Γιάννης Θεωνάς: Οι αυθαίρετες επιλογές και τα «δύο δικαιώματα»

Ανοίγοντας τη συνεδρίαση της Γραμματείς του ΣΥΡΙΖΑ, στις 22 Ιούνη, ο συντονιστής της Γιάννης Θεωνάς αναφέρθηκε στο εκλογικό αποτέλεσμα, στο σοκ που προκάλεσε η παραίτηση Αλαβάνου -η οποία, τελικά, ανακλήθηκε στη συγκεκριμένη συνεδρίαση- και καυτηρίασε τις προσπάθειες που καταβάλλονται από ορισμένες πλευρές, ώστε να αξιοποιηθεί η κρίση στο ΣΥΡΙΖΑ για την υπηρέτηση άλλων σκοπιμοτήτων.

Στο άνοιγμά του ο Γιάννης Θεωνάς είπε τα εξής: «Έχουν ήδη περάσει 15 ημέρες από τις ευρωεκλογές της 7ης Ιούνη 2009. Χωρίς αμφιβολία, το αποτέλεσμα των εκλογών, αρνητικό ή και κακό από την άποψη των προσδοκιών μας, αποτέλεσε ένα σοβαρό σοκ για τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ.

Ωστόσο, αυτό που κυρίως απασχολεί στο διάστημα αυτό τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ, τις συνιστώσες του και κυρίως τον κόσμο του είναι το δεύτερο σοκ, που αποτελεί η κρίση στο ηγετικό μας επίπεδο και η απόφαση του σ. Αλέκου Αλαβάνου να παραιτηθεί από το βουλευτικό του αξίωμα και συνακόλουθα από τη θέση του προέδρου της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ.

Αναμφισβήτητα, το δεύτερο σοκ είναι πολύ ισχυρότερο του πρώτου.

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι και τα 3 όργανα που συνεδρίασαν (κατά σειρά, η Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ, η Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΝ και η Κοινοβουλευτική Ομάδα) κάλεσαν το σ. Αλέκο να μην επιμείνει στην παραίτησή του, γιατί το πλήγμα στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ θα είναι πολύ μεγάλο.

Θα ήθελα όμως, στο σημείο αυτό, να προσθέσω δυο σκέψεις σχετικά με ορισμένα φαινόμενα και επισημάνσεις, που κατά τη γνώμη μου επιχειρούν να αξιοποιήσουν την κρίση για να προωθήσουν άλλες σκοπιμότητες.

Αναδείχνονται, για παράδειγμα, απόψεις που ερμηνεύουν το εκλογικό αποτέλεσμα ως έκφραση του γεγονότος ότι οι συνιστώσες με το ρόλο τους στο οργανωτικό σχήμα του ΣΥΡΙΖΑ έχουν ξεπεράσει τα όριά τους, να πάμε ξανά σε οργανωτικά σχήματα ενιαίου κόμματος, εκλογής των οργάνων από τον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ κ.λπ. και την ίδια στιγμή καταδικάζουν τον τρόπο που αναδείχτηκαν οι υποψήφιοι του ΣΥΝ στο σχετικό δημοψήφισμα, υποβαθμίζοντας σε βαθμό απαξίωσης την εκλογή του σ. Ν. Χουντή κ.λπ.

Οι όποιες κριτικές για την οργανωτική κατάσταση του ΣΥΡΙΖΑ θα είχαν σαφώς νόημα, αν συνδέονταν με τη μη εφαρμογή των αποφάσεων της 1ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης. Αλλά εδώ υπάρχουν σαφείς ευθύνες, που δεν είναι ίδιες για όλες τις συνιστώσες ή για όλα τα μέλη της Γραμματείας. Κι είναι νομίζω γνωστές, ώστε να μη χρειάζεται να αναφερθώ τώρα.

Την ίδια στιγμή, γίνεται μια προσπάθεια από πλευράς ΣΥΝ να δικαιολογηθούν εκ των υστέρων αυθαίρετες επιλογές σχετικά με την εκπροσώπηση του ΣΥΡΙΖΑ, με την επίκληση δήθεν καταστατικών δεσμεύσεων (σ. Φλαμπουράρης) ή αποφάσεων της ΚΠΕ του ΣΥΝ του Φλεβάρη 2007 (Επιτροπή Τεκμηρίωσης ΣΥΝ).

