Γιάννης Θεωνάς: Το ΟΧΙ στην ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ είναι υπόθεση όλων των εργαζομένων

Συνέντευξη του Γιάννη Θεωνά, στελέχους της ΚΕΔΑ, μέλους της γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, πρώην γ.γ. της ΓΣΕΕ

Πιστεύεις ότι θα περάσουν τα σχέδια της κυβέρνησης για την παράδοση του ΟΤΕ στη Deutche Telecom;

Η αλήθεια είναι ότι υπήρχε κάποιος σχεδιασμός γύρω από την ιστορία της παράδοσης του management του ΟΤΕ στη Deutsche Telecom και σ’ αυτό χρησιμοποιήθηκε η παρέμβαση της MIG. Αυτός ο όμιλος έκανε μάλιστα τον διαμεσολαβητή με το αζημίωτο. Το κέρδος του είναι πολλά εκατομμύρια ευρώ – ίσως να φτάνει και το ένα δισεκατομμύριο. Σίγουρα είναι ένας σχεδιασμός που η κυβέρνηση πιστεύει ότι θα της επιτρέψει με άνεση να παραδώσει το management του ΟΤΕ στους Γερμανούς. Βεβαίως τα σχέδια αυτά συναντούν την αντίδραση, ως ένα βαθμό, των εργαζομένων. Ήδη το συνδικαλιστικό κίνημα στον ΟΤΕ βρίσκεται σε απεργιακές κινητοποιήσεις, όμως μην ξεχνάμε ότι αυτό το συνδικαλιστικό κίνημα είναι υπονομευμένο από τις τακτικές των προηγούμενων διοικήσεων του συνδικαλιστικού κινήματος της ΟΜΕ-ΟΤΕ, η οποία προκειμένου να πάρει κάποιο bonus για την αποχώρηση αποδέχτηκε την πολιτική της εθελουσίας εξόδου. Έφυγαν 6.000 κόσμου, και μαζί του έφυγε όλη σχεδόν η ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος, έτσι ώστε η νέα κατάσταση του συνδικαλιστικού κινήματος του ΟΤΕ να είναι πολύ κάτω από τις δυνατότητες ανάπτυξης μίας κινητοποίησης που θα εμπόδιζε τα σχέδια της κυβέρνησης. Σημασία έχει όμως αυτή τη στιγμή να μην αφεθεί η ιστορία αυτή μόνο στο συνδικαλιστικό κίνημα του ΟΤΕ. Ο ΟΤΕ, ως ο κατεξοχήν φορέας τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα, αποτελεί και δημόσια περιουσία αλλά και βασικό μέσο άσκησης πολιτικής στον ευαίσθητο τομέα των τηλεπικοινωνιών που συνδέονται όχι μόνο με την ασφάλεια της χώρας αλλά και με την προοπτική της ανάπτυξής της. Απ’ αυτή την άποψη είναι υπόθεση ολόκληρου του λαϊκού κινήματος και των εργαζομένων να μπουν μπροστά για να αποκρουστεί η επίθεση που γίνεται στον πιο ευαίσθητο χώρο και κλάδο του δημόσιου τομέα της οικονομίας. Χρειάζεται λοιπόν να υπάρξει γενικότερη κινητοποίηση απέναντι σ’ αυτή την προοπτική.

Προέρχεσαι από το συνδικαλιστικό κίνημα του ΟΤΕ και έχεις παρακολουθήσει την όλη πορεία ιδιωτικοποίησής του. Επιγραμματικά, ποιες θεωρείς σαν τις πιο κρίσιμες στιγμές αυτής της διαδικασίας;

Θα πάμε λίγο παλιά. Η κρίσιμη στιγμή ήταν η πρώτη περίοδος που προωθήθηκε η μετοχοποίηση του ΟΤΕ, μετά την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη το 1993. Η κυβέρνηση Μητσοτάκη έπεσε με αφορμή την ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ. Το ΠΑΣΟΚ του Α. Παπανδρέου υποσχόταν πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1993 ότι ο ΟΤΕ θα παραμείνει στο δημόσιο. Και μόλις πήρε τις εκλογές το Σεπτέμβρη του 1993, μέσα σε ένα μήνα έβαλε μπροστά τη διαδικασία ιδιωτικοποίησης του 33% του ΟΤΕ. Αυτό είναι το πρώτο βήμα στην πορεία ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ. Βεβαίως και οι άλλες κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ προώθησαν παραπέρα πώληση μετοχών από το μετοχικό κεφάλαιο του ΟΤΕ, και στη συνέχεια η κυβέρνηση της ΝΔ συνέχισε αυτή την προσπάθεια με στόχο να φτάσει ο έλεγχος του δημοσίου στο 32% περίπου του μετοχικού κεφαλαίου του ΟΤΕ. Κρίσιμο όμως βήμα στην πορεία της ιδιωτικοποίησης ήταν οι αλλαγές που ήρθαν με την εθελουσία έξοδο, την απόλυση 6.000 εργαζομένων, την υποτίμηση και την υποβάθμιση του ίδιου του συνδικαλιστικού κινήματος του χώρου και όλων των κατακτήσεων που είχαν οι εργαζόμενοι στο χώρο του ΟΤΕ. Μην ξεχνάμε ότι το μοντέλο εργασιακών σχέσεων του ΟΤΕ προωθείται από την κυβέρνηση σαν μοντέλο εφαρμογής εργασιακών σχέσεων για τους νέους εργαζόμενους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Από αυτή την άποψη, λοιπόν, αυτή ήταν πάρα πολύ κρίσιμη στιγμή, και βεβαίως η τελική στιγμή έρχεται τώρα, εάν ευοδωθούν τα σχέδια της κυβέρνησης να περάσει το management στους Γερμανούς.

