«Να ανοίξουμε καινούριους πρωτότυπους δρόμους»

Συνέντευξη του Γιώργου Παπαϊωαννου, μέλους του Κ.Ο. της ΚΟΕ

Η παρακάτω συνέντευξη δημοσιεύτηκε, στις 23/3, στην εφημερίδα Δρόμος της Αριστεράς

Το 3ο Συνέδριο της ΚΟΕ ολοκληρώθηκε την προηγούμενη Κυριακή, 18 Μάρτη. Ο Γιώργος Παπαϊωάννου, μέλος του νέου Καθοδηγητικού Οργάνου της ΚΟΕ, μίλησε στον Δρόμο για τη διαδικασία και τα πρώτα συμπεράσματα και διαπιστώσεις που αυτή ανέδειξε. Συνέντευξη στον Γιώργο Κατερίνη.

Είχατε κάνει λόγο για «συνέδριο μελών». Επιτεύχθηκε κάτι τέτοιο;

Από κάποιους ίσως να εκλήφθηκε ως πλεονασμός. Και μέχρι σε ένα σημείο σωστά, ας πούμε, αφού το συνέδριο ενός πολιτικού οργανισμού είναι έτσι κι αλλιώς, θεωρητικά, ακριβώς η στιγμή της απόλυτης έκφρασης της βάσης. Συμβαίνει όμως αυτό έτσι στην πράξη; Δε νομίζω. Ή, τουλάχιστον, όχι πάντα. Ήταν στοίχημα για εμάς ένα συνέδριο με τη μέγιστη δυνατή έκφραση των μελών της οργάνωσης. Μπορούμε να πούμε σήμερα ότι αυτό το στοίχημα το κερδίσαμε. Αυτό δείχνουν η μεγάλη συμμετοχή στην προσυνεδριακή διαδικασία, η κοινοποίηση διαφορετικών προσεγγίσεων και απόψεων μέσα σε όλη την οργάνωση, η ενεργή συμμετοχή πολλών εκατοντάδων μελών στο συνέδριο από 23 πόλεις και οι πάνω από 100 ομιλίες αντιπροσώπων σε ένα εντυπωσιακό κλίμα πραγματικά ζωντανής και ουσιαστικής συζήτησης.

Είχαν ακουστεί και γραφτεί πολλά για την κρίση στην ΚΟΕ. Θεωρείς ότι αυτή η κρίση ξεπεράστηκε;

Η κρίση της ΚΟΕ δεν αφορά στενά κάποια εσωτερικά γεγονότα. Ούτε το με ποιον θα πάει και ποιον θα αφήσει η ΚΟΕ σε επίπεδο Αριστεράς. Διάβασα πρόσφατα τέτοιες ερμηνείες και στον αριστερό τύπο. Μου έρχεται στο μυαλό μια γνωστή φράση του Γκράμσι: «Ο σεχταριστής θα ενθουσιαστεί με τα εσωτερικά μικρογεγονότα που θα έχουν γι’ αυτόν μια εσωτερική σημασία και θα τον γεμίσουν με μυστικιστικό ενθουσιασμό»… Δεν ήταν τέτοια τα ουσιαστικά προβλήματα της ΚΟΕ. Στη χώρα μας άλλαξαν πολλά τα τελευταία χρόνια. Ας βάλουμε ένα ορόσημο στο Δεκέμβρη του 2008 και ένα ακόμα πιο σημαντικό με την είσοδο σε αυτή τη φάση της οξυμένης κρίσης και αμέσως μετά στο μνημονιακό – τροϊκανό καθεστώς. Σε αυτές τις συνθήκες οι οργανισμοί δοκιμάζονται, ειδικά αν έχουν οικοδομηθεί πάνω στην ανάγκη μιας ανάλυσης και γραμμής για την πραγματικότητα. Η ΚΟΕ σε αυτές τις συνθήκες αντιμετώπισε προβλήματα ανταπόκρισης. Ακόμα, η ΚΟΕ έκανε από την ίδρυσή της τολμηρά αντισεχταριστικά βήματα και συσχετίστηκε με διαφορετικές δυνάμεις της Αριστεράς. Μπαίνοντας σε μια καινούρια πραγματικότητα και στην προσπάθεια, από ένα σημείο και έπειτα, να αλλάξει τόσο βασικά στοιχεία της συγκρότησής της, όσο και στοιχεία πολιτικής γραμμής, ήταν λογικό να αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα. Επί της ουσίας, εκεί εντοπίζει κανείς τα ελλείμματα ιδεολογίας. Από αυτή την άποψη, θέλουμε να είμαστε προσεκτικοί και ουσιαστικοί: Το Συνέδριο συνέβαλλε εντυπωσιακά αλλά το ξεπέρασμα μιας τέτοιας κρίσης με παραγωγικό τρόπο έχει να κάνει με την πολυεπίπεδη ανταπόκριση στις ανάγκες της πραγματικότητας. Με μια έννοια, είναι ζητούμενα νέα τολμηρά βήματα σε μια κατάσταση που η πεπατημένη δεν οδηγεί σε κάποια διέξοδο.

