Τι ΣΥΡΙΖΑ χρειαζόμαστε και πώς θα τον πετύχουμε
Κείμενο των: ΔΕΑ, Ενεργοί Πολίτες, ΚΕΔΑ, ΚΟΕ, Οικοσοσιαλιστές, Μαρία Φραγκιαδάκη (μέλος της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ)
Η περίοδος που διανύουμε είναι κρίσιμη για το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ. Οι εκτιμήσεις και προτάσεις που ακολουθούν, αποτελούν μια προσπάθεια συμβολής στο ξεπέρασμα της κρίσης και στη συνέχιση μιας πορείας ενός ΣΥΡΙΖΑ, που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες και τις προσδοκίες των εργαζομένων, της κοινωνικής Αριστεράς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι παιδί μιας ανάγκης βαθύτερης από τους σχεδιασμούς των όποιων επιτελείων κομμάτων και οργανώσεων, μιας ανάγκης ισχυρότερης από τις σκοπιμότητες της στιγμής και των συσχετισμών. Εκφράζει την ανάγκη να καλυφθεί ένα πραγματικό κενό στην ελληνική κοινωνία: να αποκτήσει οντότητα, μορφή και σχήμα, φωνή, λόγο και πράξη, υπολογίσιμη και βιώσιμη πολιτική παρουσία, η κοινωνική και πολιτική Αριστερά. Να αποτελέσει η σημερινή Αριστερά –μέσα από τη διαφορετικότητά της– μια πρωταγωνιστική, ανεξάρτητη από τον δικομματισμό, πολιτική και κοινωνική δύναμη. Να μπορέσει να συσπειρώσει και να εκφράσει, να δώσει υπόσταση στο δυναμικό της διάσπαρτης κοινωνικής Αριστεράς, των “ανένταχτων” –μη οργανωμένων σε κόμματα και οργανώσεις– και των νέων που δίνουν το παρών σε όλους τους μικρούς και μεγάλους αγώνες.
Η σημερινή κατάσταση που βιώνει ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι αποτέλεσμα επιλογών που έγιναν, επιθέσεων και πολέμου που του έγινε, φυσιογνωμίας που δεν αποκτήθηκε ή ήταν θολή, ευκαιριών που δεν αξιοποιήθηκαν και λαθεμένων αντιλήψεων για την πολιτική και την επικοινωνία στις σύγχρονες συνθήκες.
Απ’ αυτή την άποψη, το “όλα από την αρχή” δεν μας αφορά. “Κάποια” δεν μπορούν να συζητηθούν από την αρχή. Είναι τα κοινά συμφωνημένα για το τι είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, από τι αποτελείται, ο ρόλος των συνιστωσών του, ο πολιτικός του προσανατολισμός και η στόχευση, η σχέση του με το σύστημα, τον δικομματισμό και την κεντροαριστερά, η πάγια προσπάθεια για τη συσπείρωση ολόκληρης της ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Στη βάση αυτή, ας μας επιτραπούν ορισμένες εκτιμήσεις και συμπεράσματα:
Το εκλογικό αποτέλεσμα
Το άσχημο εκλογικό αποτέλεσμα (μιλάμε για μια ήττα που μπορεί να αντιστραφεί αν αναλυθεί σωστά και βγουν χρήσιμα συμπεράσματα) οφείλεται, κυρίως, στο ότι:
Η μήτρα της κρίσης του ΣΥΡΙΖΑ
Αν όμως θέλουμε να ψάξουμε λίγο για τη μήτρα της σημερινής κρίσης θα οδηγηθούμε αναγκαστικά στην 1η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΥΡΙΖΑ. Στη μη εφαρμογή των αποφάσεών της και βεβαίως στη μη αξιοποίηση της μεγάλης “ζήτησης για ΣΥΡΙΖΑ” που υπήρχε τότε στην κοινωνία. Στην ουσία, με διάφορα προσχήματα, μπλοκαρίστηκε η εφαρμογή των αποφάσεων αυτών από τη μεγαλύτερη συνιστώσα που και τότε προτιμούσε έναν ΣΥΡΙΖΑ-εκλογική ομπρέλα. Η μη εφαρμογή των αποφάσεων της 1ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ σήμαινε στην πράξη μπλοκάρισμα των όρων πολιτικής συγκρότησης και λειτουργίας του ΣΥΡΙΖΑ.
