ΕΦΤΑΣΕ Ο ΚΟΜΠΟΣ ΣΤΟ ΧΤΕΝΙ
Μπορεί φέτος οι πυρκαγιές να είχαν πιο περιορισμένη κλίμακα σε σχέση με πέρσι, αλλά η νεοφιλελεύθερη μανία της κυβέρνησης Καραμανλή μετατρέπει τους μήνες που πέρασαν και αυτούς που έρχονται στην πιο καταστροφική για τους εργαζόμενους και τη νεολαία περίοδο των τελευταίων τριάντα πέντε χρόνων. Σαν τους κοινούς κλέφτες, προσπάθησαν να αξιοποιήσουν μια, από πολιτική άποψη, σχετικά χαλαρή περίοδο για να προωθήσουν το μεγαλύτερο αντιλαϊκό και αντεργατικό κύμα "μεταρρυθμίσεων". Πριν δούμε συνοπτικά το "καλοκαιρινό" έργο τους, η αναμφισβήτητη διαπίστωση είναι ότι η επιβίωση του λαού έχει μια καθοριστική και σαφή προϋπόθεση: να φύγει αυτή η κυβέρνηση, να ανατραπεί η νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση, να μη γυρίσει το ΠΑΣΟΚ ούτε να έρθει η κεντροαριστερά. Και να πάρει η Αριστερά την ευθύνη μιας μεγάλης πολιτικής και κοινωνικής αλλαγής.
1. Κοινωνική ασφυξία
Κεφαλικοί φόροι και νέο κύμα ακρίβειας
Η κυβέρνηση Καραμανλή, με την πολιτική της, φρόντισε ώστε η λαϊκή οικογένεια να περάσει ένα ακόμη πιο δύσκολο σε σχέση με πέρσι και πιο "μικρό" καλοκαίρι. Λίγες ημέρες διακοπών, μεγάλα τα έξοδα, ανάγκη τα δανεικά και οι κάρτες. Η συνέχεια ακόμη πιο δύσκολη. Ήδη εξαγγέλθηκε μια μεγάλη νέα φοροεπιδρομή. Το μοντέλο της αφαίμαξης και της φτωχοποίησης του λαού φτάνει την κοινωνία στα όρια αντοχής της (διαβάστε αναλυτικά στη σελ. 20).
Τι να πρωτοπληρώσει μια οικογένεια μπαίνοντας το φθινόπωρο; Το σούπερ μάρκετ, όπου από 1η Σεπτέμβρη αρχίζουν να περνάνε οι νέες ανατιμήσεις στα είδη διατροφής; Τους λογαριασμούς, με τον ΟΤΕ, τη ΔΕΗ, την (υπό ιδιωτικοποίηση) ΕΥΔΑΠ και το (ιδιωτικοποιημένο) Φυσικό Αέριο να πρωταγωνιστούν στο χορό των ανατιμήσεων; Τη θέρμανση, όπου το επίδομα θέρμανσης, αν τελικά δοθεί, θα ισοδυναμεί με ψίχουλα; Τις αυξημένες ασφαλιστικές εισφορές; Τα δίδακτρα και το σχολικό εξοπλισμό, όπου οι μεγαλέμποροι έχουν στήσει ένα ακόμη κερδοσκοπικό πανηγύρι; Ή τους νέους φόρους;
Τα καρτέλ καλά κρατούν. Τα μονοπώλια καθορίζουν τις τιμές αποκομίζοντας τεράστια κέρδη. Και η κυβέρνηση Καραμανλή (με τη συναίνεση του ΠΑΣΟΚ) χαϊδεύει το σύστημα (ποιος θυμάται τα "41 μέτρα κατά της ακρίβειας") και ξεζουμίζει το λαό. Ως πότε;
Νέοι εργαζόμενοι: νέα χαράτσια και νέος μεσαίωνας
Με τις πρόσφατες φορολογικές εξαγγελίες Αλογοσκούφη, για δεκάδες χιλιάδες νέους εργαζόμενους της γενιάς των 700, 500, 400 ευρώ καταργείται το αφορολόγητο (που μέχρι τώρα ίσχυε για εισόδημα μέχρι 10.500 ευρώ). Καλούνται, λοιπόν, να πληρώσουν τον κεφαλικό φόρο του 10% από το πενιχρότατο εισόδημά τους. Έχουν εισόδημα 7.000 ευρώ το χρόνο; Τα 700 τους τα παίρνει η κυβέρνηση Καραμανλή. Σαν να μην έφτανε που τους βαφτίζουν "ελεύθερους επαγγελματίες" για να γλιτώνει η εργοδοσία (και το κράτος) την ασφάλιση.
