Η Τουρκία κλιμακώνει την ένταση σε Ελλάδα και Κύπρο, του Δημήτρη Αντωνιάδη

Η ένταση που προκλήθηκε στο Φαρμακονήσι με την ταυτόχρονη αμφισβήτηση της ελληνικότητάς του, η παραβίαση των κανόνων αβλαβούς διέλευσης της τουρκικής φρεγάτας ανοιχτά του Σουνίου, οι τουρκικές στρατιωτικές ασκήσεις στο Αιγαίο, αλλά και οι καθημερινές παραβάσεις και παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου (FIR) συνιστούν μια αναβάθμιση της τουρκικής προκλητικότητας. Η επικίνδυνη αυτή αναβάθμιση είναι τόσο ποσοτική (αύξηση των παραβιάσεων), όσο και ποιοτική.

Είναι η πρώτη φορά που η Άγκυρα αμφισβητεί ευθέως ελληνικά κατοικημένα νησιά, αφού διαμαρτυρήθηκε έντονα στον Έλληνα πρέσβη στην Τουρκία, επειδή ο πρόεδρος Παπούλιας επισκέφθηκε το Αγαθονήσι, δηλαδή "τουρκική επικράτεια" χωρίς έγκριση! Τα χλιαρά και ανούσια ελληνικά διαβήματα τα έγραψε, για άλλη μια φορά, η Άγκυρα στα παλιά της τα παπούτσια. Το ενδεχόμενο ενός πολεμικού επεισοδίου στο Αιγαίο είναι πάρα πολύ κοντά, κάτι που άλλωστε ενθαρρύνεται από τις γενικότερες τάσεις φυγής προς τον πόλεμο λόγω της οικονομικής κρίσης, τόσο τοπικά όσο και παγκόσμια.

Μια σειρά από παράγοντες έχουν αναβαθμίσει διεθνώς το ρόλο της Τουρκίας

Κατ’ αρχάς, η ίδια η Τουρκία συμπεριφέρεται περισσότερο σαν περιφερειακή δύναμη με έντονο το στοιχείο του "τσαμπουκά", παρά σαν υποψήφια προς ένταξη ευρωπαϊκή χώρα. Στον τομέα των διεθνών συμμαχιών, ενώ αναβαθμίζει τις σχέσεις της με τη Ρωσία, χωρίς να αμφισβητεί τον "δυτικό προσανατολισμό" της, καθίσταται ολοένα και πιο "δύστροπος" και απαιτητικός συνομιλητής με τις ΗΠΑ. Τον τελευταίο καιρό, μπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι της σύρραξης στη Μέση Ανατολή, διεκδικώντας το ρόλο μεσολαβητή μεταξύ Ισραήλ-Χαμάς, αλλά και δρομολογώντας την αποστολή τουρκικής ειρηνευτικής δύναμης στην Παλαιστίνη. Θέλει να παίξει το ρόλο της πύλης της Δύσης στο Ισλάμ.

Την ίδια στιγμή, η Τουρκία έχει και εσωτερικά προβλήματα. Η κόντρα της κυβέρνησης με το κεμαλικό κατεστημένο (στρατός, διπλωμάτες, δικαστικό σώμα) συνεχίζεται με ανοιχτά μέτωπα, όπως το Εργκενεκόν, και παράλληλα εντείνεται η λαϊκή δυσαρέσκεια με την οικονομική κρίση και την αναζωπύρωση του κουρδικού κινήματος. Έτσι επιχειρεί την εκτόνωση των εσωτερικών προβλημάτων της στο Αιγαίο και την ενίσχυση του εθνικισμού. Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε πως πάγιος στόχος της Τουρκίας είναι το μοίρασμα και η συνεκμετάλλευση του Αιγαίου με την Ελλάδα.

Στο Κυπριακό, η αδιάλλακτη στάση του Ταλάτ, υπαγορευόμενη από την Τουρκία, έχει οδηγήσει σε τέλμα τις συνομιλίες. Ο ιμπεριαλιστικός παράγοντας (ΟΗΕ, Άγγλοι και Αμερικάνοι) προσπαθεί να επέμβει για να "σώσει" τις συνομιλίες και να επιβάλει τη δική τους σιδηρόφρακτη ειρήνη. Η Τουρκία και οι Τουρκοκύπριοι, άλλοτε με την αδιαλλαξία και τις ανοιχτές απειλές και άλλοτε με τους λεονταρισμούς (έρευνες για πετρέλαια στα κυπριακά χωρικά ύδατα, μη αναγνώριση και μπλοκάρισμα του FIR Κύπρου), αποσκοπούν στην αναβάθμιση του ψευδοκράτους και τελικά στην αναγνώρισή του και τη διχοτόμηση.

Από την άλλη πλευρά, η Ελλάδα τηρεί στάση αναμονής. Παρακολουθεί αμήχανη την πολιτική της "ευρωπαϊκής προοπτικής της Τουρκίας" να καταρρέει και την αμερικανόπνευστη "κουμπαριά" και ελληνοτουρκική προσέγγιση να έχουν οδηγήσει, ύστερα από 41 διερευνητικές ελληνοτουρκικές συναντήσεις (αλήθεια, τι συζητούν εκεί τόσα χρόνια;) στο χείλος του πολέμου.

Δημήτρης Αντωνιάδης