Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ – Η πολιτική στο τιμόνι – και όχι οι μηχανισμοί. Η σημασία της κρίσης του ΣΥΡΙΖΑ

Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι το μοναδικό κόμμα -ας χρησιμοποιήσουμε αυτόν τον τρέχοντα και πιο φυσιολογικό όρο- που αντιμετώπιζε κι ακόμα αντιμετωπίζει μια κρίση με βάση το άσχημο γι’ αυτόν εκλογικό αποτέλεσμα.

Η κρίση αυτή δεν είναι απλώς μια κρίση ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ ή διαφωνιών ανάμεσα σε συνιστώσες που συναποτελούν το ΣΥΡΙΖΑ. Δηλαδή, δεν έχει απλώς τη διάσταση του καταλογισμού ευθυνών και αναζήτησης αιτιών που οδήγησαν στην εκλογική ήττα. Αυτά από μόνα τους θα μπορούσαν να θεωρηθούν και «φυσιολογική» εξέλιξη ύστερα από ένα κακό αποτέλεσμα.

Υπάρχει κάτι περισσότερο από αυτά στην κρίση αυτή. Το μαρτυρά πρώτα απ’ όλα το τεράστιο ενδιαφέρον που έδειξε η «κοινή γνώμη» για την κρίση αυτή. Απασχολεί και ενδιαφέρει πολύ περισσότερο κόσμο απ’ αυτόν που ψήφισε ή θα μπορούσε να ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ. Για πάνω από 20 μέρες, η κρίση αυτή είναι στο επίκεντρο της πολιτικής ζωής, και όλοι αναφέρονται ή «ενδιαφέρονται» για την πορεία και την έκβασή της. Θετικά και αρνητικά.

Το τι θα γίνει με το εγχείρημα ΣΥΡΙΖΑ απασχολεί το σύνολο του πολιτικού κόσμου αλλά και ευρύτατου τμήματος της κοινωνίας.

Το ενδιαφέρον και η αγωνία της κοινωνικής και πολιτικής Αριστεράς για το εγχείρημα αυτό είναι δεδομένο και εκφράζεται με πολλούς τρόπους: με θυμό για τις ηγεσίες, με ανησυχία για το τι θα γίνει, με παρεμβάσεις στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, με εντυπωσιακή συμμετοχή σε συγκεντρώσεις και διεργασίες. Και τούτο, γιατί οι εκφωνήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, η στάση και η πράξη του ΣΥΡΙΖΑ, έστω και υπό τους περιορισμούς που είχαν, αποτελούσαν κάτι διαφορετικό και εναλλακτικό προς την γκρίζα επιχειρηματική και γραφειοκρατική πολιτική. Το αισθητήριο της κοινωνικής Αριστεράς δεν λαθεύει όταν «μυρίζεται» το διαφορετικό στο εγχείρημα αυτό και όταν εξοργίζεται για τοποθετήσεις που θέλουν το «τέλος του ΣΥΡΙΖΑ».

Το ενδιαφέρον του πολιτικού κόσμου -και γενικότερα του κατεστημένου- έγκειται στο ότι ένα ενδεχόμενο τέλος του ΣΥΡΙΖΑ, ως πρωτότυπου και ιδιόμορφου πολιτικού εγχειρήματος ενότητας της ριζοσπαστικής Αριστεράς, θα λειτουργήσει ανακουφιστικά γι’ αυτό. Όχι, δεν κάνουν λάθος. Δεν υπερτίμησαν ένα ροζ εγχείρημα, που θα ‘λεγε κι ο «Ριζοσπάστης», ούτε κλείνει το μάτι ο δικομματισμός σε έναν ασθενή του συνεταίρο. Το πολιτικό και οικονομικό σύστημα, τα ΜΜΕ και τα συγκροτήματα πολέμησαν με συνέπεια το ΣΥΡΙΖΑ εδώ και καιρό, και θέλησαν την εξαφάνισή του. Ο λόγος είναι προφανής: Η συνάντηση της πολιτικής και κοινωνικής Αριστεράς σε συνθήκες κρίσης είναι επικίνδυνο μείγμα, και δεν επιτρέπονται τέτοια παραδείγματα. Αντίθετα, οι αβρότητες και οι έπαινοι προς το ΚΚΕ και την υπευθυνότητά του μαρτυρούν άλλα πράγματα από αυτά για τα οποία ο «Ριζοσπάστης» φωνασκεί.

Επομένως, το ενδιαφέρον για την κρίση του ΣΥΡΙΖΑ είναι δεδομένο από πολλές πλευρές.

Η εκλογική ήττα και όσα την ακολούθησαν -με σημαντικότερο την παραίτηση και την ανάκλησή της, τελικά, από τον Αλέκο Αλαβάνο- λειτούργησαν και λειτουργούν σαν ένα ισχυρό σοκ για την Αριστερά. Αυτό το σοκ πιθανό να λειτουργήσει ευεργετικά για την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Υπό προϋποθέσεις και με όρους.

Το εγχείρημα ΣΥΡΙΖΑ υπέφερε από πολλούς παράγοντες, αλλά ο καθοριστικός σε τελευταία ανάλυση ήταν ότι φορτώθηκε όλα τα προβλήματα και τα αρνητικά που είχε η μεγαλύτερη συνιστώσα. Και αυτά από ένα σημείο κι ύστερα κρατούν το ΣΥΡΙΖΑ καθηλωμένο αντί να βοηθήσουν σε μια εκτίναξη ή και απογείωσή του. Ο ηγεμονισμός του ΣΥΝ επί του ΣΥΡΙΖΑ, η ευρεία αντίληψη ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι μια εκλογική ομπρέλα του ΣΥΝ, το αποτροπιαστικό «ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ», η μονοπώληση στην εκφορά του πολιτικού λόγου-γραμμής και της εκπροσώπησης στα ΜΜΕ από τις δύο πτέρυγες (Αριστερό Ρεύμα – Ανανεωτική Πτέρυγα), η πεισματική μη εφαρμογή των αποφάσεων των Πανελλαδικών Συνδιασκέψεων του ΣΥΡΙΖΑ, αποθάρρυναν χιλιάδες ανθρώπους που είχαν «ζεσταθεί» με το εγχείρημα και δεν πείστηκαν εκατοντάδες χιλιάδες -που θα έπρεπε- ότι είμαστε διαφορετικοί από τους άλλους.

Οι μετεκλογικές παρεμβάσεις του Α. Αλαβάνου αντικειμενικά δημιουργούν ένα άλλο πλαίσιο και μπορεί να συμβάλουν στο να μετακινηθεί το κέντρο βάρους από την Κουμουνδούρου προς το ΣΥΡΙΖΑ. Οι επιθέσεις που δέχεται εκ των έσω δείχνουν ότι οι μηχανισμοί και οι γραφειοκρατίες θέτουν τα στενά κριτήρια πιο πάνω από τις ανάγκες ενός εγχειρήματος. Και, φυσικά, είναι εντυπωσιακό που η Ανανεωτική Πτέρυγα σύσσωμη, με πρώην προέδρους και ιστορικές φυσιογνωμίες, επιτέθηκε με σφοδρότητα στον Αλέκο Αλαβάνο. Από κοντά και στελέχη του Ρεύματος και της ηγεσίας του ΣΥΝ, που αγκαζέ με την Ανανεωτική Πτέρυγα διαφυλάττουν το «κόμμα» από τις απόπειρες διάλυσής του…

Στην πολιτική υπάρχει και η κατηγορία του «εθελοντικού υποκειμενισμού». Πρόκειται για τον πιο απροκάλυπτο υποκειμενισμό, που ακόμα κι όταν η πραγματικότητα βοά για το αντίθετο, δεν εμποδίζει την πιο φασαριόζικη προβολή των επιθυμιών μας. Ο στόχος των 4 εδρών και το σχέδιο της εύκολης νίκης -και άρα της επιτυχίας- μιας νέας ηγεσίας του ΣΥΝ ήταν μια εκδήλωση «εθελοντικού υποκειμενισμού». Η βεβαιότητα ότι ο Αλαβάνος θα φανεί «συνεπής» και θα παραιτηθεί (τα «Αλέκο, μην παραιτείσαι» ήταν τυπικά) ήταν άλλη μια εκδήλωση του εθελοντικού υποκειμενισμού. Αλλά κυριότερη εκδήλωση τέτοιου υποκειμενισμού είναι η μη κατανόηση του τι θα σήμαινε σήμερα -τώρα- η παραίτηση του Αλαβάνου για το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ και το μέλλον του.

Τη στιγμή αυτή, το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει περισσότερο από τους ηγεμονισμούς και χειρισμούς του ΣΥΝ (βλέπε επιθέσεις της Ανανεωτικής Πτέρυγας, που δεν απαντιούνται, και το περίφημο ζήτημα των «δύο δικαιωμάτων», που προβάλλει σαν καταστατικό ο ΣΥΝ, ενιαία πλέον, που τορπιλίζουν την ενότητα – για να λύσει η σημερινή ηγεσία τους λογαριασμούς της με τον Αλαβάνο) και όχι από το «μεσσιανισμό» και την «προσωπολατρεία», αστειότητες που διαδίδουν διάφορα κέντρα.

Η πρώτη δημόσια συζήτηση που έγινε μετά τις εκλογές στο Φεστιβάλ Resistance 2009 της ΚΟΕ έδειξε πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα (στις σελίδες της εφημερίδας αυτής θα βρείτε όλα τα πρακτικά της εκδήλωσης). Δημόσια και καθαρά να τεθούν όλα τα ζητήματα. Να κατατεθούν προτάσεις και όχι να υπάρξει χειρισμός των θεμάτων. Να σταματήσει η τρικυμία εν κρανίω και να επικρατήσει η λογική. Να παρθούν πρωτοβουλίες και να τηρηθούν οι διαδικασίες που έχει αποφασίσει η Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ. Ο σεισμός έγινε, οι μετασεισμοί συνεχίζονται, και τώρα, όπως πάντα, η πολιτική πρέπει να είναι στο τιμόνι – και όχι οι μηχανισμοί. Η πολιτική, με την ευρεία έννοια, δηλαδή αυτή που προϋποθέτει τη συμμετοχή όσων θεωρεί ότι θέλει να εκπροσωπήσει ή να εκφράσει. Άρα τον κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ, τη διάχυτη και διάσπαρτη Αριστερά, τους ανένταχτους αγωνιστές, όλες τις συνιστώσες και κόμματα σε ισότιμη βάση και χωρίς αποκλεισμούς.