Κώστας Αθανασίου: Μονόδρομος η διαρκής αριστερόστροφη πορεία

Η «Αριστερά!» ενόψει της 2ης Πανελλαδικής Σύσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ, απευθύνθηκε στις συνιστώσες και σε πολλούς ανένταχτους του ΣΥΡΙΖΑ, θέτοντας σε όλους τέσσερα ερωτήματα. Σε αυτές τις σελίδες δημοσιεύονται οι απαντήσεις όσων ανταποκρίθηκαν. Να σημειωθεί ότι οι ερωτήσεις τέθηκαν σε όλες τις συνιστώσες του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς και στον βουλευτή Φώτη Κουβέλη. Οι ερωτήσεις είναι οι εξής:

1. Ποια θεωρείτε ότι ήταν τα θετικά και ποια τα αρνητικά στοιχεία-βήματα του ΣΥΡΙΖΑ στον έναν χρόνο από την πρώτη Πανελλαδική Σύσκεψη;
2. Τι πρέπει να αλλάξει στο ΣΥΡΙΖΑ από δω και πέρα, προς ποια κατεύθυνση και με ποια εργαλεία;
3. Μπροστά στις ευρωεκλογές ποιοι πρέπει να είναι οι στόχοι, τα προτάγματα και εν τέλει το διακύβευμα για τον ΣΥΡΙΖΑ;
4. Στο περιβάλλον που διαμορφώνει η κρίση πώς οριζόμαστε ως ΣΥΡΙΖΑ και σε τι καλούμε τον κόσμο να δράσει και να κινητοποιηθεί;

1. Στο χρόνο που πέρασε από την 1η Πανελλαδική Σύσκεψη ο ΣΥΡΙΖΑ παρουσίασε τόσο θετικά όσο και αρνητικά στοιχεία. Συνοπτικά, μπορούμε να πούμε πως στα πρώτα ανήκουν: η εκπόνηση και η δημοσίευση των «15 σημείων», τα οποία πραγματικά αποτέλεσαν σημαντικό προωθητικό παράγοντα στην πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Η διαδικασία εκπόνησης του προγράμματος, παρόλο που, για λόγους τόσο υποκειμενικούς όσο και αντικειμενικούς, η διαδικασία αυτή δεν υλοποιήθηκε πάντα με τον καλύτερο τρόπο, ειδικά όσον αφορά την ένταξη και τη συμμετοχή του κόσμου του ΣΥΡΙΖΑ σε αυτή. Τέλος, στα θετικά πρέπει να τονίσουμε τη στάση του ΣΥΡΙΖΑ τις πρώτες μέρες της εξέγερσης του Δεκέμβρη, όταν ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε η μοναδική πολιτική δύναμη που κατάφερε να συλλάβει την κοινωνική δυναμική της εξέγερσης και να ανταποκριθεί σε αυτή, υλοποιώντας με το δικό του, κινηματικό τρόπο το «5 κόμματα, 2 πολιτικές». Τις μέρες εκείνες ο ΣΥΡΙΖΑ καταγράφηκε ως η μοναδική κοινοβουλευτική αντισυστημική δύναμη, τη στιγμή που οι καθεστωτικές δυνάμεις, με πρωτεργάτες το ΚΚΕ, το ΛΑΟΣ και τα ΜΜΕ, εξαπέλυαν μια τρομακτική επίθεση απαξίωσης της εξέγερσης και όσων «δεν καταδίκαζαν».

