Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ: Μαθήματα από την κοντινή Ιταλία και το μακρινό Νεπάλ

Τα νέα που έφτασαν από τη γειτονική Ιταλία και το ξεχασμένο Νεπάλ ήταν σημαντικά, και αφορούν κάθε σκεπτόμενο και αγωνιζόμενο άνθρωπο. Μάλιστα με μια έννοια μας στέλνουν ορισμένα "μαθήματα", αν δεν έχουμε χάσει την ικανότητα να μαθαίνουμε.

Γνωρίζουμε ότι οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές στις δύο αυτές χώρες (η μία είναι μέλος του G8, ανεπτυγμένη ιμπεριαλιστική χώρα, η άλλη είναι μια καθυστερημένη αγροτική χώρα με έντονα ακόμα τα φεουδαρχικά χαρακτηριστικά). Όμως η πορεία της Αριστεράς σαν κοινωνικός συσχετισμός, σαν λαϊκό κίνημα, σαν κοινωνικό σχέδιο σε συγκεκριμένες χώρες έχει οπωσδήποτε γενικότερο ενδιαφέρον. Για να δούμε λοιπόν τα "μαθήματα".

Στην Ιταλία το οργανωμένο εργατικό κίνημα και η πολιτική του έκφραση, το Ιταλικό Κ.Κ., κατέγραφε στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα τα πιο υψηλά ποσοστά. Το κομμουνιστικό κίνημα είχε δεσμούς με την εργατική τάξη (με μια έννοια είχε κατακτήσει την πλειοψηφία της, και αυτό εκφραζόταν με μια μαζική εκλογική υποστήριξη – έως και 35% είχε πάρει το Ιταλικό Κ.Κ. σε εκλογές). Εκεί λοιπόν η ακολουθούμενη από τις ηγεσίες της Αριστεράς πολιτική γραμμή της κεντροαριστερής διαχείρισης και του κυβερνητισμού, την οδήγησε για πρώτη φορά να βρεθεί εκτός κοινοβουλίου, να καταγράψει ποσοστό της τάξης του 3% (όλοι μαζί…) και μια απώλεια 2.500.000 ψήφων μόλις δύο χρόνια μετά το 2006! Σε μια χώρα όπου η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού έφερε μια μεγάλη μετάλλαξη ολόκληρου του πολιτικού κόσμου, που γέννησε μετά το "κράτος-κόμμα" της Χριστιανοδημοκρατίας και τον "ιστορικό συμβιβισμό" ("ακόμα κι αν κατακτήσουμε την πλειοψηφία δεν θα κυβερνήσουμε μόνοι μας τη χώρα αλλά θα συνεργαστούμε με τη Χριστιανοδημοκρατία", είχε δηλώσει ο Μπερλινγκουέρ μετά την τραγωδία της Χιλής το 1973), που δημιούργησε πολλά νέα μορφώματα – εκφράσεις διπολισμού και συμμετοχής της αριστεράς σε κυβερνητικά σχήματα– φτάσαμε στον επίλογο: μια ουσιαστική διάλυση της πολιτικής αριστεράς και μια μεγάλη (ιστορική θα λέγαμε) περιθωριοποίησή της. Και το τραγικότερο όλων: Ο μάγος εκφραστής αυτής της περιθωριοποίησης, ο πολύς κ. Μπερτινότι, από πρόεδρος της Βουλής "κατόρθωσε" να μην έχει καμιά εκπροσώπηση η Αριστερά στο κοινοβούλιο! Ο άνθρωπος που το 2003 στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ της Φλωρεντίας είχε πει ότι "ο ρεφορμισμός πέθανε" –εντυπωσιάζοντας πολλούς που δεν θα έπρεπε να εντυπωσιαστούν από αυτόν τον ιταλικό φανφαρονισμό– έκανε τα πάντα για να κρατηθεί στην εξουσία ένα θνησιγενές κεντροαριστερό κυβερνητικό σχήμα, αθετώντας όλες τις προεκλογικές δεσμεύσεις, αφοπλίζοντας το λαϊκό κίνημα και ανοίγοντας διάπλατα το δρόμο στον Μπερλουσκόνι και τα φασιστοειδή της Λέγκας του Βορρά. Ο κεντροαριστερός διαχειριστικός δρόμος βλάπτει την Αριστερά και την περιθωριοποιεί, ανοίγει το δρόμο στην αμερικανοποίηση της πολιτικής ζωής και στην επικράτηση του δικομματισμού/διπολισμού.