Τι εννοείς με την «πεπατημένη»;

Στις κατευθύνσεις που ψηφίστηκαν από το Συνέδριο αναφέρεται ότι τα νικηφόρα κινήματα είναι καταδικασμένα να πρωτοτυπήσουν παγκοσμίως. Αυτό σημαίνει να ανοίξουμε στη χώρα μας καινούριους δρόμους που δεν μπορούν να είναι ίδιοι με αυτούς από τους οποίους πέρασε η κοινωνική αλλαγή σε άλλες εποχές ή σε άλλες περιοχές. Αυτό δεν σημαίνει νεωτερισμούς, αλλά αναζήτηση συγκεκριμένων όρων, μελετώντας την πραγματική ζωή και όχι εύκολες αντιγραφές. Δυστυχώς, από αντιγραφές και καταστάσεις που δεν πασχίζουν να προσφέρουν κάτι καινούριο έχουμε χορτάσει.

Το Συνέδριο της ΚΟΕ αποφάσισε και για τη στάση της οργάνωσης στις επερχόμενες εκλογές;

Καταρχήν να δούμε τι εκλογές θα είναι αυτές και πώς θα διαμορφωθεί το πολιτικό κλίμα μέχρι τότε. Το συνέδριο της ΚΟΕ δεν αναλώθηκε τόσο στα ζητήματα των τακτικών κινήσεων και συνεργασιών του αμέσως επόμενου διαστήματος. Όχι γιατί δεν έχουν και αυτά τη σημασία τους. Όμως εκείνο που ένα συνέδριο οφείλει να καθορίσει είναι συνολικότερες στρατηγικές κατευθύνσεις. Για τις εκλογές απόφαση του Συνεδρίου είναι η κίνηση για ένα ευρύτατο μετωπικό ψηφοδέλτιο που θα θέτει την ανάγκη της απαλλαγής από τα δεσμά της τρόικας, της υποστήριξης των λαϊκών αιτημάτων, της Δημοκρατίας και Ανεξαρτησίας. Στόχος είναι η ανατροπή συνολικά του πολιτικού συστήματος. Αν δεν ευοδωθεί κάτι τέτοιο, το Συνέδριο ενέκρινε την ενίσχυση του ΣΥΡΙΖΑ, αρκεί να συντρέχουν βασικοί όροι και με την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ενίσχυση των μετωπικών του χαρακτηριστικών και των σημείων αντιπαράθεσης με το τροϊκανό καθεστώς. Οι εκλογές είναι σημαδεμένες, από την άποψη όχι μόνο του εκλογικού συστήματος αλλά συνολικά ενός πλαισίου νόθευσης της λαϊκής θέλησης με την τρομοκρατία που ασκείται και τους μηχανισμούς χειραγώγησης που είναι στα χέρια των τροϊκανών και των ντόπιων διαπλεκόμενων υπηρετών τους. Είναι ώριμες μια σειρά αλλαγές και σε επίπεδο συμμετοχής, μορφών και Συντάγματος. Αυτά δεν θα τα προσφέρει το σημερινό σύστημα. Η Δημοκρατία σήμερα, η πραγματική Δημοκρατία, είναι αίτημα ρήξης. Αυτά θα πρέπει να τα θέτει η Αριστερά, να μη μένει απλά σε μια κάπως εθιμοτυπική αναφορά στο αίτημα της απλής αναλογικής.