Αν δεν κάνουμε λάθος, από τότε που προωθήθηκε η ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ, στη διοίκησή του έχουν αναδειχθεί αρκετά στελέχη προερχόμενα από το συνδικαλισμό. Ποια η γνώμη σου για το ζήτημα αυτό; Έχει σχέση με την ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων μέσα στον ΟΤΕ;

Κατ’ αρχάς να ξεκαθαρίσουμε ότι η συμμετοχή εκπροσώπων των εργαζομένων στο διοικητικό συμβούλιο του ΟΤΕ δε συνδέθηκε από την αρχή με την ιδιωτικοποίηση του οργανισμού. Επομένως δεν συνδέεται η συμμετοχή των εκπροσώπων των εργαζομένων κατ’ ανάγκη με την ιδιωτικοποίηση. Στη συνέχεια βεβαίως υπήρξε αυτό το φαινόμενο που λέτε, κορυφαία συνδικαλιστικά στελέχη του ΟΤΕ να αναλαμβάνουν διευθυντικές θέσεις στο πλαίσιο της λειτουργίας του ΟΤΕ και των θυγατρικών του. Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και πρόεδρος της Ομοσπονδίας του ΟΤΕ στη διάρκεια απεργιακής κινητοποίησης παραιτείται από πρόεδρος της Ομοσπονδίας για να αναλάβει διευθύνων σύμβουλος σε θυγατρική του εταιρεία του ΟΤΕ. Η συμμετοχή των εργαζομένων στο διοικητικό συμβούλιο στην αρχή ήταν θετική, από την άποψη ότι έδινε και δύναμη και γνώση στο συνδικαλιστικό κίνημα. Στην πορεία όμως μέσα από την ιδιωτικοποίηση και μέσα από τον έλεγχο και τη μείωση των εκπροσώπων των εργαζομένων αυτή η συμμετοχή δεν είχε την απόδοση που είχε στα πρώτα χρόνια. Σίγουρα η πορεία ιδιωτικοποίησης του ΟΤΕ επέδρασε όπως είπα προηγούμενα στις εργασιακές σχέσεις του ΟΤΕ, ιδιαίτερα για τους νέους εργαζόμενους, αλλά αυτή τη στιγμή παίρνει η μπάλα και τους παλιούς, διότι δεν θεωρείται τίποτα δεδομένο και κατακτημένο από τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις των εργαζομένων. Σήμερα οι εργασιακές σχέσεις των νέων εργαζόμενων έχουν και μορφές ελαστικής απασχόλησης – μην ξεχνάτε ότι ο ΟΤΕ είναι από τις πρώτες επιχειρήσεις στην Ελλάδα που χρησιμοποίησαν τη μερική απασχόληση. Βεβαίως σήμερα έχουμε μία γενική πορεία ελαστικοποίησης των εργασιακών σχέσεων, αφού τίποτα απ’ ό,τι είχε κατακτηθεί μέσα απ’ τον κανονισμό δεν παραμένει σε ισχύ.

Μπροστά στις επερχόμενες εξελίξεις τι πρέπει να κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ; Έχει κεντρική πολιτική διάσταση το ζήτημα;

Το πρώτο που πρέπει να γίνει, είναι να πρωταγωνιστήσει ο ΣΥΡΙΖΑ και μέσα στο συνδικαλιστικό κίνημα, αλλά και γενικότερα, και πολιτικά. Πρέπει να παλέψει, να αντισταθεί στην ιδιωτικοποίηση του ΟΤΕ και την παράδοση της διεύθυνσής του σε ξένες εταιρείες όπως είναι η Deutsche Telecom. Το θέμα έχει κεντρική πολιτική διάσταση, γιατί μην ξεχνάμε ότι οι τηλεπικοινωνίες βρίσκονται στο μάτι του κυκλώνα της τεχνολογικής εξέλιξης. Τα ευρυζωνικά δίκτυα έχουν αναδειχτεί σε κρίσιμο παράγοντα για την ανάπτυξη της χώρας. Αυτά λοιπόν θα τα εμπιστευτείς στους Γερμανούς ή σ’ οποιονδήποτε άλλον θα παραδώσει το management της πιο κρίσιμης ελληνικής δημόσιας επιχείρησης η κυβέρνησης της ΝΔ. Από αυτή την άποψη λοιπόν είναι σοβαρό πολιτικό ζήτημα και ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να αντισταθεί, να αντιπαλέψει με όλες του τις δυνάμεις και σε πολιτικό και σε κοινωνικό επίπεδο για να μην περάσει, για να αποκρουστεί αυτή η πολιτική επιλογή.