Παράλληλα, καλοκαιρινή τροπολογία του Αλογοσκούφη έρχεται να ολοκληρώσει την ανατροπή των εργασιακών σχέσεων στο δημόσιο, ειδικά σε ό,τι αφορά τους νεοπροσλαμβανόμενους. Τέλος οι συλλογικές συμβάσεις, τέλος η –όποια είχε απομείνει– μονιμότητα, τέλος τα συνδικαλιστικά δικαιώματα, τέλος τα σταθερά ωράρια, τέλος τα επιδόματα και οι υπερωρίες, ενώ οι αυξήσεις στους μισθούς θα καθορίζονται αποκλειστικά από τη διοίκηση, χωρίς δυνατότητα των εργαζομένων να προσφύγουν σε δικαστήρια. Πλήρης εξομοίωση με τον εργασιακό μεσαίωνα του ιδιωτικού τομέα.
Παράνομες οι απεργίες
Μέσα στο καλοκαίρι πέρασε και μια πρωτοφανής τροπολογία, που δείχνει το αντεργατικό μένος της κυβέρνησης – αλλά και το φόβο της. Η τροπολογία προβλέπει ότι, αν μια απεργία κριθεί στα δικαστήρια σαν νόμιμη (κι όχι, ως συνήθως, παράνομη και καταχρηστική) κι αν γίνει έφεση ενάντια σε αυτή την απόφαση, τότε η έφεση δικάζεται εντός 48 ωρών και, μάλιστα, από δικαστήριο με ειδική και διορισμένη σύνθεση. Άλλη μια δικαστική πρόκληση: στην Αργολίδα δικαστήριο απαγόρευσε την ίδρυση Αγροτικού Συλλόγου καθώς στο καταστατικό του δηλώνεται η αντίθεση στην ΕΕ και την αγροτική πολιτική της. Αν ληφθεί υπόψη και ο –επίσης καλοκαιρινός– νόμος για την κατάργηση του αυτοδιοίκητου των δικαστηρίων, τότε αντιλαμβανόμαστε ότι αυτό που λέμε "σιδηρόφρακτη δημοκρατία" αποκτά νέα αντιδραστική και ειδικά αντεργατική ποιότητα.
Διαρκές εργατικό ολοκαύτωμα
85 νεκροί εργάτες από την αρχή του χρόνου μέχρι (δυστυχώς, πρέπει να το σημειώσουμε, γιατί ο κατάλογος αυξάνει μέρα με τη μέρα) τις 2 Σεπτέμβρη. Σχεδόν κάθε χρόνο έχουμε ένα πολύνεκρο δυστύχημα στο Πέραμα. Στο βωμό των κερδών και της ανταγωνιστικότητας. Νεοφιλελεύθερος, αγοραίος αγριανθρωπισμός. Για το δικομματισμό "έχει καλώς" το "καθεστώς" των δολοφονικών όρων εργασίας. Ουδεμία παρέμβαση. Κυνική αδιαφορία. Ασύδοτος ο νεοφιλελευθερισμός αφήνεται να σκοτώνει (διαβάστε αναλυτικά στη σελ. 4).
2. Σκάνδαλα
Συνεχής ροή σκανδάλων με τραπεζίτες, εφοπλιστές, δικαστές, εκκλησία
Συνεχής και η επιβεβαίωση ότι ο νεοφιλελευθερισμός και οι ιδιωτικοποιήσεις είναι το κατάλληλο υπόστρωμα, ο δε δικομματισμός είναι ο αναγκαίος όρος για την ανάπτυξη των σκανδάλων.