Σχετικά με τους ισχυρισμούς του σ. Φλαμπουράρη, θα το επαναλάβω άλλη μια φορά: Δεν υπάρχει καμιά καταστατική δέσμευση ότι ο εκάστοτε πρόεδρος του ΣΥΝ θα είναι και επικεφαλής του σχήματος με το οποίο κατεβαίνουμε στις εκλογές ή ότι η λέξη ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ θα περιλαμβάνεται στον τίτλο του εγχειρήματος. Η συμφωνία του 2002 έγινε μετά τις δημοτικές εκλογές, με δεδομένο ότι δεν έγινε δυνατή η συμφωνία με το ΔΗΚΚΙ υπό τον Δ. Τσοβόλα και αφορούσε ad hoc το σχήμα με το οποίο θα κατεβαίναμε στις επόμενες βουλευτικές εκλογές. Δεν είναι δε τυχαίο ότι έγινε προσπάθεια και το 2004 και το 2007 να αντικατασταθεί το ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ στον τίτλο με το ΣΥΣΠΕΙΡΩΣΗ ή ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ, χωρίς επιτυχία, γιατί δεν συμφώνησε ο ΣΥΝ κι όχι γιατί υπήρχε προηγούμενη συμφωνία. Αλλά, επίσης, δεν πείθει κανέναν ο σ. Φλαμπουράρης να επικαλείται ότι ως αντιπαροχή στην a priori ανάδειξη του προέδρου του ΣΥΝ ως επικεφαλής του ΣΥΡΙΖΑ, ο ΣΥΝ αποδέχτηκε την πλουραλιστική εκπροσώπηση με τον Γιάννη Μπανιά στο Επικρατείας, τον Θοδωρή Δρίτσα στον Πειραιά το 2007 και την Ελένη Σωτηρίου τώρα στις ευρωεκλογές. Δηλαδή, οι υποχρεώσεις αυτές, αν είναι υποχρεώσεις του ΣΥΝ κι όχι αποφάσεις του σχήματος, αναλήφθηκαν στα πλαίσια της συμφωνίας του 2002; Με αυτόματο πιλότο;

Επίσης, η επίκληση από την Επιτροπή Τεκμηρίωσης της απόφασης της ΚΠΕ του ΣΥΝ τον Φλεβάρη του 2007 δεν λαμβάνει καθόλου υπόψη της ότι το πολιτικό πλαίσιο που συζητήθηκε σ’ αυτή την ΚΠΕ και στο Διαρκές Συνέδριο, που ακολούθησε, απλά έκανε λόγο για κατευθύνσεις εκλογικής συνεργασίας του ΣΥΝ και, φυσικά, δεν αποτέλεσε ποτέ πολιτικό πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ, το οποίο διαμορφώθηκε μετά το Πάσχα του 2007 και δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 2007 και ήταν το πρώτο κείμενο που έκανε λόγο για οργανωτική συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ, σχήμα κοινής δράσης και πολιτικής συνεργασίας της Ριζοσπαστικής Αριστεράς, με σαφείς επιλογές και πολιτικές και ιδεολογικές οριοθετήσεις απέναντι στον ιμπεριαλισμό, τον πόλεμο, το νεοφιλελευθερισμό, το δικομματισμό και την κεντροαριστερά.

Αλλά, για να μην υπάρχουν περισσότερες αμφιβολίες, ας ρίξουν οι σύντροφοι μια ματιά στον Κανονισμό Λειτουργίας της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ, που έχει συζητηθεί και εγκριθεί από τη Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ, την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΝ και, φυσικά, την Κ.Ο. Στο άρθρο 2 για τον πρόεδρο της Κ.Ο. αναφέρει συγκεκριμένα: «Πρόεδρος της Κ.Ο. είναι ο επικεφαλής του ψηφοδελτίου του ΣΥΡΙΖΑ, που υπογράφει τη σχετική δήλωση στον Άρειο Πάγο για συμμετοχή του συνδυασμού στις εκλογές. Σε περίπτωση μη εκλογής ως βουλευτή ή παραίτησης, ο πρόεδρος της Κ.Ο. εκλέγεται από την Κ.Ο. με τη σύμφωνη γνώμη της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ». Πουθενά δεν αναφέρεται ότι πρόεδρος της Κ.Ο. θα είναι ο εκάστοτε πρόεδρος του ΣΥΝ και, μάλιστα, με δέσμευση από το παρελθόν.

