Μαζικά και αγωνιστικά, του Ρούντι Ρινάλντι

Μια οργάνωση δράσης, όπως πρέπει να είναι μια κομμουνιστική οργάνωση, δεν μπορεί να αρκείται στην προπαγάνδιση ορισμένων ωραίων και σωστών συνθημάτων, προτάσεων και στόχων. Μια πραγματική κομμουνιστική οργάνωση (ή κόμμα) δικαιολογεί την ύπαρξή της στο βαθμό που κατορθώνει να αποτρέπει γεγονότα με τα οποία η άρχουσα τάξη προσπαθεί να επιβάλει και να διαιωνίσει την κυριαρχία της, ή να δημιουργήσει γεγονότα που να προωθούν τα συμφέροντα των εργαζομένων και να υπηρετούν τη διακηρυγμένη γενική γραμμή της οργάνωσης (ή του κόμματος).

Σε συνθήκες σαν αυτές που ζούμε, πρέπει να αναρωτηθούμε ποια θα μπορούσαν να είναι σοβαρά γεγονότα για τις υποτελείς τάξεις της κοινωνίας, για τους «από κάτω». Μιλώντας γενικά, τα γεγονότα αυτά δεν μπορεί να είναι άλλα από αντιστάσεις και κινήματα των καταπιεζόμενων τμημάτων της κοινωνίας, και o στόχος τους θα πρέπει να είναι η αλλαγή του συσχετισμού σε βάρος της αστικής τάξης και του ιμπεριαλισμού. Ήδη όμως έχουμε θέσει δύο καθοριστικά ζητήματα: α) Σε μια κοινωνία χωρισμένη σε τάξεις, η ταξική πάλη υπάρχει και συνεχίζεται διαρκώς ακόμα και με αυθόρμητο τρόπο και δεν περιμένει την έλευση καμιάς πρωτοπορίας ή κάποιου μεσσία. Όσο όμως οι «από κάτω» είναι ανοργάνωτοι, χωρίς συγκεκριμένους στόχους και κατατεμαχισμένοι, δεν μπορεί να γίνει λόγος για δημιουργία τέτοιων γεγονότων που να αντιστρέφουν την κατάσταση. β) Η ύπαρξη μιας κομμουνιστικής οργάνωσης (ή κόμματος) δεν προκαθορίζει σχεδόν τίποτα, αν δεν συμβάλλει στην ανάπτυξη αγώνων, κινημάτων και αντιστάσεων, αν δεν συμβάλλει στην οργάνωση και συγκρότηση των «από κάτω». Είναι, επομένως, λάθος η ταύτιση κομμουνιστικής οργάνωσης – κόμματος και κινήματος.

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι είναι κρίσιμο ζήτημα η ποιότητα της σχέσης ανάμεσα στην κομμουνιστική οργάνωση –και τις αντιλήψεις που αναπαράγει– και στα μικρά και μεγάλα κινήματα και αντιστάσεις που αναπτύσσονται στην κοινωνία, με ή και χωρίς τη συμβολή της. Το βασικότερο ιδεολογικό και πρακτικό ζήτημα συνίσταται στο αν η κομμουνιστική οργάνωση έχει εμπιστοσύνη στα κινήματα και στις αντιστάσεις –σε τελική ανάλυση, στον αγωνιζόμενο λαό– ή όχι. Γιατί, όσες φορές εκδηλώθηκε μια αλαζονική και αποστασιοποιημένη στάση από τα κινήματα, όποτε τα κινήματα και οι αντιστάσεις συκοφαντήθηκαν από αριστερές δυνάμεις, ή ακόμα όποτε υπήρχε μια ιδιοκτησιακή αντίληψη για το κίνημα, τελικά βοηθήθηκε η αστική κατεύθυνση και όχι η λαϊκή υπόθεση.

Η ΚΟΕ θέλει και προσπαθεί να συμβάλει στην ανάπτυξη αγώνων και αντιστάσεων, γιατί μόνο μέσα από αυτές τις διαδικασίες προωθούνται τα πράγματα και αλλάζουν οι συσχετισμοί. Πασχίζει να συνδεθεί με όλες τις αντιστάσεις, όλα τα κινήματα, και μέσα σε αυτά δοκιμάζει τις απόψεις της, τις προτάσεις της. Επιδιώκει να είναι χρήσιμη δύναμη, κομμάτι και τμήμα των αγώνων αυτών κι όχι μια «πεφωτισμένη» αφ’ υψηλού «πρωτοπορία». Τέλος, θεωρεί τα κινήματα και τις αντιστάσεις «σχολείο» και για την ίδια και ξεχωριστά για κάθε μέλος της.

