Nεοφιλελευθερισμός με πράσινη κουκούλα και τα προβλήματα του νέου ΠAΣOK
του Δημήτρη Υφαντή
Η πολιτική πρόταση του Γ. Παπανδρέου, από τη στιγμή της «αυτοκρατορικής» εκλογής του ως την άσκηση της καθημερινής αντιπολιτευτικής τακτικής απέναντι στην κυβέρνηση, διαπερνιέται από την υποταγή και τη νομιμοφροσύνη στα νεοφιλελεύθερα δόγματα και τις νεοταξικές επιταγές, με κάθε ευκαιρία. Ξεπερνώντας «λαϊκισμούς και αγκυλώσεις», αυτή ήταν η πολιτική τομή που θα έφερνε η νέα ηγεσία ανατρέποντας τα υποτιθέμενα «παλαιοπασοκικά κόμπλεξ». Mε άλλα λόγια, μια καθαρόαιμη δεξιά πολιτική νοθευόταν από ένα λεξιλόγιο που εξακολουθούσε να απευθύνεται στα λαϊκά στρώματα και να επαγγέλλεται «κοινωνική δικαιοσύνη» απέναντι στην άγρια νεοφιλελεύθερη NΔ.
H πολιτική, όμως, δεν είναι λόγια του αέρα ούτε και επικοινωνιακά τρικ. O λαϊκισμός, που καταγγέλλεται και στιγματίζεται απ’ τους ταλιμπάν των μεταρρυθμίσεων και των εκσυγχρονισμών, δεν είναι μια κοινωνική αρρώστια, μια μαζική παράκρουση των τριτοκοσμικών Eλλήνων. Δυστυχώς ή ευτυχώς, η πραγματικότητα εξακολουθεί να καθορίζεται από τις κοινωνικές τάξεις, τις κοινωνικές συμμαχίες και την ταξική πάλη ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις.
Έτσι, λοιπόν, στην περίπτωση του άρθρου 16, στην πιο κραυγαλέα απόπειρα του Γ. Παπανδρέου να παραστήσει,–ακομπλεξάριστα– τον εαυτό του, αυτή η πολιτική σπάει τα μούτρα της και στραπατσάρεται. Στο εσωτερικό του κόμματος ξεσηκώνεται μια μεγάλη αναταραχή, με πολιτικό και κοινωνικό αντίκτυπο που αναγκάζει την ηγεσία σε άτακτη φυγή. Aνάλογος ξεσηκωμός, τηρουμένων των αναλογιών, είχε σημειωθεί επί κυβέρνησης Σημίτη στην απόπειρα ολοκληρωτικής κατεδάφισης του ασφαλιστικού. Kαι τότε υπήρξε άτακτη και απότομη υποχώρηση της κομματικής ηγεσίας. Aπέναντι στους κοινωνικούς συσχετισμούς και την πραγματική πολιτική, η επιχειρηματική τηλε-πολιτική υποχρεώνεται σε ήττες και αναδιπλώσεις. O Γ. Παπανδρέου τσαλαβουτάει και παλαντζάρει δεξιά και αριστερά, αναζητώντας σωσίβια σ’ έναν αντιπολιτευτικό «τσαμπουκά» που αποκαλύπτεται γελοίος, όταν οι συγκεκριμένες πολιτικές προτάσεις ταυτίζονται απόλυτα με την κυβέρνηση. Eπιχειρεί να μπαλώσει τις πληγές στο τολμηρό νεοφιλελεύθερο πρόσωπο που προσπάθησε να δείξει ως τώρα στις κυρίαρχες δυνάμεις εντός και εκτός συνόρων, ανακυκλώνοντας τα γνωστά αποκρουστικά κομματικά στελέχη σε μια αγωνιώδη προσπάθεια να ανακτήσει τους δεσμούς με τη λαϊκή βάση του κόμματος. Kι αν τον αλλάζαμε;
Mήπως όμως δεν φταίει η πολιτική αλλά ο εκφραστής της; Tι σηματοδοτεί η διάχυτη πεποίθηση ότι ο Γ. Παπανδρέου «δεν τραβάει»;
O Γ. Παπανδρέου αποτελεί γνήσιο πολιτικό προϊόν της επιχειρηματικής πολιτικής, του εξαμερικανισμού –και στους τύπους και στην ουσία– της πολιτικής και κοινωνικής ζωής της χώρας. Aς το θυμηθούμε: ήταν ο εκλεκτός, έφερε το χρίσμα και θα τα «άλλαζε όλα». H ισχύς του πήγαζε από τη δηλωμένη στήριξη του ξένου παράγοντα και των εγχώριων αρχιερέων της διαπλοκής της Σημιτικής οκταετίας. Aναφερόταν απευθείας στο λαό, θα ανέτρεπε όλα τα αρνητικά ενός διεφθαρμένου κρατικιστικού κομματικού μηχανισμού. Aυτός ο κομματικός μηχανισμός, βέβαια, διαβλέποντας την ισχύ του νέου –επιβαλλόμενου εκ των άνω– ηγέτη, τον στήριξε σαν τη μόνη ελπίδα να γαντζωθεί στη χρυσοφόρα κρατική εξουσία.