Οι παλίνδρομες κινήσεις, οι αμφιλεγόμενες δηλώσεις, η εξαγγελία πολιτικών προτάσεων χωρίς προηγούμενη συνεννόηση, η ακύρωση στην πράξη μιας πλουραλιστικής εκπροσώπησης στα ΜΜΕ ήταν η συνέχεια της μη εφαρμογής των αποφάσεων της Συνδιάσκεψης. Έτσι όμως η αυθαιρεσία και ένα καθεστώς μονομερών επιλογών στις σχέσεις μέσα στο ΣΥΡΙΖΑ, εμπεδώνονταν, γεννώντας απογοήτευση και αποστράτευση.
Και σήμερα;
Σήμερα είναι αναγνωρισμένη η κρίση φυσιογνωμίας και η κρίση προοπτικής ενός σχήματος, που έχει ορισμένα τυπικά χαρακτηριστικά εγχειρήματος κοινής δράσης και πολιτικής συνεργασίας, αλλά ουσιαστικά λειτουργεί περισσότερο σαν ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και όχι σαν ΣΥΡΙΖΑ μετωπικός ή συνεργατικός πολιτικός οργανισμός της ριζοσπαστικής Αριστεράς.
Η “εκφώνηση” του εγχειρήματος και οι προσδοκίες του κόσμου της κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς κάνουν λόγο για έναν ΣΥΡΙΖΑ που αποτέλεσε τη “μεγαλύτερη πολιτική καινοτομία που εμφανίστηκε στο πολιτικό σκηνικό τα τελευταία 20 χρόνια”. Η πραγματικότητα όμως, ο “υπαρκτός ΣΥΡΙΖΑ”, κουτσουρεύτηκε, εμποδίστηκε να ψηλώσει και να ριζώσει, γιατί αυτό θα ξεπερνούσε κατά πολύ συνήθειες, πρακτικές και θα τάραζε τα λιμνάζοντα νερά της πολιτικής ζωής. Έτσι φτάσαμε σε μια κρίση, σε έναν ή πολλούς κόμπους που πρέπει να επιλυθούν τώρα.
Η ανώμαλη προσγείωση που έγινε με το εκλογικό αποτέλεσμα και η κρίση που εμφανίστηκε μετεκλογικά, μπορούν, ίσως, να αποτελέσουν την τελευταία ευκαιρία να λυθούν πραγματικά ορισμένα ζητήματα –πολιτικά και οργανωτικά– που να επιτρέψουν τη συνέχιση, με κάποιους όρους, του εγχειρήματος του ΣΥΡΙΖΑ. Η ίδια η πραγματικότητα τα τελευταία δύο χρόνια ήταν απλόχερη και μας παρουσίασε δύο-τρεις πολύ μεγάλες “ευκαιρίες”, αλλά εμείς φανήκαμε μίζεροι και αδύναμοι να τις αξιοποιήσουμε. Μπροστά μας έχουμε την τελευταία, μάλλον, ευκαιρία: Ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει ο πολιτικός οργανισμός, που αντιπαλεύει την κρίση, ενώνει τον κόσμο που πλήττεται από την κρίση, ανοίγει έναν δρόμο για την Αριστερά. Ο κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ το απαιτεί, θέλει και μπορεί. Ο πολιτικός ΣΥΡΙΖΑ θα θελήσει; Και θα καταφέρει να αντιστοιχηθεί μ’ αυτή τη λαϊκή απαίτηση;
Η μη αναγνώριση των αιτιών της κρίσης, η προσκόλληση σε ένα σχήμα που έχει ήδη ξεπεραστεί από τη ζωή, η φοβερή διάσταση λόγων και έργων σχετικά με τον ΣΥΡΙΖΑ (“Ο ΣΥΡΙΖΑ στρατηγική επιλογή” χωρίς να το εννοούμε) και η εμμονή σε μια εκδοχή ΣΥΡΙΖΑ όπου τα μονοπώλια και τα προνόμια της μεγαλύτερης συνιστώσας είναι θέσφατο, οδηγεί αντικειμενικά σε κλιμάκωση της κρίσης. Ιδιαίτερα όταν μια ηγεσία αρνείται ουσιαστικά να πάρει τις ευθύνες της για μια εκλογική αποτυχία, ενώ, ταυτόχρονα, κάνει επιλογές και συνεργασίες ή ανέχεται φωνές στο εσωτερικό του χώρου της, που είτε βάλλουν ενάντια στον ΣΥΡΙΖΑ είτε τον βλέπουν σαν την “παράταξη” με την οποία κατεβαίνουν στις εκλογές.
Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ είναι θυμωμένος με όσους, τόσο προεκλογικά, όσο και μετεκλογικά, δηλώνουν με κάθε ευκαιρία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ που γνωρίσαμε (και θέλουμε) είναι ένα αριστερίστικο κατόρθωμα, που ακυρώνει βασικά χαρακτηριστικά της ανανεωτικής Αριστεράς. Οι ισχυρισμοί δεν σκύβουν καθόλου στα κείμενα και στις διακηρύξεις μας, όπου πουθενά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ορίζεται ως συνέχεια ή ενότητα της “ανανεωτικής” Αριστεράς, γιατί τότε θα όφειλαν να αναφέρονται και όλες οι άλλες εκδοχές Αριστεράς που στεγάζονται στο εγχείρημα. Αντίθετα, το πρωτότυπο του εγχειρήματος, συνδέεται με το “ριζοσπαστική”, που εκφράζει την προοπτική της συσπείρωσης όλων των γνωστών ρευμάτων, ιδεολογικών και πολιτικών, της κομμουνιστικής Αριστεράς, αλλά και άλλων προοδευτικών αριστερών δυνάμεων. Αυτά για να μην ξεχνιόμαστε στις αναφορές και τους φόβους για τη δημιουργία “νέου κόμματος” που επιστρατεύεται, ώστε να μην αποκτήσει ο ΣΥΡΙΖΑ στοιχειώδη λειτουργία και συγκρότηση. Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ είναι ιδιαίτερα θυμωμένος, που βλέπει να στήνονται ειδύλλια, χωρίς να μπαίνουν όροι και κανόνες λειτουργίας απέναντι στο εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, που με σεβασμό στην όποια ιδιαίτερη άποψη, θα υποχρεώνουν, ταυτόχρονα, όλους να σέβονται και να εφαρμόζουν τις κοινές θέσεις και προτάσεις του κοινού εγχειρήματός μας. Ο κόσμος του ΣΥΡΙΖΑ φοβάται ότι αυτοί οι συμβιβασμοί στηρίζονται σε μιαν ακόμα πιο αφυδατωμένη μορφή ύπαρξης του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ξένοι προς την κουλτούρα και την πολιτική ηθική της Αριστεράς, και δικαιολογημένα ανησυχεί. Κάθε απομάκρυνση από την αφετηριακή συνάντηση με κύριο κανόνα την ισοτιμία χωρίς ηγεμονισμούς δημιουργεί επικίνδυνα ρήγματα στο εγχείρημα.