Ενώ η υπόθεση Siemens παραμένει ανοικτή, τόσο για τη ΝΔ όσο και για το ΠΑΣΟΚ, μέσα στο καλοκαίρι ήρθαν στο προσκήνιο σειρά από σκάνδαλα. Το σκάνδαλο Παυλίδη, με τις επιδοτήσεις 230 εκατ. ευρώ μέσα σε μόνο τέσσερα χρόνια προς τους εφοπλιστές που νέμονται τις άγονες γραμμές, έδειξε (όπως άλλωστε και το σκάνδαλο Siemens και το σκάνδαλο με τα ομόλογα) πώς ακριβώς παίζεται το οικονομικό παιχνίδι σε βάρος του λαού και υπέρ του πλούτου με την καθοριστική παρέμβαση του δικομματισμού. Έδειξε ακόμη το βρώμικο ρόλο των μεγαλοδικαστών, που κουκούλωσαν την υπόθεση, σε αγαστή συνεργασία με τη ΝΔ – καθόλου τυχαία η αύξηση στους μισθούς των δικαστών κατά 80% εν μέσω λιτότητας! Καθόλου τυχαίο, βέβαια, και το ξήλωμα του Γ. Ζορμπά και συνολικά της –τυπικά τουλάχιστον– "Ανεξάρτητης Αρχής" για τη δίωξη του "μαύρου χρήματος". Στο εξής, το ρόλο αναλαμβάνει εισαγγελέας διοριζόμενος από τον –εκάστοτε– κύριο Σανιδά.
Το τραπεζικό μπαχτσίσι του καλοκαιριού: με τροπολογία του Αλογοσκούφη, η Εθνική Τράπεζα γλίτωσε περίπου 2 δισ. ευρώ από οφειλόμενες ασφαλιστικές εισφορές, που μάλιστα είχε παρακρατήσει από τους υπαλλήλους της αλλά πλέον δεν θα καταβάλει στο ταμείο τους. Είναι να μην αυξάνονται τα κέρδη της με ιλιγγιώδεις ρυθμούς; Ας θυμηθούμε ότι ανάλογη ρύθμιση πέρασε το Γενάρη για την ALPHA BANK (γλίτωσε πάνω από 1 δισ. ευρώ) και πέρσι το καλοκαίρι για την ξεπουληθείσα στους Γάλλους Εμπορική Τράπεζα. Μετά λένε ότι το ασφαλιστικό σύστημα έχει πρόβλημα…
Παράλληλα, έρχονται με μεγάλη καθυστέρηση στη δημοσιότητα τα πολλαπλά σκάνδαλα της Μονής Βατοπεδίου. Αφού, με τη συνενοχή των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, οικειοποιήθηκε τμήμα μιας λίμνης, της Λίμνης Βιστωνίδας στο νομό Ροδόπης, μετά την αντάλλαξε με πληθώρα οικοπέδων σε ολόκληρη τη χώρα, ακόμη και με δασικές εκτάσεις, που εν συνεχεία αποχαρακτηρίζονται για να οικοδομηθούν. "Άγιες μπίζνες" με τον όμιλο Μπόμπολα και με την ευρύτερη οικογένεια Βουλγαράκη σε ρόλο "κουμπάρου" (αλήθεια, ποιος θυμάται τους "κουμπάρους" της υπόθεσης ΜΕΒΓΑΛ και του καρτέλ γάλακτος;).
Η "νύχτα" του τουρισμού
Η δολοφονία του νεαρού Αυστραλού στη Μύκονο από μπράβους της νύχτας δείχνει, με εύγλωττο τρόπο, πόσο στενά συνδέονται η μαφία, το παρακράτος, τα λαθρεμπόρια και το τουριστικό πρότυπο της χώρας. Είναι σκανδαλώδης η ανοχή από την πλευρά της κυβέρνησης απέναντι σ’ όλα αυτά τα βρώμικα κυκλώματα, που εξηγείται μόνο από την άμεση εμπλοκή της μεγαλοαστικής τάξης, που κάνει μεγάλες μπίζνες έτσι, αλλά και από την προστασία που παρέχει η κυβέρνηση στο παρακράτος, που "δήλωσε παρόν" σε μια σειρά ενέργειες κατά κινηματικών συλλογικοτήτων την προηγούμενη χρονιά.
