Η ευρωπαϊκή αριστερά μπροστά στην κάλπη

1 Γερμανία

Θα επιβεβαιωθεί το “ρίζωμα” της Αριστεράς

Δημοσκοπική πορεία ανάλογη με του ΣΥΡΙΖΑ παρουσιάζει το κόμμα Die Linke (Η Αριστερά), αφού από το “μάξιμουμ” του 20-21% που έδιναν οι δημοσκοπήσεις λίγο μετά τη συγκρότησή της φαίνεται να έχει πέσει περίπου στο 10% ενόψει ευρωεκλογών – ένα ποσοστό βέβαια έτσι κι αλλιώς πρωτοφανές για την Αριστερά στη μεταπολεμική Γερμανία, και σαφώς υψηλότερο από τα ποσοστά της στις περασμένες εκλογές, όπως και από το ποσοστό των ανυπόληπτων πλέον Πράσινων.

Πιο μεγάλο πρόβλημα για τη Die Linke μπορεί να αποδειχθούν μακροπρόθεσμα οι δεξιόστροφες τάσεις σε διάφορα ζητήματα, όπως και το θέμα της στάσης της απέναντι στη σοσιαλδημοκρατία. Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα νυν ευρωβουλευτίνα προσχώρησε στους σοσιαλδημοκράτες μετά την αποτυχία της να ξαναεπιλεγεί ως υποψήφια για τη θέση – ας σημειωθεί ότι η ίδια είχε υπερψηφίσει τη Συνθήκη της Λισαβόνας, σε αντίθεση με τους άλλους αριστερούς βουλευτές…

2 Σκανδιναβικές χώρες

Εναντίωση στην ΕΕ

Η εναντίωση στην ΕΕ και την ΟΝΕ είναι η ιδιομορφία που κυριαρχεί στην Αριστερά των σκανδιναβικών χωρών. Στη Σουηδία το Αριστερό Κόμμα, που παραμένει “αντιευρωπαϊκό”, βρίσκεται περίπου στα μισά της εκλογικής του δύναμης προ δεκαετίας, περίοδο στην οποία πρωτοστατούσε στη μη είσοδο της Σουηδίας στην ευρωζώνη και το σχετικό δημοψήφισμα. Χαρακτηριστικό της γενικευμένης αντίθεσης στις Βρυξέλλες είναι το γεγονός της συμμετοχής του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος με δύο εξίσου “επίσημα” ψηφοδέλτια – ένα υπέρ και ένα κατά της ΕΕ!

Στη Δανία το Λαϊκό Κίνημα ενάντια στην ΕΕ, που έχει πρωτοστατήσει ώστε να μην μπει η Δανία στην ευρωζώνη και να μην αποδεχτεί συνθήκες στα διάφορα δημοψηφίσματα, είχε πάρει στις προηγούμενες ευρωεκλογές 5,2% και συσπειρώνει ένα μέτωπο της Αριστεράς και των προοδευτικών ευρωσκεπτικιστών, με κύρια δύναμη την Κοκκινοπράσινη Συμμαχία. Στις εκλογές μετέχει επίσης και το Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα, που κι αυτό αντιτίθεται σε πολιτικές της ΕΕ (αν και δεν ζητά πλέον την αποχώρηση της Δανίας).

Στη Φινλανδία η Αριστερή Συμμαχία, με εκλογικά ποσοστά που κυμαίνονται γύρω στο 9%, είναι η πιο “φιλοευρωπαϊκή” περίπτωση στις σκανδιναβικές χώρες, με αιτήματα “μεταρρύθμισης” της ΕΕ και πρόσφατο παρελθόν κεντροαριστερής συνεργασίας στο εσωτερικό.

3 Γαλλία

Το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα γεννά προσδοκίες

Έργο σε επανάληψη θα χαρακτηριζόταν η αποτυχία να συνεννοηθούν οι διάφορες πτέρυγες της Αριστεράς στη Γαλλία, αν δεν ήταν καινούρια τα εκλογικά σχήματα που συμμετέχουν στις ευρωεκλογές – με εξαίρεση την “Εργατική Πάλη” της Αρλέτ Λαγκιγιέ (που επιμένει στη μοναχική της πορεία). Η ουσία της διαφωνίας συμπυκνώνεται στην άρνηση του Γαλλικού Κ.Κ. να αποκλείσει τη συνεργασία με τους “σοσιαλιστές”, σε αντίθεση με το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα που έχει ξεκαθαρίσει ότι κατατάσσει το Σοσιαλιστικό Κόμμα στο νεοφιλελεύθερο, αντιλαϊκό στρατόπεδο…

Έτσι, πρώτο στις δημοσκοπήσεις ανάμεσα στην Αριστερά έρχεται το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα με επικεφαλής το νεαρό ταχυδρομικό Ολιβιέ Μπεζανσενό, που κατεβαίνει με βασικό σύνθημα “Παντού στην Ευρώπη, δεν υπάρχει περίπτωση να πληρώσουμε εμείς την κρίση τους”. Η ελπιδοφόρα δυναμική που έχει αποκτήσει το τελευταίο διάστημα ο χώρος της αντικαπιταλιστικής κινηματικής Αριστεράς, ιδιαίτερα μετά την ίδρυση του ΝΑΚ, θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά εκλογικά.

Το Γαλλικό Κ.Κ., από την άλλη, συγκρότησε τελικά το Μέτωπο της Αριστεράς μαζί με το Αριστερό Κόμμα (που ιδρύθηκε πρόσφατα από πρώην στελέχη του Σοσιαλιστικού Κόμματος), ένα μικρό τμήμα της Λίγκας (που διαφώνησε με το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα), τον Ιγνάσιο Ραμονέ, τον Μπερνάρ Κασέν και άλλους διανοούμενους και συνδικαλιστές.

4 Ισπανικό κράτος

Οι δίαυλοι με την κεντροαριστερά ακόμη πληρώνονται

Προερχόμενη από το χειρότερο στη διαδρομή της εκλογικό αποτέλεσμα στις βουλευτικές εκλογές του 2008, με 3,8%, η Izquierda Unida (Ενωμένη Αριστερά) υπέστη νέο πλήγμα πριν από τις ευρωεκλογές: την προσχώρηση και άλλου ηγετικού της στελέχους στους σοσιαλιστές. Κι αυτό ενώ, λόγω της οικονομικής κρίσης και της εκτόξευσης της ανεργίας, η αντιπαράθεση μεταξύ της Αριστεράς και της “σοσιαλιστικής” κυβέρνησης Θαπατέρο έχει οξυνθεί. Η Ενωμένη Αριστερά κατεβαίνει στις ευρωεκλογές με κεντρικό σύνθημα “Ενάντια στην κρίση, ψηφίστε για δικαιώματα”. Αναφέρεται στην ανάγκη ενός ευρωπαϊκού κοινωνικού συμβολαίου προστασίας της εργασίας και αντιμετώπισης της κρίσης, και καταθέτει προτάσεις κάλυψης των εκατομμυρίων ανέργων με επιδόματα ανεργίας, προγράμματα μερικής απασχόλησης, μαζικών προσλήψεων κ.λπ.

Η Πατριωτική Αριστερά στη Χώρα των Βάσκων υποστηρίζει με δήλωση του ηγετικού στελέχους της, Arnaldo Otegi, τη Διεθνιστική Πρωτοβουλία, ένα πλατύ ριζοσπαστικό εκλογικό μέτωπο με γνωστούς αριστερούς υποψηφίους από διάφορες περιοχές του ισπανικού κράτους. Αυτό το ψηφοδέλτιο αρχικά απαγορεύτηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο, όπως γίνεται εδώ και χρόνια με όλα τα εκλογικά σχήματα της Πατριωτικής Αριστεράς! Τελικά, με μια μάλλον απρόσμενη απόφαση, η απαγόρευση ανατράπηκε από το Συνταγματικό Δικαστήριο την περασμένη εβδομάδα. Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε οργή και αναταραχή στο κυβερνών “σοσιαλιστικό” κόμμα και στη δεξιά αντιπολίτευση, που δήλωσαν ξεδιάντροπα ότι… “η συμμετοχή αυτού του κόμματος στις εκλογές αποτελεί βαρύ πλήγμα στους δημοκρατικούς θεσμούς”!

5 Ανατολική Ευρώπη

Οι κομμουνιστές σε πραγματικό διωγμό

Από όλες τις ανατολικές χώρες μέλη της ΕΕ, η Τσεχία είναι η μοναδική περίπτωση όπου είναι ισχυρό ένα κόμμα της κομμουνιστικής Αριστεράς: στις προηγούμενες ευρωεκλογές το “Κ.Κ. Βοημίας και Μοραβίας” κατέλαβε τη δεύτερη θέση με 20,2%, παρόλο που υφίσταται το αντικομμουνιστικό μένος του τσεχικού κράτους (το 2006 τέθηκε εκτός νόμου η νεολαία του, και βρίσκεται σε εξέλιξη απόπειρα να τεθεί και το ίδιο εκτός νόμου!).

Στις περισσότερες από τις άλλες χώρες του πάλαι ποτέ ανατολικού στρατοπέδου, πάντως, το έχουν λύσει ήδη το πρόβλημα: σε πολλές από τις νέες “δημοκρατίες” της ΕΕ τα κομμουνιστικά κόμματα απλώς απαγορεύονται από το… Σύνταγμα. Στην πρωτοπορία βρίσκονται οι τρεις χώρες της Βαλτικής, που τιμούν τους εγκληματίες των SS και φυλακίζουν χωρίς πολλές-πολλές διατυπώσεις τους κομμουνιστές. Παρ’ όλα αυτά, με το ένα ή το άλλο όνομα κατάφεραν να συμμετέχουν στις ευρωεκλογές ορισμένες δυνάμεις της Αριστεράς, όπως το νεαρό και αναπτυσσόμενο Πολωνικό Κόμμα Εργασίας, αλλά και το Ουγγρικό Εργατικό Κ.Κ.

6 Πορτογαλία

Ισχυροποίηση της Αριστεράς

Στη σκιά της πιθανής συγκρότησης ενός αντιλαϊκού “μεγάλου συνασπισμού” ανάμεσα σε δεξιούς και “σοσιαλιστές”, οι δημοσκοπήσεις υποδεικνύουν μεγάλη ενίσχυση της Αριστεράς, στην οποία ηγεμονεύουν το Bloco de Esquerda (Μπλοκ της Αριστεράς) και η Ενωτική Δημοκρατική Συμμαχία (Κ.Κ. Πορτογαλίας). Ο πολιτικός χάρτης της Πορτογαλίας παρουσιάζει αρκετές ομοιότητες με τη χώρα μας, ακόμα και στην Αριστερά, όπου κυριαρχεί ο ανταγωνισμός ανάμεσα στις δύο αυτές μεγάλες συνιστώσες. Το Μπλοκ της Αριστεράς, στο οποίο βασική δύναμη είναι το ρεύμα που προέρχεται από τη Λαϊκή Δημοκρατική Ενότητα (UDP), ζητά την κατάργηση του Συμφώνου Σταθερότητας και μιλά για το ρόλο που θα έπρεπε να παίξει η Ευρώπη στην αντιμετώπιση της παγκόσμιας κρίσης. Το Κ.Κ. Πορτογαλίας, απ’ την άλλη μεριά, σε αντίθεση με το “αδελφό” ΚΚΕ, είναι πολύ πιο “ανοιχτό” στις συμμαχίες και τις τακτικές του (παρά την εξίσου αντι-ΕΕ στάση του). Στις εκλογές συμμετέχει και το “ακροαριστερό” Πορτογαλικό Κ.Κ. Εργατών, του οποίου η εκλογική δύναμη κυμαίνεται γύρω στο 1%.

7 Αγγλία

Αριστερό αντιΕΕ σχήμα

Μετά τη διάσπασή του το 2007 λόγω αντιπαράθεσης μεταξύ του SWP και των συμμάχων του, το Respect δεν κατεβαίνει στις ευρωεκλογές (το 2004 πήρε 1,7%). Έτσι, ενάντια στην απειλητική ακροδεξιά κατεβαίνουν οι Πράσινοι, που τους στηρίζουν πολλοί από το Respect (ανάμεσά τους και ο Γκάλογουεϊ), αλλά και ο εκλογικός συνασπισμός No2EU. Είναι η πρώτη φορά που κατεβαίνει στις εκλογές ένας ανοιχτά αντι-ΕΕ σχηματισμός από τα αριστερά στη Βρετανία. Στο No2EU συμμετέχουν μεταξύ άλλων το Κ.Κ. και το συνδικάτο Εργαζομένων σε Σιδηροδρόμους, Λιμάνια και Μεταφορές (από το οποίο και ξεκίνησε το εγχείρημα). Το No2EU απορρίπτει τη συνθήκη της Λισαβόνας, αντιτίθεται στις ντιρεκτίβες της ΕΕ για ιδιωτικοποιήσεις, καταπολεμά το ρατσισμό, το φασισμό και τη στρατιωτικοποίηση της ΕΕ, καθώς και την είσοδο της Βρετανίας στην ευρωζώνη.