Εκτός από τη Δημοκρατία, μεγάλο βάρος πέφτει, σύμφωνα τουλάχιστον με το προσχέδιο Θέσεων που δημοσιεύτηκε, και στην ανεξαρτησιακή κατεύθυνση. Τι άλλο αποκρυσταλλώνεται πλέον στις πολιτικές θέσεις της ΚΟΕ;

Πέρα από τα σημεία, που σωστά εντοπίζονται, το Συνέδριο συμβάλλει στην μεγαλύτερη και πιο ουσιαστική κατοχύρωση της έννοιας του πολιτικού αγώνα για την ανατροπή του σημερινού καθεστώτος. Στις Θέσεις του Συνεδρίου αναφέρεται: «Ο αδύναμος κρίκος του συστήματος στην Ελλάδα σήμερα είναι αυτό το ειδικό καθεστώς που έχει εγκαθιδρυθεί στη χώρα, το καθεστώς των Μνημονίων και της Τρόικας, της χούντας, της νέας κατοχής και της κοινωνικής εξόντωσης. Το σύστημα δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς αυτό το ειδικό καθεστώς. Ο λαός πάλι δεν μπορεί να επιβιώσει με αυτό το ειδικό καθεστώς. Εδώ, λοιπόν, η αντίθεση γίνεται οριακή και εκρηκτική». Η ανεξαρτησιακή κατεύθυνση που εντοπίζετε έχει να κάνει με τη διαπλοκή του εθνικού και του ταξικού στοιχείου που μόνο αδιαίρετα μπορούμε σήμερα να αντιμετωπίσουμε. Δεν υπάρχει σήμερα απελευθερωτική πολιτική που να μην αναμετριέται με αυτά τα δύο στοιχεία. Η ανατροπή του τροϊκανού καθεστώτος για άλλους ξεφεύγει από συστημικά πλαίσια που δεν θέλουν να αμφισβητήσουν και από άλλους υποτιμιέται σαν κάτι περίπου εύκολο! Κι όμως θα σήμαινε άνοιγμα τεράστιων δρόμων και από εκεί περνάει ο δρόμος τόσο για την κοινωνική όσο και για την εθνική απελευθέρωση. Θα πρέπει, λοιπόν, να ενωθούν δυνάμεις για ένα τέτοιο στόχο αντί να πασχίζουν πώς θα διαχωριστούν. Η εξέγερση του 1973 διέψευσε τις αυταπάτες της φιλελευθεροποίησης βάζοντας στόχο να γκρεμιστεί η χούντα και στοχοποιώντας τότε τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Έτσι και σήμερα θα πρέπει να γκρεμιστεί το καθεστώς και να διώξουμε την τρόικα (Ε.Ε., ΕΚΤ, ΔΝΤ). Φιλελευθεροποίηση δεν προβλέπεται…

Πώς θα προχωρήσει η ΚΟΕ μετά το συνέδριό της; Τι αλλαγές φέρνει αυτό;

Δεν αρκεί ένα συνέδριο μελών. Εκείνο που πρέπει να οικοδομηθεί είναι μια οργάνωση μελών. Ας θυμηθούμε και πάλι τον Γκράμσι: «Αν καθένα από τα ξεχωριστά συστατικά στοιχεία σκέφτεται το συλλογικό οργανισμό σα μια οντότητα ξένη απ’ τον εαυτό του, είναι φανερό πως αυτός ο οργανισμός δεν υπάρχει πια στην πράξη, αλλά γίνεται ένα φάντασμα του νου, ένα φετίχ». Μακριά, λοιπόν, από κάθε φετιχισμό, βασική μέριμνά μας για την επόμενη περίοδο θα είναι η μετατόπιση του κέντρου βάρους προς τα συστατικά στοιχεία της οργάνωσης και τις μεταξύ τους σχέσεις σε συνάρτηση με τη σχέση του οργανισμού με την κοινωνία και τα δρώντα υποκείμενα. Έτσι θέλουμε να οικοδομήσουμε μια συλλογικότητα αγωνιζόμενων ανθρώπων. Περισσότερο μαζική, συγκροτημένη, πολιτικοποιημένη και διαποτισμένη από τον κομμουνισμό που για εμάς δεν είναι σύνθημα αλλά ιδεολογία με την πιο βαθιά έννοια και κοσμοθεωρία για το ριζικό μετασχηματισμό.