Τα «γεγονότα» της τελευταίας 5ετίας

Καθοριστικό στοιχείο της αντίληψης της ΚΟΕ είναι η επιλογή του μαζικού κινήματος. Δηλαδή, η αντίληψη πως μόνο «μαζικά και αγωνιστικά» μπορεί να υπάρξουν αντιστάσεις και κινήματα που να τροποποιούν τους συσχετισμούς, να αυξάνουν τη συμμετοχή του κόσμου, να αλλάζουν τις συνειδήσεις σε όσους συμμετέχουν, να έχουν αποτελεσματικότητα. Δηλαδή, η ΚΟΕ διαχωρίζεται από τις αρκετά διαδεδομένες και προβαλλόμενες αντιλήψεις περί μειοψηφικών κινημάτων, περί αποφασισμένων και δυναμικών ομάδων που δρουν έξω από τις μάζες. Διαχωρίζεται από τον πραξικοπηματισμό και τις αυθαίρετες αποφάσεις, που δεν έχουν σχέση με τις διαδικασίες που πρέπει να έχει το μαζικό κίνημα. Θεωρεί λαθεμένες τις αντιλήψεις και τις πρακτικές που αντιμετωπίζουν συνολικά την κοινωνία σαν συντηρητική και υποστηρίζουν ότι τάχα μόνο μικρές μειοψηφίες πάντα θα κινούνται.

Αν σκεφτούμε τι έγινε στα τελευταία 5 χρόνια, θα δούμε πως, παρόλο που υπήρξαν όλα τα «δείγματα» και δοκιμάστηκαν όλες οι αντιλήψεις για το κίνημα, οι εκδηλώσεις του μαζικού κινήματος έδωσαν τον τόνο, σφράγισαν την περίοδο, δημιούργησαν γεγονότα που αντιστρατεύτηκαν τις επιδιώξεις της αστικής τάξης και του ιμπεριαλισμού, απόκρουσαν ή δυσκόλεψαν την εφαρμογή του νεοφιλελευθερισμού. Η ΚΟΕ γεννήθηκε μέσα σε μια περίοδο ανάπτυξης αγώνων, παγκοσμίως και στη χώρα μας, και προσπαθεί να συμβάλλει στην ανάπτυξή τους και στο ρίζωμά τους στην κοινωνία.

Ας δούμε χρονολογικά ορισμένα βασικά παραδείγματα

Η ίδρυση της ΚΟΕ συνέπεσε με τη δημιουργία του Ελληνικού Κοινωνικού Φόρουμ και τη διοργάνωση από μέρους του σημαντικών κινητοποιήσεων σε ολόκληρη την Ελλάδα με την ανάληψη της προεδρίας της ΕΕ από τη χώρα μας. Όλα όσα έγιναν στο εξάμηνο αυτό (διαδηλώσεις, αντισύνοδοι, καταλήψεις χώρων κ.λπ.) ήταν ενταγμένα μέσα στη λογική ενός νέου μαζικού κινήματος, του αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος. Η επιλογή της ΚΟΕ να πάρει ενεργό μέρος στο κίνημα αυτό τη διαχώρισε από άλλες οργανώσεις και κόμματα (π.χ. ΚΚΕ, ΝΑΡ κ.λπ.) που, ενώ έχουν πολλές αναφορές στον κομμουνισμό, εχθρεύονται στο όνομα της καθαρότητας ένα μαζικό κίνημα.

Ακολούθησε το κίνημα καταγγελίας του πολέμου στο Ιράκ, που είχε παγκόσμια εμβέλεια, και στα πλαίσιά του η ΚΟΕ πήρε δραστήριες πρωτοβουλίες, με πιο ξεχωριστή την περικύκλωση της βάσης στη Σούδα της Κρήτης.

Η διεξαγωγή του 4ου Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ στην Αθήνα (Μάης 2006) με τη συμμετοχή 20.000 ανθρώπων και την τελική πορεία των 80.000 που κατήγγειλαν τον νεοφιλελευθερισμό, τον πόλεμο και τον ρατσισμό, ήταν ένα γεγονός σημαντικότατο, που έφερε κοντά δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους και έδειξε νέες δυνατότητες παρεμβάσεων. Η ΚΟΕ συμμετείχε δραστήρια, οργάνωσε τον «Αντιμπεριαλιστικό χώρο», στον οποίο συμμετείχαν πάνω από 100 ξένες αντιπροσωπίες, και είχε χιλιάδες ανθρώπους στα μπλοκ της στη μεγάλη πορεία που έγινε.

Η καταγγελία της διεξαγωγής των Ολυμπιακών αγώνων στην Ελλάδα μπορεί να μη γέννησε ένα μαζικό κίνημα, αλλά τροφοδότησε διαδικασίες και διεργασίες που έπαιξαν –και ακόμα παίζουν– ρόλο στη διαμόρφωση μιας νέας συνείδησης σχετικά με το χώρο και το περιβάλλον. Έτσι, σε μια επόμενη περίοδο, έχουμε μια έντονη μαζικοποίηση και πολλαπλασιαμό των δραστηριοτήτων γύρω από χώρους που καταπατούνται, από περιβαλλοντικά προβλήματα. Αυτά τα κινήματα πόλης –ή οικολογικά μαζί– με δημοτικές κινήσεις που έχουν παρόμοιες ευαισθησίες κατόρθωσαν να κάνουν αρκετά βήματα. Πιο γνωστό παράδειγμα είναι η ο αγώνας του Δήμου Ελληνικού για να πέσουν τα κάγκελα στις παραλίες. Όμως υπάρχουν και άλλα: Ο αγώνας των κατοίκων της δυτικής Αττικής για τη χωματερή κ.λπ. Η ΚΟΕ συμμετείχε και συμμετέχει σε πλήθος από τέτοιες κινήσεις προπαγανδίζοντας το «μαζικά και αγωνιστικά», δημιουργώντας γεγονότα σε τοπική και γενικότερη κλίμακα.

