Η μελαμίνη και η Κίνα που δεν θα γινόταν υπερδύναμη… του Γιώργου Τσίπρα

Το νέο διατροφικό σκάνδαλο, από την… ανερχόμενη Κίνα αυτή τη φορά, λέγεται "μελαμίνη στο παιδικό γάλα". Μια ακόμα πιστοποίηση ότι η Κίνα βαδίζει με σιγουριά στο… σωστό δρόμο για να γίνει και αυτή μια υπερδύναμη, που δεν θα έχει να ζηλέψει τίποτα από τις υπερδυνάμεις του δυτικού κόσμου, αφού σιγά-σιγά πετυχαίνει όλα τα κριτήρια και κατακτά τα χαρακτηριστικά τους.

Το ανάθεμα στις πρώτες σοσιαλιστικές απόπειρες του προηγούμενου αιώνα ξεφτίζει όσο συσσωρεύονται τα αδιέξοδα του υπαρκτού καπιταλισμού. Ξεφτίζει, αλλά είναι ακόμη παρόν σε όλους τους τόνους, μην τυχόν και αλληθωρίσει ο κόσμος σε επικίνδυνες ιδέες…

Στην περίπτωση της Κίνας, ακόμη εκθειάζονται οι οικονομικές επιλογές που οδήγησαν στο λεγόμενο οικονομικό θαύμα και στη σύγχρονη "ανεπτυγμένη" Κίνα. Ταυτόχρονα, είναι κοινός τόπος η θεώρηση της Κίνας του Μάο ως συνώνυμου της καθυστέρησης. Εκείνα τα χρόνια λοιπόν, που η Κίνα ήταν ακόμη "καθυστερημένη", ο Μάο είχε δηλώσει πως η Κίνα δεν θέλει να γίνει ποτέ υπερδύναμη. Τότε ήταν ήδη πυρηνική δύναμη, μια μεγάλη χώρα με αστείρευτους πόρους και τεράστιο πληθυσμό, με ένα έμπρακτο δυναμισμό σε πολλούς τομείς στα χρόνια μετά την επανάσταση, που δεν αμφισβητούσαν ούτε οι αντίπαλοί της. Κι όμως, ο Μάο δήλωνε πως δεν θέλουν η Κίνα να γίνει υπερδύναμη. Τι περίεργο που ακούγεται στις μέρες μας…

Η Κίνα σήμερα είναι ήδη μια μεγάλη οικονομική δύναμη και πορεύεται στο δρόμο της αυριανής υπερδύναμης. Το ίδιο και στο στρατιωτικό πεδίο. Η κατάκτηση μιας ακόμη ισχυρότερης θέσης στην παγκόσμια σκακιέρα ισχύος δεν είναι μόνο ένας διακηρυγμένος στόχος της ηγεσίας, αλλά μια εσωτερική ανάγκη του νεόκοπου μα φορτσάτου καπιταλισμού της σημερινής Κίνας. Τρελοί ρυθμοί ανάπτυξης, πρώτη εξαγωγική δύναμη στον κόσμο, ραγδαία αστικοποίηση και ουρανοξύστες παντού. Μέχρι και τους Ολυμπιακούς Αγώνες τους έδωσαν, σε αναγνώριση της πορείας σύγκλισης με τις αρχές και τις αξίες του δυτικού κόσμου. Μόνο που αυτός ο κόσμος καταρρέει, και όχι μόνο οικονομικά. Είναι από καιρό βουτηγμένος μέσα στα διατροφικά σκάνδαλα, τα "ατυχήματα" και τις μαζικές καταστροφές κάθε είδους.

Η μελαμίνη (βιομηχανικό χημικό) στο γάλα είναι το αποτέλεσμα της διαδεδομένης πρακτικής "πρωτεϊνικής" (τάχα) ενίσχυσης των ζωοτροφών που εδώ και χρόνια παράγονται για εσωτερική κατανάλωση και εξαγωγές. Το πέρασμα και στις ανθρώπινες τροφές αυτής της φρανκενσταϊνικής αθλιότητας που επικρατεί παγκοσμίως στις ζωοτροφές ήταν, υποτίθεται, το "ατύχημα" της όλης ιστορίας. Ή δεν ήταν ατύχημα; Όπως και να έχει το πράγμα, πρόκειται για ένα ακόμη βήμα σύγκλισης της Κίνας με τον άθλιο δυτικό κόσμο και τον τρόπο που αυτός λειτουργεί. Πάνω απ’ όλα το κέρδος και ο υπερδυναμισμός.

