλλουν την επιλογή του "μεγάλου συνασπισμού". Πολιτικά στελέχη, κυρίως απο το ΠΑΣΟΚ, λανσάρουν ακόμα και την άμεση, άνευ εκλογών, υλοποίησή του εν όψει της έκτακτης κατάστασης της κρίσης. Το ενδεχόμενο της επιβολής, από πλευράς του οικονομικού κατεστημένου και ξένων δυναμικών παραγόντων, μιας λύσης "εθνικής σωτηρίας" αλλά ωμού βιασμού της λαϊκής θέλησης, φαντάζει πολύ ισχυρό. Είναι πολύ πιθανό να επιστρατευτούν "προσωπικότητες" τύπου τεχνοκρατών (διοικητής Τράπεζας της Ελλάδας π.χ.) να "κυβερνήσουν", ενώ ΝΔ και ΠΑΣΟΚ θα προσφέρουν την πολιτική στήριξη. Τα δύο κόμματα, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, σαν πολιτικοί οργανισμοί, σαν στελεχικό δυναμικό, σαν σχέση με το λαό, βρίσκονται σε τέλμα. Ποια μετάλλαξη μπορεί να προκαλέσει η κυβερνητική συνύπαρξή τους; Μόνη νομιμοποιητική βάση του "μεγάλου συνασπισμού" θα είναι το τεχνητά αθροισμένο τόσο % των ποσοστων τους στον εκλογικό εθνικό κορμό. Έτσι θα δικαιολογείται η σιδερένια πυγμή της ακραίας αντικοινωνικής πολιτικής απέναντι σε όποιον τολμάει να σπάσει το εθνικό συμβόλαιο συναίνεσης. Γιατί είναι η διογκούμενη κοινωνική δυσαρέσκεια, που παίρνει χαρακτηριστικά αντίστασης και αναζήτησης αριστερής πολιτικής διεξόδου, ο βασικότερος μοχλός πυροδότησης της πολιτικής κρίσης. Η ανατροπή των σχεδιασμών της καμαρίλας του δικομματικού καρτέλ είναι εφικτή. Αποτελεί ζωτική ανάγκη και επείγουσα κοινωνική απαίτηση η ανταπόκριση της Αριστεράς στην πρόκληση. Είναι το άμεσο καθήκον της.

Αυτοί που… κυβερνούν

Ο Δ. Αβραμόπουλος, ενώ τίναζε στον αέρα τη σύμβαση εργασίας που ο ίδιος είχε υπογράψει με τους νοσοκομειακούς, φρόντισε να μονοπωλήσει την επικαιρότητα κάνοντας κόντρες του με τον Γ. Σουφλιά για το αν υπάρχει ή όχι –εδώ γελάνε– εθνικό σχέδιο για την κρίση. Ο Γ. Μανώλης ήταν σαφέστερος –με στόχο την Ντ. Μπακογιάννη–, ενώ ο υπουργός Υγείας διέψευσε κάθε σχέση. Διάφοροι επιτέθηκαν εναντίον διαφόρων, αλληλοκατηγορήθηκαν για εκλογολογία και δελφινολογία, έγιναν συστάσεις για επικέντρωση στο κυβερνητικό έργο –ποιο;– και ο πρωθυπουργός κατόρθωσε να κάνει ολόκληρο διάγγελμα και να μην πει τίποτα!

Αν ο προϋπολογισμός, που μόλις ψηφίστηκε, είναι για τα σκουπίδια, αν διαπραγματεύονται τους όρους της υποθήκευσης και της χρεοκοπίας της χώρας με το ευρωδιευθυντήριο, αν αναζητούν έσοδα ξεπουλώντας οι αμετανόητοι όσο όσο ό,τι έχει απομείνει από το δημόσιο παραγωγικό τομέα της χώρας, αν διαλύουν με κυνισμό ύστερα από την κοινωνική ασφάλιση και τη δημόσια υγεία, τότε μόνο η καταφυγή στην αστυνομοκρατία και την ασύστολη μικροπολιτική μπουρδολογία μπορεί να συνθέσει το κυβερνητικό σχέδιο που αναζητά ο υπουργός Υγείας.

Υπάρχει κάτι που μπορεί ακόμα να "πουλάει" η κυβέρνηση στο οικονομικό κατεστημένο και στους ξένους δυναμικούς παράγοντες: το ότι είναι στην… κυβέρνηση! Όπως διαγράφεται το πολιτικό σκηνικό, είναι κι αυτό μία "κάποια λύσις", όπως θα έλεγε κι ο ποιητής. Έστω μία κυβέρνηση, έστω αυτή. Άλλωστε, τόση βρώμικη δουλειά έχει βγάλει. Υπάρχει, βεβαίως, και ο πρόθυμος να προσφέρει τους βουλευτές του ως μαξιλαράκι Γ. Καρατζαφέρης. Σ’ ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεξιο-δεξιάς λύσης, πέρα από την ομολογία απόλυτης αδυναμίας της κυβέρνησης, η όποια δυνατότητα επικοινωνίας του Κ. Καραμανλή με το "μεσαίο" χώρο έχει απομείνει θα τραυματιζόταν ανεπανόρθωτα, γι’ αυτό και η "προσφορά" δεν γίνεται δεκτή. Θα προχωρήσει η "τρίτη" λύση του μεγάλου συνασπισμού; Είπαμε, στο άγνωστο…

Αυτοί που είναι οι… επίδοξοι

Οι επίδοξοι εν συμπολιτεύσει αντιπολιτευόμενοι κάνουν ό,τι μπορούν για να μη φορέσουν το κοστούμι της αυτοδυναμίας που τους έραψαν ξανά οι "νταβατζήδες" της πολιτικής ζωής. Ύστερα από την ταύτισή του με τη ΝΔ στο ξεπούλημα της Ολυμπιακής στον Mr MIG, ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ επέλεξε να τραντάξει την παραπαίουσα κυβέρνηση "προγραμματικά". Αφού εξήγγειλε… συναίνεση στη μέλλουσα κυβέρνησή του, διατύπωσε πρόταση διεξόδου από την κρίση: στήριξη των αδυνάτων και "πράσινη οικονομία". Εντάξει, οι "αδύνατοι" έχουν τόσο δεινοπαθήσει ως "καραμέλα" στη δικομματική μπαρουφολογία. Η ουσία: Αμφισβητεί το ΠΑΣΟΚ το σύμφωνο σταθερότητας; Θα πειθαρχήσει στην ευρω-επιτήρηση; Παρά τα μεγάλα λόγια και τις εκ του ασφαλούς καταγγελίες, επί του πρακτέου, οι απαντήσεις στα δύο αυτά καίρια ερωτήματα είναι ένα "όχι" κι ένα "ναι". Όσο για την πράσινη οικονομία, ξεπατίκωμα από τα αστέρια, τους οικονομικούς συμβούλους του Ομπάμα, πρόκειται για κλασικό πυροτέχνημα εντυπωσιασμού. Ανέξοδα ευχολόγια, που φανερώνουν την ανυπαρξία εναλλακτικής πολιτικής. Αυτός είναι και ο βασικότερος λόγος που αδυνατεί το ΠΑΣΟΚ να συγκροτήσει πολιτικό ρεύμα. Το δημοσκοπικό του προβάδισμα οφείλεται στην ευρύτατη λαϊκή αποδοκιμασία της κυβέρνησης.