3. Κοινωνική ασφάλιση
Τα ασφαλιστικά ταμεία αφήνονται στην κατάρρευση
Η διαχρονική πολιτική των δικομματικών κυβερνήσεων (νόμος Σούφα, νόμος Ρέππα και πρόσφατος νόμος Πετραλιά) αρχίζει να φέρνει αποτελέσματα… Ήδη ένα μεγάλο ταμείο, αυτό των ελευθέρων επαγγελματιών, ο ΟΑΕΕ (πρώην ΤΕΒΕ), βούλιαξε. Την ίδια στιγμή, σταματά η δωρεάν παροχή φαρμάκων για τους ασφαλισμένους όχι μόνο του ΟΑΕΕ αλλά και για τους ασφαλισμένους του δημοσίου και του ταμείου νομικών. Αιτία; Τα ταμεία δεν έχουν χρήματα να πληρώσουν στα φαρμακεία. "Σε ένα μήνα θα έχει λυθεί το πρόβλημα", δήλωσε η αρμόδια υπουργός Φάνη Πετραλιά. Μπορεί η ίδια να ζήσει ένα μήνα χωρίς φάρμακα;
Παράλληλα, με την κατεδάφιση του δημόσιου συστήματος κοινωνικής ασφάλισης, φουντώνει ο κλάδος της ιδιωτικής ασφάλισης. Η (υπό κρατικό έλεγχο και κερδοφόρα) Αγροτική Ασφαλιστική ξεπουλιέται καταμεσής του καλοκαιριού σε ξένη πολυεθνική. Ήδη οι ευρωπαϊκές πολυεθνικές (ΑΧΑ, ERGO, GROUPAMA, EUROCO) εξαγόρασαν τις ελληνικών συμφερόντων εταιρίες. Απομένει μόνο προς πώληση το φιλέτο της Εθνικής Ασφαλιστικής. Πόσο πιο σαφής να γίνει η πολιτική επιλογή του δικομματισμού υπέρ της ιδιωτικής ασφάλισης;
"Βαρέα και ανθυγιεινά" στη μέγγενη
Δίπλα στην κατεδάφιση της κοινωνικής ασφάλισης, η κυβέρνηση Καραμανλή δρομολόγησε μέσα στο καλοκαίρι την επίθεση στα "βαρέα και ανθυγιεινά". Η μεθοδολογία γνωστή: "επιτροπή σοφών", προβολή σαν προνομιούχων όσων εντάσσονται σ’ αυτές τις κατηγορίες και μπόλικη λάσπη για δήθεν χαριστικές εντάξεις (που μόνο χαριστικές δεν είναι, π.χ. για τις κομμώτριες με τη 12ωρη ορθοστασία καθημερινά και το πνίξιμο στις βαφές και στα χημικά). Στόχος να βγουν περίπου 300.000 εργαζόμενοι από το καθεστώς "βαρέων και ανθυγιεινών" και για τους παραμένοντες να περικοπούν οι όποιες ανακουφιστικές διατάξεις ισχύουν σήμερα.
4. Παιδεία
Αναγνώριση και παροχή πελατείας για τα κολέγια
Στην περίοδο των καλοκαιρινών διακοπών για τα πανεπιστήμια προώθησε ο Στυλιανίδης το νόμο για την αναγνώριση των κολεγίων της παραπαιδείας σαν ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης – μέχρι τώρα ανήκαν στο Υπουργείο Εμπορίου. Καθώς πήγε στο καλάθι των σκουπιδιών η δικομματική απόπειρα αναθεώρησης του Άρθρου 16 του Συντάγματος, ο Καραμανλής (με την ανοχή του ΠΑΣΟΚ) επανακάμπτει και προκαλεί με ένα καραμπινάτο συνταγματικό πραξικόπημα (βλ. "Αριστερά!", φ. 248, σελ. 8).
Λίγες βδομάδες μετά, με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, 60.000 νέοι και νέες μένουν έξω και μετατρέπονται σε δυνητικούς πελάτες των κολεγίων, που με τη σειρά τους ξεσάλωσαν στις διαφημίσεις, στοχεύοντας να αρπάξουν ένα ακόμη τμήμα του λαϊκού εισοδήματος. Σημειώνουμε ότι από τις 60.000 που έμειναν εκτός ΑΕΙ και ΤΕΙ, οι 18.000 δεν μπόρεσαν να περάσουν στις δημόσιες σχολές λόγω της (παράλογης) βάσης του 10. Δεν έχουν τέλος οι παροχές της κυβέρνησης προς τους κερδοσκόπους… (διαβάστε αναλυτικά στη σελ. 21).