Η μελαμίνη στο γάλα και τα δεκάδες χιλιάδες παιδιά θύματα είναι μόνο το τελευταίο από μια σειρά "σκανδάλων" –ορισμένα πολύ μεγαλύτερα από τη μελαμίνη– που τα περισσότερα δεν θεωρούνται καν τέτοια από τον "πολιτισμένο" δυτικό κόσμο, μα είναι όλα τους το αποτέλεσμα αυτής της "σύγκλισης" της Κίνας. Χιλιάδες μαζικά εργατικά ατυχήματα σε άθλιες εργασιακές εγκαταστάσεις. Συνεχόμενος ξεριζωμός και απαλλοτρίωση δεκάδων εκατομμυρίων αγροτών και στίβαγμά τους σε παραγκουπόλεις και στη ζητιανιά για άθλια μεροκάματα. Η Κίνα της "ανάπτυξης" και της "σύγκλισης" είναι η Κίνα όπου αναπτύσσεται ένας τριτοκοσμισμός που δεν υπήρχε στην "καθυστερημένη" Κίνα του Μάο, με τη διαφθορά και την καταπάτηση κάθε πολιτισμού από το κέρδος να κυριαρχούν. Η μαζική κατάρρευση κακοφτιαγμένων σχολείων στον πρόσφατο σεισμό ήταν ένα ακόμη σκάνδαλο και δείγμα του ιδιόμορφου τρόπου "σύγκλισης" με τα δυτικά πρότυπα. Αλλά τότε δεν έγινε μεγάλος θόρυβος γι’ αυτό. Ήταν άλλωστε και οι Ολυμπιακοί…

Έτσι, η δυτική υποκρισία για το "τωρινό" (από χρόνια στις ζωοτροφές και εν γνώση τους) διατροφικό σκάνδαλο της μελαμίνης είναι τεράστια. Για δυο λόγους: Πρώτον, επειδή η διατροφή –ανθρώπων και ζώων– συνολικά στη δύση είναι βουτηγμένη στα σκατά, αφού κυριαρχεί η μεγιστοποίηση του κέρδους. Και δεύτερον επειδή, από την άλλη, η ίδια η "θαυμαζόμενη" ανάπτυξη της Κίνας είναι από μόνη της ένα ανείπωτο σκάνδαλο. Η υπερδυναμική Κίνα, που ξέφυγε από την καθυστέρηση του Μάο, είναι ο γίγαντας που γιγαντώνεται τρώγοντας τα παιδιά του, θυσιάζοντας τα εκατομμύρια του λαού και της εργατικής τάξης της χώρας στο βωμό της υπερεκμετάλλευσης και του κέρδους.

"Η Κίνα δεν θα γίνει ποτέ υπερδύναμη". Τι περίεργο που ακούγεται… Αλλά δεν είναι τόσο περίεργο. Γιατί διατυπώθηκε σε μια εποχή που η Σοβιετική Ένωση είχε ήδη πάρει το δρόμο της υπερδύναμης και της "σύγκλισης", για να καταλήξει κι αυτή στα Τσέρνομπιλ και σε άλλα πολλά. Γιατί σε ελεύθερη μετάφραση και χωρίς ξύλινη γλώσσα, η Κίνα που δεν θα γινόταν υπερδύναμη σήμαινε μια Κίνα όπου θα εξασφαλιζόταν πρώτα απ’ όλα μια ανθρώπινη ζωή για το λαό. Μια Κίνα στην οποία θα είχε σημασία αν η γάτα που πιάνει το ποντίκι θα είναι άσπρη ή μαύρη. Γιατί μαύρη γάτα σημαίνει σχολεία που πέφτουν πρώτα αυτά στον επόμενο σεισμό, σημαίνει μελαμίνη στο γάλα, και άλλα πολλά.

Αλλά αυτή η μαύρη γάτα δεν αφορά μόνο την Κίνα. Είναι, με άλλους τρόπους, η σημαία του νεοφιλελευθερισμού και του σύγχρονου καπιταλισμού σε όλο τον κόσμο. Και οι καταρρεύσεις στις οποίες υπόκειται σήμερα ο πολυδιαφημισμένος "δυναμισμός" αυτής της μαύρης γάτας δεν πρόκειται να αναιρέσει το κακό που έχει συντελεστεί και συντελείται σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής στο όνομα της ελεύθερης οικονομίας. Έχουμε κι εμείς και οι Κινέζοι μπροστά μας έναν οδοστρωτήρα σε τυφλή πορεία, που όσο γρηγορότερα τον σταματήσουμε τόσο περισσότερες καταστροφές και "σκάνδαλα" θα αποτραπούν.

Γιώργος Τσίπρας