Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ: Οι τριγμοί του συστήματος και η Αριστερά που χρειαζόμαστε

Σε δύο κορυφαίες συναντήσεις, σ’ αυτή των ισχυρών της γης (G8, δηλαδή των ηγετών των ΗΠΑ, Ρωσίας, Γαλλίας, Αγγλίας, Γερμανίας, Ιαπωνίας, Ιταλίας, Καναδά) και σ’ αυτή των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ (Εcofin), διαπιστώθηκε και επισήμως πως η διεθνής οικονομία έχει μπει σε μεγάλη κρίση (ύφεση και επιβράδυνση των οικονομιών ΗΠΑ και Ευρώπης) και πεισματικά εξαγγέλθηκε πως μόνο στην κατεύθυνση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών μπορεί να υπάρξει διέξοδος. Ανησυχώντας, βέβαια, για το τι καταστάσεις μπορεί να δημιουργηθούν σε κοινωνικό επίπεδο, κατευθύνονται σε "στοχευμένα μέτρα κοινωνικού χαρακτήρα για τις ευπαθείς κοινωνικές ομάδες", τα οποία μέτρα δεν πρέπει "να στρεβλώνουν τη λειτουργία των αγορών και να μην υπονομεύουν τους δημοσιονομικούς μας στόχους". Δεν παραλείπουν, βέβαια, να υπερτονίζουν ότι "σε εθνικό επίπεδο, αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία η συνεπής εφαρμογή των εθνικών προγραμμάτων μεταρρυθμίσεων και των προγραμμάτων σταθερότητας και ανάπτυξης".

Σε μια άλλη διεθνή συνάντηση των πιο αναπτυγμένων χωρών (ΟΟΣΑ) διαπιστώθηκε πως η ανεργία θα αυξηθεί και το 2008 και το 2009. Ένα νέο κύμα απολύσεων έχει συνταράξει τον καπιταλιστικό κόσμο. Στις ΗΠΑ, μόνο τον Ιούνιο, απολύθηκαν 81.755 εργαζόμενοι, ενώ ο αντίστοιχος αριθμός πέρσι (2007) ήταν 55.726. Σύμφωνα με υπολογισμούς, στις ΗΠΑ απολύονται 3.000 άνθρωποι την ημέρα. Η κακόφημη SIEMENS αποφάσισε να περικόψει (δηλαδή, να απολύσει) 17.000 εργαζόμενους για να αντισταθμίσει απώλειες, ανταγωνισμό, μίζες.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Ότι θα κληθούν με πιο σκληρό τρόπο να πληρώσουν τα σπασμένα οι εργαζόμενοι και τα φτωχά στρώματα. Όχι μόνο σε μακρινές χώρες, όπου η πείνα είναι καθημερινό φαινόμενο και οι εξεγέρσεις των πεινασμένων συνηθισμένες. (Τα 850 εκατομμύρια πεινασμένων που σήμερα υπάρχουν, με τη διατροφική κρίση, μέσα σε δύο χρόνια θα αυξηθούν σε 1,5 δισεκατομμύριο ανθρώπους).

Η πείνα ξαναγυρίζει και στην Ευρώπη και η φτώχεια και η φτωχοποίηση πλήττουν την πλειοψηφία των εργαζόμενων και μικροαστικών στρωμάτων. Σύμφωνα με έρευνα που έγινε στην Ελλάδα για τη φτώχεια, καταγράφηκαν με ανάγλυφο τρόπο αυτά που βιώνουν εδώ και καιρό τα λαϊκά νοικοκυριά:

• 7 στους 10 (75%) βλέπουν χειρότερες ημέρες το προσεχές 12μηνο.
• 6 στους 10 (62%) έγιναν φτωχότεροι τον τελευταίο χρόνο.
• 7 στους 10 (74%) περιμένουν αύξηση της ανεργίας.
• 8 στους 10 (85%) κρίνουν ατελέσφορα τα μέτρα για την ακρίβεια.
• 9 στους 10 προβλέπουν νέες ανατιμήσεις ως 5% τους επόμενους μήνες.
• 7 στους 10 νέοι κάτω των 29 ετών (75%) φοβούνται για το μέλλον.
• 2 στους 10 Έλληνες αντιμετωπίζουν ανυπέρβλητα οικονομικά προβλήματα και έχουν συμβιβαστεί με την ιδέα ότι δεν πρόκειται να τα λύσουν ποτέ!
• 3 στους 10 πιστεύουν ότι θα χρειαστούν από 3 έως 5 και πλέον χρόνια ώσπου να δουν "φως στο τούνελ".
  (Δηλαδή, η μισή Ελλάδα –μία στις δύο οικογένειες–, πάνω από 5 εκατομμύρια Έλληνες, ζουν υπό συνθήκες οικονομικού μπλακάουτ.)
• 6 στους 10 Έλληνες (62,5%) βλέπουν ότι η οικονομική τους κατάσταση επιδεινώθηκε τους τελευταίους 12 μήνες. Ένα χρόνο πριν, το ποσοστό ήταν 54,3%.
• 7 στους 10 (71,7%) των ερωτηθέντων (αθροιστικά: "πολύ χειρότερα" και "χειρότερα") δηλώνει ότι η οικονομική τους κατάσταση χειροτέρευσε σε σύγκριση με ένα χρόνο πριν. Στην αντίστοιχη έρευνα του πρώτου τριμήνου του 2008, το ποσοστό ήταν 60%.

