Για τους Οικολόγους Πράσινους, του Γιάννη Αλμπάνη

Είναι πολύ δύσκολο να γράψεις για ένα κόμμα, όπως οι Οικολόγοι Πράσινοι, που σου είναι πολύ λίγο γνωστό. Σπεύδω να προλάβω την αντίρρηση που θα μπορούσε να εγερθεί. Όχι, δεν είμαι από αυτούς που αντλούν την πληροφόρησή τους αποκλειστικά από τα μεγάλα εμπορικά ΜΜΕ. Αντιθέτως, θα έλεγα ότι μάλλον ενημερώνομαι πολύ περισσότερο από ανεξάρτητες-εναλλακτικές πηγές, παρακολουθώ την κίνηση ακόμα και πολύ μικρών πολιτικών ομάδων, και γενικά πολύ σπάνια μου ξεφεύγει κάποια κινηματική δραστηριότητα. Επίσης, σπεύδω να αντιπαρέλθω τη δεύτερη πιθανή αιτίαση στον ισχυρισμό μου περί του αγνώστου των Οικολόγων. Και εγώ ξέρω τους δύο βασικούς τηλεοπτικούς εκπροσώπους τους (Τρεμόπουλο και Χρυσόγελο) και μερικά ακόμα στελέχη (φευ! μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού) που έχω συναντήσει κατά καιρούς σε διάφορες δραστηριότητες. Ένα κόμμα, όμως, δεν μπορεί να είναι μια χούφτα στελέχη. Πώς μπορεί, λοιπόν, κανείς να τοποθετηθεί για ένα πολιτικό σχήμα που κινείται στη σφαίρα του αγνώστου ή, το λιγότερο, του ελάχιστα γνωστού;

Μια πρώτη προσέγγιση θα μπορούσε να είναι η κριτική αποτίμηση της ιστορικής πορείας των Ευρωπαίων Οικολόγων, μιας και οι Οικολόγοι προβάλλουν ιδιαίτερα τη συμμετοχή τους στο κόμμα των Ευρωπαίων Πράσινων. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε, δηλαδή, για ένα σπουδαίο κίνημα της δεκαετίας του ’70, που έδωσε αξιοσημείωτους αγώνες ενάντια στην καταστροφή του περιβάλλοντος και την απειλή του πυρηνικού πολέμου, για να αφομοιωθεί γρήγορα από την Κίρκη του πολιτικού συστήματος (πολύ πιο γρήγορα από ό,τι η παραδοσιακή Αριστερά…), και να καταλήξει στην ενεργή υποστήριξη, από υπεύθυνες κυβερνητικές θέσεις, των βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία, του βάρβαρου αυτού πολέμου που κατέστρεψε χιλιάδες ζωές και έπληξε ανεπανόρθωτα το περιβάλλον. Όμως, μια προσέγγιση με βάση το ευρωπαϊκό παρελθόν θα μπορούσε να είναι άδικη, μιας και το παρελθόν δεν προδιαγράφει κατ’ ανάγκη το παρόν, και, επιπλέον, ένα κόμμα μπορεί να μην ταυτίζεται με τους Ευρωπαίους εταίρους του.

Μια δεύτερη προσέγγιση θα μπορούσε να είναι η κριτική ανάγνωση του πολιτικού προγράμματος των Οικολόγων Πράσινων, στο οποίο κεντρική θέση έχει η πρόταση για ένα ευρωπαϊκό πράσινο New Deal. Η συγκεκριμένη πρόταση χαρακτηρίζεται από την αντίφαση ότι ενώ περιγράφει με μεγάλη ακρίβεια τις “πράσινες επενδύσεις” που είναι αναγκαίο να γίνουν, αφήνει μάλλον θολό το πού θα βρεθούν τα 500 δισεκατομμύρια ευρώ που απαιτούνται για να δημιουργηθούν 5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας στην ΕΕ (οι προτάσεις του τύπου “να περιοριστεί η φοροδιαφυγή” μάλλον δεν είναι πολύ συγκεκριμένες). Πέραν όμως της ασάφειας, το βασικό ζήτημα είναι ότι το προτεινόμενο New Deal, στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου New Deal (με την έννοια που πήρε αυτό την εποχή του Ρούζβελτ). Ο “πράσινος” στόχος είναι η δημιουργία 5 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, ενώ σήμερα στην ΕΕ υπάρχουν 20 εκατομμύρια άνεργοι, αριθμός που αυξάνεται ραγδαία. Όταν ακόμα και στα σχέδια επί χάρτου που κάνεις, δεν έχεις σα στόχο την πλήρη απασχόληση, πώς ακριβώς διαφοροποιείσαι από το κυρίαρχο νεοφιλελεύθερο μπλοκ; Εντούτοις, ακόμα και η προσέγγιση με βάση την κριτική στο πρόγραμμα, θα μπορούσε να είναι απατηλή. Πολλές φορές, σχήματα με συντηρητικά προγράμματα έχουν παίξει πολύ πιο προωθητικό ρόλο από ό,τι ορισμένοι που πλειοδοτούν στα μεγάλα λόγια.

Έχω την αίσθηση ότι η καλύτερη προσέγγιση είναι με βάση την πράξη. Οι πολιτικοί οργανισμοί κρίνονται πολύ περισσότερο με βάση αυτά που πράττουν τώρα, και όχι τόσο με βάση όσα διακηρύτταν ή έχουν πράξει στο παρελθόν. Εν προκειμένω, για τους Οικολόγους Πράσινους, η πράξη έγκειται στην απουσία τους (με ελάχιστες εξαιρέσεις) από τα κινήματα για την υπεράσπιση του περιβάλλοντος, ιδιαίτερα από αυτά που έρχονται σε μετωπική σύγκρουση με τις καθεστωτικές δυνάμεις, καθώς και στην υιοθέτηση άκρως συντηρητικών εκλογικών επιλογών, όπως η υποστήριξη του νεοφιλελεύθερου Μπουτάρη (τώρα συμμετέχει στο κόμμα Μάνου) στις δημοτικές εκλογές στη Θεσσαλονίκη. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το ότι από αυτόν τον ορυμαγδό μεταδεκεμβριανών οικολογικών πρωτοβουλιών απουσιάζει παντελώς το κόμμα που έχει σα σημαία του το περιβάλλον, αυτό το ίδιο κόμμα που λέει ότι δεν έχει πρόβλημα να κυβερνήσει είτε με το ΠΑΣΟΚ είτε με τη ΝΔ (τις δύο εκδοχές, δηλαδή, του κόμματος των εργολάβων και του λιγνίτη) χάριν… της προστασίας της φύσης. Και είναι σκανδαλώδες το ότι την ώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ δέχεται σκληρότατες επιθέσεις για τον Ελαιώνα από τον Κακλαμάνη και το σύνολο του πολιτικού συστήματος, αντιπροσωπεία των Πράσινων επισκέπτεται το δήμαρχο του τσιμέντου για να του χαρίσει (μπροστά στις κάμερες, εννοείται) ένα… ποδήλατο.

Στην πραγματικότητα, οι Οικολόγοι Πράσινοι είναι ένα κόμμα που κινείται στη σφαίρα του αγνώστου μόνο από κινηματικής σκοπιάς. Στο σύμπαν της αστικής πολιτικής, της ιδιωτικής τηλεόρασης και των δημοσκοπήσεων έχουν το δικό τους αναγνωρίσιμο ρόλο.

Γιάννης Αλμπάνης