Χρειάζεται, επίσης, να σημειωθεί ότι όλα αυτά εξελίσσονται σε συνθήκες που χρειάζονται γενναίες και τολμηρές αποφάσεις για την αντιστροφή του άσχημου κλίματος και το ξεπέρασμα της κρίσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αναγκαίος στην ελληνική κοινωνία, όταν είναι ζωντανός, κινηματικός, οραματικός, όταν γεννάει και γονιμοποιεί ιδέες και πράξη που μετασχηματίζουν την πραγματικότητα και τους συσχετισμούς. Ο ΣΥΡΙΖΑ συρρικνώνεται και ζαρώνει, διαλύεται, όταν χρησιμοποιείται σαν όχημα εκλογικής διάσωσης και μόνο. Ο επιστρατευμένος “κομματικός πατριωτισμός” είναι αδιέξοδος, αλλά και ανίκανος να ξεπεράσει την κρίση, γιατί αποκόβεται από την πραγματικότητα και τις λαϊκές ανάγκες. Ο πατριωτισμός αυτός είναι τέκνο των μηχανισμών και των φιλοδοξιών και όχι τμήμα ενός πολιτικού σχεδίου. Είναι σχεδία διάσωσης σε ταραγμένα νερά, που οι επιβάτες της δεν φέρουν σωσίβια, νομίζοντας ότι διευθύνουν ένα ασφαλές υπερωκεάνιο.
Κατά την άποψή μας ούτε η σχεδία ούτε το όποιο πλοιάριο πρέπει να βουλιάξουν. Για να γίνει αυτό, χρειάζονται απαντήσεις και λύσεις στα προβλήματα που έχουμε. Όσοι θεωρούν ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι απλά η μαζική οργάνωση του κόμματός τους υπονομεύουν ουσιαστικά το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ.
Η κεντρικότητα της κρίσης
Ξεκινάμε από το θέμα της πολιτικής γραμμής και της εξωστρεφούς δραστηριότητας του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτό είναι το κεντρικό ζήτημα για το ξεπέρασμα της άσχημης κατάστασης, για την ανασυγκρότησή του.
Το κεντρικό ερώτημα παγκόσμια, ευρωπαϊκά, ελλαδικά είναι σε ποια κατεύθυνση θα οδηγήσει τον πολιτικό άξονα η κρίση. Αριστερά ή δεξιά;
Το πρόβλημα για την Αριστερά είναι η πολιτική της ταυτότητα, η κοινωνική της απεύθυνση και ο κεντρικός πολιτικός στόχος στη σημερινή εποχή της κρίσης.
Να εμφανιστεί και να είναι πραγματικά η Αριστερά, ο μόνος πολιτικός οργανισμός, που παλεύει ενάντια στις συνέπειες της κρίσης, που ενώνει το λαό και οργανώνει την αντίστασή του, που ο κεντρικός πολιτικός της στόχος είναι ένα διαφορετικό πολιτικό σύστημα.
Να χτίσουμε το κοινωνικό μέτωπο που θα ενώνει τα τμήματα του λαού που πληρώνουν τις συνέπειες της κρίσης και θα δημιουργεί τους όρους αντίστασής του.
Να σκεφτόμαστε διαρκώς πως χρειάζεται ενότητα λόγων και πράξης. Να ενώνουμε σε επίπεδο συνοικίας και πόλης, σε επίπεδο χώρων και κλάδων εργασίας τους άνεργους, τους απολυμένους, τους μικρομεσαίους, τους εργαζόμενους, τους νέους και τις γυναίκες. Να συγκροτούμε παντού μέτωπα, επιτροπές αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας, μέτωπα δικαιωμάτων, παιδείας, πολιτισμού περιβάλλοντος κ.λπ.
Η ενότητα στη δράση, η ενότητα της Αριστεράς σήμερα είναι πιο αναγκαία από χθες. Μια ενότητα που θα οξυγονώσει την Αριστερά, που θα της αυξήσει τα ακροατήρια, που θα δημιουργήσει ευκαιρίες και δυνατότητες. Που θα κάνει την Αριστερά το αντίπαλο δέος του συστήματος, την Αριστερά εκφραστή και εκπρόσωπο των λαϊκών στρωμάτων που δέχονται τις συνέπειες της κρίσης.