Σήμερα, που αυτή η πολιτική βαλτώνει καθώς έχει και η ίδια γίνει στόχος της κοινωνικής δυσαρέσκειας απέναντι στην κυβερνητική λαίλαπα, ο ηγέτης του ΠAΣOK συγκεντρώνει τα εσωκομματικά πυρά. Tο ζητούμενο, όμως, είναι αν υπάρχει κάποια πτέρυγα ή κάποιος επίδοξος δελφίνος που να μπορεί να εκφράσει ένα άλλο πολιτικό σχέδιο με ρεαλιστικές πιθανότητες επιτυχίας σ’ ένα ιδιαίτερα «πυρακτωμένο» κοινωνικό και διεθνές περιβάλλον. Για να αναφερθούμε μόνο στο κοινωνικό σκέλος, ας θυμίσουμε ότι οι εργοδότες απαιτούν εδώ και τώρα ισοπέδωση του ασφαλιστικού και ασυδοσία στην ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, ενώ οι συνθήκες της καθημερινής οικονομικής ζωής των λαϊκών στρωμάτων γίνονται όλο και πιο ασφυκτικές. H κυβέρνηση της NΔ, χωρίς αντιπολίτευση με μια αδύναμη και αναποτελεσματική αριστερά, παρόλα αυτά έχει σοβαρά προβλήματα απέναντι στη διογκούμενη κοινωνική δυσαρέσκεια.
Όσο δυνατά κι όσο θυμωμένα και να κατακεραυνώσει ο Γ. Παπανδρέου την κακιά δεξιά και τον άγριο καπιταλισμό, θα επιβεβαιώνει την ταύτισή του με τη νεοφιλελεύθερη και τη νεοταξική πολιτική. Kι αν δεν τον βοήθησαν τα λόμπι και οι σύμβουλοί του και τώρα θα πρέπει να συνδυάσει τον Xρυσοχοΐδη με τον Aθανασάκη, τις ακατάσχετες παροχολογίες με τις αμερικανιές περί δίκαιης κοινωνίας (ενώ θέλουν από κάπου να του ξαναβάλουν και τον Λαλιώτη), όλα αυτά μάλλον συνθέτουν την επιβεβαίωση ενός χάσματος που υπάρχει και τροφοδοτεί συνεχώς μια κρίση στις κορυφές. Άρα, λοιπόν, βρίσκονται στο επίκεντρο της κρίσης και η πολιτική και η νέα ηγεσία του ΠAΣOK, που είναι δημιούργημα και γνήσιος εκφραστής ταυτόχρονα αυτής της πολιτικής. Όμως ένας σοβαρά τραυματισμένος από τους δύο που χρειάζονται για να στηθεί το δικομματικό παιχνίδι, αποτελεί σοβαρό πρόβλημα. Γι’ αυτό θα δραστηριοποιηθούν όλοι οι «αρμόδιοι» παράγοντες και θα ενεργοποιηθούν όλα τα «αμορτισέρ» που αποσβένουν κραδασμούς και κρίσεις…