Στα πλην, νομίζω, σε περίοπτη θέση βρίσκεται η οργανωτικοπολιτική αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ να εντάξει κόσμο της βάσης, να λειτουργήσει σε επίπεδο βάσης – ευτυχώς, την παρτίδα την έσωσαν κάπως όσες θεματικές λειτούργησαν. Επιπλέον, υπήρξαν έντονα στοιχεία εσωστρέφειας, τόσο, όπως προανέφερα, στη διαδικασία εκπόνησης του προγράμματος όσο και γενικότερα, στη συνολική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ το τελευταίο διάστημα. Ωστόσο, το σημαντικότερο μείον πιστεύω πως ήταν η σοβαρότατη τάση υποχώρησης που επέδειξαν, μετά τις πρώτες μέρες, στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ όσον αφορά την εξέγερση του Δεκέμβρη. Το γεγονός ότι βρέθηκαν τόσο πολλοί πρόθυμοι να απαξιώσουν ή και να καταδικάσουν πλευρές ή και συνολικά την εξέγερση, σε συνδυασμό με την ακραία υπερπροβολή που είχαν αυτές οι απόψεις από τα ΜΜΕ (άραγε κανείς δεν αναρωτήθηκε γιατί αυτή η υπερπροβολή;) αφενός σηματοδότησε μια κρίσιμη πολιτική υποχώρηση και αφετέρου έδωσε στον κόσμο του ΣΥΡΙΖΑ μια αντιφατική εικόνα που, κατά τη γνώμη της ΡΟΖΑΣ, έκανε πολύ κακό.

2. Από την αναφορά των μειονεκτημάτων προκύπτει και ο κορμός των αναγκών. Απαιτείται οργανωτική συγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ, απαιτούνται διαδικασίες συμμετοχής και ένταξης σε επίπεδο βάσης και «ανεντάχτων», απαιτούνται διαδικασίες «συριζοποίησης» του ΣΥΡΙΖΑ με έμφαση στο συλλογικό/συριζικό, ακόμη και σε βάρος των επιμέρους στοιχείων των συνιστωσών.

Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να λησμονά πως η διαρκής αριστερόστροφη πορεία του είναι μονόδρομος. Σε αντίθετη περίπτωση, χάνει και από τις δύο πλευρές.

3. Ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να συνεχίσει να αναδεικνύει ότι η κρίση που ζούμε δεν είναι απλώς κάποια, σοβαρή έστω, χρηματοπιστωτική κρίση, αλλά μια κρίση του διεθνούς καπιταλισμού, εγγενής σε αυτόν, και ως εκ τούτου να προβάλει το πρόταγμα μιας ριζικής αντιπαράθεσης με την Ευρώπη του κεφαλαίου και της καταστολής και, μέσα από αυτό, να προβάλει ένα αντικαπιταλιστικό όραμα για την Ευρώπη. Επιπλέον, στη διαδικασία προς τις ευρωεκλογές, ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει (όφειλε;) να αποδείξει πως μπορεί να εισαγάγει μια καινούρια πολιτική φιλοσοφία σε όλα τα επίπεδα, από την προεκλογική εκστρατεία μέχρι τον τρόπο κατάρτισης του ψηφοδελτίου, το οποίο, κατά τη γνώμη μας, πρέπει να είναι «συριζικό», κινηματικό, απεικόνιση των κινηματικών και κοινωνικών καταστάσεων που ζούμε την τελευταία περίοδο, προϊόν και έναυσμα συλλογικών διαδικασιών.

4. Η κρίση διαμορφώνει ένα πολύ δύσκολο πολιτικό περιβάλλον. Ας μην ξεχνάμε ότι τέτοιες ή παρόμοιες κρίσεις έχουν οδηγήσει σε επαναστάσεις αλλά και σε φασισμούς. Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία, νομίζουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπολείπεται στο επίπεδο του συντονισμού των αγώνων, καθώς και στο επίπεδο της κινηματικής αντιπαράθεσης με αυτό το σύστημα της φτώχειας, της αδικίας, της καταστολής. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναλάβει το ρόλο που του αντιστοιχεί στους αγώνες αυτούς, είτε αποβλέπουν σε πιο βραχυπρόθεσμες είτε σε πιο μακροπρόθεσμες και συνολικές νίκες. Ταυτόχρονα όμως πρέπει να προβάλει και το όραμα μιας ανατροπής, που είναι εφικτή, μιας αντικαπιταλιστικής υπέρβασης, που είναι εφικτή, μιας άλλης κοινωνίας, που είναι εφικτή.

Εν ολίγοις, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αποδείξει, να αποδεικνύει διαρκώς, πως μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στον αγώνα να αλλάξουν τα πράγματα. Βέβαια, ίσως η καλύτερη απόδειξη γι’ αυτό να είναι να αρχίσει να αλλάζει ο ίδιος.

Κώστας Αθανασίου,
μέλος της ομάδας «ΡΟΖΑ»
και της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