Αν η κρίση μας οδηγεί σε ένα άλλο πολιτικό σύστημα, τότε ο σημαντικότερος πολιτικός αγώνας είναι η επιλογή και η προβολή του από την πλευρά της Αριστεράς, άρα κοινωνική και πολιτική πλειοψηφία. Η καθημερινή της ατζέντα, η καθημερινή κοινωνική της δράση πρέπει να επικεντρώνει στα βασικά προβλήματα που απασχολούν τους συνηθισμένους ανθρώπους και τις “επικίνδυνες τάξεις” κατά τον Μαρξ.
Πρέπει να ξαναδημιουργηθούν οι δεσμοί μέσα στους χώρους δουλειάς, μέσα στην πόλη, με αυτούς τους συνηθισμένους ανθρώπους που σήμερα ψηφίζουν ΛΑΟΣ, ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.
Δεν μπορεί να μας συγκινεί, κυρίως, η μεταμοντέρνα έκδοση και εκδοχή της Αριστεράς που αντικαθιστά την πολιτική με την επικοινωνία, το κίνημα με την εικόνα, την πολιτική δουλειά με τον ακτιβισμό, που περισπάται σε δευτερεύοντα ζητήματα, απότοκα των βασικών αντιθέσεων, σοβαρά μεν αλλά σήμερα κάπως δευτερεύοντα και χωρίς δυνατότητα αντιπαράθεσης και ενότητας με τον κύριο όγκο των λαϊκών στρωμάτων, που πλήττονται καίρια σ’ όλα τα βασικά δικαιώματα και κατακτήσεις και βιώνουν στο πετσί τους τον βάρβαρο και απάνθρωπο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό και τις πολιτικές του.
Η ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ
Σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο η Αριστερά με τις θετικές προτάσεις και τον λόγο της προβάλλει ως βασική δύναμη μιας νέας πολιτικής και κοινωνικής πλειοψηφίας και επιδιώκει λύσεις, μεταρρυθμίσεις, αλλαγές που να ανοίγουν το δρόμο σε μια μεγάλη αλλαγή και όχι να μετατρέπεται σε συμπληρωματική δύναμη του δικομματισμού. Ο αγώνας ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό και το δικομματισμό στην Ελλάδα περνά μέσα από την ενίσχυση του ρόλου της Αριστεράς, μέσα από την κοινή της δράση, μέσα από τη συσπείρωση δυνάμεων σε ένα μεγάλο λαϊκό ρεύμα-μέτωπο. Η τακτική για την επίτευξη αυτού του στρατηγικού στόχου πρέπει να είναι ευέλικτη, πλούσια, και κυρίως να στέλνει τα σωστά μηνύματα για το τι θέλουμε να κάνουμε, έχοντας σταθερό αριστερό προσανατολισμό. Να μας ανοίγει δρόμο για τον στρατηγικό στόχο και να μην “δουλεύει” για άλλες δυνάμεις.
Επομένως ο ΣΥΡΙΖΑ ορίζεται με αυτήν την ταυτότητα και φυσιογνωμία και εκπονεί έναν σχεδιασμό συγκρότησης και παρέμβασης με βάση αυτήν την αξιολόγηση και πλαίσιο. Ο ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται τώρα, μετά από μια εκλογική ήττα που δημιούργησε πολλές αναταράξεις, μπροστά σε ένα σταυροδρόμι. Ή να συνεχίσει όπως ήταν μέχρι πριν ή να αλλάξει. Αλλαγές που θα θερμάνουν τον κόσμο που έχουμε απογοητεύσει, αλλαγές που θα σημάνουν πολιτική υπέρβαση μηχανισμών και γραφειοκρατίας, αλλαγές που θα ενισχύουν στη λαϊκή συνείδηση τον αριστερό, ριζοσπαστικό προσανατολισμό του, αλλαγές που θα αυξάνουν τη συλλογικότητα και τη δημοκρατία, δηλαδή την ουσιαστική συμμετοχή. Αλλαγές που θα τερματίζουν τα δύο πρόσωπα, που το ένα ακυρώνει το άλλο, την ίδια στιγμή που πρέπει στο εσωτερικό του να ακούγονται όλες οι φωνές.