Τι σημαίνουν όλα αυτά; Μια ραγδαία, απότομη χειροτέρευση των υλικών συνθηκών διαβίωσης τεράστιων τμημάτων του πληθυσμού, βύθισμα στη φτώχεια και την απόγνωση. Η έρευνα καταλήγει σε ένα συμπέρασμα που έχει σημασία να το επαναλάβουμε: "Το επίκεντρο του σεισμού που απειλεί τα δύο μεγάλα κόμματα δεν βρίσκεται στο σκάνδαλο της Siemens αλλά στην κατάσταση της οικονομίας. Η Ελλάδα βιώνει τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση της τελευταίας 15ετίας".

Ο "σεισμός" αυτός θα εκδηλωθεί και θα είναι πολλών ρίχτερ. Η ίδια η κατάσταση δημιουργεί ένα τεράστιο κοινωνικό πρόβλημα, συσσωρεύει εκρηκτικές ύλες και το επόμενο διάστημα θα σημειωθούν κοινωνικές εκρήξεις, κινήματα, εντάσεις γύρω από ένα απλό ζήτημα: την άμεση επιβίωση και τους όρους αυτής της επιβίωσης. Το "δικέφαλο τέρας", η ακρίβεια και οι μισθοί πείνας, αποτελεί συνταγή για τους ιθύνοντες προκειμένου να περάσουν το κόστος της κρίσης στις πλάτες των εργαζόμενων. Αυτό είναι το κύριο στην κίνηση των ιθυνόντων, στους σχεδιασμούς, στις πολιτικές τους. Για τα υπόλοιπα υπάρχει χρόνος. Έτσι σκέφτονται και δρουν αυτοί. Το κεντρικό ζήτημα όμως είναι πώς σκέφτονται, πώς βιώνουν, πώς αντιδρούν, τι διέξοδο έχουν όσοι καλούνται να πληρώσουν το μάρμαρο. Από την άποψη αυτή, η ατομική λύση και ο ατομικός δρόμος –με χίλιες δυο δυσκολίες– στενεύει, γίνεται αδύνατος να διασχισθεί, από παντού προβάλλουν απειλητικά σύννεφα. Μένει τι; Μόνο ένας δρόμος είναι ανοιχτός, οδηγεί σε μια ορισμένη διέξοδο: ο δρόμος του αγώνα, της συλλογικότητας, ο δρόμος της αντίστασης. Μέσα από αυτόν θα ξαναβρεθεί η χαμένη κοινωνικότητα, θα βρεθούν λύσεις και προτάσεις που θα είναι προς το συμφέρον των φτωχών, θα ανατραπούν συσχετισμοί. Να ανατρέψουμε τους συσχετισμούς που επιτρέπουν τέτοιες πολιτικές σε βάρος των εργαζομένων. Να τιμωρήσουμε και να καταγγείλουμε όλες τις πολιτικές δυνάμεις που υπηρετούν το ίδιο μοντέλο.

Χρειαζόμαστε γι’ αυτό μια Αριστερά, ένα ΣΥΡΙΖΑ, που να είναι στρατευμένοι στην υπόθεση αυτή. Να τολμήσουν να ονοματίσουν όλους τους εχθρούς των εργαζομένων, να μην κάνουν συμβιβασμούς, να δημιουργήσουν ένα ρεύμα και ένα κίνημα που θα επιβάλλει αλλαγές σε όλους τους τομείς της χώρας. Η παρουσία της Αριστεράς σε όλες τις κινητοποιήσεις, μικρές και μεγάλες, σε όλες τις διαμαρτυρίες και τους αγώνες είναι επιτακτική. Όπως είναι επιτακτικό να πάρει πρωτοβουλίες, να κινητοποιήσει δυνάμεις, να ταράξει τα νερά σε όλα τα επίπεδα. Διαφορετικά, θα έρθουν εκρήξεις, αλλά θα έχουν πιο αυθόρμητο, πιο στοιχειακό χαρακτήρα, ίσως και πιο "τυφλό", και η Αριστερά θα έχει χάσει την αξιοπιστία της στην κοινωνία. Η Αριστερά πρέπει να είναι ένα μεγάλο ανάχωμα στην τάση του νεοφιλελευθερισμού να χωρίσει την κοινωνία από την πολιτική και να περιθωριοποιήσει ειδικά την αριστερή πολιτική.