Η αναζήτηση επιχειρημάτων που αναιρούν το χαρακτήρα του ΣΥΡΙΖΑ ως ένα πρωτότυπο εγχείρημα κοινής δράσης και πολιτικής συνεργασίας όλων των γνωστών ρευμάτων, ιδεολογικών και πολιτικών, της ριζοσπαστικής και κομμουνιστικής Αριστεράς -που, φυσικά, εκφράζονται με συνιστώσες και όχι με τάσεις- δείχνει ότι ορισμένοι ή δεν έχουν καταλάβει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι σχήμα εκλογικής συνεργασίας ή έχουν στόχο, στο όνομα μιας γενικής και αόριστης δημοκρατικής κατεύθυνσης, να ψαρεύουν στα θολά νερά.

Πάντως, αν έγινε ένα λάθος στη διαδικασία ανάδειξης του εκπροσώπου του Συνασπισμού Κομμάτων που παίρνει μέρος στις εκλογές, είναι καλύτερα να το παραδεχθούμε, παρά να αναζητάμε άστοχες αιτιολογικές βάσεις εκ των υστέρων. Όσοι ακολουθούν αυτές τις μεθόδους δεν προσφέρουν καλές υπηρεσίες ούτε στην ηγεσία του ΣΥΝ αλλά ούτε και στην υπόθεση για την οποία πασχίζουμε όλοι και είναι το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ.

Άλλωστε, τι φόβος υπήρχε; Δεν υπήρχε χρόνος να ασχοληθούν τα αρμόδια όργανα; Δεν είναι γνωστό ότι, όταν τίθενται τέτοια ζητήματα κορυφαίας εκπροσώπησης, η άποψη και θέση του ΣΥΝ είναι πάντα βαρύνουσα και εκτιμιέται ανάλογα από τα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ;

Όλα αυτά βαραίνουν το κλίμα και εντείνουν την κρίση την οποία αντιμετωπίζει το εγχείρημά μας.

Ασφαλώς, όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα, και η παραίτηση και η μη παραίτηση του σ. Αλέκου θα έχει κόστος. Το θέμα είναι να εκτιμήσουμε ποιο θα είναι μεγαλύτερο.

Πιστεύω ότι η παραίτηση θα έχει καταλυτικές συνέπειες για το ΣΥΡΙΖΑ και πολύ μεγαλύτερη ζημιά.

Γι’ αυτό καλώ, για άλλη μια φορά, το σ. Αλέκο να μην παραιτηθεί. Να μείνει στη θέση του και να βοηθήσει στο ξεπέρασμα της κρίσης. Να βοηθήσει στην οργανωτική ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ, με την ουσιαστική και πλήρη εφαρμογή των αποφάσεων της 1ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης.

Στην κατεύθυνση αυτή πρέπει να συμβάλουμε όλοι, χωρίς καμιά εξαίρεση. Κι ακόμη πιο πολύ ο ίδιος ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ. Που πρέπει, όμως, να του δοθεί η ευκαιρία να συζητήσει και να εκφράσει την άποψή του, για το καλό του εγχειρήματος.

Στη βάση αυτή, θα ήθελα να διατυπώσω την ακόλουθη πρόταση και να καλέσω το σ. Αλέκο να την αποδεχθεί:

• Να μην υποβληθεί παραίτηση.
• Να προχωρήσει άμεσα η πραγματοποίηση συνελεύσεων όλων των Νομαρχιακών και Τοπικών Επιτροπών του ΣΥΡΙΖΑ, που θα συζητήσουν τα συμπεράσματα για τις ευρωεκλογές και την κρίση του ΣΥΡΙΖΑ. Ολοκλήρωση των συνελεύσεων αυτών μέσα σε 15 μέρες.
• Να συγκληθεί, μετά την ολοκλήρωση των συνελεύσεων, πανελλαδικό σώμα με τη συμμετοχή της Κεντρικής Γραμματείας και των Γραμματειών των Νομαρχιακών Επιτροπών του ΣΥΡΙΖΑ, κι όπου δεν υπάρχουν Γραμματείες, ολιγομελών (3 έως 5 άτομα) αντιπροσωπιών, το οποίο θα εκτιμήσει τα αποτελέσματα των εκλογών, την εσωτερική κρίση του ΣΥΡΙΖΑ και θα πάρει αποφάσεις για την οργανωτική ανασυγκρότηση και παραπέρα πορεία του ΣΥΡΙΖΑ.
• Ύστερα απ’ αυτά και με δεδομένη τη γνώμη του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ, μπορεί ο σ. Αλέκος να κρίνει αν θα επιμείνει στην παραίτησή του ή όχι.

Τέλος, θεωρώ σημαντικό στο Πανελλαδικό αυτό Σώμα, να συζητηθούν γενικότερα και οι οργανωτικές κατευθύνσεις για την Οργανωτική Συνδιάσκεψη του φθινοπώρου, που αποφάσισε η 2η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη».