Η επικαιρότητα του (αντι)κομμουνισμού, του Δημήτρη Υφαντή

Ο Ρ. Σωμερίτης στο “Βήμα”, υπερασπιζόμενος τον Θ. Πάγκαλο, επιχειρηματολόγησε ότι στη μεταπολίτευση ο αντικομμουνισμός σηματοδοτούσε φυλακές, ξερονήσια, διώξεις. Σήμερα πλέον ο καθένας έχει δικαίωμα στην κριτική. Τέρμα στα προοδευτικά και δημοκρατικά κόμπλεξ. Αντικομμουνιστές, σπάστε τα δεσμά σας, απελευθερωθείτε! Αξίζει τον κόπο να αδράξουμε την ευκαιρία. Τι σημαίνει και γιατί γίνεται επίκαιρος αυτός ο αντικομμουνισμός;

Η νέα Παγκαλιάδα και βέβαια δεν έχει αναλογίες με το βαρύ ιδεολογικό πυροβολικό του αντικομμουνισμού της δεκαετίας του ’50. Δεν απειλείται σήμερα το σύστημα από ένα αντίπαλο δέος. Ενώ διέρχεται μία από τις πιο βαθιές κρίσεις της ιστορίας του, είναι εξαιρετικά αδύναμη η προβολή του κομμουνισμού σαν μίας άλλης, ριζικά εναλλακτικής, πολιτικής και κοινωνικής διεξόδου. Έτσι ο Μαρξ φιγουράρει στα πρωτοσέλιδα και καταλήγει να βαφτίζεται “σοσιαλισμός” η κρατικοποίηση των τοξικών τραπεζικών αποβλήτων και των ζημιών των πολυεθνικών.

Ο αντικομμουνισμός του Πάγκαλου απευθύνεται σε ένα συντηρητικό ακροατήριο, ενεργοποιεί φοβικά αισθήματα, ποινικοποιεί την Αριστερά: “Να επαναπροωθηθούν συμβολικά μερικοί μετανάστες… οι αλήτες της άκρας Αριστεράς έχουν αλώσει το Άσυλο… ο Τσίπρας έχει εξάψεις… ο ανώριμος Αλαβάνος… η σταλινική Παπαρήγα…”. Ένα πολιτικό λεξιλόγιο, υποτίθεται αποχρωματισμένο, που “δεν κωλώνει”, που τα λέει έξω από τα δόντια. Ένας καθαρόαιμος νεοδεξιός πολιτικός λόγος λαϊκίστικου ρατσισμού και νοικοκυροσύνης, δηλαδή ραγιαδισμού και υποτέλειας απέναντι στους ισχυρούς του πλούτου και τους ξένους αφέντες. Αν όλα αυτά θυμίζουν κάτι μεταξύ Σαρκοζί και Μπερλουσκόνι, τότε η διαίσθηση δεν λαθεύει. Περί αυτού ακριβώς πρόκειται! Σήμερα στην καρδιά της “νέας” ΕΕ, σε πρώην σοσιαλιστικές χώρες, τα κομμουνιστικά κόμματα βρίσκονται εκτός νόμου, όπως άλλωστε και η βασκική Πατριωτική Αριστερά στη δημοκρατική Ισπανία του κεντροαριστερού “συντρόφου” Θαπατέρο, ενώ ψηφίσματα της Ευρωβουλής και του Συμβουλίου της Ευρώπης ταυτίζουν τον κομμουνισμό με το φασισμό!

Η στόχευση είναι σαφής. Οι αντιστάσεις και οι εξεγέρσεις που ξεσπούν μέσα στην κρίση, από την Ελλάδα ως τη Γουαδελούπη και από την Ισλανδία ως την Α. Ευρώπη, δεν πρέπει να συναντηθούν με την αριστερή αναζήτηση, δεν πρέπει να αποκτήσουν προγραμματική-οραματική συνείδηση που θα διατυπώσει ως εφικτή τη δυνατότητα για ανατροπή του νεοφιλελεύθερου μονόδρομου. Το εξεγερσιακό πνεύμα συκοφαντείται και καταστέλλεται, ενώ η Αριστερά, όταν δεν υποτάσσεται, αλλά ζει και αναπνέει μέσα στα κινήματα, τότε εξορίζεται στα όρια της παρανομίας ως “ολοκληρωτική”, “αντιδημοκρατική” ακόμα και “εγκληματική” δύναμη.

Οι ρόλοι μοιράζονται μεταξύ “καλών” και “κακών”, όμως ο Γ. Παπανδρέου, που αντάλλαξε επιστολές σε ήπιους τόνους με τη γραμματέα του ΚΚΕ, στην ουσία κάλυψε πολιτικά τον Θ. Πάγκαλο. Ο εγγονός του δικτάτορα Πάγκαλου θέλει να ξεχνάει το δικό του κομμουνιστικό παρελθόν ως στελέχους του ΚΚΕ, καθώς πλέον μπορεί να απολαμβάνει τις επιδοκιμασίες του Καρατζαφέρη και την ιδεολογική στήριξη του “συγκροτήματος” από τους διανοούμενους του εκσυγχρονισμού Πρετεντέρη και Σωμερίτη.

Δεν αντιμετωπίζεται αυτή η πολιτικοϊδεολογική επίθεση σωφρονισμού και πειθάρχησης με κορόνες κομματικού πατριωτισμού. Όταν σε στοχοποιούν, χτυπάς δυνατά το στήθος, αναφωνείς “εμείς είμαστε οι μόνοι συνεπείς επαναστάτες κομμουνιστές… όσοι πιστοί, στοιχηθείτε πίσω από το κόμμα… δυναμώστε το ΚΚΕ, που το χτυπάει η μαύρη αντίδραση…”; Όλα αυτά δυστυχώς συνιστούν μικροπολιτική από την ανάποδη, αναπαράγουν τακτικισμούς, υπηρετούν μόνο τον εγκλωβισμό και την αυτοπεριχαράκωση σε μία επαναστατικότητα στα λόγια, στα “εικονίσματα” και στις εικονικές ενέργειες, μόνο για κατανάλωση στην αρένα των ΜΜΕ και στο εσωκομματικό ακροατήριο. Αγχώδης αναζήτηση άντλησης πιστοποιητικών ντούρας “κομμουνιστοσύνης” για την ηγεσία του ΚΚΕ από τα τεκμήρια της χυδαιότητας Πάγκαλου. Είναι τόσο άγονη αυτή η πολιτική όσο στείρα ήταν και η αντιπαράθεση περί (αντι)σταλινολογίας, που προηγήθηκε.

Ο Ζ. Ρανσιέρ, Γάλλος φιλόσοφος, στο συνέδριο για την “ιδέα του κομμουνισμού” στο Λονδίνο, που παρουσιάσαμε στην εφημερίδα πριν από δύο τεύχη, ανέφερε ένα παράδειγμα “κομμουνισμού”, που ζει και βασιλεύει στο παγκόσμιο στερέωμα: το καθεστώς της Κίνας. Το λατρεύει ο Θ. Πάγκαλος και οι εκσυγχρονιστές νεοφιλελεύθεροι, σ’ αυτό αναφέρεται και το επαναστατικό ΚΚΕ. Πού θα αναγνωρίσουμε, λοιπόν, τον κομμουνισμό και πού τον αντικομμουνισμό;

Έχουμε ανάγκη από μια γνήσια επίθεση κομμουνισμού. Ό,τι σήμαινε για τον τόπο και όλο τον κόσμο η επιρροή ενός αντίπαλου οράματος ενάντια στην εξάρτηση, τον πόλεμο, την εκμετάλλευση, το ’40 και το ’50, κυρίως ό,τι σήμαινε στην καθημερινή πρακτική και δράση μια πολιτική από τους “κάτω” για τους “κάτω”, ενάντια στα κοινοβουλευτικά τερτίπια, τους αμαρτωλούς δεσμούς με τις ντόπιες και ξένες εξουσίες, την υποκριτική διπλότητα. Η αντιπαράθεση στα καθημερινά προβλήματα μπορεί να δώσει σιγά σιγά μορφή και περιεχόμενο σ’ αυτή την ελπίδα. Η αντίσταση στο ρατσισμό, η υπεράσπιση του ασύλου, της εργασίας, των δημόσιων χώρων και του εθνικού πλούτου, ο αγώνας για ειρήνη και ανεξαρτησία ορίζουν μια κομμουνιστική πολιτική γραμμή. Όχι τα μεγάλα λόγια, οι κομπασμοί και οι πόζες, την ίδια στιγμή που συκοφαντείται οποιαδήποτε ενωτική και ζωντανή διαδικασία κινητοποίησης που δεν έχει την έγκριση ή δεν ελέγχεται από μία ορισμένη κομματική ηγεσία. Αλλά μήπως κινδυνεύουμε να κατηγορηθούμε για… αντικομμουνισμό;

Δημήτρης Υφαντής