Κλείνουν οι στρόφιγγες στη δημόσια παιδεία – Κατάρρευση στα νηπιαγωγεία
Από Σεπτέμβρη διακόπτεται η χρηματοδότηση σε όσα ΑΕΙ και ΤΕΙ δεν έχουν συμμορφωθεί με το νέο νόμο-πλαίσιο – είχε απειλήσει ο Στυλιανίδης. Θα κρατήσει την απειλή του;
Πάντως, από 11 Σεπτέμβρη, που ανοίγουν τα σχολεία, θα γίνει ακόμη πιο αισθητό το χάος στην εκπαίδευση, με τα κενά των δασκάλων και των καθηγητών, την ακαταλληλότητα και την έλλειψη των βιβλίων. Ήδη μια πρώτη αίσθηση έχουμε από την κατάσταση στα νηπιαγωγεία, που από πέρσι έχουν ενταχθεί στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Χιλιάδες οικογένειες δεν μπορούν να γράψουν τα παιδιά τους, καθώς καταρρέει το σύστημα των δημοτικών παιδικών σταθμών λόγω έλλειψης κονδυλίων. Κι ας πληρώνουμε (καθόλου ευκαταφρόνητα) τροφεία – με τιμητική εξαίρεση το Δήμο Ελληνικού, που συνεχίζει να δίνει μάχες στην τοπική αυτοδιοίκηση.
5. Ιδιωτικοποιήσεις-ΣΔΙΤ
Ξεπούλημα σε Ολυμπιακή, ΟΣΕ και ΔΕΗ
"Μέχρι το Δεκέμβρη θα έχουμε τελειώσει με την Ολυμπιακή", δηλώνει ο υπουργός Μεταφορών Χατζηδάκης. Πρότυπό του η μεθόδευση που έγινε στην Alitalia, που οδηγήθηκε σε αναγκαστική πτώχευση. Είναι τραγικό, αλλά είναι αληθινό: Πρότυπο ο Μπερλουσκόνι! Νεοφιλελεύθερος κυνισμός, που θέλει να ξεδοντιάσει την Ολυμπιακή, να μεταφέρει την πελατεία της στους ανταγωνιστές της και να τη μετατρέψει σε εταιρία χαμηλού κόστους, την ίδια ώρα που η υφήλιος σαρώνεται από αεροπορικά δυστυχήματα, ειδικά με εταιρίες χαμηλού κόστους. Παράλληλα με τις διαβόητες ΣΔΙΤ (Συμπράξεις Ιδιωτικού και Δημόσιου Τομέα) τα αεροδρόμια της χώρας παραδίνονται στο μεγάλο κεφάλαιο για τα…εκσυγχρονίσει και να τα διαχειρισθεί.
Όμως, μέσα στο καλοκαίρι, στο στόχαστρο του Χατζηδάκη μπήκε και ο ΟΣΕ, ο οποίος, αφού αφέθηκε να αποτελεί το απόλυτο πεδίο διαφθοράς μεταξύ διοικήσεων και προμηθευτών του (ενδεικτική η υπόθεση Siemens – Μπόμπολα και Λιάπη), τώρα ανακαλύπτεται ότι πρέπει να εξυγιανθεί, να τεμαχιστεί, να συρρικνωθεί και να ιδιωτικοποιηθεί. Με Γάλλους συμβούλους. Και με κριτήριο την ανταγωνιστικότητα των επενδύσεων, και όχι την κάλυψη των κοινωνικών αναγκών. Και, φυσικά, στόχος της εξυγίανσης δεν είναι οι διοικούντες, οι μάνατζερ και οι αμαρτωλές σχέσεις με τις εταιρίες, αλλά οι απλοί εργαζόμενοι.
Για τη ΔΕΗ, αυτό που αποτράπηκε με τους αγώνες των εργαζομένων ξαναέρχεται στο προσκήνιο: τεμαχισμός σε έξι εταιρίες και ιδιωτικοποίηση.
