Μεγάλη νίκη στον Ελαιώνα, του Χρίστου Καραμάνου

Εκδόθηκε η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας

Μετά από μια μεγάλη αντιπαράθεση που κράτησε πάνω από ένα χρόνο ήρθε αυτή η σημαντική για το λαϊκό κίνημα και την Αριστερά επιτυχία. Το σχέδιο της τσιμεντοποίησης του Ελαιώνα δεν θα προχωρήσει. Εμπορικά κέντρα και δημαρχιακά μέγαρα σε κοινόχρηστους χώρους πρασίνου δεν θα γίνουν. Η μεθόδευση δικομματισμού και επιχειρηματικών ομίλων δεν πέρασε. Και δεν είναι μόνο ο Βωβός, αλλά μια σειρά μεγάλοι όμιλοι που επεδίωκαν να γίνει αυτό το πρώτο βήμα της τσιμεντοποίησης του Ελαιώνα στην περιοχή των 250 στρεμμάτων, για να ακολουθήσει η τσιμεντοποίηση των 2.000 στρεμμάτων, που είναι χαρακτηρισμένα κοινόχρηστο πράσινο. Το σημειώνουμε αυτό γιατί τους πονάει πολύ το ότι το κίνημα τούς χάλασε τέτοια μεγάλη “δουλειά”. Γι’ αυτό και η τόση αντίδραση και η στοχοποίηση των πολιτών που προσέφυγαν στο ΣτΕ και η κατασυκοφάντηση του κινήματος – ότι τάχα εκπροσωπεί συμφέροντα εργολάβων, ότι θέλει να παραμείνει σκουπιδότοπος ο Ελαιώνας.

Είναι μια από τις ελάχιστες φορές που η Αριστερά κινήθηκε όχι απλά και μόνο με τη λογική να τους καταγγείλει φραστικά και στη συνέχεια να τους επιτρέψει να κάνουν τη δουλειά τους, αλλά με στόχο να τους σταματήσει. Αυτή ήταν η κεντρική αντίληψη της δουλειάς στον Ελαιώνα. Και δικαιώθηκε. Και αποδείχθηκε ότι σε πολλά μέτωπα θα μπορούσαν να υπάρξουν νίκες αν επικρατούσε η λογική του ανυποχώρητου αγώνα και του “να τους σταματήσουμε”. Η ΚΟΕ, η κομμουνιστική αντίληψη γενικότερα, έπαιξε ιδιαίτερο και καθοριστικό ρόλο στο να πάρει ζωή, να πάρει σάρκα και οστά αυτή η κατεύθυνση.

Ο αγώνας δεν τέλειωσε εδώ. Οι προοπτικές για να κερδηθεί το πάρκο υψηλού πρασίνου είναι πλέον πολύ καλύτερες. Η Επιτροπή Πολιτών για τη διάσωση του Ελαιώνα, η καρδιά όλης της προσπάθειας, διεκδικεί πλέον να γίνει το πρώτο βήμα για το πάρκο με την έκταση που βρίσκεται γύρω από το γήπεδο – περίπου 175 στρέμματα. Σύντομα θα παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη πολεοδομική και τεχνικοοικονομική πρόταση. Την ίδια ώρα, οι μεγαλοεργολάβοι και ο Δήμος Αθηναίων θα προσπαθήσουν να διασώσουν το Mall – ήδη η νομική εκπρόσωπος του Δήμου στη δίκη, η κυρία Σιούτη, είναι διευθύντρια του πρωθυπουργικού γραφείου. Η δε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ θα κληθεί να πάρει θέση. Δεν ξεχνάμε ότι το 2006 το ΠΑΣΟΚ ψήφισε τον νόμο Σουφλιά στη Βουλή. Αλλά πλέον οι συνθήκες που έχει διαμορφώσει το κίνημα είναι πολύ διαφορετικές σε σχέση με τότε. Έτσι, στις επερχόμενες δημοτικές εκλογές στην Αθήνα το ζήτημα του Ελαιώνα θα είναι κεντρικό – κι αυτό δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερες ευθύνες για την Αριστερά.

Αποσπάσματα της απόφασης

Δημοσιεύουμε τα παρακάτω αποσπάσματα για δύο λόγους. Πρώτον, για ενημέρωση σχετικά με τη λογική την οποία εφαρμόζει το ΣτΕ, πράγμα χρήσιμο για το πώς μπορεί να αξιοποιηθεί το ΣτΕ από τα κινήματα. Δεύτερον, γιατί υπάρχουν διάφορες διαδόσεις ότι τάχα η απόφαση αφήνει “παραθυράκι”, ότι μπορεί να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση εναρμονισμένη με την απόφαση του ΣτΕ με την οποία να διασώζεται το Μall του Βωβού. Όποιος γνωρίζει ελληνικά καταλαβαίνει ότι όλα αυτά είναι μυθεύματα και χρηματιστηριακά παπαγαλίσματα.