Ιρλανδία

Η σημαντικότερη οργάνωση που σχετίζεται με την Αριστερά στην Ιρλανδία, και συμμετέχει στις ευρωεκλογές, είναι το Σιν Φέιν – η βασικότερη δύναμη στο μέτωπο του “όχι” που κέρδισε στο δημοψήφισμα ενάντια στη συνθήκη της Λισαβόνας, μαζί με άλλα μικρότερα κόμματα (όπως το νεαρό αλλά δυναμικό ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα “eirigi” και το Κ.Κ. Ιρλανδίας).

8 Ολλανδία

Η Ολλανδία θέλει λιγότερες Βρυξέλλες

Η έκπληξη θα συνεχιστεί; Μετά την εκτίναξη στο 17% στις περασμένες βουλευτικές εκλογές, το Σοσιαλιστικό Κόμμα (που προέρχεται από το μαοϊκό ρεύμα) συμμετέχει στις ευρωεκλογές με κεντρικό σύνθημα “Η Ολλανδία θέλει λιγότερες Βρυξέλλες” – μια προσέγγιση που, χωρίς να το εντάσσει στα σαφώς αντι-ΕΕ κόμματα, το φέρνει πιο κοντά σε αντίστοιχες περιπτώσεις της Σκανδιναβίας παρά στην ευρωπόπληκτη αριστερά της κεντρικής και νότιας Ευρώπης. Άλλωστε το Σοσιαλιστικό Κόμμα έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στο ολλανδικό “όχι” στο ευρωσύνταγμα. Σε συνέντευξή του ο επικεφαλής της ευρωλίστας Dennis de Jong τονίζει: “Δεν είμαστε ευρωπαϊστές (Europhiles), δεν έχουμε χάσει το μυαλό μας με την Ευρώπη όπως το [σοσιαλδημοκρατικό] D66 και η Πράσινη Αριστερά. Ούτε είμαστε ευρωφοβικοί όπως η άκρα Δεξιά με το σύνθημά της “απαλλαχθείτε από την Ευρώπη”. Λέμε ότι η Ολλανδία θέλει λιγότερες Βρυξέλλες… Τους έχουμε παραχωρήσει πολλές εξουσίες. Αν η συνθήκη της Λισαβόνας εφαρμοστεί, τότε ένα ακόμη τμήμα του δικαιώματός μας να κουμαντάρουμε τους εαυτούς μας θα χαθεί. Το βρίσκω γελοίο. Αν μια ευρωπαϊκή απόφαση έχει συνέπειες, για παράδειγμα στο σύστημα πρόνοιας, τότε πρέπει να αντιταχθούμε και να πούμε στοπ! Στις Βρυξέλλες ακούν πολύ προσεκτικά τις επιχειρήσεις, τις τράπεζες και τους “επενδυτές” – αλλά όταν πρόκειται για τα συμφέροντα των εργαζόμενων ή των λαών, δεν τα υπολογίζουν”.

9 Ιταλία

Μάχη επιβίωσης και… εμφύλιος

Μετά την εκλογική συντριβή το 2007, συνέπεια της συμμετοχής στην κυβέρνηση Πρόντι, η ιταλική Αριστερά δίνει μάχη επιβίωσης. Από τη μια η “Αντικαπιταλιστική Λίστα” (στην οποία συμμετέχει η Κομμουνιστική Επανίδρυση, αλλά χωρίς τον Μπερτινότι). Από την άλλη η δεξιόστροφη “Αριστερά και Ελευθερία” του Μπερτινότι, της Δημοκρατικής Αριστεράς και των Πράσινων. Οι δύο εκλογικοί σχηματισμοί αλληλοκατηγορούνται σε πολεμικό κλίμα. Ιδίως ο Μπερτινότι, χωρίς ίχνος αυτοκριτικής για τη στήριξη του Πρόντι, εκτοξεύει κατηγορίες περί… σταλινισμού, απομονωτισμού κ.λπ. Οι δημοσκοπήσεις δεν δίνουν σε κανένα από τα δύο σχήματα το ελάχιστο “όριο” του 4%.