Στο χώρο των εργαζομένων, κορυφαία στιγμή ήταν φυσικά η μεγάλη απεργία της 12/12 για το ασφαλιστικό, που ανάγκασε την κυβέρνηση να αλλάξει τον υπουργό και να καταφύγει σε ελιγμούς. Υπήρξαν όμως και άλλοι αγώνες εργαζομένων: στις τράπεζες, στα λιμάνια, σε εργοστάσια που έκλειναν, σε μικρούς εργασιακούς χώρους, και πρόσφατα, στους χώρους της ευέλικτης εργασίας. Η ΚΟΕ προπαγανδίζοντας το «μαζικά και αγωνιστικά», ήταν παρούσα στους αγώνες αυτούς, ήταν δίπλα στους εργαζόμενους και, μάλιστα, με υποδειγματικό τρόπο, όπως στις περιπτώσεις της Σεξ Φορμ στην Αττική και στα λιπάσματα στη Θεσσαλονίκη.

Στο χώρο της νεολαίας –όπου είχαμε πλήρη επιβεβαίωση της επιλογής του μαζικού κινήματος– οι αγώνες για να μην καταργηθεί το Άρθρο 16 ήταν ένα μάθημα για την υπόλοιπη κοινωνία για το πώς πρέπει να διεξάγεται ένας αγώνας ενάντια στην κυβερνητική πολιτική, ενάντια στο νεοφιλελευθερισμό. Εκατοντάδες γενικές συνελεύσεις σε όλες τις σχολές, βδομαδιάτικες τεράστιες πορείες, απάντηση σε όλες τις προκλήσεις κυβέρνησης και ΜΜΕ, αγωνιστική στάση απέναντι στην καταστολή και, κυρίως, ενότητα γύρω από τον στόχο και τις μορφές πάλης που πρέπει να ακολουθηθούν. Μέσα από αυτόν τον αγώνα, η Δεξιά εισέπραξε μια πρώτη σημαντική ήττα. Η ΚΟΕ έπαιξε δραστήριο ρόλο μέσα στο κίνημα αυτό και, κυρίως, διέδωσε το «μαζικά και αγωνιστικά» με πιο άμεσο τρόπο.

Έχουμε ανάγκη από νικηφόρους και αποτελεσματικούς αγώνες

Η ΚΟΕ πιστεύει ότι είναι δυνατό να ηττηθούν ο νεοφιλελευθερισμός και ο ιμπεριαλισμός και ότι το λαϊκό κίνημα έχει τεράστιες δυνατότητες, φτάνει να ενωθεί, να πιστέψει στις δυνάμεις του και να αγωνιστεί γύρω από συγκεκριμένους στόχους. Ο ρόλος της κομμουνιστικής οργάνωσης είναι να συμβάλλει στη συνένωση προωθημένων ριζοσπαστικών στόχων με τις ανάγκες του κόσμου, με τις ελπίδες των εργαζομένων. Φρέσκος λόγος, πρακτικό πνεύμα, δημοκρατική αντίληψη, όχι κατήχηση, όχι εξωτερικότητα σε σχέση με τα προβλήματα και τους ανθρώπους. Σημαντικός ρόλος της κομμουνιστικής οργάνωσης είναι να συμβάλλει στην πολιτική γραμμή που πρέπει να έχουν τα κινήματα και όχι απλώς να συμμετέχει σε αυτά. Να συμβάλλει, δηλαδή, στον προσανατολισμό και στους στόχους.

Η ΚΟΕ θεωρεί τεράστιας σημασίας τους αγώνες και τα κινήματα που υπάρχουν σε ολόκληρο τον κόσμο ενάντια στη νέα τάξη και το νεοφιλελευθερισμό. Στη βάση αυτών των αγώνων χτίζεται ο νέος διεθνισμός του 21ου αιώνα. Η ΚΟΕ αισθάνεται τμήμα της Διεθνούς Κοινότητας των Λαών, αγωνίζεται για την προβολή των αγώνων σε όλο τον κόσμο, συσφίγγει σχέσεις με κινήματα, κόμματα και οργανώσεις στη βάση αυτή. Η ΚΟΕ παίρνει μέρος σε πολλές διεθνείς συναντήσεις και συσπειρώσεις, οργανώνει αποστολές σε διάφορα μέρη του κόσμου όπου γίνονται αγώνες, φιλοξενεί στην Ελλάδα μέσα από τις πρωτοβουλίες της εκπροσώπους των πιο σημαντικών κινημάτων στον κόσμο.