…Η διατήρηση των κοινόχρηστων χώρων, μάλιστα δε των χώρων πρασίνου, αποτελεί πρωταρχικό όρο για την προστασία των πόλεων και των οικισμών, ώστε η μείωσή τους ή η αναίρεση της πολεοδομικής λειτουργίας τους να συνιστά ανεπίτρεπτη επιδείνωση των όρων διαβιώσεως των κατοίκων και υποβάθμιση του υπάρχοντος ή του προβλεπομένου από την ισχύουσα πολεοδομική νομοθεσία οικιστικού περιβάλλοντος…

…Στην προκειμένη περίπτωση κρίθηκε ότι η απόδοση σε κοινή χρήση πρασίνου του ΟΤ 22 (Λ. Αλεξάνδρας) [σ.σ.: εννοεί το παλιό γήπεδο του ΠΑΟ], επιβαλλόμενη από το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Αθηναίων, καθιστά αναγκαία τη μεταφορά των αθλητικών δραστηριοτήτων σε άλλη περιοχή, η οποία άλλωστε έχει ως αναπόφευκτη συνέπεια την κατάληψη μεγαλύτερου, σε σχέση με τον αποδιδόμενο, χώρου, αφού οι νέες εγκαταστάσεις πρέπει να ικανοποιούν τις σύγχρονες σχετικές απαιτήσεις.

…Η νομιμότητα της αναδιατάξεως των κοινόχρηστων χώρων κρίνεται από τη σύγκριση του υφιστάμενου ρυμοτομικού σχεδίου με την νέα ρύθμιση… [σ.σ.: Δηλαδή δεν ισχύει ο συντελεστής δόμησης 1,6 που έφερε ο νόμος 3481/06 του Σουφλιά αλλά ο συντελεστής δόμησης 0,1 που προβλέπει για το οικόπεδο του Βωβού το υφιστάμενο ρυμοτομικό, το ΠΔ του 1995, το οποίο επιπλέον απαγορεύει τη χρήση “εμπορικό κέντρο”. Δηλαδή το Mall ούτε επιτρέπεται σαν χρήση, ούτε το οικόπεδο έχει συντελεστή δόμησης που να επιτρέπει να χτιστούν τα 70.000 τετραγωνικά, αντιθέτως επιτρέπονται μόλις 4.300 τετραγωνικά κτιρίων – και μάλιστα κτιρίων μικρών, χαμηλών και απομακρυσμένων το ένα από το άλλο].

…Ως εκ τούτου, όπως έκρινε το Δικαστήριο, η χωροθέτηση των νέων αθλητικών εγκαταστάσεων με το προβλεπόμενο γι’ αυτές ποσοστό εμπορικών και λοιπών σχετικών με αυτές χρήσεων και τους αναγκαίους χώρους σταθμεύσεως αυτοκινήτων στον προβλεπόμενο από το ΠΔ της 20.9/30.11.1995 κοινόχρηστο χώρο πρασίνου του Βοτανικού, αφού προηγουμένως εξετάσθηκαν και αποκλείσθηκαν άλλες περιοχές δεν αντίκειται στο άρθρο 24 του Συντάγματος, παρά την επερχόμενη μείωση της εκτάσεως των κοινοχρήστων χώρων πρασίνου, εν όψει του τελικού οφέλους που προκύπτει για την πόλη από την απόδοση σε κοινή χρήση της ανωτέρω εκτάσεως πρασίνου και την απομάκρυνση οχληρών χρήσεων. Ωστόσο, σε παρεμβάσεις, όπως η προκείμενη, στις οποίες περιοχή της πόλεως υφίσταται τις δυσμενείς συνέπειες από την ανακούφιση άλλης, οι προβλεπόμενες γι’ αυτήν χρήσεις γης, οι οποίες συνεπάγονται μείωση κοινοχρήστων χώρων, πρέπει να είναι απαραίτητες για το όλο εγχείρημα, ώστε να καθίσταται δυνατή η διαπίστωση ότι η αντίστοιχη απώλεια των κοινοχρήστων χώρων, μάλιστα δε των χώρων πρασίνου, είναι η ελάχιστη δυνατή. Στην προκειμένη όμως περίπτωση, εκτός των αθλητικών εγκαταστάσεων με το προβλεπόμενο γι’ αυτές ποσοστό εμπορικών και λοιπών σχετικών με αυτές χρήσεων και τους αναγκαίους χώρους σταθμεύσεως αυτοκινήτων, προβλέπονται και χρήσεις γης που συνεπάγονται την ανέγερση πολυλειτουργικού δημοτικού κτιρίου και εμπορικού κέντρου. Οι χρήσεις όμως αυτές που δεν είναι συμπληρωματικές των αθλητικών εγκαταστάσεων (αλλά θεσπίσθηκαν είτε επ’ ευκαιρία της μεταφοράς στην εν λόγω περιοχή των αθλητικών δραστηριοτήτων είτε προς ελαχιστοποίηση της οικονομικής επιβαρύνσεως του Δήμου από την μεταφορά αυτή), συνεπάγονται μείωση των κοινοχρήστων χώρων σε βαθμό μεγαλύτερο του αναγκαίου και επομένως οι διατάξεις του άρθρου 12 του ν. 3481/2006 είναι αντίθετες στο άρθρο 24 του Συντάγματος.

Χρίστος Καραμάνος