Είναι αναγκαία η ενοποίηση των διάφορων κέντρων λήψης αποφάσεων, έτσι ώστε η Κεντρική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ να ανταποκρίνεται συνθετικά στα θέματα πολιτικής γραμμής και τακτικής της κάθε περιόδου. Τέτοια που να προσανατολίζει, να συνενώνει, να συντονίζει τον πολιτικό και κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ στις δύσκολες και αντιφατικές συνθήκες που δημιουργούνται.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναβαπτιστεί πρώτα και κύρια μέσα στον κόσμο του. Να τον ακούσει καλά και να αντιστοιχηθεί με τις επιθυμίες του. Επιθυμία του είναι να μην έχουμε δύο φωνές. Επιθυμία του είναι μια πολιτική γραμμή που να τον φέρνει σε επαφή με τους συνηθισμένους ανθρώπους και τις “επικίνδυνες τάξεις”. Επιθυμία του είναι η πολιτική του στράτευση.
Γι’ αυτό και στο οργανωτικό ζήτημα του ΣΥΡΙΖΑ, που σήμερα έχει εξελιχτεί σε πολιτικό, πρέπει να εξασφαλιστεί η εφαρμογή όλων των αποφάσεων της 1ης Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης και ταυτόχρονα να προωθήσουμε στα πλαίσια της Οργανωτικής Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του Οκτώβρη ιδέες όπως:
Είμαστε ανοιχτοί σε όποιες προτάσεις και ιδέες μπορούν να δυναμώσουν πραγματικά τον ΣΥΡΙΖΑ, να δώσουν πνοή στο εγχείρημά του, να θέσουν κανόνες στο τρόπο λειτουργίας και δράσης του, ώστε να είναι αποτελεσματικός, ρεαλιστικός, κοινωνικός και πολιτικός. Στα πλαίσια της Οργανωτικής Συνδιάσκεψης μπορούμε να ανταλλάξουμε σκέψεις και ιδέες για να προχωρήσει –χωρίς αποκλεισμούς– η “μεγαλύτερη πολιτική καινοτομία που εμφανίστηκε στο πολιτικό σκηνικό τα τελευταία 20 χρόνια”.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ χρειάζεται να ανακατέψουμε τα χαρτιά με τρόπο που να κάνουμε γρήγορα βήματα μπροστά.
Προηγούμενο 2 of 6 Επόμενο
[Στο τέλος παρατίθενται δύο κατατοπιστικά παραρτήματα: Α. Πληροφορίες για τη Γάζα και την τρέχουσα σύγκρουση,… Διαβάστε περισσότερα
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α Α.1. Τι είναι η Γάζα ● Πολύ περιληπτικά, η Γάζα είναι μια παραθαλάσσια… Διαβάστε περισσότερα
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Β Ως Παράρτημα Β' αναδημοσιεύουμε τις πρώτες ανακοινώσεις-τοποθετήσεις οργανώσεων της περιοχής της Μέσης Ανατολής,… Διαβάστε περισσότερα
Το γενικό τοπίo Οι επερχόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές γίνονται μέσα σε ένα κλίμα βουβό, χωρίς καμιά… Διαβάστε περισσότερα
Στάχτες, κυριολεκτικά και μεταφορικά, η ελληνική επικράτεια και κυριαρχία -1- Έβρος, Αττική, Βοιωτία, μέχρι και… Διαβάστε περισσότερα
Μετά και τη δεύτερη εκλογική αναμέτρηση, διαμορφώνεται ένα νέο πολιτικό σκηνικό, τα βασικά χαρακτηριστικά του… Διαβάστε περισσότερα