Τα σχέδιά τους όμως δεν θα περάσουν εύκολα. Αυτό δείχνει η συνεχιζόμενη αντίσταση των λιμενεργατών ενάντια στο ξεπούλημα των λιμανιών στους λεγόμενους "παγκόσμιους διαχειριστές". Μέσα από την πολύμηνη αποχή τους από την υπερωριακή απασχόληση, έχουν καταφέρει να αποτρέψουν την υπογραφή των συμβάσεων ξεπουλήματος των λιμανιών του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης στους Κινέζους.
Διόδια
Άλλη μια μορφή ιδιωτικοποίησης είναι οι συμβάσεις παραχώρησης για την ανακατασκευή των εθνικών οδών. Οι εργολάβοι (Γερμανοί, Γάλλοι, Ισπανοί) με υπεργολάβους τις μεγάλες ελληνικές εταιρίες αναλαμβάνουν όχι μόνο τη διαχείριση των δρόμων που κατασκευάζουν για 30 χρόνια, αλλά παράλληλα εισπράττουν τα διόδια στο υπόλοιπο δίκτυο και, μάλιστα, ήδη από τώρα. Το μοντέλο της ΑΤΤΙΚΗΣ ΟΔΟΥ, που αποδείχθηκε χρυσοτόκος όρνιθα, σε ακόμη πιο κερδοφόρα έκδοση. Όσοι ταξίδεψαν το καλοκαίρι και πλήρωσαν τις νέες τσουχτερές τιμές στα διόδια ας έχουν υπόψη ποιους πλήρωσαν. Παράλληλα, η υποκρισία περισσεύει: Συνεχίζονται και θα συνεχίζονται τα θανατηφόρα στο Μαλιακό, όπου το πιο δύσκολο κομμάτι δεν έχει καν δημοπρατηθεί.
6. Περιβάλλον
Εγκλήματα ενάντια στη φύση
Πέρσι οι πυρκαγιές κατέκαψαν την Ελλάδα και άφησαν 80 νεκρούς, με εμπρηστή το "λιγότερο κράτος" του νεοφιλελευθερισμού. Φέτος η Ηλεία παραμένει κρανίου τόπος, με συνειδητή κυβερνητική εγκατάλειψη, προκειμένου να ωριμάσουν οι συνθήκες για το σάρωμα από τις δυνάμεις της αγοράς, του τουρισμού και του real estate (διαβάστε περισσότερα στη σελ. 15).
Εξοργιστικός, όμως, είναι και φέτος ο κατάλογος με τα νεοφιλελεύθερα εγκλήματα ενάντια στη φύση και στο περιβάλλον. Ενδεικτικά: Η λίμνη Κορώνεια καταστράφηκε από τα βιομηχανικά απόβλητα. Η ΠΟΤΑ Πύλου του εφοπλιστή Κωνσταντακόπουλου με τις προετοιμασίες για τα γκολφ φέρνουν ήδη λειψυδρία στον κάμπο. Εκτροπή Αχελώου και φράγμα Μεσοχώρας και κανένας δεν θυμάται τον Ασωπό (και το θανατηφόρο εξασθενές χρώμιο) για τον οποίο τίποτα δεν έγινε. Τα 34 χιλιόμετρα θανάτου στον ποταμό Λουδία από τις βιομηχανίες του ροδάκινου. Το Ελαφονήσι στα Χανιά πάει να γίνει τσιμεντονήσι. Νέα μαρίνα σκαφών πολυτελείας στο Μαραθώνα. Νέο θηριώδες λιμάνι στον Εύδηλο της Ικαρίας, που βουλιάζει από την τουριστικοποίηση. Γκολφ και στη Μαγνησία (Σούρπη) με εκκλησιαστικές μπίζνες. Προωθείται η κατασκευή των εργοστασίων λιθάνθρακα με την τεράστια εκπομπή ρύπων, υπεύθυνων για την κλιματική αλλαγή. Κατατρώγεται σιγά σιγά από δεκάδες χιλιάδες τετραγωνικά μπετόν το πάρκο Γουδή. Συνεχίζεται η πορεία τσιμεντοποίησης στον Ελαιώνα.
Χρίστος Καραμάνος