Στο Νεπάλ μέσα σε μια δεκαετία συνέβησαν πολλές αλλαγές. Έχει μπει μπροστά ένα επαναστατικό δημοκρατικό προτσές μετασχηματισμού της καθυστερημένης φεουδαρχικής κοινωνίας. Τα εκλογικά αποτελέσματα –εκλογές που παρακολούθησαν χιλιάδες διεθνείς παρατηρητές και τελικά μετά από διάφορες καθυστερήσεις και υπαναχωρήσεις έγιναν χωρίς κανένα σοβαρό πρόβλημα– έφεραν το εκπληκτικό αποτέλεσμα, το Κ.Κ. Νεπάλ (Μαοϊκό) να είναι το πρώτο και με διαφορά κόμμα, να ακολουθείται από ένα άλλο αριστερό κόμμα (η Αριστερά συνολικά συγκεντρώνει πάνω από 60%), και οι μοναρχικές δυνάμεις να μαζεύουν ασήμαντα ποσοστά. Το εκλογικό αυτό αποτέλεσμα –που ανοίγει το δρόμο στη δημοκρατική επανάσταση και μετασχηματισμό του Νεπάλ– ήταν αποτέλεσμα του δεκάχρονου λαϊκού πολέμου που έκαναν οι μαοϊκοί αντάρτες, της λαϊκής εξέγερσης του 2006 που αγκάλιασε όλη τη χώρα, και της ευλύγιστης και αποφασιστικής τακτικής γραμμής που επέδειξε το Κ.Κ. Νεπάλ (Μαοϊκό) και ιδιαίτερα η ηγεσία του υπό τον Πρατσάντα (μορφή που η ακτινοβολία του ξεπερνά τα σύνορα του Νεπάλ). Το Κ.Κ. Νεπάλ (Μαοϊκό) διεξήγε λαϊκό πόλεμο, κατέκτησε μέσα από αυτόν την πλειοψηφία του λαού, οργάνωνε γενικές απεργίες, και μετά την εξέγερση του 2006 έθεσε το ζήτημα του τερματισμού του λαϊκού πολέμου και της πορείας, μέσα από τη συμφωνία 7 κομμάτων, προς μια Συντακτική Συνέλευση για την κατάργηση της μοναρχίας. Δεν παρέδωσε τα όπλα, δεν διέλυσε το λαϊκό στρατό, δεν τσίμπησε σε διάφορες προβοκάτσιες. Κέρδισε χρόνο, έπεισε για το πρόγραμμά του, ουδετεροποίησε ενδιάμεσες δυνάμεις, κέρδισε στελέχη και μέλη άλλων κομμάτων, και γι’ αυτό είχε αυτή την τεράστια επιτυχία.

Η σημασία του νεπαλέζικου "μαθήματος" είναι παγκόσμια: Σε συνθήκες ανάπτυξης ενός νέου μεγάλου κύκλου αγώνων σε ολόκληρο τον κόσμο, σε συνθήκες έντασης της επιθετικότητας των ιμπεριαλιστών, είναι μπορετό να υπάρχουν νίκες, είναι μπορετό να γίνουν επαναστάσεις, είναι μπορετό να καταφερθούν ρήγματα στον παγκοσμιοποιημένο καπιταλισμό. Είναι παγκόσμια επίσης επειδή άμεσα θα επηρεάσει τους συσχετισμούς στην περιοχή, θα προικίσει με νέα γνώση τα υπαρκτά επαναστατικά κινήματα στην Ν.Α. Ασία, και η εμπειρία αυτή θα μελετηθεί από τους κομμουνιστές όλου του κόσμου. Ακόμα θα ανοίξει μια πλούσια θεωρητική συζήτηση για τη μετάβαση, για τη δημοκρατία των μαζών, και για το σοσιαλισμό με πολυκομματική δημοκρατία, θέσεις που τολμηρά και πριν το 2006 είχαν προβάλει οι Νεπαλέζοι κομμουνιστές.

Στην Ελλάδα η Αριστερά έχει να αναμετρηθεί με πολλά προβλήματα. Με προβλήματα του παρελθόντος της, με ζητήματα της τρέχουσας συγκυρίας, και με τα προγραμματικά της θέματα. Η επιβίωση και η ανάπτυξή της συναρτάται από την ικανότητα να προβάλλει σαν η μοναδική αξιόπιστη αντιπολιτευτική δύναμη απέναντι στον ενιαίο δικομματισμό, απέναντι στο νεοφιλελευθερισμό, απέναντι στον ιμπεριαλισμό.

Αν δεν μπορεί να αναγνωρίσει καθαρά τους εχθρούς της (και εχθρούς της συντριπτικής πλειοψηφίας του πληθυσμού) και να τους ονοματίσει, αν φλερτάρει με κάποιους από αυτούς,

Αν έχει τόση καθαρότητα αλλά και συνάμα τόση γενικολογία, και ένα τμήμα της επιδιώκει να ξεχωρίσει σαν μοναδικό, και μάλιστα σε ανοικτό "πόλεμο" με όλες τις άλλες αριστερές δυνάμεις,

Αν, παρά τους όρκους, το πραγματικό, υπαρκτό σχέδιο των επιτελείων της είναι η αναβάθμισή τους εντός του νεοταξικού νεοφιλελεύθερου πλαισίου, και όχι η ανατροπή και αλλαγή των συσχετισμών για το λαό,

Τότε δεν μπορεί να έχει μεγάλη προοπτική, και η "ευρωπαϊκή" περιθωριοποίηση της Αριστεράς δεν βρίσκεται πολύ μακριά…

Σε αυτές τις συνθήκες, το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για μια μεγάλη αλλαγή μέσα στην Αριστερά. Το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αναβαθμιστεί και να αποτελέσει μια μεγάλη κοίτη που θα εκφράσει τις ελπίδες και τα διδάγματα του λαού της Αριστεράς. Οι επιθέσεις και πιέσεις που δέχεται ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι τυχαίες: αποτελεί κίνδυνο για το δικομματισμό, συσπειρώνει ένα δυναμικό που θέλει να αλλάξουν τα πράγματα, δεν είναι τόσο δεδομένος και ελέγξιμος. Η ενίσχυσή του μπορεί να λειτουργήσει σαν καταλύτης και για άλλες διεργασίες. Τα "μαθήματα" από όλο τον κόσμο, κι όχι μόνο από την Ιταλία και το Νεπάλ, πρέπει να φωτίσουν το βηματισμό για να αλλάξουμε τα πράγματα. Κι ας γαβγίζουν τα σκυλιά…